Hòa thượng Thích Trí Quang - 'người chấn hưng Phật giáo thời chiến’
Hơn hết và trước
hết tất cả, Thích Trí Quang là một người "dấn thân cho đạo pháp", một
người "cứu độ Phật giáo" và "một nhà tu hành chuẩn mực", một nhà nghiên
cứu triết học và Phật giáo nói với BBC News Tiếng Việt từ Việt Nam khi
bình luận về vai trò, đóng góp và di sản của vị Đại lão Hòa thượng vừa
mới qua đời ở Huế, hưởng thọ 96 tuổi.
Trước hết, về đóng góp, ảnh
hưởng và di sản được coi là quan trọng nhất của Hòa thượng Trí Quang
(1923-2019), nhân vật lịch sử trong thời kỳ cuộc chiến tranh Việt Nam
từng được báo Mỹ gọi là "người làm rung chuyển nước Mỹ" trong những năm
thập niên 1960, Tiến sỹ Triết học Thái Kim Lan nói:Bàn tròn BBC: Hòa Thượng Thích Trí Quang - vai trò lịch sử, chính trị, ảnh hưởng và di sản
Hòa thượng Thích Trí Quang: 'Một trang lịch sử'
Tổng thống Diệm: Độc tài hay nhân trị?
Tháng 11/1963: dòng họ Ngô Đình và Kennedy
Làng Mai - một 'di sản' sống động
"Rút cục lại, bỏ ngoài những vấn đề khác, thì tôi nghĩ, Hòa thượng Thích Chí Quang chỉ một lòng vì đạo mà thôi.
"Và ảnh hưởng của ngài ở trên lãnh vực văn hóa, cũng như là đạo đức người ta chưa thấy được, nhưng mà có lẽ khi ngài viên tịch rồi, thì những tác phẩm của ngài để lại cho đời sau sẽ nói lên một lần nữa vai trò của ngài ở trong Phật giáo.
"Từ khi ước nguyện chấn hưng Phật giáo, cho đến khi nhắm mắt, thì cái ý nguyện duy nhất của Hòa thượng Thích Trí Quang là làm thế nào để thực hành được những lời của Phật dậy
"Và ông là một vị tì kheo nghiêm túc nhất mực khi hành đạo, khi tụng kinh, cũng như là khi đi theo Phật. Chưa có ai có thể vượt qua ông về cái tu chứng và hành trì.
"Và ông luôn luôn sống khổ hạnh như vậy, sống ở trong một căn phòng và dịch sách và đó là hình ảnh của Thích Trí Quang."
Vai trò lịch sử?
Nói thêm về các đóng góp được coi là lớn nhất cho đất nước về vai trò lịch sử của Hòa thượng Trí Quang, Tiến sỹ Thái Kim Lan nhận định:"Tôi nghĩ Hòa thượng Thích Trí Quang trong hoạt động về mặt xã hội cũng như văn hóa đối với xã hội, đối với lịch sử, đối với Phật tử chúng tôi, ngài Thích Trí Quang là vị đã cứu độ Phật giáo, cứu độ người Phật tử, ông luôn luôn bảo vệ đời sống của người Phật tử bằng sự dấn thân của ông.
"Đó là vai trò lịch sử của Thích Trí Quang và với vai trò này, có thể nhiều người phê phán, nhưng theo tôi, tôi thấy nếu Việt Nam chỉ thực hiện được một nguyện vọng của Thích Trí Quang, thì Việt Nam có thể vượt qua được nhiều khổ nạn.
"Nhưng mà tiếc thay vấn đề lịch sử nó phức tạp hơn là cái thực tế ở trong từng giai đoạn một và sự hiểu lầm về vai trò của Thích Trí Quang cũng rất nhiều, nhưng mà có lẽ trong khuôn khổ này, tôi không muốn nhắc lại, tại vì nó đòi hỏi rất nhiều sự nghiên cứu, cũng như là đòi hỏi rất nhiều cái tâm trung thực đối với lịch sử.
