Search This Blog

Hoi Nghi Dien Hong

Thursday, 15 December 2016

NGUYÊN SA* PHAN LẠC TIẾP* VÕ ĐẠI TÔN * PHÙNG QUÁN

Sunday, November 6, 2016


NGUYÊN HẠ * THƠ NGUYÊN SA

Thơ Tình Miền Nam 1975:
 Thơ Nguyên Sa
Nguyên H - Lê Nguyn
THƠ NGUYÊN SA: 
“HÃY BIẾN CUỘC ĐỜI 
THÀNH NHỮNG TỐI TÂN HÔN”
CHỈ CÒN LẠI TRONG TÔI MỘT 
ĐÊM TÂN HÔN DÀI … NÁT TAN MỘNG MỊ ...
tản mạn
Tôi đang theo học trường Nữ Trung HọcTrinh Vương, trường của ma-sơ trên đường Gia Long phố Qui Nhơn. Khác với trường Nữ Trung Học Công Lập ở đầu đường Nguyễn Huệ thành phố biển QN vào khỏang những năm cuối thập niên 1969-1970.  Lớp học chỉ toàn con gái.  Chúng tôi thường chuyền cho nhau những tập giấy pelure màu hồng, màu xanh... chép tràn những bài thơ tình mộng mị nhất của các tác giả nổi tiếng thời bấy giờ như Nhất Tuấn,  Nguyên Sa, Nguyễn Tất Nhiên... Thơ tình của Nguyên Sa luôn được tôi chép nắn nót  tặng các bạn.
Hai bài thơ của Nguyên Sa mà tôi thích nhất  là bài thơ Đẹp và Áo Lụa Hà Đông... 
Người dáng bước bơ vơ của bầu trời hải đảo
Tóc bồng bềnh trến nếp trán ưu tư
Những ngón tay dài ướp trọn mấy ngàn thu
Mà men sáng trong xanh mầu vời vợi
Hơi thở mới nguyên của đồng tiền mừng tuổi
Tôi nhìn người ngóng đợi mắt lên ba
Người về đây có phải tự trời xa
Với nét mắt vòng cung của cầu vồng che mưa nắng ?
Có phải tên người là âm thanh vô vọng
Nên mắt buồn le lói thoáng bơ vơ
Hay một đêm nao nước lụt Ngân Hà
Thượng đế đưa sao mang gửi về khóe mắt ? (Đẹp)
Những buổi chiều tan học, chúng tôi thường rủ nhau tung tăng trên đường Lê Thánh Tôn. Con đường trước cổng Nhà Thờ Lớn chạy thẳng ra biển.  Con đường rợp nắng quần tụ hai bầy nón lá và một rừng áo dài trắng của hai trường nữ trung học lớn nhất thị xã. Trên bãi biển cát mịn bải lải, dưới những tán lá dừa cao liêu xiêu, Mấy đám con gái thả gót giày, đi chân đất ủn vào nhau cười giỡn đã đời;  xong tụm tay vào nhau chấm mút những quả cốc, những quả me xanh, những ổi non hoặc xoài chua tương muối ớt, những quà bánh dành cho đám học trò... Và chia nhau đọc những bài thơ hay mới tìm được trên báo Văn của nhà văn Mai Thảo,  báo Tuổi Ngọc của nhà văn Duyên Anh,  hay cho đọc ké mấy bức thư tỏ tình của vài chàng trai cùng trang lứa ...
Tôi thường rủ Loan, một đứa bạn chung con đường Võ tánh với tôi cùng đi học.  Từ Võ Tánh chúng tôi đi qua phố Trần Cao Vân, Phan Bội Châu, Lê Lợi, Gia Long  để đến Trinh Vương.  Lẽo đẽo theo chúng tôi ngày ấy, tôi đã nhìn thấy anh vài lần, vì anh là bạn của chú đứa bạn tôi...
Anh là lính Sư Đoàn 22. Mỗi lần về phép anh hay theo sau bước chân tôi mà tôi nào hay biết...
Hai chị em tôi đuổi nhau trước sân để giành nhau đọc trước một bức thư tỏ tình của một chàng trai cùng xóm gởi cho tôi... Anh từ đâu, chạy đến đưa hai tay đón đỡ cây thước thợ may đang cầm trên tay tôi...Hai cánh tay anh giơ cao quá trán, trên môi hô to hai tiếng “Đầu hàng “ .
Tôi nhìn anh bỡ ngỡ vì trông anh đã thấy hơi quen quen... Nụ cười anh luôn nở trên môi, áo treillis bạc màu sương gió, Boots desalt loang lổ đất bùn, anh đã mạnh dạn bước vào nhà tôi như đã quen biết nhau từ thuở nào...  Và với bước chân vững chải của người lính trận Sư Đòan 22,  anh đã bước vào ngưỡng cửa tâm hồn tôi từ lúc nào mà tôi không hề hay biết...
Tuổi 16, với những mơ mộng ngút trời tôi đã viết cho mình những câu thơ diễm mộng Nguyên Sa và chỉ mình tôi đọc không khoe với bạn bè:
Người về đâu giữa đàn khuya dìu dặt
Hơi thở thiên thần trong tóc ẩm hương xưa
Người đi về trời nắng hay mưa
Sao để sương gió trầm tư thêu thùa má ướt
Mắt dịu ngọt đúc từ rừng ngọc bích
Hay linh hồn trăm phiến đá chân tu
Sao người về mang trọn một mùa thu
Với mây trắng lênh đênh của những chiều nguyệt tận
Là gió trăm cây hay là cồn nước đọng
Người không cười mà hoa cỏ gói trong tay
Đường áo màu viền trắng cổ thơ ngây
Màu sắc thời gian người thu tròn giữa áo  (Đẹp)
Thơ Nguyên Sa, câu nào cũng vuông cũng tròn cũng đẹp cũng hạnh phúc mềm mại ngọt ngào.  Lúc ấy tôi sửa lại chữ Em thành Anh trong thơ Nguyên Sa và chép lại cho riêng mình để dấu vào ngăn kéo cuối cùng của bàn học ....
