Chấn hưng đạo đức cho giới trẻ Việt Nam: Được hay không?
Các bạn trẻ nghỉ học, đội mưa đến theo dõi phiên tòa xét xử Khá "bảnh" ngày 13/11/19.
Courtesy: infonet.vn
Courtesy: infonet.vn
Chấn hưng đạo đức cho giới trẻ Việt Nam: Được hay không?
00:00/09:39
Nhận thức “lệch lạc” của giới trẻ
Đại biểu Quốc hội-Thiếu tướng Nguyễn Hữu Cầu, Giám đốc Công an tỉnh
Nghệ An, bên lề hành lang Quốc hội vào sáng ngày 14/11 nói với báo giới
rằng một số bạn trẻ thần tượng nhân vật Khá “bảnh” hay tung hô những
thành phần bất hảo khác trên mạng xã hội là sự nhận thức lệch lạc.
Khá “bảnh”, một thanh niên được nhiều người biết đến trên mạng xã hội
Youtube và Facebook với những đoạn video về giang hồ, vừa bị tòa án ở
Bắc Ninh tuyên phạt tổng cộng 10 năm 6 tháng tù về hai tội đánh bạc và
tổ chức đánh bạc, đồng thời tịch thu gần 5 tỷ đồng. Tuy nhiên, truyền
thông trong nước cho biết Khá “bảnh” được rất nhiều bạn trẻ ở Việt Nam
tung hô, ủng hộ và thậm chí đã nghỉ học, đội mưa đến theo dõi phiên tòa,
diễn ra vào hôm 13/11.
Đài RFA ghi nhận không chỉ nhân vật Khá “bảnh” mà đông đảo bạn trẻ ở
Việt Nam cũng bày tỏ sự ngưỡng mộ thanh niên xâm trổ Dương Minh Tuyền
khi người này cùng một nhóm “anh em ngoài xã hội” đến gia đình nữ sinh
bị bạn học đánh hội đồng ở Hưng Yên hồi hạ tuần tháng 3 vừa qua để giúp
đỡ về tài chính và dặn dò bất kể khi nào bị bạn học hành hung, thì họ sẽ
bảo vệ tuyệt đối.
Nhiều bạn trẻ tại Việt Nam còn thức khuya dậy sớm xếp hàng để chờ gặp
mặt những người nổi tiếng là thần tượng yêu quý của họ là những ca sĩ,
nghệ sĩ Hàn Quốc… Khi được gặp, không ít bạn trẻ đã gào thét, khóc lóc,
hôn chiếc ghế của thần tượng ngồi…
Thiếu tướng Nguyễn Hữu Cầu khẳng định với báo giới rằng nhận thức như
thế của giới trẻ Việt Nam, mà theo ông là “lệch lạc”, sẽ không tồn tại
lâu vì đó là quy luật trong phát triển nhận thức và các bạn trẻ cần được
thông cảm trong thời điểm hiện tại. Đồng thời, Thiếu tướng Nguyễn Hữu
Cầu cho rằng để chấn chỉnh những lệch lạc trong nhận thức của một bộ
phận giới trẻ hiện nay thì cần “một cuộc chấn hưng về đạo đức, giáo dục
về các thang giá trị đạo đức chân chính cho giới trẻ”.
Suy nghĩ của giới trẻ Việt Nam hiện nay là người ta không quan tâm đến vấn đề xã hội và chính trị mà chỉ biết đến những thú vui và những suy nghĩ bồng bột theo chiều hướng xa hoa, hào nhoáng và trở nên những con người vô cảm
-Bạn trẻ Huy Jos
Nguyên nhân
Bạn trẻ Huy Jos, vào tối ngày 20/11 chia sẻ với RFA với bối cảnh xã
hội Việt Nam mà sự thành công được đo lường bằng nổi tiếng và vật chất
thì nghiễm nhiên:
“Suy nghĩ của giới trẻ Việt Nam hiện nay là người ta không quan
tâm đến vấn đề xã hội và chính trị mà chỉ biết đến những thú vui và
những suy nghĩ bồng bột theo chiều hướng xa hoa, hào nhoáng và trở nên
những con người vô cảm.”
