SON TRUNG *LƯƠNG BỔNG VÀ GIÁ CẢ THỊ TRƯỜNG

Saturday, June 4, 2016

SON TRUNG *LƯƠNG BỔNG VÀ GIÁ CẢ THỊ TRƯỜNG

LƯƠNG BỔNG VÀ GIÁ CẢ THỊ TRƯỜNG

SƠN TRUNG

Bài viết này nghiên cứu sơ lược lương bổng và giá cả thị trường Việt Nam chung quanh thập niên 1970.
Chế độ quân chủ và tư bản chọn người theo nguyên tắc tài đức. Đức thì không hiện rõ chỉ học lực là biểu lộ rõ rệt qua bằng cấp, kết quà thi cử. Còn cộng sản chọn người theo lý lịch :” Hồng hơn chuyện”. Bởi vậy, thường con nhà bần cố nông là được cộng đảng tin dùng, còn trí thức thì bị xếp xó. Chủ trương và hành động của Cộng sản cũng giống như một ông chủ muốn xây nhà nhưng không chọn thợ mộc, thợ nề giỏi mà chọn bọn lưu manh. Tại sao vậy? Trong trường hợp ông này là đại tham nhũng, là trưởng băng cướp, lại nắm quyền uy trong thôn xã. Ông bày ra vụ làm nhà cho cô nhi quả phụ, ông lấy bọn lưu manh cho họ làm ăn qua quít để lấy tiền bỏ túi. Nhà dột cột xiêu ông không cần biết. Có lẽ ông biết bọn họ là kẻ phá hoại (Ngu + nhiệt tình = Phá hoại), nhưng ông phải theo đưởng lối chính trị của Đại lão sư Điên, thầy ông! Ông dùng kẻ thân tín, cần người ngu dễ sai bảo, còn bọn trí thức là kẻ thấy cái xấu xa của ông, chúng sẽ phản đối! Đó là bi kịch của xã hội cộng sản.

Khảo về lương bổng của xã hội miền Nam tức là phải nói đến học lực của người lao động. Lao động bao gồm lao động trí óc và lao động chân tay. Lao động trí óc thể hiện khả năng qua bằng cấp, lao động chân tay cũng cần có học lực chút đỉnh, nhưng quan trọng nhất là tay nghề, là kinh nghiệm trong nghề nghiệp.
Ngày xưa VNCH, lương công chức hạng thấp nhất khoảng hai, ba ngàn , tốt nghiệp đại học 7 ngàn, thì tô phở 79 ở đường Võ Tánh Saigòn chỉ có ba đồng, sau 1963, tô phở lên 5 đồng, còn gói xôi 50 xu[1], tạ gạo khoảng 150-200 đồng. Mấy ông xich lô buổi trưa nằm ngủ dưới tàng cây xanh bóng mát, còn các bà vợ của họ tay bồng con, hào hứng tham dự cuộc chiến tranh giữa các sắc màu!
Trên đây chỉ là những hoài niệm xa mờ của quá khứ, một quá khứ yên vui, thanh bình ở miền Nam tự do Sau đây, chúng tôi sẽ trình bày các tài liệu về lương bổng của hai miền, hai thời Quốc Cộng.


1 . CÁC BẬC LƯƠNG

Chúng tôi chỉ nghiên cứu bậc lương các công chức hạng trung trở xuống, còng chức cao cấp thì không cần thiết.
-Giáo Sư Trung Học Đệ Nhứt Cấp (Professeur de L'enseignement Secondaire du Premier Cycle). Ngạch trật lương bổng : chỉ số 370, ngang Đại Úy thực thụ bậc 1.
- Giáo Sư Trung Học Đệ Nhị Cấp . (Professeur de l'Énseignement Secondaire du Deuxième Cycle), dạy đệ tam, nhị, nhất, tức là lớp 10, 11, 12). Ngạch trật và lương bổng : chỉ số 470 ngang Thiếu Tá. Đó là những Giáo Sư Cử Nhân (Professeur Licencié) - ngang hàng với kỹ sư tốt nghiệp từ Trung Tâm Kỹ Thuật Phú Thọ (chỉ số 470). -Tốt nghiệp Học Viện Quốc Gia Hành Chánh (Phó Đốc Sự) - kỹ sư Nông Lâm Súc có chỉ số lương là 430 mà thôi (đó là Cử Nhân tự do như Cử Nhân Luật - coi như BA ở Mỹ ngày nay - trong khi ĐHSP và KS Phú Thọ là BS).[2]
- Giáo viên tiểu học mới ra trường có chỉ số là 250, giáo học bổ túc hạng 5 là 320, giáo sư trung học đệ nhất cấp hạng 4 là 400, giáo sư trung học đệ nhị cấp hạng 5 là 430, hạng 4 là 470.[3]
-Tuỳ phái, tống thư văn, lao công thấp nhất là chỉ số 100. 