Thơ Nguyên Sa câu nào cũng như rót mật vào tai. Câu nào cũng là tâm trạng của tôi ngày ấy .... Mà không riêng chỉ mình tôi, các bạn bè tôi đứa nào cũng thuộc thơ Nguyên Sa  ít nhất là một bài...  Những câu thơ dễ nhớ nhất mà ai trong lứa tuổi chúng tôi ai cũng có thể đọc trơn tru mà không cần nhìn giấy mực
Áo nàng vàng anh về yêu hoa cúc
Áo nàng xanh anh mến lá sân trường
Sợ thư tình không đủ nghĩa yêu thương
Anh thêm mực cho vừa màu áo tím … (Tuổi Mười Ba)
Những câu thơ diễm tuyệt đi vào tâm hồn non trẻ của những thiếu nữ tuổi mộng mơ và cứ tưởng rằng ngày mai trong cuộc đời họ cũng sẽ có những giấc mơ thành tựu như cuộc đời tác giả, tất cả đều tròn trịa và ấm áp ...
Ấy là em trên đường đi buổi sáng
Trăng ở trên môi và gió ở trong hồn (Buổi Sáng Học Trò)
Bài thơ Buổi Sáng Học Trò của ông, cho tôi thấy minh như một áng mây bay, chân  bước vội mà cứ nghe như bay bổng giữa mây xanh.
Lớp chúng tôi có một ông thầy dạy Việt Văn.  Ông cũng thường đọc cho chúng tôi chép những bài thơ Nguyên Sa mà ông yêu thích và cũng với giọng Bắc đằm thắm ông cũng đã làm say lòng vài đứa bạn trong lớp của tôi ngày ấy… Sau một thời gian thầm yêu thầy vì thầy đọc thơ Nguyên Sa và Nhất Tuấn hay quá, những bạn ấy đã đưa thầy lên ngôi thần tượng đầu đời ...
Cho đến một ngày kia họ đọc trên tờ đặc san của trường, dày đặc những bài thơ của thầy viết tỏ tình với một cô gái nhà giàu ngoài phố chợ.  Lúc đó tôi không vào nhập cuộc “thần tượng thầy”, nên tôi chợt ngộ ra rằng lâu nay thầy đọc thơ Nguyên Sa trơn tru là để rèn luyện cái lãng mạn trong thi ca để thực hiện việc sắp làm,đó  là chiếm trọn trái tim cô gái nọ... Vài đứa bạn tôi bị chao đảo vì hay tin nhà ai có pháo nổ đì đùng, Từ đó chúng tôi đã tự tìm chép những bài thơ tình mà không cần người chỉ giáo .
Ghềnh Ráng, Qui Nhơn, 1971

Tôi cũng bắt đầu vẽ cho mình một tình yêu ... Ở đó có yêu thương chất ngất … có người tình mộng ảo .. sầu lụy là những dây mơ ươm tràn thêm nhung nhớ ...
Người về đâu mà lầu đài hoang phế
Mang dáng người trên mỗi nấm bia phai
Trăm vạn đường mây xê dịch chân trời
Theo tiếng nhặt khoan của từng nhịp bước
Dù về đâu tôi xin đừng chậm gót
Để làm gì cho mỏi mắt trần gian
Có bao giờ tôi sẽ phải làm quen
Lời ngỏ ý sẽ là kinh cầu nguyện ... (Đẹp)
Những lần về phép anh vẫn đến nhà tôi vì anh đã trở thành bạn của cậu tôi, thân quen hết mọi người trong nhà tôi và ai cũng thương mến anh vì cảm thông cho đời lính chiến xa nhà .  Những lúc tôi không có nhà, anh đến đó viết tiếp vào cho đầy những bài thơ Nguyên Sa mà tôi chưa chép hết.  Không biết là anh đã thuộc nó tự bao giờ hay chỉ vì biết tôi thích thơ tình của Nguyên Sa, nên anh cũng tìm đọc và biến mình thành một trang sách mới.  Tuổi 16 làm sao tôi hiểu được những nghĩ suy của người lón hơn tôi cả một thập niên, lúc đó anh dã 30… Vì thế nên tôi vẫn ngại ngùng khi thấy anh ...
Lần nào về thành phố anh cũng đặt ở bàn học tôi một phong thư.  Tôi chỉ đọc mà không hề đáp trả ...
Vào một buổi chiều của một ngày giáp Tết, anh lại đến nhà tôi với vài món quà ngày Tết và tặng tôi một xấp vải áo dài lụa màu mỡ gà mà tôi yêu thích, màu vàng mà tôi thường thấy bay bay theo gió chiều trong những cơn mộng mị...
Áo nàng vàng, anh về yêu hoa cúc …
Lần đầu tiên tôi khoác lên mình chiếc dài màu vàng trong giấc mơ...Năm ấy tôi vừa bước vào tuổi 17… 
Những bức thư thỉnh thoảng tôi nhận được viết từ K.B.C. Anh miên man kể lại những chiến công, những hiểm nguy mà anh đã gặp và luôn có kèm theo những câu thơ Nguyên Sa mà anh đã thuộc từ những ngày anh còn trong nhà tu Chủng Viện Sài Gòn.
Không có anh lấy ai đưa em đi học về ?
Lấy ai viết thư cho em mang vào lớp học?
Ai lau mắt cho em ngồi khóc?
Ai đưa em đi chơi trong chiều mưa ?
Những lúc em cười trong đêm khuya,
Lấy ai nhìn những đường răng em trắng?
Đôi mắt sáng là hành tinh lóng lánh
Lúc sương mù ai thở để sương tan
Ai cầm tay cho đỏ má hồng em
Ai thở nhẹ cho mây vào trong tóc ... (Cần Thiết)
Những chiếc xe nhà binh chở đầy súng đạn, những chuyến công voa chở những người lính trận đi qua cổng nhà ngoại khi mỗi lần về thăm, những bóng áo xanh màu lá rừng luôn ẩn hiện trong tâm thức với nỗi thương cảm dạt dào và tôi bỗng nghĩ về ai đó ....Anh đang ở đâu? Những vùng quê hương tôi ngập tràn bom đạn, bước chân anh đang giẫm đạp trên đất Phù Mỹ, Tam Quan, Kontum, Pleiku hay Daklac, vùng quê nào đang có dấu chân anh ....