Anh Phạm Minh Vũ, một cựu tù nhân lương tâm, nêu lên nhận xét của anh với RFA:
“Khi chính trị có sự thờ ơ thì hiện tượng Hồ Chí Minh cũng là một
nhân vật chính trị và các bạn trẻ đa số là ‘lơ’ đi. Song song đó thì các
bạn muốn thể hiện với bên ngoài phải hết sức đẳng cấp và ở ngoài đường
hay trên mạng xã hội thì có những hình tượng là đẳng cấp của mình, như
Khá ‘bảnh’ hay thậm chí trước đây có ca sĩ phát ngôn những câu rất tục
tĩu nhưng lại được sự hâm mộ của phần đông giới trẻ hoặc những lời phát
ngôn về các hiện tượng xã hội ở Việt Nam mà tôi cho là vô đạo đức nhất
thì lại được các bạn trẻ tôn thờ.”
Nhà xã hội học-Tiến sĩ Phạm Quỳnh Hương nói với RFA rằng có 3 yếu tố
tác động đến nhận thức về đạo đức của thế hệ trẻ tại Việt Nam, tính từ
thời điểm đất nước “mở cửa” về kinh tế theo kinh tế thị trường mà giá
trị đạo đức không còn được đặt vào vị trí hàng đầu trong mọi lĩnh vực
của xã hội. Tiến sĩ Phạm Quỳnh Hương phân tích:
“Theo kinh tế thị trường, tức là người ta chạy theo những lợi ích
về kinh tế và những lợi ích khác trên hết. Những lợi ích xã hội và đạo
đức xã hội bị xếp phía sau lợi ích kinh tế. Thứ hai nữa là giáo dục
trong nhà trường ở Việt Nam hiện nay thì chỉ chú trọng vào giáo dục
những kiến thức sách vở như toán học, vật lý…chứ còn giáo dục về khía
cạnh những giá trị xã hội thì rất ít. Người ta chỉ giáo dục một cách rất
chung chung là phải đùm bọc, quan tâm đến nhau thế nhưng trên thực tế
những sự kiện xã hội xảy ra xung quanh thì người ta không uốn nắn ngay,
mặc dù những sự kiện đấy rất ngược lại với những điều được giáo dục.
Giữa giáo dục giáo điều và thực tế rất xa nhau.”
Tiến sĩ Phạm Quỳnh Hương nhấn mạnh còn một yếu tố thứ 3 rất quan trọng là ở Việt Nam hầu như không có tư duy độc lập, hay còn gọi là phản biện xã hội:
“Thanh niên phải rèn luyện quen với phản biện xã hội để phân biệt
đúng sai để từ đó có quan điểm riêng của họ. Thế nhưng ở Việt Nam thì
tất cả mọi thứ phải theo người lớn, phải theo cha mẹ, phải theo thầy cô.
Kỹ năng để phản biện và biết tư duy để phân biệt đúng sai, đâu là giá
trị tốt hay xấu thì Việt Nam không có.”
Các vụ bạo lực học đường xảy ra tràn lan ở Việt Nam.
File photo
Trong khi đó, nhiều năm trước, qua những dịp trao đổi với giới trí
thức tại Việt Nam, Đài RFA ghi nhận các ý kiến như của Nhà văn Nguyên
Ngọc, Nhà thơ Trần Mạnh Hảo, Giáo sư Hà Văn Thịnh…đều cho rằng nguyên
nhân dẫn đến đạo đức xã hội sa sút bởi do “bệnh giả dối” mà ra, mặc dù
nơi nơi tràn ngập khẩu hiệu và phong trào “học tập, làm theo tấm gương
Chủ tịch Hồ Chí Minh”.
Nhà giáo Hoàng Oanh, ở Hà Nội từng nhận định với RFA:
“Tất cả mọi thứ ở Việt Nam đều ở dạng 'nói vậy nhưng không phải
vậy', cho nên bây giờ dạy đạo đức bây giờ học trò nó nghe nó cứ buồn
cười.”
Kể từ sau ngày 30/04/1975, hệ thống giáo dục của Việt Nam tập trung
vào chương trình học tập và noi gương đạo đức Chủ tịch Hồ Chí Minh, thế
nhưng Chính phủ Việt Nam vào năm 2015 phải ban hành nghị quyết về chương
trình hành động thực hiện Nghị quyết 33 của Trung ương Đảng với mục
tiêu đến năm 2020 sẽ ngăn chặn xong và đến năm 2030 sẽ đẩy lùi được sự
xuống cấp của đạo đức xã hội. Bên cạnh đó, Tổng Bí thư kiêm Chủ tịch
nước Nguyễn Phú Trọng, tại phiên họp thứ 16 diễn ra vào hôm 26/07/19,
một lần nữa cảnh báo tình trạng cán bộ, đảng viên vi phạm đạo đức về
nhiều mặt ngày càng đông.