Tiền lương hàng tháng của các công chức chính ngạch của các ngạch trên đây đều được tính theo công thức: (11.50 X Chỉ số lương) + (phụ cấp chức nghiệp + phụ cấp đắt đỏ) = Tiền lương hàng tháng.
-Giáo sư tốt nghiệp Đại Học Sư Phạm (3 năm) với chỉ số 470 được tính như sau:
(470 X 11.50) + 800 + 1200 = 7.405 đồng một tháng (độc thân). Phụ cấp vợ vào khỏang 1,000 một tháng, và phụ cấp cho mỗi đứa vào khoảng từ 800 đến 1,000 đồng một tháng. Đây là trường hợp các giáo sư ngạch đệ nhị cấp mới ra trường vào năm 1964.

- Một người có bằng Trung Học Đệ Nhất Cấp được xếp ngạch thư ký hành chánh, hai năm đầu tiên được tính lương hàng tháng như sau:
(11,50 X 220) + 300 + 1.200 = 4.030 đồng một tháng (độc thân)


Qua bản tính lương trên đây, chúng ta thấy, lương hàng tháng của người công chức ngạch thấp nhất là ngạch tùy phái, năm đầu tiên cũng được:
(11,50 X 100) + 1.000 = 2.150 đồng (độc thân) (chỉ có phụ cấp đắt đỏ một ngàn đồng, không có phụ cấp chức nghiệp và cũng không có phụ cấp chức vụ.)


Nguyễn Hội nghiên cứu lương bổng các thời, đưa ra nhận xét như sau:
Bảng 1: lương ngày của thợ tại VN Năm 1956, 2 năm sau khi đất nước chia đôi, người thợ không nghề mỗi ngày nhận được đồng lương tương đương với 11 kg gạo và người thợ có học nghề chuyên môn nhận được mức lương bằng 19,3 kg gạo. Chỉ 4 năm sau lương người lao động không có nghề vượt lên tới 18,1 kg gạo và người thợ chuyên môn nhận được mức lương tương đương với 25,6 kg gạo mỗi ngày. Theo dữ kiện trên đây, đại đa số người dân tại miền Nam Việt Nam có đời sống sung túc nhất vào năm 1960 và khổ nhất vào năm 2006, vì người thợ không có nghề chỉ mua được mỗi ngày 5,1 kg gạo với đồng lương của họ trong năm 2006, chỉ bằng 28% đồng lương của đồng nghiệp trước đó 46 năm và tương đương 72% với mức lương tăng của đồng nghiệp họ trong 4 năm 1956-1960.[4]


Chúng ta cũng cần trình bày sơ lược về hai chính thể cộng sản và Quốc gia.
- Một vài người cộng sản và thân cộng kết tội người quốc gia làm nô lệ, còn họ yêu nước; Mỹ là xâm lược, Nga Xô và Trung Cộng -Việt Nam là đồng chí anh em. Điều này sai vì ông Hồ Chí Minh là tay sai đệ tam quốc tế, một thế lực tân thực dân đó quốc. Và đảng Việt Cộng cũng chỉ là nô lệ của Nga Tàu. Triết lý Marx cũng như nội quy, điều lệ Đệ Tam quốc tế xác nhận cộng sản là chủ nghĩa quốc tế, còn chủ nghĩa dân tộc là kẻ thù của cộng sản! Việt Cộng khởi đầu nêu cao hai ngọn cở giải phóng dân tộc và giải phóng giai cấp chỉ là ván bài bịp bợm, vì sau 1954, Việt Cộng thi hành đấu tranh giai cấp, giết tư sản, địa chủ và thi hành vô sản chuyên chính! Cộng sản chỉ trich Bảo Đại, Ngô Đình Diệm theo Pháp, Mỹ thì Hồ Chí Minh, Trường Chinh, Lê Duẩn, Võ Nguyên Giáp cũng chỉ là tay sai Nga Tàu. Có gì mà hãnh diện? Danh ngôn Lê Duẩn còn treo ngang trời Hà Tĩnh:” Cộng sản Việt Nam là lính đánh thuê của Nga, Tàu”, việc Nguyễn Văn Linh, Đỗ Mười, Phạm Văn Đông sang quỳ lạy ở Thành Đô, dâng Việt Nam cho Trung Cộng , việc bọn Nguyễn Phú Trọng gục đầu, cúi mặt trước việc Trung Cộng chiếm biển Đông..


