Saturday 27 July 2019

Gửi quý vị độc giả thích tin đen, những người tưởng-không-ngu mà ngu-không-tưởng

Lê Hoa
2019-07-26

Hình minh họa. Người mẫu Ngọc Trinh tại Khách sạn Martinez trước khi dự Liên hoan phim Cannes ở Cannes, Pháp hôm 19/5/2019

AFP

“Báo chí là một vườn cải sum suê” “Đọc báo nhiều khiến bạn bị ngu đi”.

Ừ thì đúng. Lướt các mặt báo một vòng, thứ quý vị nhận được nhiều nhất là tin giật gân tầm phào về đời tư các chính trị gia, các nghệ sĩ, ngôi sao trong giới giải trí và thể thao. Chuyện thị phi giữa các đối tượng này với nhau nếu có thì hết xẩy.

Nhưng, thực tế là cải mọc sum suê trên khắp hành tinh chứ không chỉ ở Việt Nam, như tôi đang định phân tích điều này.

Báo Nhân Dân, tờ báo vẫn bị châm biếm là tờ giấy kỳ lạ nhất Việt Nam vì chỉ có một mặt, cách đây hai năm có bài viết về tin tức nhảm nhí trên báo chí. Họ viết như sau: “Từ “Hoàng Kiều, Ngọc Trinh” lên trang tìm kiếm Google. Cũng cụm từ này khi gõ vào mục tìm kiếm trên các trang báo điện tử hàng đầu của Việt Nam đã cho thấy những kết quả bất ngờ: Vnexpress hiển thị kết quả 25 bài viết, Vietnamnet hiển thị sơ sơ hơn 50 tin, bài có tiêu đề xuất hiện tên của cặp đôi này. Tựu trung, hàng nghìn bài báo đã được sản xuất theo công nghệ “chui gầm giường người nổi tiếng” để tường thuật. Từ chuyện cặp đôi đi đâu, ăn gì, mặc, tặng quà gì cho tới tâm sự của người thân các cặp đôi… đều được khai thác rõ đến từng chi tiết. Thậm chí, chuyện Ngọc Trinh like một tấm hình trên facebook của bạn trai và các bình luận chúc mừng từ người theo dõi cũng được khai thác thành bài báo. Buồn cười hơn, ngay cả chuyện Hoàng Kiều tặng bạn gái hoa lys thay vì hoa hồng kéo theo các suy luận vô căn cứ về sự thay đổi trong tình cảm cũng được vài chục tờ báo, trang tin điện tử đăng tải. Và đỉnh điểm của sự nhảm nhí phải kể tới câu chuyện quá lố “đêm bảy ngày ba” được báo mạng đăng tin và chia sẻ nườm nượp với sự giúp sức của mạng xã hội Facebook. Ngay cả khi đường ai nấy đi, các tình tiết hậu chia tay cũng vẫn được các báo đua nhau hâm nóng: nào chuyện người trong cuộc buồn hay vui, nào chuyện làm thơ, đóng cửa facebook, người ngoài cuộc nghĩ gì…”

Đấy là cách đây hai năm. Đến giờ thì Hoàng Kiều-Ngọc Trinh hết hot, và hình như cũng chưa ai thay thế nổi nữ hoàng thị phi này. Nhưng không sao cả, luôn luôn có những lựa chọn số 2, số 3... Luôn luôn có những cô gái hay chàng trai khao khát được nổi tiếng chỉ sau một đêm bằng mọi giá, để từ đó bước vào, hay cất cánh trên bầu trời showbiz.

Bước vào hay cất cánh lên thì được gì ư? Được tiền chứ gì nữa. Khi tên tuổi phủ khắp các mặt báo chí và “báo chí” (tức các thứ giông giống báo chí nhưng không phải), kéo theo sự quan tâm tăng vọt của khán giả thì cát xê cho ngôi sao mới nổi ấy cũng tăng vọt. Họ sẽ được giới marketing mời chào gấp bội để có mặt trong các sự kiện, từ ra mắt phim mới cho đến giới thiệu nhãn hàng. Kinh doanh mà, càng nhiều người biết đến thì (trước mắt) là càng có lợi. Có xì căng đan thì cả nhà đều vui: báo lá cải tăng views, nhãn hàng quảng cáo đi kèm sẽ tiếp cận được nhiều người hơn, nhân vật chính trong xì căng đan được nổi tiếng, tiền vào như nước.

