Là người Marxist': Niềm hãnh diện hay sự sỉ nhục?
Ông Boris Johnson, người
đang chạy đua vào vị trí lãnh đạo đảng Bảo thủ ở Anh, vừa tung một đòn
tấn công vào đảng Lao động đối lập trong cuộc vận động tranh cử tại
Exeter.
Ông gọi Jeremy Corbyn, lãnh đạo đảng Lao động là "Nhà lãnh đạo của một đảng phái theo chủ nghĩa Marx già cỗi".
Đây không phải là lần đầu tiên ông Corbyn bị chỉ trích vì từng theo chủ nghĩa Marx.
Không
chỉ có ông Corbyn, phát ngôn viên về kinh tế - tài chính của đảng Lao
động, ông John McDonnell, cũng bị coi là "một kẻ Marxist".
Nhưng
thực sự thì một tín đồ theo chủ nghĩa Marx, hay còn gọi là Marxist, là
một người thế nào, và vì sao từ 'người Marxist' lại đang được dùng như
một hình thức sỉ nhục tại Anh?
Sự ra đời của chủ nghĩa Marx
Mọi chuyện bắt đầu vào Thế kỷ 19.
Karl Marx và người bạn thân, Engels, được coi là cha đẻ của chủ nghĩa xã hội.
Dưới
cách nhìn của một số người phương Tây thì chủ nghĩa Marx gắn liền với
chủ nghĩa cộng sản, và người Marxist thì đồng nghĩa với người cộng
sản.
"Khi tôi nói với bà tôi rằng mình là một người Marxist, bà
tôi nói, 'Sophie, cháu sẽ bị nhốt lại mất thôi. Họ luôn bỏ tù bọn cộng
sản'," Sophie Squire, một cô gái trẻ nhiệt thành tin theo chủ nghĩa
Marx, nói với BBC.
Ý tưởng về một xã hội bình đẳng không phải
là điều gì thực sự mới mẻ, nhưng Marx và Engels đã trao nhiệm vụ đấu
tranh vì bình đẳng cho giai cấp công nhân.
Họ tin rằng tầng lớp
cần lao, tức giai cấp vô sản và giới trung lưu, còn gọi là giai cấp tư
sản, có mâu thuẫn mang tính lịch sử với nhau.
Marx và Engels không
tán thành ý tưởng vì lợi nhuận. Hai ông cho rằng đó chỉ là một cách
để bóc lột người lao động, trong lúc khiến người giàu càng giàu hơn.
"Một trong những ý tưởng chính của chủ nghĩa
Marxist là để xã hội kiểm soát nền kinh tế và phân phối rộng khắp nhất
ở mức có thể, công bằng nhất ở mức có thể," Giáo sư Lea Ypi, giảng dạy
môn học thuyết chính trị tại Đại học Kinh tế London, nói.
"Bất kể
những sai lầm trong quá khứ, chủ nghĩa Marx vẫn luôn thu hút được nhiều
người đi theo nhờ việc nó chỉ trích chủ nghĩa tư bản," bà Ypi nói
thêm.
Chủ nghĩa Marx, chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản
Đánh
giá về chủ nghĩa Marx, Tiến sỹ Daniel Beer, người nghiên cứu lịch sử
hiện đại, cho rằng chủ nghĩa Marx theo cách hiểu của Marx, và theo cách
hiểu, cách áp dụng của những người Marxist, là khác nhau.
"Những
người Marxist nói rằng những giới chủ tư bản làm chủ đồng vốn không trả
công xứng đáng cho người lao động," Tiến sỹ Beer nói.
"[Ngày
nay,] việc tạo ra những hệ thống phúc lợi, trợ cấp thất nghiệp, cấp
nhà ở cho người lao động, toàn bộ các chính sách đó được đưa ra tiên
phong dưới cái bóng từ Liên Xô phủ xuống," ông giải thích.
"Bởi
chính phủ các nước sợ rằng nếu như họ không đáp ứng được nhu cầu của
tầng lớp lao động trong nước mình, thì họ sẽ có nguy cơ gặp phải các
rủi ro kiểu Cách mạng Nga tại chính nước mình."
Sophie Squire thì
cho rằng xã hội tư bản là "một hệ thống mục ruỗng", và đó là lý do
khiến Marx trước đây đấu tranh, cũng như khiến cô cùng những người
Marxist khác bây giờ tiếp tục đấu tranh.
Cô nói rằng xã hội kiểu
Marx mong muốn là nơi mà "công nhân đứng lên cướp lấy công cụ sản xuất
và tạo ra một thế giới kiểu khác".
Thế nhưng Tiến sỹ Beer cho rằng chủ nghĩa Marx là một ý thức hệ "rất đẫm máu".
"Nó
gắn với những tội ác của giới lãnh đạo độc tài cộng sản trong thế kỷ
20. Thế giới nhớ tới những hình ảnh về các đội hành quyết ở Liên Xô,
các trại lao cải, đoàn xe tăng tiến vào Budapest hồi 1956," ông nói.
Giáo sư Ypi giải thích rằng theo viễn kiến của Marx thì, "Chủ nghĩa xã hội là giai đoạn trước của chủ nghĩa cộng sản".
"Chủ
nghĩa xã hội thì cũng giống như xã hội tư bản, một xã hội phân chia
giai tầng, tuy nhiên, chỉ khác ở chỗ đó là một xã hội có phân chia
giai tầng nhưng một bộ phận dân chúng - mà cụ thể là tầng lớp lao
động - được trao quyền chống lại các tầng lớp tư bản."
"Thế còn
chủ nghĩa cộng sản thực sự là miền đất trong mơ của người Marxist. Đó
là sự chấm dứt tồn tại của một xã hội có phân chia giai cấp, chấm dứt
nền chính trị có xung đột, mâu thuẫn."
Người Marxist: Điều sỷ nhục hay niềm tự hào?
Vậy tại sao một học thuyết chính trị lại bị dùng tại Anh thời nay như một công cụ để sỉ nhục?
Tiến sỹ Beer và Giáo sư Ypi đưa ra những cách lý giải riêng của mình.
"Người
ta nói rằng nếu bạn vẫn tin rằng chủ nghĩa Marx là hệ thống vẫn còn
sức sống thời nay, thì hoặc là bạn bị lừa dối, hoặc là bạn ngây thơ
tới mức ngu ngốc," Tiến sỹ Beer nói.
"Người ta cũng nói rằng nếu
bạn tin rằng đây là thứ chấp nhận được về mặt đạo đức, thì bạn hoặc
là hoàn toàn mục ruỗng, hoặc là kẻ cuồng tín."
Thế còn Giáo sư
Yip thì cho rằng lý do là bởi, "Chủ nghĩa Marx thường gắn với những chế
độ đàn áp, độc tài, những chế độ nói rằng họ theo đuổi chủ nghĩa Marx
nhưng lại không hiện thực hóa được những lý tưởng cốt lõi của chủ
nghĩa Marx, trong đó gồm cả các ý tưởng về quyền tự do."
Bất kể thế nào, những người tin theo chủ nghĩa Marx dường như vẫn giữ vững quan điểm của mình.
"Mọi
người vẫn coi ông ấy là một trong những nhà triết học vĩ đại nhất mọi
thời đại, và đó là lý do vì sao tôi tự hào là một người Marxist,"
Sophie Squire nói.
Xem thêm:
No comments:
Post a Comment