- Họ chỉ trích chiến tranh Việt Nam, họ kết tội Mỹ đem vũ khí vào miền Nam mà họ không thấy Nga, Tàu cũng đưa vũ khí cho dân sinh Bắc tử Nam. Người Mỹ đem triệu quân vào Việt Nam mà Trung Cộng cũng đưa hàng triệu quân vào Điện Biên Phủ và chiến trường Miền Nam [5].


`Hai bên cùng đưa vũ khí và người vào chíến tranh Việt Nam nhưng mục đich và ý nghĩa khác nhau. Sau 1954, Pháp rút khỏi Việt Nam, nếu không có Mỹ vào thì nhân Nam kỳ đã đi học tập và ăn bo bo từ đó, mà chắc b ây gi ờ cũng thành dân ngụ cư đói khổ ở Biển Hồ, hay gái xanh mỏ đỏ môi ở khu đèn đỏ Singapore! Mục đich chiến tranh của Cộng sản là nhuộm đỏ thế giới, mục đich của Mỹ là ngăn chận làn sóng đỏ . Trần Đĩnh, Trần Đức Thảo, Hoàng Minh Chính… đã nhìn thấy rõ âm mưu thâm độc của Trung Cộng là viện trợ người và vũ khí cho Việt Cộng để Việt Cộng giết hết người Việt để rồi Trung Cộng sẽ di dân sang Việt Nam rồi đi xuống Thái Lan, Malaysia, Singapore! Chúng biến quân đội và đảng Cộng sản Việt Nam thành đội quân lê dương cho Mao

( Xem Lê Duẩn tố Trung Cộng trong TÀI LIỆU VỀ QUAN HỆ VIỆT NAM -TRUNG QUỐC - TÀI LIỆU VỀ QUAN HỆ VIỆT NAM -TRUNG QUỐC). Nhưng Việt Nam làm lính lê dương mà không được trả tiền, lại phải gán biển và biên cương cho Trung Cộng. Nga, Trung Cộng đi đến đâu gây tang tóc, nghèo đói, trái lại các đồng minh và kẻ thù của Mỹ lại trở nên hùng cường.


-Cộng sản chỉ trích Mỹ viện trợ kinh tế cho miền Nam , sự thực thì Nga, Trung Cộng cũng viện trợ cầm hơi nhỏ giọt cho miền Bắc.(Xem Wikipedia). Hai bên đều viện trợ nhưng Mỹ viện trợ kinh tế khá nhiều thế là Mỹ có lòng ưu ái cho dân miền Nam.


-Có ý kiến cho rằng lương lính Miền Nam quá tồi tệ. Nói như vậy là sai hoàn toàn. Dù người lính quốc gia mỗi tháng lĩnh vài trăm bạc, có hơn kh ông, còn lính cộng sản có đồng nào đâu! Không lẽ không tiền sướng hơn có tiền! Như vậy lính Cộng sản xoay xở làm sao? Có ý kiến cho rằng Quân Giải Phóng không có lương, họ sống bằng những loại thuế mà họ đánh rất nặng vào nông dân ở những vùng xôi đậu và vùng họ kiểm soát; họ thu mua lúa gạo để nuôi quân, nhưng phần lớn thì VC là nông dân trong khi hoạt động du kích, họ có thu nhập riêng hoặc sống bám vào gia đình. Thời chiến tranh Pháp Việt, du kích, về vùng tề, chận bắt “ buôn lậu” cũng khối vàng bạc và tiền Đông Dương.Trong những cuộc phục kích chận xe đò ở Trung, Nam, cộng quân “ cũng thu được nhiều chiến lợi phẩm! Sau 1975, “quân ta “ có vô số Honda, vàng bạc, hạt xoàn làm cho dân Băc nghĩ rẳng dân Nam ta ai cũng là mỏ vàng và đá quý cho nên khi vào Nam mà ra về không thấy bà con tặng vàng, ngọc thì họ buồn giận. Sau 1979, quân đội Việt Cộng đánh Kampuchia, về phép anh nào cũng có ngón tay , ngón chân Phật. Nguyễn Hiến Lê tay sai cộng sản, ca tụng quân đội cộng sản có kỷ luật thế mà ông lại nói: đương đêm quân đội tới bắt dọn đồ dạc ra đường để chúng chiếm nhà (tr.35).Cộng sản đẻ con ra không cần nuôi, cứ để nó tự do đi ăn cướp! Họ dùng chính sách “ lấy chiến tranh nuôi chiến tranh”.