Và ở đó khi mỗi lần dừng chân, anh đã viết gởi về tôi những chữ viết không ngay và những lời viết vội... Có khi giấy viết là phần trái của một bao thuốc lá Pallmall , từ mảnh giấy học trò mà anh kiếm được, Anh đã nhắn gởi về tôi những lời thăm hỏi chân tình, những người lính về phép, ghé qua trao vội, nét chữ nghiêng nghiêng không đẹp lắm, nhưng cũng làm tôi mủi lòng và  xếp vào ngăn kéo của cuộc đời tôi từ đó. Qua từng ấy năm... Anh đã bỏ bao nhiêu công sức, bao nhiêu giấy mực viết cho tôi trên từng bước di hành mà tôi vẫn thờ ơ, chưa một lần hồi âm cho người lính trận.
Thời gian đó các bạn tôi, có đứa cũng có người yêu là lính. Có đứa cũng có người yêu là các chàng trai cùng trang lứa, họ chuyền nhau những cánh thư tình dễ thương mà không chia nhau đọc, mỗi đứa có một góc riêng tư.  Những buổi chiều trốn học, hay những ngày được về học sớm chúng tôi ra ngồi trên bãi cát dưới những cây thông tán lá vừa che đủ dáng ngồi của của một đôi trai gái, đọc cho nhau nghe những câu thơ tình lãng mạn của Nguyên Sa và hẹn nhau vào cuối mùa thi:
Không có anh nhỡ một mai em khóc
Ánh thu buồn trong mắt sẽ hao đi
Tóc sẽ dài thêm mớ tóc buồn thơ
Không có anh thì ai ve vuốt?
Không có anh lấy ai cười trong mắt
Ai ngồi nghe em nói chuyện thu phong
Ai cầm tay mà dắt mùa xuân
Nghe đường máu run từng cành lộc biếc?
Không có anh nhỡ ngày mai em chết
Thượng đế hỏi anh sao tóc em buồn
Sao tay gầy sao đôi mắt héo hon
Anh sẽ phải cúi đầu đi vào địa ngục ... (Cần Thiết)
Những thư ngỏ ý, những bài thơ tình chép cho nhau có ướp chút hương thơm của vài giọt nước hoa mà chủ nó muốn cho nhau chút hương tình lãng mạn... Những lời thề thốt nặng kí của các chàng trai mới lớn, có người không ký tên mình mà chỉ viết tắt hay một ký hiệu như “kẻ cô đơn”, “người tình muôn thuở”. “Giọt nắng ban mai “....
Còn tôi giờ lại có thêm những bức thư viết từ khu chiến binh K.B.C 3688... Những chữ viết ngã nghiêng, ngã ngửa, phần trái của bao thuốc lá Pallmall màu đỏ sẫm... Lúc ấy anh nói rằng anh đang là đại đội trưởng của đại đội trinh sát, đại đội đi đầu của trung đoàn 47 sư đoàn 22.
Tôi bắt đầu sống trong nỗi phập phồng lo sợ cho cuộc sống còn của thân anh và cho cả riêng tôi.. Những đêm giật mình tỉnh thức vì tiếng súng từ xa vọng về... tôi xót lòng lo sợ nhận được hung tin.  Bây giờ trong lớp học lại có thêm tôi thẩn thờ quên giấy bút, tôi khấn nguyện,  xin cho anh được trở về nguyên vẹn.
Mỗi ngày khi đi học, tôi hay nhìn những chiếc xe jeep chạy qua những con đường mà tôi thấy được từ xa ... Con số 47 luôn là con số tôi muốn kiếm tìm.  Từ đó tôi để ý nhìn những con số 22 nằm dưới mấy dãy núi là sư đoàn 22, trong đó có trung đoàn 40,41, 42 và 47, là nơi anh đang hiện diện.  Những con số này tôi đã biết qua một đứa bạn có người yêu là lính chiến.
Qua nhiều lần thư qua tin lại, anh không hẹn ngày nào anh trở lại, tôi bắt đầu biết hai tiếng chờ mong .... Một buổi chiều trên nẻo đi về,  một mình trên con đường quen thuộc:  Lê lợi , Phan Bội Châu,  một góc của cà phê Dung... chiếc xe jeep mang số 47 ép sát người tôi vào một góc đường ... Tôi chối từ và bước vội vì sợ bạn bè nhìn thấy...
Con đường Võ Tánh chiều nay như trẩy hội, tôi miên man với những câu thơ sáng màu tình tự …
Có phải em mang trên áo bay
Hai phần gió thổi , một phần mây
Hay là em gói mây trong áo
Rồi thở cho làn áo trắng bay?  (Tương Tư)
Tôi phải đợi như là tôi đã hẹn
Phải thẹn thò như sắp cưới hay vừa sêu  (Tuổi Mười Ba)
Biển Qui Nhơn đã in dấu chân tôi và anh,  người lính chiến oai hùng với những băng đạn, áo  giáp sắt và nón sắt che kín đầu, bốt đờ sô vững chải bước chân anh trên cát....
Bên anh tôi nhỏ bé và nũng nịu như một con mèo con ngái ngủ... Anh kể cho tôi biết bao nhung nhớ, bao chờ mong có được buổi chiều nay ...
Tôi mỉm cười ví anh lúc này giống hệt như một Thành Cát Tư Hãn sắp ra quân ...Em sợ hãi và quên đi những lời lẽ , ngôn từ mà em muốn nói …
Những hòn đất ném lên hòn đất
Những ngón tay vẫy gọi ngón tay sầu. (Tình Yêu Đàn Ông Ba Mươi Tuổi)
Những lần trở về thành phố vội vã trên chiếc xe jeep bám đầy bùn đất. Những súng đạn mang theo...  Theo anh là những người lính trận mặt đầy râu tóc, da đen mẽm... Hình ảnh của các anh cho tôi những kinh hoàng khi trong tôi hình dung ra những mảnh khăn sô quấn vội, những đứa trẻ thơ tội nghiệp đầu chít khăn tang  và những tấm thẻ bài rung rinh dưới đôi tay của người vợ trẻ...
Sau mấy lần thương tích, thập tử nhất sinh ...Anh được chuyển về hậu cứ để làm công tác chính huấn cho trung đoàn...
Anh đã tặng tôi chiếc nhẫn đeo vào ngón tay áp út , đánh dấu một chuyện tình lãng mạn...
