HÒA ÁI * NĂM GÀ NÓI CHUYỆN CŨ
Trao đổi Thư tín: Năm Gà bới chuyện cũ
Hòa Ái, RFA2017-01-28
Photo: RFA
Trao đổi Thư tín: Năm Gà bới chuyện cũ
Trong không khí vui tươi của những ngày Tết đầu năm Đinh Dậu, Hòa Ái kính chúc toàn thể quý khán thính giả và độc giả Đài RFA một năm mới hạnh phúc và vạn sự như ý! Và cũng nhân dịp này, Hòa Ái kính lời cảm tạ quý vị đã đồng hành với Đài Á Châu Tự Do trong suốt năm qua; đồng thời gắn bó cùng chương trình “Trao đổi Thư tín” với những chia sẻ trên tinh thần góp một tiếng nói để tạo nên sự thay đổi cho những điều tốt đẹp hơn.
Hòa Ái cũng xin được cảm ơn quý anh chị trong Ban Việt ngữ luôn nhiệt tình tham gia Mục “Trao đổi Thư tín” để chuyển tải các ý kiến gửi về đài đến với quý thính giả khắp nơi.
Kể chuyện rồng và cá mập
… Người Việt mình thuộc dòng dõi ‘con rồng cháu tiên’, vậy mà qua mấy ngàn năm, không ngờ lại đột biến gen đến mức không rõ là con gì nữa-
Thính giả RFA
Theo phong tục của người Việt, chúng ta thường ôn lại những câu chuyện vui trong ba ngày Tết. Trong chương trình hôm nay, có lẽ Hòa Ái dành thời gian để trò chuyện cùng quý vị về “con rồng” nhân những ngày xuân của năm mới “con gà”.
Chắc chắn quý vị đoán được Hòa Ái muốn nhắc đến con rồng lạ ở Hải Phòng. Con rồng được trang trí bằng hoa cúc nhựa màu vàng này là đề tài được bàn tán xôn xao trong những ngày cận Tết. Một thính giả nhắn tin qua Facebook hỏi rằng:
“Cô Hòa Ái có thấy hình con rồng trang trí đón xuân năm nay ở Hải Phòng không? Người Việt mình thuộc dòng dõi ‘con rồng cháu tiên’, vậy mà qua mấy ngàn năm, không ngờ lại đột biến gen đến mức không rõ là con gì nữa.”
Hòa Ái ghi nhận có rất nhiều nhận xét của quý thính giả về con rồng được cho là kỳ lạ này. Nhiều thính giả cho rằng thân giống con giun nhưng đầu giống con Pikachu, một nhân vật hoạt hình nổi tiếng của Nhật Bản và đây là ý tưởng gây lãng phí. Thính giả Thanh Trúc Đặng thì nghĩ rằng “Đây là một con quái vật nhất hành tinh”. Còn thính giả Lee Min Hou nói là “Cái đầu rồng có vẻ giống con hải cẩu, cũng có nét giống con lạc đà, nhưng nhìn kỹ nó là con sâu bự đục khoét ngân sách”. Trong khi đó không ít thính giả bày tỏ niềm vui mặc dù có những lời bao biện con rồng là một con vật trong trí tưởng tượng nên có thể phóng khoáng trong thiết kế mô hình, tuy nhiên chính quyền Hải Phòng đã ra lệnh dỡ xuống trước lời góp ý của dân chúng. Thính giả Giáp Võ lên tiếng “Đúng là mạng xã hội đang góp phần thay đổi những quyết định sai trái của các cơ quan chức năng tại Việt Nam”.
Quả là một câu chuyện vui và dường như kết thúc rất có hậu khi những tiếng nói đóng góp của người dân được chính quyền lắng nghe.
Và Hòa Ái còn một câu chuyện vui khác kể hầu quý vị trong dịp Tết “con gà”. Đó là câu nói cửa miệng của cư dân mạng ở Việt Nam “Cá mập cắn cáp nữa rồi!” Con cáp mập luôn xuất hiện trong các sự kiện được cho là quan trọng diễn ra ở trong nước hay ở nước ngoài liên quan đến Việt Nam. Các cư dân mạng hy vọng câu chuyện về con cá mập cắn cáp quang biển AAG cũng sẽ có kết thúc tốt đẹp trong năm Đinh Dậu.
Ước muốn trong năm Đinh Dậu
Mời quý vị cùng nghe ước muốn trong năm mới của quý thính giả từ trong nước:
“Bước sang năm mới, điều mong muốn trước tiên là sức khỏe, kế đến là công việc làm ăn được thuận lợi và cầu Trời cho mưa thuận gió hòa để dân chúng được bình an.”
“Mong muốn đất nước được ngày càng phát triển, chính phủ quan tấm đến đời sống của người dân, pháp luật cần được thượng tôn pháp luật, nhân quyền được đảm bảo và nhất là những người dân nghèo như chúng tôi có tiếng nói, cần được các tổ chức bảo vệ và đặc biệt là chính quyền Trung ương cho đến địa phương quan tâm đến ý kiến tâm tư nguyện vọng của người dân nghèo.”
“Mong cho đất nước được yên bình và bà con mạnh giỏi, bình an.”
Trong những ngày Tết vui xuân Đinh Dậu, chúng ta có nhiều ước mong, có nhiều hy vọng không chỉ cho riêng mình và người thân mà có lẽ mỗi người trong chúng ta, ai cũng khấn cầu một năm mới được quốc thái dân an khi đồng bào, đồng hương còn lắm nỗi truân chuyên, nghèo khó. Hòa Ái tin rằng ít nhiều chúng ta cũng chạnh lòng nhớ đến những hoàn cảnh không đón mừng năm mới; đó là hàng trăm người dân ở Nha Trang bị trắng tay sau một đám cháy thêu rụi hoàn toàn xóm nhà yên bình của họ; đó là hàng trăm gia đình ở miền Trung gánh chịu những đợt “lũ chồng lũ” liên tiếp; đó là những ngư dân bốn tỉnh Bắc miền Trung không thể ra khơi vì thảm họa môi trường biển do Fomosa gây nên và còn rất nhiều nữa những cảnh đời không có Tết.
Chúng ta cùng nghe chia sẻ của cư dân khu chung cư Bình Thạnh, ở Sài Gòn, những người bị chính quyền địa phương cưỡng chế nhà cửa, đẩy họ ra đường trước ngày Tết Bính Thân:
“Một năm vừa qua là những hộ này sống lang thang mà không một đơn vị hay cơ quan nào quan tâm để coi cuộc sống của người dân như thế nào. Rất là đau khổ. Mình là người dân thấp cổ bé mọn, chỉ biết làm đơn kêu gào với những người có thẩm quyền nhưng người ta cứ hứa giải quyết, giải quyết.
Đất nước phải có tổ quốc, gia đình phải có bàn thờ để thờ cúng ông bà vào dịp Tết. Năm nay là bước sang năm thứ hai rồi. Tâm trạng rất là hoang mang. Hy vọng chính quyền sáng suốt giúp đỡ hay bồi thường hay tạo điều kiện như thế nào chứ sống như vầy còn hơn là tội phạm nữa.”
