VỀ BÀI THƠ  CỦA GIANG NAM
SƠN TRUNG

Nghe em vào đại học

GIANG NAM

Một số bài cùng tác giả

- Quê hương
- Tiếng nói Việt Nam
- Lá thư thành phố
- Trước tờ giấy trắng
- Chùm tứ tuyệt cho em

Nghe em vào đại học
Nửa tin nửa ngờ, tên lại trùng tên...
Hôm nay nhận được thư em
Nét chữ nghiêng nghiêng cười trên giấy trắng
Anh ngồi đây thấy trời hửng nắng
Trên Hồ Gươm và trên mái đầu em
Ngọt gió quê hương, sông rạch dịu hiền...
Miền Nam, em ơi còn nhớ
Kháng chiến năm nào gian khổ
Đồn giặc bủa vây, thôn xóm điêu tàn
Trường, giặc đốt rồi, còn lại ánh trăng
Giữa hai trận càn, anh dạy em học chữ
Mẩu than đen vẽ lên tường gạch đỏ
Những lá cờ sao bên những vòng tròn
Đầu nghiêng nghiêng theo nét chữ run run...
Có những buổi học em học bài không thuộc
Anh không mắng nhưng em buồn em khóc!
Thương em, anh cố dỗ dành:
"Ráng học sau này cho được bằng anh
Để chép bài ca, đọc thông tin tức!"
Ôi! mơ ước tầm thường, đơn giản nhất
Sao ngày xưa vẫn quá lớn, em ơi!

"Bài ca" hôm nay em chép được rồi
Không phải bài "Đoàn quân đi..." thuở trước
Anh chưa bước chân vào trường đại học
Chưa lên giảng đường, chưa mặc áo sinh viên
Chưa biết vì sao ngày tối tiếp liền
Chưa biết quê ta nơi nào nhiều quặng...
Giặc dành cho ta nhà tù, bom đạn
Bảy năm rồi trong máu lửa đấu tranh
Thầy giáo dạy em năm trước học vần
Vẫn chưa vượt quá chương trình cấp một!
Vẫn chật vật với những bài số học!
Thư viết cho em phải xóa sửa mấy lần!
Anh không buồn vì anh biết em anh
Đang ngồi thay anh dưới mái trường đại học

Mai ngày nước nhà thống nhất
Em lại về dạy chữ cho anh
Không phải bằng than vẽ, gạch thềm đình!
Không phải phập phồng giữa vòng đai giặc...
Em sẽ bảo anh: "Cố lên, gắng học!..."
Anh sẽ mỉm cười nhớ những đêm trăng...
Chế độ cho em đôi cánh chim bằng
Và vinh dự được làm người đi trước!

Anh sẽ để riêng một đêm thức suốt
Kể em nghe chuyện chiến đấu miền Nam...
Câu chuyện mở đầu: "Thuở ấy, ở quê hương
Anh chỉ học có một trường: Cách mạng..."

8-1961

Nguồn: Giang Nam, Tháng Tám ngày mai, NXB Văn học, 1962

 Em của Giang Nam theo chế độ Cộng sản cho nên thi đỗ thì cả nhà vui mừng là phải.Trong nền giáo dục quốc gia, ai cũng có thể theo học Đại Học nếu đã đỗ Tú Tài toàn phần. Ngoại trừ trường Đại học Sư Phạm và trường Quốc gia Hành Chánh là phải thi, còn các trường khác ai cũng học được.

Thi cử Cộng sản khác với thi cử Quốc gia.  Trong chế độ Cộng sản, học sinh phải đạt tiêu chuẩn về thành phần, còn Quốc gia thì căn cứ vào năng lực.

Trong chế độ cộng sản, giai cấp công nông là ưu tiên, dù 2, 5 điểm cũng có thể thi đậu, còn con nhà địa chủ, phú nông, không được thi, con em nhân dân phải đạt 18-20 điểm mới đậu. Em Giang Nam đậu là do ân huệ của Cộng Đảng:

 Chế độ cho em đôi cánh chim bằng
Và vinh dự được làm người đi trước!
Tục ngữ hiện đại có câu: 
"Nhất thân, nhì thế, tam chế, tứ tiền" 
Em Giang Nam đỗ là do chế độ ưu tiên cho giai cấp công nông, cho con em "cách mạng". 
Giang Nam có cái tự hào của người Cộng sản. Ngu dốt nhưng họ tự hào là đã học trường "cách mạng"!
Chế độ thi cử của Cộng sản có hai giai đoạn. Giai đoạn đầu Cộng đảng chọn học sinh và chọn ngành học, môn học cho học sinh. Mãi về sau, học sinh, sinh viên mới có quyền chọn môn thi, môn học. 
Dù tự hào, Giang Nam cũng tự biết mình:
 Thầy giáo dạy em năm trước học vần
Vẫn chưa vượt quá chương trình cấp một!
Vẫn chật vật với những bài số học!
Thư viết cho em phải xóa sửa mấy lần!
Anh không buồn vì anh biết em anh
Đang ngồi thay anh dưới mái trường đại học.

Giáo dục Cộng sản là giáo dục ngu dân chỉ làm cho đất nươc suy đồi! 

Sơn Trung

Ottawa ngày 28-VI-2019