Chúng tôi làm phép cưới ở một nhà thờ nhỏ và một cha tuyên úy của đơn vị anh làm chủ tế ... Đơn vị anh đến chúc mừng chúng tôi trong hoan hỉ và mừng vui vì chúng tôi đã có một chuyện tình đầy lãng mạn và kết thúc có hậu...
Gió có lạnh hãy cầm tay cho chặt
Đêm có khuya em hãy ngủ cho ngoan
Hãy biến cuộc đời bằng những tối tân hôn
Nếu em sợ thời gian dài vô tận ... (Tháng Sáu Trời Mưa)
Nguyên Sa, trong thơ ông viết:
“Hãy biến cuộc đời thành những tối tân hôn” ...
Nguyên Sa, ông bảo mọi người hãy biến tất cả ngày tháng trong năm thành những đêm tân hôn dài bất tận ...: Đứa con gái tuổi hai mươi với đầy ắp những trang thơ ấm áp của ông, bước vào tình yêu bởi sự đưa đường chỉ lối của thơ Nguyên Sa...  Tôi đã chọn cho mình một người đàn ông Bắc cao ráo có tâm hồn đồng điệu,  cùng yêu thơ Nguyên Sa như tôi.  Một con người bằng da bằng thịt, nói yêu tôi qua những bài thơ tình của ông .
Thơ ông, những lời mật ngọt chóp lưỡi đầu môi, những lời gió trăng ru ngủ tâm hồn một đứa con gái có tâm hồn lãng mạn, dại khờ... Tôi đã không lường trước những gì mà kẻ đối diện viết ra hay những âm thanh phát ra từ môi sẽ tan biến vào gió cát...
Đêm tân hôn của tôi. Một tấm vải ra trắng được lót xuống cuối đáy giường. Người đàn ông “dáng bước bơ vơ của bầu trời hải đảo” đã chỉ tay xuống bãi máu lênh láng trong đêm Thơ “biến cuộc đời thành những tối tân hôn”,  nói với đứa con gái nguyên sơ rằng máu tân hôn thì chỉ nhấp nhoáng 3 giọt sương hồng trinh nữ đầu đời,  chứ sao lại một đống kinh kỳ nhật nguyệt  khủng khiếp như máu đàn bà có tháng sót lại thế này…
Tâm hồn tôi rơi xuống từ đỉnh núi cao, kể từ khi chung cuộc vợ chồng, hay nói đúng hơn là sau cái đêm tân hôn mà ông ngợi ca và bảo mọi người biến nó thành thiên đường cho cuộc đời... Ông Nguyên Sa, trời ơi, sao ông không đóng dấu ngoặc đơn khi ông viết (Hỡi những thằng ngu, mi có biết, hãy sống bằng con tim, không sống bằng sáo ngữ...  Những bài thơ tao viết chỉ để nịnh vợ và mua lấy miếng ăn... Thực chất cuộc đời không như thế đâu...)  Nguyên Sa hỡi, ông có hay người ta đã mua thơ Nguyên Sa ở nhà sách Tao Đàn trên đường Gia Long Qui Nhơn về ru ngủ đứa con gái tuổi mười lăm...
Rồi tôi đã nhìn thấy cuốn thơ tình Nguyên Sa dày cộm nhét  trong ba lô người ta, kèm theo mấy bức hình chụp chung với một người đàn bà khác và một đứa bé lên ba ... Rồi qua lời kể lại của một người lính khác nói người ta tay ôm của một ả giang hồ, viết vội vàng mấy câu thơ Nguyên Sa với nặng mùi súng đạn gửi cho vài người con gái khác... Rồi thôi, từ đó tôi thấy mình đã nát  tan những cơn dài mộng mị theo thơ tình Nguyên Sa…
Nếu không có thơ ông vận vào tôi, tôi sẽ bước chân vào trường đại học, hoặc ít nhất tôi cũng là một cô giáo làng Bình Định chơn chất.  Tôi sẽ có một cuộc đời êm ả , mộc mạc bên bờ ruộng nương khoai, một gia đình nhỏ bé của một cặp vợ chồng giáo chức nhỏ nhoi , hay với bất cứ ai trong đám con trai theo chân tôi ngày ấy...
Những người con trai chơn chất xứ Cát Nhơn Bình Định quê tôi, ở họ là cả một sự đàm thắm dễ thương đơn sơ như một trái sim rừng.  Họ không cho tôi những câu nói ngọt ngào, không sao chép đủ hết những câu thơ lãng mạn của ông , không tự mình thốt trọn những câu nói diễm tình mộng ảo...
Nhưng tôi biết những người con trai chân chất ấy là tấm gương chiếu thẳng không biết dùng tiền ra hiệu sách Tao Đàn đường Gia Long mua về tập thơ Nguyên Sa đã tái bản nhiều lần về sao chép tặng cô gái ngu ngơ vụng dại...
Ông Nguyên Sa, tôi đã về lật tung ngăn kéo nhà mẹ tôi, lấy hết những thơ tình lãng mạn của ông, của tôi chép và của ai kia chép vội, hai bàn tay tôi xé vụn nhũng bài thơ viết tay nắn nót
Những chữ viết ngả nghiêng, ngả ngữa.  Chưa hết giận, tôi châm lửa đốt sạch thơ ông như đốt sạch tâm hồn tôi từ đó.... Bây giờ Nguyên Sa,  ông bảo tôi phải làm gì ???  Khi cuộc đời tôi chưa có một tối tân hôn.
Chỉ một tối mà cuộc đời tôi rạn vỡ...
Sự bất lực của Thơ ông, và …
Trái phá liệng vào Cuộc-Đời-Thơ-Ngây-Tôi
Bây giờ tôi nói đây chỉ mình tôi hiểu , một người  khác hiểu,  và ông cũng hiểu.
Ông Nguyên Sa, hỡi ông Nguyên Sa
Sao ông rao bán gió trăng với đời     
Thơ ông vận xuống đời tôi...