Trao đổi với Hòa Ái trong dịp Tết Đinh Dậu, một số cư dân tuổi gần đất xa trời ở khu chung cư Bình Thạnh bị mất nhà cho biết không còn cách nào hơn là làm đơn xin đi tù vì ít ra có chổ ăn, chổ ngủ.
Và còn đó bao nhiêu gia đình của các tù nhân lương tâm không đón Tết? Thính giả Lan Ngọc chia sẻ rằng chính quyền Việt Nam cứ gia tăng bắt bớ như những ngày vừa qua thì chẳng bao lâu nhà tù sẽ là nơi sum họp quây quần đón Tết của số đông dân lành Việt Nam.
“Năm nay gia đình tôi không có Tết, không có xuân, không chuẩn bị gì hết. Thật ra, lần đầu tiên trong cuộc đời tôi phải xa con tôi. Bây giờ hai đứa bé thấy ngoài kia nhà hàng xóm cũng ồn ào, cũng có hoa, có đèn sáng trưng thì làm sao chúng nó không nhớ đến cảnh mẹ chúng cho đi chợ hoa…Đứa lớn thì nhận biết mẹ nó bị tù. Nhưng đứa nhỏ, 4 tuổi, thì không biết, cứ hỏi ‘Sao mẹ đi đâu mà lâu quá? Con nhớ mẹ quá. Con thương mẹ quá!’ Chắc quý vị đang nghe tiếng khó của thằng bé đang hỏi chị nó và chị nó đang dẫn ra ngoài, dỗ nó. Tôi xin gửi lời tri ân đến tất cả ân nhân đã giúp đỡ gia đình chúng tôi. Xin chúc họ một năm đầy an khang và hạnh phúc.”
Vừa rồi là tâm tình của thân mẫu Blogger Mẹ Nấm-Nguyễn Ngọc Như Quỳnh. Sau đây cuộc đối thoại ngắn giữa Hòa Ái với cháu Phú, 6 tuổi, con bà Trần Thị Nga, một nhà hoạt động vì nhân quyền và dân oan, vừa bị bắt vài ngày trước Tết Đinh Dậu:
“-Con ơi, mẹ đi đâu rồi con?
-Đi vào tù
-Con đón Tết, con nhớ mẹ nhiều không?
-Con đón Tết, con nhớ mẹ nhiều.”
Với nhận thức non nớt của một đứa bé 6 tuổi, nói về mẹ mình bị đi tù đơn thuần như mẹ có việc vắng nhà vài hôm rồi mẹ lại về, khiến cho người nghe có cảm nhận với niềm tin rằng những tù nhân lương tâm rồi sẽ sớm về nhà, sum vầy cùng gia đình trong trong ba ngày Tết năm sau. Quý vị có nghĩ như vậy không?
Lời chúc tụng đầu năm
Mong muốn đất nước được ngày càng phát triển, chính phủ quan tấm đến đời sống của người dân...đặc biệt là chính quyền Trung ương cho đến địa phương quan tâm đến ý kiến tâm tư nguyện vọng của người dân nghèo-
Thính giả RFA
Quý anh chị trong Ban Việt ngữ gửi lời chúc đầu năm đến quý thính giả:
“Bước sang năm mới, Cát Linh xin được gửi đến quý khán thính giả lời chúc sức khỏe cùng vạn sự như ý. Chúc cho người người, nhà nhà có trọn niềm vui và tài phúc trong những ngày đầu xuân.”
“Năm mới Đinh Dậu, Thanh Trúc chân thành kính chúc quý thính giả một mùa xuân vui và những ngày tháng an bình, hạnh phúc, ước gì được nấy, sức khỏe dồi dào, may mắn và tài lộc bằng năm bằng mười năm ngoái.”
“Nhân dịp xuân về, Nguyên Lam xin được kính chúc quý vị cùng gia đình một năm mới bình an, hạnh phúc và luôn gặp được nhiều may mắn.”
“Nhân dịp Tết Đinh Dậu, Nam Nguyên kính chúc quý khán thính giả Đài Á Châu Tự Do một năm an khang thịnh vượng. Chúc các ngư dân ra khơi an toàn , thu hoạch tốt, ngư dân 4 tỉnh Bắc Trung bộ sớm phục hồi sau thảm họa môi trường. Chúc các bạn nông dân được mùa được giá, thủy sản đạt an toàn vệ sinh thực phẩm đạt giá cao. Xin chúc các nhà trồng cà phê, trồng tiêu phát triển sung túc. Xin chúc các bạn công nhân lao động an toàn và quyền lợi được bảo đảm. Xin chúc các nhà hoạt động xã hội dân sự vì quyền dân sinh phát triển họat động trong năm mới Đinh Dậu. Nam Nguyên kính chào và cảm tạ quý vị!”
“Bước sang năm Đinh Dậu, Phương Anh mới chúc quý thính giả sức khỏe tràn đầy, tấn tài-tấn lộc-tấn bình an.”
“Tôi là Nguyễn Khanh của Ban Việt Ngữ Đài Á Châu Tự Do. Cùng với anh chị em phát thanh viên, phụ trách trang web và chương trình truyền hình, xin được gửi đến quý vị và các bạn lời cầu chúc đầu năm Đinh Dậu, mong mọi người, mọi nhà, sức khỏe dồi dào, hạnh phúc và triệu triệu điều may mắn.
Tất cả anh chị em chúng tôi hy vọng năm nay, quý vị và các bạn vẫn xem Ban Việt Ngữ là người bạn đồng hành, để cùng nhau chúng ta tiến về trước, vừa đi, vừa bảo với nhau là sẽ có ngày chúng ta cùng nắm chặt tay nhau vượt qua điểm đến. Chúng tôi luôn luôn tin rằng nếu cùng đi và cùng nâng đỡ nhau, chắc chắn chúng ta sẽ nhìn thấy ngày thành công, và chúng tôi tin tưởng ngày đó cũng chẳng còn bao xa.
Chúng tôi cũng hy vọng năm mới là mức khởi đầu cho một nước Việt Nam thật sự đổi mới, để ước mơ nhỏ nhoi của tất cả chúng ta sẽ trở thành sự thật. Ước mơ đó là sẽ có ngày chúng tôi và quý vị, các bạn gặp nhau, tay bắt mặt mừng ngay ở quê nhà.
Một lần nữa, trước thềm năm mới Đinh Dậu, Ban Việt Ngữ Đài Á Châu tự Do chúng tôi xin kính chúc quý vị và các bạn một năm mới an khang, thịnh vượng.”
Và những lời chúc xuân của quý khán thính giả cùng độc giả RFA:
“Nhân dịp năm mới, xin chúc cho toàn thể Ban Việt ngữ Đài RFA và quý khán thính giả của đài được nhiều sức khỏe, mọi sự an lành, hạnh phúc và cũng cầu mong cho xã hội, đất nước Việt Nam sớm có được tự do dân chủ.”