Cũng có ý kiến cho rẳng lương sĩ quan quốc gia là lương thấp nhất thế giới, nhưng chính báo cộng sản lại nói: Nếu xét về viện trợ thì những gì mà Liên Xô và Trung Quốc cung cấp cho Quân đội Nhân dân tuy lớn nhưng đâu thấm tháp so với khối lượng khổng lồ tiền bạc, vũ khí và quân cụ mà Mỹ đổ vào quân đội Sài Gòn. Nên nhớ, trong hoàn cảnh thời đó, mức lương của một sĩ quan ngụy rất cao, đủ nuôi sống cả gia đình họ.[6]
Ngày xưa quân Tưởng Giới Thạch vào Hà Nội đã biểu biễn một màn đói rách, bài nói chuyện của tướng Lưu Á Châu cho cũng cho ta biết đời sống gia đình quân Trung Cộng càng khốn khổ trăm bề:

Khi đó, tôi đến thăm bộ đội tham gia chiến đấu, để lại ấn tượng rất sâu đậm đối với tôi. Khi ấy, cải cách mở cửa đã bắt đầu, đặc biệt là khi tác chiến ở “Lưỡng Sơn”, hậu phương vẫn ca hát nhảy múa trong thanh bình. Các cán bộ chiến sĩ không những phải đối mặt với thử thách sinh tử, mà đều có gánh nặng cuộc sống. Đặc biệt là cán bộ cơ sở, hầu hết gia đình đều rất khó khăn. Lúc đó, tôi đến viếng một chính trị viên đại đội của Quân đoàn 14, anh ta đã hy sinh. Vợ anh ta gặp tôi, nói rằng, trước khi ra trận, chồng chị vẫn còn nợ tiền, khi phát lương tháng cuối cùng trước khi ra trận, trừ hết các khoản nợ, chỉ còn 5 xu tiền lương trong túi. Cuối cùng, cô ấy đưa cho tôi xem bản kê di vật, chỉ còn đúng 5 xu. Tôi thấy thật xót xa.
Có một chiến sĩ gia đình nghèo đói, di chúc của họ thật đầy máu và nước mắt. Trong di chúc của một chiến sĩ, có đoạn, nếu tôi chết, mong công xã hãy cho gia đình tôi một con bò. Có người khác viết, nếu tôi chết, hãy cởi bộ quân phục của tôi đem về quê, anh em nhà tôi không có quần áo để mặc. Xem những trang viết này thật là xót xa.[7]

Binh sĩ quốc gia có lương bổng và phụ cấp vợ con. Họ có trại gia binh cho gia đình binh sĩ. Họ có Quân tiếp vụ bán giá rẻ cho quân nhân,.

Khi bị thương thì được đồng đội săn sóc trong khi cộng sản bắt trẻ ra chiến trường, xich chân lính vào xe tăng. Quân VIệt Cộng bị thương  hoặc chết thì bỏ lại vì lệnh bắt rút gấp. Binh sĩ Công Hòa bị tử trận, được đưa xác về quê làm lễ chôn cất hay hay ít nhân sĩ quan điơn vị cũng về  báo tin và chia buồn .
 Trong quân đội cộng sản, các tsinh viên, học sinh bị bọn chỉ huy và chính trị viên i-tờ hành hạ, bắt phạt, bắt làm kiểm điểm rất dã man và hà khắc. Binh sĩ thấy sĩ quan như thấy cọp. Bên cộng sản binh lính chết hai ba năm mới được giấy báo, xác để  mặc nắng mưa, cát bụi  trong rừng sâu hay ruộng đồng vì vây mà vong linh tử sĩ đau khổ ứng mộng yêu cầu gia đình đem xác về quê nhà! Còn miền Nam không có chuyện cầu đến khoa ngoại cảm rầm rộ như miền Bắc.  Binh sĩ Cộng Hòa được tống táng trọng thể như tại nghĩa trang Biên Hòa. Sau chiến tranh cộng sản mới lậpcác nghĩa trang liệt sĩ. Một ngàn ngôi mộ thì khai ba, bốn ngàn, rồi làm một giả, lấy xương thú vật làm hài cốt tử sĩ! Té ra các đồng chí coi tử sĩ chẳng khác thú vật. Cán bộ  cộng sản từ cao đến thấp chỉ nghĩ đến lừa đảo, gian trá đề lấy tiền!