Nguyên Hạ - Lê Nguyễn

TS. LÊ ĐÌNH CAI * HUẾ

HUẾ: MƯA VÀ KỶ NIỆM
LÊ ĐÌNH CAI
Những ngày tháng theo học ở Saigon, tôi rất thích những cơn mưa rào dữ dội của miền Nam. Mưa đỗ xuống như thác, tạo thành những dòng sông trên mọi ngã đường. Rồi cơn nóng hừng hực của thành đô bổng chốc tan biến. Mưa dứt hạt rất nhanh. Mọi sinh hoạt thường ngày lại tái tục trong bầu không khí mát mẻ và cảnh vật như đang bừng sống lại sau những ngày hè oi bức. Cơn mưa miền Nam chợt đến, chợt đi trong thoáng chốc, khác với cơn mưa dầm ở xứ Huế quê tôi, kéo dài từ ngày này qua ngày khác, trong nỗi buồn dai dẳng khôn nguôi.
Tôi đã sống ở Huế trong suốt quảng đời thanh xuân với rất nhiều kỷ niệm. Đẹp nhất là tuần học trò khi đang ngồi trong lớp học, nhìn mưa giăng mắc qua khung cửa sổ . Bên kia đường là trường Đồng Khánh với lá phượng tả tơi trong gió. Cơn mưa lất phất se lạnh của mùa đông khiến những thiên thần áo trắng phải thu mình, co ro trong bước chân của nàng tôn nữ.
Mùa đông xứ Huế buồn da diết, nhất là những sinh viên trọ học như chúng tôi. Có nhiều đêm cảm thấy trống vắng, chúng tôi dăm ba cậu sinh viên trong cư xá Hoàng Trọng Bá đối diện với trường Thiên Hữu Huế trên đường Lý Thường Kiệt và rũ nhau xuống phố mua bắp nướng sẵn ở bên vệ đường Trần Hưng Đạo, rồi cùng bá vai nhau cùng hát vang trên hè phố vắng mặc cho những giọt nước mưa xát vào mặt lạnh buốt. Tuổi trẻ có những giây phút ngông cuồng đáng yêu mà ngày nay khi đã xế bóng, nhìn lại đoạn đời đi qua với ít nhiều nuốc tiếc.
Tôi bỏ Huế ra đi vào mùa thu 1966, rồi lại trở về Huế cũng vào mùa thu năm 1970 để tiếp nối con đường của các bậc đàn anh, đứng trên bục giảng của đại học đường Văn Khoa để truyền thụ kiến thức cho các thế hệ tương lai của đất nước cố đô mà mình đã học hỏi được từ các bậc thầy đáng kính. Tuy rằng giờ đây không còn là chàng sinh viên với lứa tuổi mộng mơ của một thời cắp sách, không còn những chiều lang thang dươí cơn mưa dầm, cùng nhai bắp nướng và đếm bước chân đi trên hè phố vắng. Không còn cái thú nhìn mưa bay giăng giăng khi cùng bách ngang qua cầu Tràng Tiền mầu trắng tinh nguyên. Phía dưới kia là thôn Vỹ dạ với hàng cau mờ ảo trong làn mưa bụi. Nhìn xa hơn chùa Linh Mụ với cột tháp lung linh huyền ảo trong cơn buốt của chiều đông. Xa rồi tuổi thanh xuân với ước vọng tràn đầy!
Tôi trở lại Huế trong lứa tuổi "tam thập nhi lập" với trách nhiệm nặng nề trên đôi vai của kẻ mới bước vào đời. Tôi tự thấy mình nghiêm trọng hơn, đứng đắn hơn, tuy chưa già dặn đủ để cáng đáng trọng trách trên bục giảng đại học.
Tôi đã sống với Huế hết mình, yêu thương Huế như người tình muôn thuở, cũng buồn với Huế về những cơn mưa dầm bất tận và những đêm đông lạnh buốt thấu xương. Nhưng tôi vẫn thương Huế qua từng con đường rợp đỏ mùa hoa phượng. Tôi thương Huế với những cơn lũ cuồng nộ đầu nguồn. Tôi thương Huế với những thành quách lâu đài cổ kính của kinh đô một thời vang bóng và thương Huế qua tiếng mưa rơi tí tách ở hàng hiên khi ngồi bên cốc cà phê với điếu thuốc lá trong quán Lạc Sơn, bên bờ sông Hương dạo đó.
Biết bao mùa mưa ở Huế đi qua trong đời tôi, với biết bao kỷ niệm của một thời dĩ vãng….
Tôi lại rời Huế một lần nữa vào tháng tư đen 1975, để vào trại cải tạo. Tôi chỉ trở lại với Huế vào cuối năm 1981, khi được phóng thích từ trại tù ở vùng núi Trường Sơn Đông. Tôi được thả cùng với một số bạn tù vào một buổi sáng mưa rơi lất phất trong giá buốt của mùa đông.
Xe đò chở những người tù đỗ lại ở bến xe An Cựu, tôi long thong khoác ba lô trên vai đi bộ qua cầu Tràng Tiền trong làn mưa bay nhè nhẹ. Cầu Tràng Tiền còn đó, nhưng đâu rồi những dáng nét kiêu sa của thuở nào! Dòng sô ng Hương vẫn phẳng lặng chỉ điểm vài đợt sóng lăn tăn. Thỉnh thoảng, dăm ba đám lục bình trôi dật dờ về phía biển. Huế của tôi mới gần bảy năm xa cách sao mà tang thương quá vậy!
Tôi không tìm lại được một dấu nét thân quen nào của bảy năm về trước. Ngôi trường Đại Học Văn Khoa nằm cạnh cầu Tràng Tiền mà tôi đã có một thời là sinh viên nay bổng nhiên xa lạ qúa chừng! Dưới làn mưa bay giăng giăng, tôi nhìn lại ngôi trường cũ mà thấy như có cái gì cay cay trong lòng mắt. Quả thật "tôi đã bước đikhông thấy phố,thấy nhà. Chỉ thấy mưa sa trên mầu cờ đỏ". Tâm sự của nhà thơ Trần Dần trong nhóm " Nhân Văn Giai Phẩm" thời đó sao giống nỗi lòng tôi trong giờ khắc này quá thế . Tôi cảm thấy hụt hẫng như đã đánh mất quê hương yêu dấu trong sự vong thân của chính mình. Huế của tôi ngày đó bây giờ loang lỗ rách nát, đau thương, câm nín và chịu đựng!