“Nhân dịp năm mới cùng Tết cổ truyền của Việt Nam, tôi xin chúc mọi người nói chung và tất cả anh chị em trong Đài RFA được dồi dào sức khỏe. Tôi cũng cầu chúc cho nước Việt Nam được an bình, yên vui và mọi người được hạnh phúc.”
“Hy vọng và mong mỏi sẽ có được một ngày sắp đến đây tay bắt mặt mừng với tất cả quý vị trong tiếng cười rộn rả, trong ánh mắt thân thiện, chan hòa thương yêu, đoàn kết và gần gũi sau bao năm đau đớn và chia lìa.”
“Chúc mọi người đón xuân vui vẻ. Hy vọng có ngày chúng ta gặp nhau. Nếu mà có thì sẽ là ngày hội lớn. Mong mỏi lắm, cháy lòng cháy ruột!”
Ban Việt ngữ luôn mong mỏi nhận được ý kiến đóng góp về các vấn đề quý vị quan tâm. Quý vị có thể liên lạc qua email tại địa chỉ vietweb@rfa.org hoặc hoaai@rfa.org, hoặc qua hộp thư thoại tại số 202-530-7775.
Kính chúc quý vị ba ngày Tết được an vui cùng người thân trong gia đình!
http://www.rfa.org/vietnamese/programs/ListenerForum/corresponding-reply-012917-ha-01262017140848.html
SAIGÒN MỒNG MỘT TẾT ĐINH DẬU
Sài Gòn khác lạ ngày đầu năm - VnExpress
Không còn những dòng người đông nghìn nghịt, hối hả... trên các tuyến đường và người dân cũng được "sống chậm lại" trong sáng mùng 1 Tết Đinh Dậu.7h ngày 28/1 (mùng 1 Tết) - góc chợ Bến Thành, công trường Quách Thị Trang (quận 1) thường ngày tấp nập xe cộ và người dạo bộ nhưng sáng nay chỉ lác đác vài xe qua lại.
Cùng thời điểm, hầm Thủ Thiêm xuyên lòng sông Sài Gòn chỉ lác đác vài người qua lại (trái) trong khi thường ngày tấp nập xe của người dân từ quận 1 sang quận 2 (phải) và ngược lại.
Khu vực nhà thờ Đức Bà (quận 1) vắng lặng, bình yên sáng đầu năm (trái). "Chỉ có những ngày Tết mới thấy mình được sống chậm lại như thế này. Bình thường đường phố lúc nào cũng đông người xe, thân già như tôi cứ ra đường là chóng mặt, không dám băng qua đường thế này đâu", bà Linh (79 tuổi, cán bộ hưu trí quận 1) cho biết.
8h, đường Nguyễn Tất Thành (quận 4) hướng về trung tâm thành phố khá thông thoáng (trái). "Con đường này ngày thường đông xe từ sáng sớm. Cứ nhìn vào dòng người lũ lụt rời Sài Gòn về quê ăn Tết là đủ hiểu bình thường ở đây đông thế nào", anh Tư (39 tuổi) chờ khách đi xe ôm, cho biết.
Ngã tư đường Tôn Đức Thắng (quận 1) với phố đi bộ Nguyễn Huệ thông thoáng, ngày thường đây là giao lộ luôn xảy ra ùn tắc (phải).
Vẻ đối lập trên đường Xô Viết Nghệ Tĩnh (quận Bình Thạnh) hướng về quốc lộ 13.
Tương tự, đường Trường Chinh giao với đường Tân Sơn Nhì (quận Tân Bình) sáng nay khác hẳn tình trạng ùn tắc nghiêm trọng thường ngày.
Friday, January 27, 2017
THƠ CÁCH MẠNG
Nếu ngày ấy...
Nếu ngày ấy bến Nhà Rồng đóng cửa
Người lang thang quay trở lại Nghệ An
Làm giáo làng hay một chân thư lại
Thì ngày nay dân đã thoát lầm than.
Nếu ngày ấy, sông Sài Gòn nổi sóng
Người đang leo bỗng rớt mẹ xuống sông
Bấy sấu đói đã reo mừng ruớc bác
Thì ngày sau xương đâu trắng cánh đồng
Nếu ngày ấy trên bong tàu đêm tối
"Người lao công đang quét dọn hành lang”
Cơn sóng dữ tiễn đưa về đáy biển
Thì ngày nay quê mẹ đã bình an
Nếu ngày ấy trời Paris trở lạnh
Cục gạch hồng chẳng đủ ấm qua đêm
Bác chết cóng trên mình cô đầm nái
Thì ngày nay tổ quốc đã êm đềm
Nếu ngày ấy, tên toàn quyền rộng lượng
Cho người vào trường thuộc địa, khỏi thi
Mẫu quốc đã có thêm Hoàng Cao Khải
Mà An Nam cũng thoát cảnh “bác đi”
Nếu nếu nếu, thêm một ngàn lần nếu
Bác chẳng đi! Đi chẳng có ngày về!
Về, thượng mã phong bờ hang Pác Bó
Thì ngày nay đâu có lũ u mê!
Caubay
(theo caphevanhanh)
1.Văn Tế Bác
Nguyễn Công Luận
Đêm thu, Hồ Gươm gió thổi rì rào,
Tháng bẩy, Hà Nội mưa dầm ướt át.
Nhớ Bác xưa:
Mắt sáng tai vênh,
Trán cao râu bạc.
Lúc trung niên gầy cà tong cà teo,
Khi già lão béo nục nà nục nạc.
Nhân tình nhân ngãi nhiều bà, không ai hay con cái ở mô tê,
Đổi tên đổi họ lắm lần, chẳng thể biết ngày sinh nào chính xác.
Chốn thâm cung sữa tươi thuốc ngoại, tuy rất mực xa hoa,
Trước công chúng cơm nắm muối vừng, vẫn ra điều mộc mạc.
Lắm tài đóng kịch, từng nhiều phen rơi lệ khóc Lenin,
Nhiều bận ngồi tù, vẫn một mực dốc lòng thờ Karl Marx.
Dung mộc y như dụng nhân, Bác có tài lập đảng, lũ bầy tôi hết sức cúc cung,
Cứu cánh biện minh phương tiện, Bác không ngại ra tay,
phe đối lập thảy đều tan tác.
Thu phục tay chân bằng đặc quyền,
Diệt trừ địa chủ tận gốc gác.
Tả phù như chú Duẫn nhiều con lắm vợ,
việc Đảng Đoàn cật lực lo toan,
Hữu bật có chú Khu đấu mẹ tố cha,
cuộc Cải Cách tận tâm gánh vác.
Bác bạo tay thuổng văn Hoa Thịnh Đốn,
cho tuyên ngôn đượm vẻ Hoa Kỳ,
Bác mạnh lời chôm ý Tôn Trung Sơn,
để tiêu ngữ có mùi Đại Pháp. (1)
Anh dũng thật! Bác mượn lời ai nói,
mà nhận văn của chính mình,
Can đảm thay! Bác viết sách tự khen,
nhưng ký tên như kẻ khác.(2)
Bác ưa bài hát Kết Đoàn, trẻ già mỏi tay vỗ nhịp, mà chẳng hay đâu chỗ phát sinh,
Bác khoe tập thơ trong ngục, đàn em líu lưỡi khen tài, nhưng nào biết ai là nguyên tác. (3)
Vâng lời cụ Mác, đưa ngu dân lên chỗ quyền uy,
Học sách bác Mao, coi trí thức là đồ cỏ rác.
