Ba lý do Kim Jong-un ve vãn TQ nhưng muốn học VN
Bắc Hàn nhận thấy mô hình
phát triển kinh tế của Việt Nam là cách để giành được sự ủng hộ của Mỹ,
giữ khoảng cách với Trung Quốc và lôi kéo đầu tư của Nam Hàn.
Chuyến thăm lần thứ ba mới đây của Kim Jong-un tới
Bắc Kinh chỉ trong vòng ba tháng khiến các nhà phân tích nhớ tới một
phát biểu của Kim hồi tháng Tư.
Lúc đó, trong cuộc gặp với Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in, ông Kim nói Bình Nhưỡng muốn xem cách cải cách kinh tế của Việt Nam.
Tờ Nikki Asia Review ngày 25/6 có bài phân tích và đưa ra hai lý do chính.
Đó là Bắc Hàn muốn có sự ủng hộ từ Hoa Kỳ để bớt lệ thuộc vào Trung Quốc, đồng thời vẫn thu hút được đầu tư từ Nam Hàn.
Tuy
thế, các khả năng này, nhìn trên nền ví dụ của Việt Nam, cũng có các
mặt hay và dở, theo ý kiến của những chuyên gia khác.
Giành ủng hộ từ Mỹ
Theo Nikk,
tăng trưởng của Trung Quốc vượt qua Việt Nam với thu nhập bình quân
đầu người nay đạt 8 nghìn 123 đô la trong năm 2016, tăng gấp 29 lần so
với ba thập kỷ trước.
Nhưng "Trung Quốc đang đi quá xa," theo Junya Ishii, nhà phân tích cao cấp tại Sumitomo Corporation Global Research.
Việt
Nam đã tìm cách ký kết một loạt hiệp định thương mại tự do, với 12
hiệp định đã có hiệu lực, ít hơn một chút so với con số 17 của Trung
Quốc.
Và
Hà Nội, không giống như Bắc Kinh, đã không ngần ngại đàm phán với các
nước có kinh tế tiên tiến vốn đòi hỏi tự do hóa kinh tế sâu rộng.
Một điểm khác biệt nữa chính là việc Việt Nam theo đuổi "phát triển cân bằng".
Trung
Quốc làm theo cách của Đặng Tiểu Bình, "để cho một số người giàu có
trước", theo đó tập trung phát triển các đặc khu kinh tế ở Thượng Hải,
Thâm Quyến và các thành phố ven biển khác.
Trong khi đó, Việt Nam,
vẫn còn đối phó với di sản phân chia Nam Bắc trong quá khứ, có xu hướng
thu hút vốn nước ngoài đến TP Hồ Chí Minh nhờ cơ sở hạ tầng tốt hơn.
Ngoài ra, chính phủ cũng thu hút được các công ty điện tử, thép và hóa dầu đầu tư ở phía Bắc, theo trang báo Nhật Bản.
Bắc
Hàn, với dân số ít hơn 25 triệu người, có thể thấy hấp dẫn trong ví dụ
một Việt Nam luôn ưu tiên các động thái táo bạo của quốc tế và việc quản
lý chặt các vấn đề trong nước, theo phân tích của tác giả Toru
Takahashi.
Giữ khoảng cách với Trung Quốc
Theo Nikki Asian Review,
một phóng viên kỳ cựu cho một tờ báo lớn của Hàn Quốc cho rằng sự ngờ
vực lớn dần giữa Trung Quốc và Bắc Hàn dù hai bên vẫn có các hội nghị
thượng đỉnh.
Theo ý kiến này thì Bình Nhưỡng sợ bị nền kinh tế Trung Quốc 'nuốt chửng'.
Ở điểm này, Việt Nam là ví dụ điển hình mà Bình Nhưỡng có thể học hỏi.
Quan hệ Việt - Mỹ ấm lên nhanh chóng kể từ khi hai nước bình thường hóa quan hệ năm 1995.
Đến 2016, Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu hàng dệt may, điện tử và hàng hóa lớn nhất của Việt Nam.
Một
phần do xung đột về chủ quyền ở Biển Đông, Việt Nam đã tăng cường mối
quan hệ quốc phòng với Hoa Kỳ, và thậm chí còn bắt đầu mua vũ khí từ kẻ
thù cũ của mình.
Tìm kiếm đầu tư từ Hàn Quốc
Về
góc độ kinh doanh, Kim Jong-un chắc chắn muốn thấy các công ty Hàn Quốc
đầu tư vào Bắc Hàn như với Việt Nam, tác giả bài trên Nikki Asian Review bình luận.