Chừng đó tài liệu đủ cho ta thấy chính phủ Quốc gia luôn chú ý đến đời sống của quân nhân, chứ không bóc lột và coi khinh tính mạng con người như cộng sản.


- Bọn cộng sản và nằm vùng cho rằng lương công chức quốc gia cũng là đồng lương chết đói. Điều này cũng sai hoàn toàn:

-Năm 1954, một số công chức quốc gia theo cộng sản được cộng sản trả lương như cũ. Sau một thời gian thấy khó nuốt, họ phải làm đơn xin bỏ bớt lương cho “ bình đẳng “ với các cán bộ đảng. Cũng có thể do Việt Cộng bảo họ phải tự giác, phải xung phong. Trong trường hợp này có Đốc học Hoàng Minh Vui ở Đồng Hới xin ở lại làm cháu ngoan bác Hồ! Vậy lương quốc gia cao hay lương cộng sản cao?


-Sau 1975, sau một thời gian chê bai xã hội miền Nam phồn vinh giả tạo, xã hội miền Nam ăn bám, đến khi phát vải vóc quần áo cho cán bộ, mấy ông bà cách mạng năn nỉ bọn lưu dung:” các anh chị trong Nam đã sống đầy đủ, xin nhường quần áo, vải vóc lại cho chúng tôi!” Miền Nam đói rách hay miền Bắc phồn vinh?


Thực trạng Việt Nam trước 1975 thì càng rõ. Tình hình chiến tranh càng càng tồi tệ, cộng sản chiếm giữ kho lúa gạo miền Tây, giao thông vận tải trở ngại vì cộng sản phá cầu đường, đắp mô, bắn tỉa, kinh tế khủng hoảng….nhưng gia đình công chức cũng dàn trải đủ tháng, phần chính là lương bổng khá vững, và một phần do Mỹ đã móc tiền mua gạo Thái Lan cho dân miền Nam. Sau 1975, các vú sữa Nga, Tàu ngưng chảy mà Việt cộng phải trả nợ, một phần tài sản quốc gia lọt vào miệng cọp đói, cho nên toàn dân khốn khổ, lương cán bộ và công nhân viên cộng sản chỉ ăn được nửa tháng hay mười ngày! Vì vậy mà thầy giáo phải đạp xich lô, cô giáo phài bán quà trong lớp! Còn thảm nào hơn?


Sau khi giã từ Đại Học Văn Khoa Saigon, tôi bèn xin làm công nhật cho Thư Viện Khảo Cổ, làm được bao nhiêu lĩnh lương bấy nhiêu. Nhưng sau một thời gian  thư viện nói về biên chế. Nếu tôi  tiếp tục làm việc theo quy chế mới, tôi chỉ lãnh lương tháng 60 đồng mà không có phụ cấp gạo. Lúc đó một ổ bánh mì quốc doanh dài bẳng bàn tay, nhỏ bằng trái dưa leo nhỏ, không rau, không thịt giá 2 đồng. Như vậy phục vụ cộng đảng tôi chỉ được ăn một bữa, còn hai bữa kia thì không có, mà. tiền nhà, quần áo, thuốc men cũng không. Tôi không thể chịu sự bóc lột dã man của Việt Cộng nên bỏ việc.


Trên các báo cộng đảng, người ta không còn nghe giọng điệu hồ hởi của thời Đại thắng mùa xuân nữa mà chỉ nghe những tiếng than não nuột.