Hướng đến Thiên Đường Vô Sản, Bác không dung trí phú địa hào,
Đi lên Thế Giới Đại Đồng, Bác cứ phép tam vô nhị các.
Việc văn hóa không kém Tần Thủy Hoàng,
Thuật chính trị chẳng thua Tào Mạnh Đạt.
Nhưng thương ôi!
Bệnh hoạn luôn ngoài bẩy tháng năm Gà, (4)
Lâm chung lúc gần tám tuần tuổi hạc.
Tang lễ đầy ngũ sắc tinh kỳ,
Ma chay đủ bát âm nhã nhạc.
Khóc tiễn đưa bộ hạ bàng hoàng,
Chào vĩnh biệt đàn em ngơ ngác.
Đọc điếu văn giọng nhấm nha nhấm nhẳn ấy chú Đồng,
Chào mặc niệm mắt liếc dọc liếc ngang là chú Giáp.
Dù Bác còn ở trên dương thế, dẫu có ba đầu sáu cẳng, nước chúng ta chẳng thêm chút đẹp tươi,
Nếu Bác chưa về chốn âm cung, hẳn với ngàn mẹo trăm mưu, đời các cháu sẽ vạn phần hốc hác.
Bác chết đi, khi quốc gia nội chiến điêu linh,
Bác để lại, một chế độ độc tài bệ rạc.
Lũ đàn em chuyên thanh trừng đàn áp, nên kinh tế u u minh minh,
Bầy đồ đệ giỏi xuyên tạc lộng ngôn, mà văn hóa ù ù cạc cạc.
Ở trong nước thì thừa ngón gian tham,
Ra quốc tế chỉ giỏi nghề khoác lác.
Buổi chợ chiều lớn bé ráng bon chen,
Thời mạt vận nhỏ to lo kiếm chác.
Nặng tay áp bức người trí thức bất đồng,
Ngon ngọt dối lừa giới nông dân chất phác.
*
Nay nhân tiết Trung Nguyên giải trừ oan khuất, hận Thăng Long mây cuốn âm u.
Vừa lúc mùa Vu Lan xá tội vong nhân,
lệ Ba Đình mưa rơi lác đác.
Hỡi hồn phách triệu người oan khuất, bị hành hình nơi đồng hoang Châu Đốc, hoặc bỏ mình vì khủng bố, tù đầy, (5)
Hỡi anh linh thập loại chúng sinh, chịu chôn sống nơi rừng rậm Trị Thiên, hay mất mạng vì thủ tiêu, tàn sát.
Thỉnh chư Phật và các vị Bồ Tát: Xin lấy lượng từ bi hỷ xả, để giải oan nỗi hận còn vương,
Hãy vì đức đại độ khoan hồng, mà xá tội cho người đã thác.
Cầu Đức Thầy lãng quên chuyện cũ, để Bác thôi nằm ngục A Tì,
Xin cụ Phan tha thứ việc xưa, để Bác được về miền Cực Lạc. (6)
Ai tranh bá đồ vương bằng sắt máu, dẫu ướp xác muôn hoa ngào ngạt, nhưng ngàn năm chẳng thể mạo tiếng thơm,
Ai hại dân phản nước vì hư danh, dù xây lăng trăm thước nguy nga, thì vạn kiếp vẫn còn lưu tiếng ác.
Nếu còn anh linh, Bác nên tôn vinh Đức Chúa Trời độ lượng, hầu về cõi vĩnh hằng,
Hoặc có khôn thiêng, Bác hãy nương nhờ cửa Phật Tổ từ bi, để tìm đường đại giác.
Xác bày lăng đâu dễ được tiêu diêu,
Thân nằm hộp nên khó bề siêu thoát.
Mau thổ táng, cho hồn Bác thôi lưu luyến trần gian,
Hoặc hỏa thiêu, để linh Bác hết vấn vương thể xác.
Nay cháu có bài văn tế nôm na,
Xin bác thứ cho lời quê mộc mạc.
Với một nén nhang, nhân ngày giỗ Bác.
Ô hô! Thượng hưởng.
Ngày 22 tháng 7 Giáp Tuất
(3/9/1994)
Chú thích:
(1) Tuyên Ngôn mà ông Hồ đọc ngày 2/9/45 có mượn nguyên văn tuyên ngôn độc lập Hoa Kỳ câu "Con người ta sinh ra đều bình đẳng..." Tiêu ngữ "Độc Lập - Tự Do - Hạnh Phúc" là mượn của chủ
nghĩa Tam Dân: Dân Tộc: Độc Lập; Dân Quyền: Tự Do; Dân Sinh: Hạnh Phúc. Được ghi trên đầu các văn kiện giống như tiêu ngữ của Pháp Quốc (Tự Do-Bình Đẳng-Bác Ái).
(2) Ông Hồ mượn văn Quản Trọng "vì lợi ích mười năm, trồng cây..." l
(3) - Ông Hồ đi thăm dân ở đâu cũng cùng hát bài Kết Đoàn, ca khúc Trung Hoa dịch lời Việt, để gây ấn tượng trong lòng người, nhất là các thiếu nhi. Nhiều nhà nghiên cứu văn học quả quyết văn mà là của một nhân sĩ tru phong tập thơ trong tù không thể là của ông Hồ.
(4) Theo Đảng CSVN, ông Hồ mất ngày 22 tháng 7 năm Kỷ Dậu
(3/9/1969). Sau này Đảng CSVN đính chính lại ngày ông Hồ chết là 2/9/1969.
(5) Hàng ngàn tín đồ Hòa Hảo bị tàn sát ở Châu Đốc năm 1947.
(6) - Đức Thầy Huỳnh Phú Sổ và vụ tàn sát Hòa Hảo.
- Cụ Phan Bi Châu bị ông Hồ và ông Lâm Đức Thụ báo cho nhà chức trách Pháp biết chỗ cụ cư ngụ ở Trung Hoa để bắt giam và đưa cụ về Việt Nam xử tội.
NGƯỜI LÍNH GIÀ
Nguyễn Công Luận
(2010)
Có một người lính già:
Quân vụ mười chín rưỡi,
Niên tuế bẩy mươi ba.\
Con cả thẩy bốn đứa,
Vợ chỉ có một bà.
Bởi thẳng gối thẳng lưng, công danh suốt đời lẹt đẹt,
Vì cứng đầu cứng cổ, võ nghiệp mới cứ tà tà.
Một góc cuộc đời là quân nhân, vào lúc đứt phim tuổi xanh đã hơn ba giáp
Ngót hai mươi năm trong binh nghiệp, đến ngày sập tiệm mai trắng mới có một hoa.
Trong quân ngũ công việc vẹn toàn, để cho bạn bè không trách cứ,
Chốn gia đình bản bài đầy đủ, miễn sao mụ vợ chẳng rầy rà.