Các
tập đoàn như Samsung Electronics, LG Electronics, Lotte Group và các
doanh nghiệp Hàn Quốc khác đầu tư vào Việt Nam, khiến Hàn Quốc trở thành
nguồn đầu tư trực tiếp từ nước ngoài lớn nhất kể từ năm 2014, vượt Nhật
Bản.
Trong cuộc gặp mặt với ông Moon Jae-in, ông Kim Jong-un có
thể nhắc đến Việt Nam như một cách để nhắn nhủ cho đầu tư từ Hàn Quốc.
Kim
đã thể hiện mình là một nhà đàm phán khôn ngoan, và nhận xét của ông về
Việt Nam đưa ra những gợi ý về cách ông sẽ tìm cách tối đa hóa các
nhượng bộ kinh tế.
Nhiều cản trở cho Bắc Hàn học VN
Một bài của tác giả Shuli Ren trên Bloomberg (13/05/2018) Bắc Hàn bây giờ giống Việt Nam thời điểm thực hiện Đổi Mới, năm 1986.
Nhưng Bắc Hàn có thể có bước khởi đầu đột phá hơn vì giàu hơn và công nghiệp hóa hơn.
Nhưng theo Anthony Fensom viết trên trang The Diplomat, cơ hội để Bắc Hàn thực hiện quá trình "Đổi Mới" của riêng mình 'rất mong manh'.
Tác giả này nói hiện vẫn có quá nhiều cản trở cho Bắc Hàn trong việc học theo mô hình đổi mới kinh tế của Việt Nam.
Dù Bắc Hàn có lợi thế về nguồn tài nguyên thiên nhiên cùng lao động giá rẻ, việc 'mở cửa' có vẻ rất chậm.
Và mặc dù Bắc Hàn nói muốn phi hạt nhân hóa, người
ta ngờ rằng Kim thực sự sẵn lòng mở cửa cho đầu tư nước ngoài, theo hai
nhà phân tích Leather và Tan được The Diplomat trích lời.
Lý
do là vì Kim nhìn thấy đảng cầm quyền Việt Nam và Trung Quốc đạt được
phát triển về kinh tế trong khi vẫn nắm chắc quyền lực trong tay.
Nhưng
những nước như Hàn Quốc hay Đài Loan sau khi mở cửa kinh tế thì lại trở
thành các hình mẫu tiêu biểu cho sự xuất hiện của các phong trào dân
chủ.
Bình luận từ Việt Nam
PGS
TS Vũ Minh Khương, từ Trường Chính sách Công Lý Quang Diệu, Singapore,
nói với BBC Tiếng Việt (11/05/2018) rằng nhìn vào Việt Nam, ông Kim
Jong-un có thể hình dung ra bước chuyển đổi nềnkinh tế.
"Đó là
bước chuyển từ một nền kinh tế hoàn toàn phụ thuộc vào kinh tế quốc
doanh có thể từng bước chuyển thành một nền kinh tế năng động dựa vào
hội nhập quốc tế, thúc đẩy kinh tế tư nhân và tôn trọng kinh tế thị
trường."
"Ông Kim có thể tương đối yên tâm về một mô hình chính trị ổn định để tập trung vào phát triển kinh tế."
"Ông
Kim có thể thấy mình có sứ mệnh giống như ông Đặng Tiểu Bình hay một
số lãnh đạo Việt Nam trước đây: tạo ra một cục diện mới cho công
cuộc phát triển của đất nước đó."
Trong khi đó, bình luận với BBC hôm 8/5, Tiến sĩ
kinh tế Lê Đăng Doanh nói "không ngạc nhiên" khi Bắc Hàn muốn học chính
sách Đổi Mới của Việt Nam:
"Bắc Hàn đang đứng trước nhu cầu phải cải cách để thể phát triển tốt hơn."
"Kinh
tế Việt Nam chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường, đã mở cửa hội nhập
kinh tế quốc tế đa dạng hóa đa phương hóa mối quan hệ với quốc tế, nên
thu hút được đầu tư nước ngoài."
Nhưng TS Doanh khuyên Bắc Hàn
rằng, cải cách kinh tế nên đi kèm cải cách thế chế chứ không nên bỏ nó,
vì đây là một kinh nghiệm xấu của Việt Nam.
"Việt Nam hiện nay
đang chậm trong việc cải cách thể chế, trong việc phát huy tốt nguồn
nhân lực, chưa phát triển kinh tế tư nhân đúng như tiềm năng của Việt
Nam, nhưng những điều đó ông Kim Jong-un có thể rút kinh nghiệm, không
cần phải mắc những sai lầm đó."
Xem thêm về Bắc Hàn:
No comments:
Post a Comment