"Trong lúc đó, lịch sử bây giờ đối với tôi, những trang lịch sử mà được viết về phong trào Phật giáo, cũng như là về Hòa thượng Thích Trí Quang của người Mỹ hoặc là của người Việt Nam, những khảo cứu, tôi nghĩ vẫn chưa nói hết được hay là một cách trung thực cái ý nghĩa mà Thích Trí Quang đã đóng góp."
Về cách thức tiếp cận lịch sử đối với các sự kiện lịch sử và các nhân vật lịch sử, như trong trường hợp này là Hòa thượng Thích Trí Quang, nhà nghiên cứu triết học và Phật giáo nói:
"Chứ không nên vì quan điểm cá nhân hoặc quan điểm chính trị của từng phe nhóm để phê phán và bóp méo sự thật, làm thế nào để cho tâm của mình bình tĩnh và công bình, chứ không nên vì quyền lợi, hay vì ý thích phe đảng để nhìn nhận lịch sử."
Tư tường và sự khác biệt
Bình luận so sánh lựa chọn tư tưởng và phong cách hành đạo, con đường tu hành với một số nhân vật lịch sử và tôn giáo khác đã khuất hay còn tại thế, như Mahatma Gandhi, Hòa thượng Thính Quảng Độ hay Thiền sư Thích Nhật Hạnh, Tiến sỹ Thái Kim Lan nói:"Hòa thượng Thích Trí Quang so sánh với trường hợp của Gandhi, ngay trong những năm như là từ 1965 - 1966, năm 1966 ngay cả khi ngài tuyệt thực, và trước đó nữa nghĩa là năm 1963, khi mà chúng tôi tuyệt thực thì luôn luôn bất bạo động, đó là tinh thần của Gandhi.
"Luôn luôn Phật tử phải tâm nguyện là không có bạo động, chỉ tuyệt thực để yêu cầu thực thi chứ không phải là cưỡng bức thực thi. Thành thử tinh thần Gandhi đó từ năm 1963 đến 1965, sau 1965, 1966, thì tinh thần chúng tôi, Phật tử, luôn luôn ở trong vai trò được kêu gọi là bất bạo động.
"Ngay cả khi Thích Trí Quang tuyệt thực 100 ngày thì cũng là ở trong tinh thần đó và tôi muốn nói rằng theo cảm nghĩ và nhận định của tôi về hành đạo, thì Thích Trí Quang luôn luôn là người hành đạo có thể là trung thực nhất ở trên mặt Phật pháp.
"Ở trong trường hợp này, ngài lại rất chuẩn xác đối với lời dạy của Đức Phật, ngài không đi ra ngoài con đường mà Phật đã dạy.
"Đương nhiên vai trò của Thầy Thích Quảng Độ thì đó là một sự tiếp diễn của Phật giáo Thống nhất trước 1975. Mọi người đều tôn trọng hành động của Thầy Thích Quảng Độ.
"Nhưng về phương diện khi hỏi về đạo, thì có lẽ Thầy Tì kheo Thích Chí Quang là người quyết liệt về cách tu chứng nhất và thuần thành nhất.
"Theo Phật đến từng lời một, không đi sai, không đi ra ngoài, luôn luôn bảo vệ Chánh pháp, ngay cả sự im lặng của ngài cũng chính là một cách bảo vệ Chánh pháp!," nhà nghiên cứu Triết học và Phật giáo nói với BBC News Tiếng Việt từ Huế hôm 13/11/2019.
Mời quý vị theo dõi Bàn tròn thứ Năm của BBC News Tiếng Việt, lúc 19h00 giờ Việt Nam, ngày 14/11/2019 phát trực tuyến trên trang Facebook của chúng tôi về chủ đề vai trò lịch sử của Hòa thượng Thích Trí Quang.
No comments:
Post a Comment