Nhiều lần phạm lỗi vặt, tổng cộng vài chục ngày trọng cấm vì ham chơi trốn việc
Đôi phen lập công quèn, trước sau ba bốn tấm huy chương khi lửa đạn xông pha.
Đã chút ít báo đền đất nước,
Từng phần nào trả nợ quốc gia.
Lương bổng ít oi, hí viện thanh lâu ít khi bén mảng,
Túi tiền rỗng tuếch, trà đình tửu điếm chẳng hay kề cà
Tuy vậy "Không cơm nào bằng cơm vợ,"
Xem ra "Chẳng của ai bằng của nhà."
Thời niên thiếu nhiều ước vọng cao, toan vận sức chuyển xoay sông núi,
Tuổi đôi mươi những xây mộng lớn, muốn ghé vai gánh vác sơn hà.
Nào ngờ đất nước mất nửa chừng, qua tám trại giam khi địch thắng,
Ai biết quân binh tan giữa độ, đã 7 năm tù lúc chúng tha.
Đời tranh đấu là trọn cơn ác mộng,
Cuộc chiến chinh thành một giấc Nam Kha
Dốc trọn tim gan vì quốc gia, thời trai trẻ đi khắp đó đây, kiếp lính tráng thật giống dân du mục,
Đem hết hơi sức cho đất nước, lúc về già sống nơi viễn xứ, đời sĩ quan không khác nghiệp cầm ca.
Suy cho cùng, bon chen lắm chẳng sống làm ông thánh,
Nghĩ lại kỹ, cựa quậy nhiều rồi chết cũng ra ma.
Cuối Thu Ất Mùi (1) theo bạn hữu vào Đà Lạt tòng quân, khi mặt mũi còn ngô nghê, mồm miệng u ơ, lấc cấc một tên binh sữa,
Đầu Đông Canh Ngọ (2) cùng vợ con sang Hoa Kỳ tị nạn, lúc đầu óc đà lẩm cẩm, chân tay chậm chạp, loạng quạng một anh lính già.
Thân hữu tản mát từ Paris, London qua New York,
Bạn bè lưu lạc khắp Sydney, Quebec tới Georgia.
Kẻ thèm thịt bò thì đi Texas,
Ai thích lắm vợ thì về Utah.
Người không sợ bão tuyết, người ở Massachussetts
Ta cóc ngán động đất, ta chọn California.
Hết tuổi trẻ trung, phong đội không còn ham le lói,
Đến hồi già lão, quần áo đâu có cần lụa là.
Ăn uống đơn sơ, thiếu giò lụa nhấm đỡ hot dog,
Khẩu vị giản dị, hết bánh bao dùng tạm pizza.
Thể xác tuy hơi ọp ẹp,
Trái tim còn khá đậm đà
Nhớ lại thuở thanh xuân, tình ái lăng nhăng lãng mạn,
Nghĩ đến thời niên thiếu, say mê lăn lóc trăng hoa.
Đôi khi trái gió trở trời, chợt nghĩ tiếc bệnh già sao đến sớm.
Những lúc đau vai nhức khớp, mới thấy buồn tuổi trẻ đã đi qua,
Nay lúc tuổi già:
Thường dậy con nơi đất mới phải noi gương tín nghĩa,
Vẫn răn cháu nhớ quê xưa cần giữ tính thật thà.
Thấy cộng đồng đầy rẫy tị hiềm, chung gốc gác mong có lòng độ lượng,
Vì đồng hương cực kỳ chia rẽ, cùng giống dòng nên tấc dạ xót xa.
Sao không để sức chống kẻ thù độc ác
Mà chẳng hết lòng trừ giặc cộng điêu ngoa?
Xem chúng làm, thấy rõ bọn mặt người dạ thú,
Nghe chúng nói, biết ngay quân khẩu phật tâm xà.
Phải tranh đấu nhiệt tình, để nhổ vuốt nanh bọn nó
Quyết thành tâm đoàn kết, chớ làm xấu mặt phe ta.
Nếu là bạn nên nhớ lời "đi với Phật, chớ vận áo giấy,"
Nếu là thù chớ quên câu "đi với quỷ đừng khoác cà sa."
*
Nhân năm mới thắp nén hương thành khẩn,
Dịp xuân sang nâng chén rượu khề khà.
Cầu cho đất nước mau thoát tay bạo quyền gian ác,
Mong sao dân tộc sớm dựng nền dân chủ hiền hòa.
*
Là người lính già không bao giờ chết, chỉ tan biến giữa cõi đời ô trọc,
Như ngôi sao sáng chẳng khi nào tàn, chỉ phai mờ trong vũ trụ bao la.
Đông Chí Kỷ Mão, 1999.
______
(1) 1955.
(2) 1990.
Tôi vừa xem một vài đoạn video trình bày cảnh người dân ở Sài Gòn nhộn
nhịp chuẩn bị đón Xuân Đinh Dậu. Hình ảnh chợ Bến Thành, Nhà Thờ Đức Bà,
khu Tòa Đô Chánh, Đường Nguyễn Huệ và Tự Do xưa có nhiều thay đổi nhưng
một số di tích cũ vẫn còn giúp tôi nhận ra những khu vực này dù gần 30
năm qua tôi chưa trở lại Việt Nam. Tôi cảm thấy một điều là tôi không
còn xúc động trước cái Tết đang tới như những năm còn trẻ sống ở Việt
Nam. Dù đất nước ở giai đoạn đó trong tình trạng chiến tranh tàn khốc,
nhưng khi còn nhỏ, tôi không thấy sự tàn phá của chiến tranh một cách
sâu đậm vì không cảm nhận được rõ ràng sự liên hệ giữa chiến tranh và
đời sống chật vật khó khăn và hình ảnh chiến tranh thì ở rất xa. Cho nên
tôi vẫn nôn nức chờ đợi Tết đến.
Đêm Giao Thừa thật là huyền bí. Đó là khoảng khắc tiễn biệt năm cũ sang
năm mới, tạm biệt quá khứ và hy vọng một tương lai mới. Hy vọng giúp con
người có can đảm chờ đợi những thay đổi tốt đẹp hơn và tiếp tục bám vào
cuộc sống. Nhưng chiến tranh ngày càng khốc liệt, sự tốt đẹp hơn đã
không bao giờ tới. Trái lại sự đau khổ ngày càng đè nặng trên tâm trí và
thể xác người dân Việt. Qua một đêm là ngày đầu năm, những tiếng pháo
nổ làm lòng người rộn ràng. Không khí Tết thật là linh thiêng. Nhưng chỉ
một hai ngày sau, mọi người lại trở về với thực tế, lo lắng vật lộn với
đời sống hàng ngày.
Khi tôi vào tuổi trưởng thành, chiến tranh ngày càng về gần thành thị.