Tôi lại một lần nữa phải bỏ Huế ra đi vì bị chỉ định cư trú tại một vùng kinh tế mới xa xuôi ở trong Nam: Vùng kinh tế mới Phú Cường gần Dầu Giây Long Khánh.
Từ ngày ra khỏi trại tù, tôi chỉ có võn vẹn bảy ngày nắn ngủi để sống lại với biết bao kỷ niệm của một thời ở Huế rồi chia xa mãi mãi cho đến tận bậy giờ. Dễ chừng hai mươi năm tôi đã lìa xa thành phố với quá nhiều thương nhớ này!
Huế với những cơn mưa dầm thường khi kéo dài từ ngày này qua ngày khác, nhưng Huế vẫn tràn đầy nắng ấm vào mùa Xuân và bầu trời Huế vẫn xanh trong vào mùa thu. Huế đẹp rực rỡ trong nắng chiều nhàn nhạt và Huế kiêu sa trong dáng nét của đế đô nhà Nguyễn đã một thời vang bóng….
Nào ai biết được rồi có ngày mình sẽ trở về cố hương để thấy lại núi Ngự Bình (trước tròn sau méo), sông An Cựu ( nước đục mưa trong) và để nghe lại tiếng chuông Thiên Mụ ngân dài trầm lắng trong bóng chiều tỉnh lặng của quê nhà…….
LÊ ĐÌNH CAI
  

TRẦN BÌNH NAM * VỤ ÁN NĂM CAM

VUÏ AÙN NAÊM CAM
Moät traän baõo trong ly nöôùc
Traàn Bình Nam
Vuï aùn Naêm Cam xöû 155 phaïm nhaân goàm moät soá vieân chöùc chính quyeàn, vaø ñaûng vieân ñaûng Coäng saûn Vieät Nam (CSVN) trong ñoù coù hai uûy vieân trung öông vöøa keát thuùc ngaøy Thöù Naêm 5 thaùng 6 taïi thaønh phoá Saøi Goøn. Chaùnh aùn Buøi Hoaøng Danh ban aùn töû hình cho Naêm Cam vaø 5 ñoàng phaïm. 148 ñoàng phaïm khaùc bò keát vaøo nhöõng baûn aùn khoå sai töø 4 naêm ñeán 20 naêm. Moät vieân chöùc nhoû trong ngaønh coâng toá ñöôïc tha boång. Laõnh aùn 20 naêm coù vôï Naêm Cam, baø Phan thò Truùc vaø moät ngöôøi reã. Moät ngöôøi con gaùi cuûa Naêm Cam, coâ Tröông Thò Lan laõnh 6 naêm. Luaät sö Nguyeãn Ñaêng Trung baøo chöõa cho Naêm Cam tuyeân boá seõ khaùng aùn leân toøa treân. Haïn khaùng aùn 15 ngaøy. Neáu y aùn coù theå xin Chuû tòch nöôùc giaûm aùn hay aân xaù.
Thaùng 12 naêm 2001 vuï aùn Naêm Cam buøng noå nhö moät quaû bom taïi thaønh phoá Saøi Goøn. Naêm Cam, teân thaät laø Tröông Vaên Cam, naêm nay 56 tuoåi, moät phu beán taøu vaø nguyeân laø moät quaân nhaân cuûa quaân ñoäi Vieät Nam Coäng Hoøa. Naêm Cam bò baét giöõ ñieàu tra veà baûy toäi danh goàm toå chöùc caùc oå maõi daâm, toáng tieàn, hoái loä, buoân laäu, ... vaø chuû möu gieát ngöôøi. Qua cuoäc ñieàu tra dö luaän thaáy ñaây laø moät baêng ñaûng laøm aên lôùn dính líu ñeán nhieàu ñaûng vieân vaø vieân chöùc chính quyeàn nhö Phaïm Syõ Chieán trong ngaønh tö phaùp, Traàn Mai Haïnh trong ngaønh thoâng tin tuyeân truyeàn, vaø Buøi Quoác Huy trong ngaønh coâng an. Haïnh vaø Huy laø uûy vieân trung öông ñaûng.
Sau 14 thaùng ñieàu tra, thaùng 2 naêm 2003 caùc bò can bò ñöa ra xöû coâng khai taïi thaønh phoá Saøi Goøn. Haø Noäi cho pheùp laøm lôùn vuï aùn. Taïi toøa luaät sö cuûa bò can ñöôïc töï do baøo chöõa khoâng bò chaùnh aùn caét lôøi, vaø baùo chí ñöôïc töï do töôøng thuaät. Vaø toøa ñaõ tuyeân xöû caùc ñaûng vieân cao caáp nhö Buøi Quoác Huy, Phaïm Syõ Chieán vaø Traàn Mai Haïnh nhöõng caùi aùn töø 4 ñeán 10 naêm. Traàn Mai Haïnh vaø Phaïm Syõ Chieán ñaõ caáu keát vôùi nhau aên hoái loä vaø tha cho Tröông Vaên Cam khi Cam bò baét naêm 1995. Buøi Quoác Huy can toäi khoâng chòu ra leänh baét Tröông Vaên Cam laïi sau khi Cam ñöôïc tha khoâng hôïp leä.
Truyeàn thoâng quoác teá theo doõi vuï aùn ñaët hai caâu hoûi:
(1) Coù phaûi ñaây laø daáu hieäu ñaûng CSVN quyeát taâm baøi tröø tham nhuõng?
(2) Vaø ñaûng baét ñaàu côûi môû ñeå cho toøa aùn ñoäc laäp trong vieäc xeùt xöû?