Người đọc thì mê mệt, tha hồ có đề tài hấp dẫn để bàn luận trong những giờ trốn việc. Lại còn có cảm giác mình mới thời thượng, rành rẽ, hiểu biết làm sao! Khinh đứt cái bọn tối cổ ngay cả chuyện Ngọc Trinh mới khoe hình khỏa thân ¾ cũng đếu biết!

Có cầu thì có cung. Trong giới viết tin giải trí ở Việt Nam chẳng ai lạ việc “ngôi sao” này là “gà” của “nhà báo” kia. Các “nhà báo” đó sẽ viết bài khen ngợi lên mây khi “gà” sắp có ca khúc, vai diễn hay các trận đấu mới, cũng bao gồm cả đi năn nỉ trang tin khác gỡ các bài viết bất lợi cho gà của mình. Nếu không có vai diễn hay ca khúc mới thì phải có cái gì nghịch thường, thu hút, ví dụ một câu nói kỳ quặc, một tấm ảnh nửa kín nửa hở, một thông tin nửa nạc nửa mỡ về tình yêu/tình dục với ai đó, hay tốt nhất là một xì căng đan mới.

Nói rõ ra, quan hệ giữa “gà” và “nhà báo” là quan hệ cộng sinh, hai bên đều cần nhau. Sự nồng ấm và vững chắc của mối quan hệ thể hiện ở con số tiền “gà” rót vào tài khoản cho “nhà báo”. Lượt đọc, số bình luận, lượt chia sẻ, sự lan tỏa càng nhiều thì con số càng lớn.

Dễ hiểu nhỉ!

Thế nếu người đọc đều bấm bỏ qua, không đọc những thông tin xì căng đan hở mống hở vu thì sao?

Không có ai đọc, hoặc đọc mà chẳng sôi sục tranh luận thì không tạo thành sóng. Không có sóng thì doanh nghiệp nào phải đi tìm hiểu ngôi sao nào đang hot để đặt hàng quay quảng cáo. Thì chẳng người viết tin giải trí nào đi viết những tin kiểu ấy nữa. Họ sẽ đêm đêm trầm ngâm dưới ánh đèn vàng nghiên cứu các trước tác triết học, suy nghĩ cách phụng sự cho dân cho nước, đi điều tra các sai phạm của quan chức, các thủ đoạn gian dối của doanh nghiệp, các nỗi khổ của dân oan, hay là 20 bí quyết giúp bạn trở thành người chồng tuyệt vời, chẳng hạn như thế.

Quý vị đã rõ nguồn cơn chưa? Báo chí đích thị là người trồng cải, nhưng chính vì để phục vụ quý vị đấy, hỡi những khách hàng tuyệt vời, với cái dạ dày không bao giờ biết no cùng túi tiền không bao giờ vơi cạn.

Và thế là trong khi bị tẩy não với các thông tin nhảm nhí khiến biến đổi cả cách tư duy và sự vận hành bộ não của quý vị, khi sẵn sàng tin bất cứ tin tức gì miễn nó phù hợp với điều quý vị muốn tin, quý vị tự biến mình thành con cừu trước con sói truyền thông.

Một account vớ vẩn loa lên bắt cóc trẻ con, thế là quý vị sẵn sàng tẩn đến chết một ông bố đang dẫn con đi chơi công viên, chỉ vì thằng bé ham chơi không chịu về nhà nên cứ vùng vằng với bố. Quý vị nhẩy vào đốt ô tô của đôi vợ chồng đang đi mua nông sản ở làng quê, vì họ đang hỏi han một em bé trong sân nhà nó. Quý vị tẩy chay một doanh nghiệp chỉ vì thần tượng trên mạng kêu gọi làm điều đó.

Những bài báo mang nội dung bổ ích thì chẳng bao giờ được quý vị tìm đọc, chia sẻ hay để lại bình luận tích cực cả. À không tôi nói thế hơi ngoa, nhưng tỷ lệ đó là cực thấp, so với khối đại đoàn kết một lòng một dạ với những “Hóng hớt showbiz”, “Bí mật showbiz”… nhan nhản trên mạng xã hội.