Tiếng bom đạn ngày càng nghe rõ hơn. Cuộc tổng công kích Tết Mậu Thân
1968 của Cộng sản Việt Nam (CSVN) làm Sài Gòn và toàn cõi miền Nam Việt
Nam bàng hoàng thức tỉnh giữa đêm giao thừa. Tôi dần dần trở thành chai
đá với chiến tranh, làm quen với cảnh chết chóc xung quanh, nhưng tôi
vẫn thực sự xúc động khi đi tiễn người thân trong họ hàng hay bạn bè
thân thuộc vùi sâu vào lòng đất. Tôi oán hận những người CSVN đã đưa quê
hương vào cảnh lầm than.
Hơn bốn thập niên sống trên đất Mỹ, Tết ở đây không còn hương vị thiêng
liêng ngày xưa vì người Việt chỉ là một nhóm dân thiểu số lại ở rải rác
trong một quốc gia quá rộng lớn. Hầu hết mọi gia đình đều có một đời
sống sung túc về vật chất, an toàn về mặt xã hội và tự do về mặt tinh
thần, nhưng Tết đến làm chúng tôi cảm thấy cô đơn hơn vì cảnh vật chung
quanh chúng tôi đều thờ ơ với Tết. Có lẽ thế hệ trẻ sinh ra và lớn lên ở
quê hương này sẽ không còn cảm giác Tết nữa.
Với Tết Đinh Dậu năm nay tôi thú thật không vui chút nào trước cái tin
Hoa Kỳ đã chính thức rút khỏi Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương
(Trans-Pacific Partnership – TPP) khi Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump ký
lệnh hành chánh vào ngày 23/1/2017. Tôi đã theo dõi hiệp định này liên
tục trong bảy năm vừa qua và đã tham dự vào việc vận động thành công để
đưa điều kiện lao động vào TPP. Nay TPP không còn nữa, Việt Nam sẽ mất
một cơ hội rất tốt để thu hút đầu tư, phát triển kinh tế, giao tiếp chặt
chẽ hơn với các nước dân chủ tân tiến và bớt lệ thuộc vào Trung Quốc,
một anh láng giềng tham lam và quỷ quyệt. Không bị TPP ràng buộc, CSVN
sẽ không bao giờ chấp nhận cho công nhân có quyền thành lập công đoàn
độc lập để tự bảo vệ quyền lao động. Công đoàn độc lập là một bước tiến
xa của xã hội dân sự đang thành hình ở Việt Nam hiện nay.
Ngoài ra, với ông tổng thống tỉ phú giỏi về những mánh lới làm giàu, chủ
trương “America First”, nhưng không đáng tin cậy này, tôi e rằng ông
Trump sẽ không chú trọng về mặt nhân quyền, lơ là với các nước Á châu và
quay về với cạm bẫy Trung Đông. Do đó, tôi đã tham gia cuộc biểu tình
vĩ đại với nửa triệu người ở thủ đô Washington để lưu ý ông về sức mạnh
và ý nguyện của dân. Ngoài hành pháp, lập pháp, và tư pháp còn có báo
chí và dân. Đạo Luật Trách nhiệm Nhân quyền Magnitsky Toàn cầu đã được
Quốc hội Hoa Kỳ thông qua và đã được Tổng thống Obama ký thành luật vào
ngày 23/12/2016. Đây là một thắng lợi quan trọng cho phong trào đấu
tranh cho nhân quyền. Nó đánh đúng vào chỗ yếu nhất của các chế độ độc
tài hiện nay và có nhiều triển vọng thành công ở Việt Nam so với những
áp lực quốc tế trước đây.
Luật Trách nhiệm Nhân quyền Magnitsky Toàn cầu sẽ hướng dẫn tổng thống
áp dụng những biện pháp trừng phạt đối với những kẻ vi phạm nhân quyền
và những viên chức chính quyền tham nhũng bất cứ ở nơi nào trên thế
giới. Bất kể vi phạm xảy ra ở đâu, thủ phạm có thể bị từ chối cấp thị
thực vào Hoa Kỳ và bị ngăn cấm sử dụng những cơ sở tài chánh của Hoa Kỳ.
Tuy nhiên, tổ chức chánh quyền của Hoa Kỳ dựa trên nguyên tắc tam quyền
phân lập, tổng thống Hoa Kỳ vẫn có quyền ban hành những quyết định hành
pháp độc lập. Ông Trump cũng đã từng tuyên bố không muốn can thiệp vào
nội tình của các nước. Đó là điều chúng ta đáng lo ngại.
Một số không ít người Việt ủng hộ ông Trump vì nghĩ rằng ông sẽ mạnh tay
với Việt Nam và Trung Quốc. Nhưng trước tiên, rút ra khỏi TPP, Tổng
thống Trump đang giúp Trung Quốc bành trướng ảnh hưởng tại Á Châu. Kinh
tế luôn luôn liên hệ với ngoại giao và chính trị. Cho đến nay Hành pháp
Trump dọa sẽ phong tỏa những đảo nhân tạo của Trung Quốc và xét lại
chính sách một nước Trung Hoa của Hoa Kỳ. Nhưng nói thì dễ, làm sẽ gặp
nhiều rủi ro.
Đối với Việt Nam, Hành pháp Trump chưa đưa ra một dấu hiệu rõ rệt nào,
ngoại trừ trong dịp Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc gọi điện thoại chúc mừng
Tổng thống đắc cử Trump, hai bên ca ngợi quan hệ ngoại giao mật thiết
giữa hai nước và muốn tiếp tục tăng cường mối quan hệ này. Tuy nhiên khi
rút khỏi TPP, điều này có nghĩa là Hoa Kỳ cũng chấm dứt luôn hiệp định
vùng thương mại tự do (free-trade zone) với Việt Nam, một thiệt hại cho
Việt Nam vì Hoa Kỳ là một thị trường tiêu thụ lớn cho sản phẩm của Việt
Nam.
Tóm lại, ông tân Tổng thống Trump làm cho Tết Đinh Dậu kém vui khá
nhiều. Nhân dịp năm hết Tết Đinh Dậu sắp đến, tôi mong ông Trump sáng
suốt lãnh đạo nước Mỹ. Nếu ông thất bại, nước Mỹ sẽ thất bại, chúng ta
cũng sẽ thất bại theo. Tôi cũng mong người Việt ở hải ngoại sáng suốt,
biết hợp tác hữu hiệu với những người tranh đấu cho tự do dân chủ ở
trong nước vì chính họ mới là lực lượng tiên phong, ngày đêm trực tiếp
đối đầu với cộng sản độc tài.
* Các bài viết được đăng tải với sự đồng ý của Ðài VOA nhưng không phản ánh quan điểm hay lập trường của Chínhphủ Hoa Kỳ.
0:00:00 /0:03:15
▶
Cứ đến gần Tết, bến Bình Đông lại nhộn nhịp, cảnh mua bán trên bến dưới thuyền mang đậm chất Nam Bộ của người dân nơi đây.
Hàng năm, cứ vào tuần lễ cuối của tháng Chạp là có hàng trăm ghe xuồng
từ miền tây nhộn nhịp chở hoa kiểng cập dọc kênh Tàu Hủ, tạo thành chợ
hoa xuân trên bến dưới thuyền rất thú vị tại bến Bình Đông này. Phần lớn
ghe hoa kiểng ở đây là của nông dân xứ Cái Mơn, Chợ Lách, tỉnh Bến Tre.