Thaät ra ñaûng chaúng coù quyeát taâm baøi tröø tham nhuõng vaø ñaûng cuõng chaúng muoán ñeå cho toøa aùn ñoäc laäp. Vuï aùn Naêm Cam chæ laø moät maøn kòch Boä Chính Trò ñaûng CSVN bò buoäc phaûi trình dieãn. Tröông Vaên Cam ñaõ tung hoaønh treân ñaát Saøi Goøn töø tröôùc naêm 1995 vôùi söï toa raäp ñeå chia lôïi loäc cuûa boä maùy chính quyeàn. Do lôïi loäc baát ñoàng, naêm 1995 Naêm Cam bò baét, nhöng nhôø hoái loä Tröông Vaên Cam ñöôïc phoùng thích. Boä Chính Trò ôû Haø Noäi bieát heát nhöng khoâng laøm gì sôï ñuïng chaïm ñeán quyeàn lôïi cuûa caùc ñaûng vieân coù theá löïc ôû mieàn Nam. Nhöng loãi laàm cuûa Tröông Vaên Cam laø vaøo thaùng 10 naêm 2000 ñaõ cho ngöôøi gieát baø Dung Haø. Baø Haø caàm ñaàu moät heä thoáng côø baïc aên chia khaùc vaø coù theå coù nhieàu quan heä vôùi caùc vieân chöùc lôùn hôn goác ngoaøi Baéc. Boä Chính Trò phaûi ñi ñeán moät quyeát ñònh laø chaän ñöùng söï loäng quyeàn cuûa Naêm Cam (coù nghóa laø söï loäng quyeàn cuûa phe ñaûng mieàn Nam) ñe doïa quyeàn haønh cuûa Boä Chính Trò vaø uy tín cuûa ñaûng CSVN, ñoàng thôøi nhaân dòp quaûng caùo chieâu baøi quyeát taâm choáng tham nhuõng cuûa ñaûng vaø söï coâng khai tö phaùp cuûa chính phuû. Cuøng moät phaùt ñaïn baén hai ba con chim. Ñaây laø moät dòp may hieám coù cho quan toøa Buøi Hoaøng Danh töï do tuyeân boá ñöôøng loái côûi môû cuûa ñaûng.
Ñaûng CSVN ñaõ thaønh coâng moät phaàn trong duïng yù naøy. Caùc baûn tin quoác teá, AP, Reuter, AFP vaø caùc chöông trình baèng Vieät Ngöõ cuûa caùc ñaøi BBC, VOA, RFA, RFI cuõng nhö moät soá hoïc giaû töøng theo doõi tình hình Vieät Nam cuõng thaéc maéc töï hoûi phaûi chaêng ñaõ ñeán luùc ñaûng CSVN quyeát taâm ñoåi qua ñöôøng loái trong saùng vaø baøi tröø tham nhuõng ñeå hoäi nhaäp vaøo theá giôùi vaên minh. OÂng Carl Thayer moät quan saùt vieân daøy kinh nghieäm, thuoäc tröôøng Cao ñaúng quoác phoøng UÙc chaâu noùi vuï aùn Naêm Cam laø moät thoâng ñieäp cuûa ñaûng CSVN raèng töø nay veà sau vieân chöùc nhaø nöôùc thuoäc caáp baäc naøo cuõng seõ tröøng trò neáu tham nhuõng.
Veà maët thöïc teá duø ñaûng coù muoán choáng tham nhuõng cuõng khoâng choáng ñöôïc. Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc töôùng Traàn Doä caét nghóa chi ly tröôùc khi oâng qua ñôøi trong baøi nghieân cöùu “Moät saùch löôïc choáng tham nhuõng” cuûa oâng thaùng 4 naêm 2002.
OÂng vieát: “Moät nguoàn goác quan troïng vaø to lôùn saâu saéc cuûa teä tham nhuõng laø söï laïm duïng quyeàn löïc. Moät söï thaät hieån nhieân laø chæ ai coù quyeàn löïc môùi coù theå tham nhuõng, coù quyeàn to thì tham nhuõng to, coù quyeàn nhoû thì tham nhuõng nhoû.”
Vaø oâng giaûi thích taïi sao ngöôøi caàm quyeàn coù theå laïm duïng quyeàn löïc maø khoâng sôï ai caû: “Ñoù laø nhöõng theå cheá quyeàn löïc khoâng coù cô cheá kìm haõm vaø giaùm saùt. Nhöõng theå cheá ñoù laïi laø con ñeû cuûa moät heä thoáng chính trò vaø söï vaän haønh cuûa heä thoáng ñoù. Nguyeân lyù cuûa heä thoáng chính trò naøy laø Ñaûng laõnh ñaïo tuyeät ñoái, toaøn dieän, trieät ñeå vaø ñoäc toân.”
Töôùng Traàn Ñoä khoâng vieát moät caùch hoà ñoà. Vì chuùng ta ñeàu bieát tính laõnh ñaïo tuyeät ñoái cuûa ñaûng ñaõ ñöôïc ñaûng, qua quoác hoäi cuûa ñaûng, caån thaän ghi vaøo baûn Hieán Phaùp. Ñoù laø ñieàu 4 cuûa baûn Hieán Phaùp hieän haønh.
Cho neân muoán choáng tham nhuõng tröôùc heát phaûi thay ñoåi cô cheá chính trò, noùi caùch khaùc laø ñaûng phaûi töø boû tính ñoäc quyeàn. Phaûi ñeå cho nhaân daân coù quyeàn choïn ngöôøi naøo hay ñaûng naøo laõnh ñaïo quoác gia qua baàu cöû töï do, vaø ngöôøi laõnh ñaïo phaûi chòu söï kieåm soaùt cuûa quoác hoäi vaø toøa aùn ñoäc laäp. Neáu khoâng coù nhöõng ñieàu kieän ñoù thì tham nhuõng gioáng nhö caùi ñaàu Phaïm Nhan, chaët caùi naøy seõ moïc ra caùi khaùc. Khi caùi ñaàu cuûa Naêm Cam ruïng xuoáng seõ coù caùi ñaàu khaùc moïc ra.
Toùm laïi, caùi toäi cuûa Naêm Cam khoâng phaûi laø ñaõ toå chöùc maùnh mung vaø phaïm caùc toäi ñaïi hình. Toäi chính nhö ñaõ noùi laø khoâng bieát thaân phaän, giôùi haïn söï laøm aên, laïi ñi vuoát raâu caùc oâng lôùn trong Boä Chính Trò. Vaø caùi toäi thöù hai laø khoâng bieát duøng tieàn ñuùt loùt mua caùi theû ñaûng vieân cho sôùm. Neáu coù thì Naêm Cam ñaõ khoûi toäi cheát nhö ñaûng vieân Traàn Mai Haïnh 10 naêm, ñaûng vieân Buøi Quoác Huy 4 naêm vaø ñaûng vieân Phaïm Syõ Chieán 6 naêm. Maáy ngöôøi naøy toäi lôùn hôn Naêm Cam nhieàu.