Cách đây 7 năm, một nhóm người không thích cải đã tổ chức bình chọn các vườn cải lớn nhất Việt Nam. Kết quả như sau (tôi để nguyên cách gọi của họ):

1. kenh14.vn (tục gọi là Mương 14) 80 vote

2. 2sao.vn (tục gọi là 2 Sạo) 42 vote

3. phunutoday.vn (Phụ nữ to dầy) 41 vote

4. vietnamnet.vn (Việt-Nam-nát) 28 vote

5. showbiz-xzone (showbitch sờ rốn) 21 vote

6. tintuconline.vn (Tin tục ồn lai) 19 vote

7. Zing.vn (Rình.vn) 17 vote

8. 24h (24 Hở) 16 vote

9. Dantri.vn (Dâm trí) 16 vote

10. nguoiduatin.vn (Người phao tin) 13 vote

11. Đang yêu (Đang Yếu)

Ngoài ra, có những thắc mắc là Giaoduc.net.vn xứng đáng cao thủ trồng cải nhưng không được nhắc đến.

Khi viết bài này, tôi đã đi một vòng trở lại các tờ báo trên, xem xem sau 7 năm họ có còn giữ vững phong độ trồng cải hay không.

Trừ Đang Yêu và showbiz-xzone không tìm được, những tờ báo có tên thượng dẫn hầu hết đều đã thay đổi, và thay đổi khá nhiều. Số cải vẫn còn và cũng không ít, nhưng không còn chiếm thế thượng phong, toàn trị như trước. Các tin tức thời sự, xã hội, đời sống được đưa lên khá nhiều. Trong một số bài báo cụ thể, chúng còn được thực hiện với những bàn tay nhà nghề hàng đầu, xứng đáng được khen ngợi. Zing là tờ lột xác nhất, còn 2sao, tintuconline (đều của Vietnamnet) tuy có giảm, nhưng vẫn tiếp tục câu khách với những bài viết vô cùng nhảm ngay trên cái tựa.

Nhưng không sao cả, hỡi các quý độc giả thân yêu. Quý vị nên biết rằng mỗi cái click chuột của bạn vào những tựa đề nhảm nhí đều đang mang lại tiền cho chúng tôi. Quý vị nên biết rằng có những khoản thưởng rất lớn cho những paparazzi và các tay chuyên sục sạo tin đồn của các ngôi sao giải trí, thể thao, chính trị gia, doanh nhân khi họ moi ra được những thông tin câu được hàng triệu views. Quý vị nên biết rằng nhiều tòa soạn khuyến khích các tay săn tin đen bằng cả sự vinh danh nhân viên xuất sắc, ghi rõ ra giấy đẹp đóng khung trang trọng, trao tặng trên sân khấu trước toàn bộ nhân viên. Quý vị cũng nên biết rằng khi không có tin thì chúng ta sản xuất ra tin, tất cả để phục vụ nỗi thèm thuồng của quý vị.

Vì, nếu một ngày trên mặt các tờ báo chính thống không có tin gì giật gân, quý vị sẽ nhanh chóng sà đến các trang tin giả mạo hay bất cứ cái nick ất ơ nào đó, miễn nó nhét đầy dạ dầy quý vị những gì quý vị đang khao khát. Thế cho nên cứ thành thật với nhau đi nhé, chả có kền kền nào ở đây đâu hỡi các quý vị độc giả, vì cả chúng tôi lẫn quý vị chẳng ai hơn ai, đều là kền kền tất cả.

Và với sự chăm sóc nuôi nấng tận tâm, bền vững, nhiệt huyết, không bao giờ ngưng nghỉ của quý vị cho những bản tin đen, những cú sục sạo vào gầm giường những người nổi tiếng, những cú móc ống kính vào khe áo hay gấu váy của các cô gái làm nghề biểu diễn, những tò mò thóc mách vào những vụ ly hôn, ngoại tình, cặp bồ rầm rĩ.... xin long trọng cám ơn quý vị, những cái ngân hàng tưởng-không-ngu mà ngu-không-tưởng của chúng tôi.

*Bài viết không thể hiện quan điểm của RFA

Ý kiến (0)