Nét chân chất, quê mùa của người bán thể hiện ngay trong cách trò chuyện
với khách, khi mà anh thanh niên xứ Cái Mơn than đi ghe cực do con nước
bị cạn, nhưng khuôn mặt luôn tươi roi rói với nụ cười.
“Cái quảng đường từ ở dưới đi lên đây có cái trở ngại là nước. Thì nước
cũng hơi bị cạn nên đi nó hơi trễ, thì rồi vô bến thì ghe nhiều quá thì
mấy ghe trễ vô bến cực dữ lắm. Ghe năm nay, ghe tắc nó lớn quá, ghe em
vô khó vô dữ lắm vô. Bị ghe lô, thì lô mua có bề ngang có 3 mét, mà đi
ghe tới 6 mét hoặc 7 mét lận…”.
“Nói thì phải cực rồi, rất là cực luôn. Công đoạn cây mai làm ra cái sản
phẩm thì phải để từ 3 năm đến 4 năm mới được thành phẩm một cây mai.
Năm rồi thì cũng có được như em muốn, nhưng năm nay thì chưa biết ra
sao. Thì giá thành hiện nay ở đây thì giá so mọi năm chắc hổng hơn nỗi”.
Ông chủ ghe tên Khanh, cũng cười roi rói khi thấy người mua đông đúc:
“Tăng, tăng hơn mọi năm. Thấy người ta mua hơn mọi năm đó!”.
Chẳng ai rõ chợ hoa Tết ở bến Bình Đông có từ khi nào, chỉ biết rằng từ
khi tàu thuyền trên kênh Tàu Hủ lưu thông vào Chợ Lớn, dịp Tết đến là
hoa trái khoe sắc trên bến lẫn dưới thuyền. Công bằng mà nói thì bến
Bình Đông ngày Tết không hẳn là chợ nổi trên sông, nhưng nó lại vừa mang
vẻ đẹp của một chợ hoa truyền thống ở đồng bằng Nam Bộ, vừa mang nét
đẹp dung dị của khu chợ nổi trên vùng sông nước miền Tây thân thuộc được
hòa vào trong không gian nhộn nhịp và chật chội của đô thị Sài Gòn.
Thương hồ hoa kiểng chia sẻ với VOA rằng miệt Bến Tre vừa rồi chịu cảnh
hạn mặn kéo dài, nên mấy chủ ghe cứ sợ khách chê, khi nhiều loại cây
kiểng bày bán có phần không ưng ý lắm.
Ông Khanh, than: "Nước mặn, nước nổi quá nên hổng làm được suông sẻ,
chị. Khó khăn nhất là nước mặn mà nhà nước chưa có đê bao nên mình làm
hổng được suông sẻ."
Ông chủ ghe xứ Cái Mơn, tình thiệt nói rằng, “Cái khó đó là năm nay thời
tiết nó hơi nghịch. Mưa gió quá, mai cũng hổng được đạt gì mấy so với
mọi năm trước. Mong muốn làm sao cây mai nó rất đẹp, và nở hoa đúng tết
cho bà con ở năm sau em cũng lên bán tiếp tục vậy đó”.
Đêm cuối ở chợ hoa kiểng bến Bình Đông, ông Khanh mong mỏi: “Yêu cầu cái
sản phẩm của mình làm ra thì yêu cầu làm sao mình bán được hết là mình
mừng rồi”.
29 Tết là đêm cuối cùng của mùa hoa kiểng bán Tết Đinh Dậu ở bến Bình
Đông. Cây kiểng vẫn còn tràn ngập chợ. Mấy năm gần đây do tiền bạc không
còn được rộng rãi như trước, nên người Sài Gòn thường để đến sáng 30
khi hoa kiểng đại hạ giá, người ta mới tranh nhau mua. Thế nhưng năm nào
cũng vậy, dân thương hồ vẫn cứ ước mong mùa Tết tới sẽ đông khách chơi
hoa kiểng hơn. Và trong niềm hy vọng đó, trưa 30 Tết, các chủ ghe bắt
đầu rời kênh Tàu Hủ, tạm biệt Sài Gòn để xuôi con nước về quê chuẩn bị
cho cúng giao thừa.
Cuối tuần qua tôi xuống San Jose. Trời mưa tầm tã đã nhiều ngày qua nên
Ông Táo dù bay về trời rồi mà không khí tết năm nay ở San Jose chưa thấy
đâu.
Chiều 20/1 bên trong nhà vòm của tòa thị chính San Jose có buổi triển
lãm nghệ thuật, chủ đề “Journey of Táo” – Ông Táo về Trời – do San Jose
Việt Arts tổ chức, luật sư Jenny Đỗ phối hợp và được sự bảo trợ của
thành phố và Nghị viên Nguyễn Tâm. Đã có hơn hai chục nghệ sĩ thuộc
nhiều trường phái đóng góp tác phẩm, như Trương Thị Thịnh, Hà Cẩm Tâm,
Võ Tá Đồng, Rừng, Phạm Thế Trung, Thomas Chu, Prenn Nguyễn, Patrick Đặng
v.v... Tiếc là cuộc triển lãm chỉ trong một ngày, lại rơi vào đúng lúc
Hoa Kỳ có tân tổng thống nhậm chức gây xôn xao nên nhiều người đã không
có cơ hội thưởng lãm những tác phẩm nghệ thuật của nghệ sĩ gốc Việt.
Khi tôi đến khu Lion Plaza và Grand Century chiều 22/1, ở đây ướt át,
vắng khách qua lại. Nếu trời nắng đẹp những nơi này đã có chợ hoa, người
người chen chân mua sắm đón tết, đã nghe pháo nổ đì đùng.
Phía trước Grand Century Mall không thấy người bán pháo như mọi năm nên
không có tiếng pháo nổ. Gian hàng hoa ngay cửa vào thương xá cũng co ro
lạnh dưới cơn mưa. Bên trong lưa thưa khách qua lại. Tôi ghé vào một
tiệm băng nhạc mua ít tờ báo xuân.
Bên kia đường, dưới hàng hiên của tiệm bán thạch chè có một bà mặc áo
mưa, đội nón lá bầy hàng bán tết là pháo đủ loại, đủ cỡ. Giá 5 đôla một
phong pháo ngắn, mua 5 phong, bà cụ nói 20 đôla. Một cuộn pháo dài là 15
đôla.
Mỗi khi tết đến mà trời đổ mưa thì trong lòng tôi lại nhớ đến một cái tết ở San Jose trong cơn mưa bão.
Tôi nhớ Tết Quý Hợi 1983 vì đó là năm đầu tiên nhiều hội đoàn trong vùng
San Jose phối hợp với nhau tổ chức sinh hoạt đón tết. Trước đó, vui tết
chỉ có trong nội bộ riêng của từng hội đoàn ái hữu. Nhớ tết năm 1983
cũng vì là năm tôi đón tết với cộng đồng rồi chuẩn bị khăn gói lên đường
sang châu Phi dạy học mà tôi chắc là sẽ không có cơ hội đón tết nữa.