Theo số liệu báo cáo trong 6 tháng đầu năm 2019 của Ban Chỉ đạo Trung
ương về phòng, chống tham nhũng có xấp xỉ 8000 đảng viên vi phạm bị kỷ
luật và có đến 70 cán bộ, đảng viên thuộc diện Trung ương quản lý bị kỷ
luật và xử lý hình sự. Số liệu thống kê này được ghi nhận là đông nhất
so với thời gian gần đây và đa số cán bộ, đảng viên bị kỹ luật do tham
nhũng. Thông tin liên quan mới nhất được truyền thông quốc nội vừa loan
báo là hai ông cựu bộ trưởng Bộ Thông tin-Truyền thông Nguyễn Bắc Son và
Trương Minh Tuấn sẽ ra hầu tòa vào trung tuần tháng 12 tới đây vì đã
nhận hối lộ lên hàng triệu đô la Mỹ.
Thanh niên phải rèn luyện quen với phản biện xã hội để phân biệt đúng sai để từ đó có quan điểm riêng của họ. Thế nhưng ở Việt Nam thì tất cả mọi thứ phải theo người lớn, phải theo cha mẹ, phải theo thầy cô. Kỹ năng để phản biện và biết tư duy để phân biệt đúng sai, đâu là giá trị tốt hay xấu thì Việt Nam không có
-TS. Phạm Quỳnh Hương
Trao đổi với Đài Á Châu Tự Do, một số bạn trẻ, ở độ tuổi vừa học xong
trung học và chập chững bước vào đời, nói rằng trước những thông tin
như vừa nêu, họ thật sự hoang mang cũng như không biết nên đặt niềm tin
vào giá trị nào trong cuộc sống là chuẩn mực.
Giải pháp nào?
Liên quan quan điểm của Đại biểu Quốc hội-Thiếu tướng Nguyễn Hữu Cầu
là cần có một cuộc chấn hưng đạo đức cho giới trẻ Việt Nam, dù cuộc chấn
hưng này là lâu dài, Tiến sĩ Phạm Quỳnh Hương cho rằng không ít người
cũng có cùng quan điểm với ông Tướng Công an Nguyễn Hữu Cầu; tuy nhiên
Tiến sĩ Phạm Quỳnh Hương nêu vấn đề rằng ai sẽ chịu trách nhiệm để thực
hiện cuộc chấn hưng đạo đức này? Tiến sĩ Phạm Quỳnh Hương đưa ra dẫn
chứng đã có một số các tổ chức cộng đồng và phi chính phủ (NGOs) tiến
hành các chương trình hỗ trợ giáo dục đạo đức cho thanh thiếu niên Việt
Nam. Nhưng:
“Tuy nhiên làm không suể được với cả một đội ngũ hùng hậu của nền
kinh tế thị trường và người ta làm bất chấp mọi thứ để chạy theo lợi
ích. Thế thì rất là khó và tôi cũng không lạc quan về chuyện có thể thay
đổi gì cả.”
Về vai trò của Bộ Giáo dục, thì các chuyên gia giáo dục không có niềm
tin trong vấn đề chấn hưng đạo đức cho các thế hệ trẻ của Việt Nam. Nhà
giáo Tô Oanh ở Bắc Giang từng than phiền:
“Tôi cho rằng Bộ Giáo Dục Việt Nam bây giờ bị nát quá rồi. Giáo
dục Việt Nam xuống cấp một cách trầm trọng cho nên đạo đức xã hội bây
giờ chả ra sao cả.”
Và một số không nhỏ bạn trẻ tại Việt Nam chia sẻ rằng nhờ vào
internet và truyền thông mạng xã hội, họ có cơ hội nhiều hơn để tìm hiểu
và học hỏi về những giá trị xã hội và đạo đức của nhân loại, cũng như
họ bày tỏ chính kiến của họ về tình hình đất nước với mong cầu Việt Nam
được tốt đẹp và văn minh hơn. Mặc dù vậy, họ đang phải đối diện những
nguy cơ với chính quyền, thậm chí là những bản án tù như tù nhân lương
tâm Phạm Minh Vũ qua việc làm chính đáng của mình đã được ghi trong Hiến
pháp Việt Nam.
No comments:
Post a Comment