-Theo khảo sát của CĐ công ty, chi phí hằng tháng của một công nhân độc thân đã là 4,15 triệu đồng. Như vậy, lương tối thiểu phải tăng 25% mới đáp ứng đủ nhu cầu thiết yếu.[8]
-Lương kỹ sư xây dựng không bằng thợ cắt tóc vỉa hè

Chúng tôi một tháng làm cả 30 ngày, cộng với làm đêm khoảng 12-15 buổi (thường làm đến 2-3h sáng, hôm sau làm việc bình thường từ 8h sáng). Vậy mà lương chỉ nhận được 8 triệu đồng/tháng nhưng công ty chỉ trả một nửa và chậm 4 tháng lương.[9]
-"Muốn làm thầy giáo phải học 4 năm đại học, vậy mà ra trường lãnh lương thua một anh bảo vệ. Bảo vệ bây giờ lương 4 triệu đồng người ta không chịu làm đâu. Nếu chúng ta thay đổi được lương giáo viên là thay đổi rất nhiều thứ.[10]
Một ông bạn Biệt Động quân của tôi từ Đả Nẵng vượt biển vào Saigon, tại cảng Đà Nẵng, vợ anh bị cộng sản pháo kích mà chết. Vào Saigon anh đạp xích lô nuôi hai con. Anh nói: Tôi đố ông dánh vần chữ khổ.


Tôi ngơ ngác. Anh bạn giải thích: Ngày xưa mình đánh vần là CA-HÁT - Ô- KHÔ-HỎI -KHỔ.
Nay Việt cộng đánh vần: KHỜ- Ô-KHÔ-HỎI-KHỔ!
Sự khác biệt là ngày xưa ta khổ nhưng ta còn ca hát, còn ngày nay khổ quá, khỏ đến khờ người !

_____

CHÚ THÍCH:


[1] Giá gói xôi ngày ấy là 2 hào, giờ đã là 10 ngàn đồng (Tư Chơi Cầu Gặp lại Bà Bán Xôi(trên 60 năm) trên đường phố Saigon.
https://kontumquetoi.com/2014/05/14/gap-lai-ba-ban-xoitren-60-nam-tai-saigon/)
[2] GS Phạm Đức Liên. Giáo chức thời Việt Nam Độc Lập (9 tháng 3 năm 1945) và Việt Nam Cộng Hòa 1954-75) http://nsvietnam.blogspot.ca/2015/10/giao-chuc-thoi-viet-nam-oc-lap-9-thang.html)
[3] Giáo dục Việt Nam Cộng hòa. Bách khoa toàn thư mở Wikipedia/
-Huỳnh Minh Tú. Nhìn lại nền Giáo dục VNCH : Sự tiếc nuối vô bờ bến
https://tuxtini.com/2013/12/01/nhin-lai-nen-giao-duc-vnch-su-tiec-nuoi-vo-bo-ben/
- Nguyễn Thanh Liêm. Nền giáo dục ở miền nam 1954-1975 (trích) – https://hocthenao.vn/2013/10/16/n
[4] Nguyễn Hội - 31.10.2010. Thời nào dân Việt sướng nhất. http://ngodinhdiem.net/KinhTe/Thoi_nao.html
[5]HUỲNH TÂM * HỒ CHÍ MINH --HUỲNH TÂM * GIẶC HÁN ĐỐT PHÁ NHÀ NAM.- TÀI LIỆU VỀ QUAN HỆ VIỆT NAM -TRUNG QUỐC--TÀI LIỆU VỀ QUAN HỆ VIỆT NAM -TRUNG QUỐC
[6] Kỷ niệm 40 năm thống nhất đất nước. http://vov.vn/blog/cung-khach-quan-nhin-lai-che-do-viet-nam-cong-hoa-396862.vov
[7]. Lưu Hồng Ngự. Đọc Lưu Á Châu để hiểu thêm một vài vấn đề về Trung Quốc (kỳ 1. Cuộc chiến Việt Nam 1979). http://honvietquochoc.com.vn/bai-viet/2443-doc-luu-a-chau-de-hieu-them-mot-vai-van-de-ve-trung-quoc-ky-1-cuoc-chien-viet-nam-1979.aspx
[8] Bao giờ người lao động sống "đủ" với lương tối thiểu? http://nld.com.vn/cong-doan/bao-gio-nguoi-lao-dong-song-du-voi-luong-toi-thieu-2015082110033365.htm
[9].http://vnexpress.net/tin-tuc/cong-dong/luong-ky-su-xay-dung-khong-bang-tho-cat-toc-via-he-2858025.html
[10] (TS Huỳnh Công Minh. Lương giáo viên thua bảo vệ http://tuoitre.vn/tin/giao-duc/20151212/luong-giao-vien-thua-bao-ve/1019191.html )