Hội Tết Quý Hợi 1983 được tổ chức tại San Jose High School, lúc đó còn ở
trên đường số 2 và Julian, không xa trung tâm thành phố là bao.
Cũng may là ở trường học nên có thính đường, phòng thể thao và các lớp
học nên dù bên ngoài có mưa bên trong các sinh hoạt vẫn diễn ra.
Cụ Đào Đăng Vỹ, một bậc trưởng thượng của cộng đồng, đã cùng ông hiệu
trưởng của trường cắt băng khai mạc. Vội vã với múa lân, đốt pháo rồi
vào bên trong.
Chiếc cổng tam quan dựng lên giữa sân trường để đón khách du xuân thả
bộ, chụp hình, nhưng vắng vẻ vì trời không chiều lòng mình. Đổ mưa.
Vào thời điểm đó, cộng đồng người Việt ở Thung lũng Hoa vàng chỉ chừng
vài ba chục nghìn, mới chân ướt chân ráo đến Mỹ sau những hành trình đầy
gian nan, khổ đau và nước mắt. Đến được đất nước tự do chỉ mong mau
chóng hội nhập, đa số còn đi học ESL, học nghề. Người có việc thì làm
đầu tắt mặt tối, làm thêm cuối tuần để giúp đỡ gia đình đang thiếu thốn
nơi quê nhà, hay giúp người thân có vàng để vượt biển.
Cộng đồng người Việt lúc bấy giờ chưa có tiếng nói trong chính quyền
ngoài sự kiện nổi bật là học sinh gốc Việt ngoan và học giỏi được thày
cô khen, được báo chí nhắc đến vào mỗi dịp ra trường cuối niên học.
Giới chức các cấp, các dân cử địa phương còn đang trong thời gian tìm
hiểu về một sắc dân mới, đến từ một đất nước với tên gọi quen thuộc là
“Việt Nam” mà họ chỉ biết là nơi có chiến tranh đã làm chia rẽ xã hội
Hoa Kỳ trong nhiều năm.
Trong khi đó người Việt tha hương vui xuân đón tết nhưng trong lòng cũng
sôi sục ước mơ giải phóng quê hương. Hội chợ có phòng chiếu phim sinh
hoạt cộng đồng với hình ảnh kháng chiến quân, với Võ Đại Tôn, Hoàng Cơ
Minh, Phạm Văn Liễu, Nguyễn Cao Kỳ. Lời ca “Cờ bay, cờ bay oai hùng trên
thành phố thân yêu…” vang vang trong phòng học, trong tim người Việt bỏ
xứ ra đi với một ước mơ.
Dạo quanh hội chợ, chỗ này là quầy hàng của các trường học, chỗ kia là
trò chơi ném bóng, thảy vòng. Ngoài sân bán thức ăn với bánh chưng bánh
tét, bún, bò khô, chả giò, hột vịt lộn. Có gian hàng trưng bày đồ gốm.
Sang phòng thể dục đang có tranh giải bóng bàn.
Gian hàng của International Rescue Committee (IRC) đông khách vì là cơ
quan đã bảo trợ nhiều gia đình tị nạn đến Mỹ định cư. Nhiều người, trong
đó có tôi, ghé vào hỏi thủ tục bảo lãnh thân nhân từ trại tị nạn cũng
như bảo lãnh gia đình qua chương trình ODP. Ít tháng sau tôi đã làm thủ
tục đoàn tụ cho bố mẹ.
Những người tôi đã có dịp gặp trong các buổi họp hay sinh hoạt cộng đồng
thì hội chợ tết là nơi mọi người qui tụ về, như các cụ Đào Đăng Vỹ,
Trần Hữu Phúc, cụ bà Phạm Trương, các anh Lại Đức Hùng, Nguyễn Bá Trạc,
Trần Trúc Việt, Ngô Thanh Lập, Trần Mạnh Hòa, giáo sư Hà Mai Phương, bác
sĩ Đỗ Văn Hội, cựu Đại tá Vũ Văn Lộc, cựu Đại tá Mã Sanh Nhơn v.v…
Tại hội chợ, dù đang đón tết giữa mùa đông gió bão nơi xứ người, gặp người thân quen chúng tôi đều ngỏ lời: “Chúc mừng năm mới.”
Anh Ngô Thanh Lập lo chương trình văn nghệ, trong đó sinh viên Đoan Tâm
của Đại học Berkeley đóng góp phần trình diễn áo dài của Hai Bà Trưng.
Sinh viên Berkeley những năm đó tham gia nhiều sinh hoạt cộng đồng, từ
văn nghệ, hội thảo đến biểu tình cho thuyền nhân, đêm không ngủ cho nhân
quyền Việt Nam. Đại học Berkeley cũng có nữ sinh viên Phạm Hiền Diệu
Thúy đoạt giải Á hậu Áo dài Bắc California.
Sau Tết 1983 cũng đánh dấu sự ra đời của Đại hội Đoàn Kết với những cuộc
tranh tài thể thao của sinh viên Việt từ 12 trường đại học trong vùng
và đại hội được kết thúc bằng một chương trình văn nghệ liên trường.
Ăn tết xong, tôi rời Hoa Kỳ sang xứ Togo ở châu Phi dạy học trong chương trình Peace Corps.
Tưởng ở một nơi xa xôi hẻo lánh sẽ không có tết, nhưng ở Togo tôi đã
được cùng mấy gia đình gốc Việt đón hai cái tết với bánh chưng, bánh
tét, giò chả, heo quay, với mai đào giấy, bầu cua tôm cá, với nhiều
khách là người ngoại quốc. Chỉ thiếu tiếng pháo.
Nhớ lại tết xưa, nhiều người của năm cũ giờ đã qua bên kia thế giới. Các
cụ Đào Đăng Vỹ, Trần Hữu Phúc, giáo sư Hà Mai Phương, cựu Đại tá Mã
Sanh Nhơn không còn ở với cộng đồng. Các lãnh đạo Nguyễn Cao Kỳ, Hoàng
Cơ Minh, Phạm Văn Liễu cũng xuôi tay nhắm mắt với giấc mộng giải phóng
quê hương không thành, nhưng họ đã là một phần của cộng đồng người Mỹ
gốc Việt vùng San Jose và cả Hoa Kỳ.
Mới đây đọc lại một bài viết của mình trên tờ báo cũ về sinh hoạt đón
Tết Quý Hợi 1983, tôi bỗng nhớ đến cô bạn học tên Kim Ninh là người cũng
thích viết văn, làm báo. Năm đó khi viết bài, tôi hỏi tết đến có làm gì
không, Kim trả lời: “Em giúp vui văn nghệ tất niên với sinh viên. Chặt
cành đào đem về cắm trong nhà. Tết nhà em có tổ chức đánh bài, ăn uống.”
Mấy năm qua Kim Ninh công tác ở Myanmar. Không biết nơi đó có tết không.
* Các bài viết được đăng tải với sự đồng ý của Ðài VOA nhưng không phản ánh quan điểm hay lập trường của Chính phủ Hoa Kỳ.
0:00:00 /0:03:28
▶
No comments:
Post a Comment