Chung qui vuï aùn Naêm Cam chæ laø moät traän baõo trong ly nöôùc.
Traàn Bình Nam
June 8, 2003
BinhNam@earthlink.net
http://www.vnet.org/tbn


TS. LÊ MỘNG NGUYÊN * HỒI KÝ

Hồi Ký
Kỷ niệm Sài Gòn-Đà Nẳng-Huế
hay là đất nước tôi bốn tháng trước ngày ngã gục trong bóng đêm...
(tiếp theo ''Một Thoáng Hương Xưa'' đăng trên KTTT 50 : Số Tưởng Niệm Quốc Hận
tháng 4-2003, tr. 18-19 & 31)
Lê Mộng Nguyên (Paris)


V. Tôi gặp lại Tướng T.T.Đ. (quen lúc thời còn nhỏ ở Huế) đương chức Nghị sĩ Thượng
Nghị Viện VNCH (theo Điều 33 của Hiến Pháp ban hành ngày 01-04-1967 : ''Thượng
Nghị Viện gồm từ 30 đến 60 Nghị sĩ được cử tri toàn quốc bầu lên trong một cuộc phổ
thông đầu phiếu trực tiếp và kín theo thể thức liên danh đa số. Mỗi liên danh gồm từ
1/6 đến 1/3 tổng số NS... Nhiệm kỳ Nghị sĩ là 6 năm, mỗi 3 năm bầu lại một nửa...'' ), tại
nhà anh đường Nguyễn Đình Chiểu, sáng ngày 25 th.12-1974 (lễ Giáng Sinh), để dùng điểm
tâm và sau đó đi thăm Sài Gòn trước khi ăn trưa (do anh mời) tại một nhà hàng nấu bếp
theo kiểu Pháp (cuisine française). Tướng Đ. là một trong những người gắn liền vớI cuc cách
mạng tháng 11-1963 lật đổ chính quyền Ngô Đình Diệm, cùng với các bạn đồng liêu trong
quân lực VNCH như Trần Văn Đôn, Lê Văn Kim và Mai Hữu Xuân. Anh đã nhiều lần giữ chức Tổng trưởng (An ninh, Nội vụ... ) trong những Chính phủ Nguyễn Văn Thiệu-Nguyễn Cao Kỳ được thụ chức trước ngày Đệ Nhị VNCH chính thức thiết lập với Hiến Pháp 01-04-1967.
Không được trọng dụng (en disgrâce) từ năm 1966 (anh đã bị giam cầm một thời, do
quyết định của Tổng thống vì đã dám chỉ trích Tướng Nguyễn Văn Thiệu và Nguyễn Cao
Kỳ) nhưng nhờ đi liên danh cho nên được bầu vào Thượng Nghị Viện, và từ nay anh
thuộc phe đối lập chính quyền. Tướng Đ. hồi đó làm Chủ tịch Hội Nhà Báo miền Nam VN.
Anh rất hãnh diện đưa tôi xem bản thảo tờ Tuyên ngôn bằng tiếng Pháp mà anh sẽ đọc
ngày mai (26-12-74) trong cuộc biểu tình do Hội Nhà Báo tổ chức trước Quốc hội nhân dịp
vụ kiện tụng của Tướng Thiệu muốn triệu hồi trước Tòa Án ba tờ báo đã đăng tải Cáo
trạng số 1 (Acte d'accusation No 1) tố cáo sự tham nhũng do ngay cả Tổng thống đương
chức và gia đình.
Lúc đầu gặp lại tôi, anh Đ. chỉ nói bằng tiếng Pháp, vì tưởng lầm tôi đi xa nhà quá lâu nên
đã quên tiếng mẹ đẻ ; anh cũng muốn chứng minh trong dịp này lúc nào anh cũng cảm
tình và hâm mộ nếp sống Âu Tây và nhất là nước Pháp. Sự anh bị Tướng Thiệu loại trừ
không được trọng dụng trong chính quyền là vì một lý do xác đáng : anh thiên Pháp hơn là
thiên Mỹ. Tôi có cảm tưởng về mặt chính trị,Tướng Đ. gần Tướng Dương Văn Minh hơn Tổng thống đương thời là Nguyễn Văn Thiệu. ''Làm sao tranh đấu chống Cộng được trong lúc
tham nhũng lan tràn trên mọi tấng lớp, ở trong Chính phủ và bộ máy hành chánh ?'' Tướng Đ. nói to lên một cách rõ ràng như muốn nhấn mạnh vào điểm đó để cho người ta chú ý, rồi
tiếp tục : '' Chắc em cũng biết, một chính phủ đàn áp báo chí là một chính phủ khinh
thường tự do, công cộng hay cá nhân. Tranh đấu cho tự do báo chí là tranh đấu cho Tự Do,
tất cả các tự do ! Như thế, chúng ta sửa soạn xây đắp Hòa Bình, và sẽ nắm một vị thế
mạnh trong việc thương lượng với '' Chính phủ Cách mạng Lâm thời'' (GRP) đặng áp dụng
Thỏa Hiệp ký kết tại Paris ngày 27 tháng 01-1973''... Tướng Đ. đề nghị mời tôi đi thăm
Đà Lạt bằng trực thăng, nhưng tôi lo sợ nguy hiểm vì tình hình quân sự nên xin từ chối.
Như vậy tôi là một trong những đồng bào VN hiếm có không bao giờ biết Đà Lạt (theo
Petit Robert : một thành phố thuc rừng núi với 1600 thước độ cao, một nơi nghỉ ngơi khí
hậu ôn hòa.. ), chỉ ngày đêm sống trong mộng tưởng mà thôi:
Ngồi mơ Đà Lạt
Có núi rừng thông
Có nàng áo trắng
Ở Huế mới lên
Còn đâu những ngày
Chiều xưa năm ấy
Bên bờ sông Hương
Em cùng tôi ước thề nguyền...
(Mơ Đà Lạt : Nhạc và Lời của Lê Mộng Nguyên).
VI. Năm ngày sau khi đặt chân trên thủ đô nước VNCH, tôi quyết định lấy máy bay ngày
18-12-1974 ra Huế thăm mẹ và làng Phú Xuân (Chợ Cống là chỗ chôn nhau cắt rốn) mà
tôi đã phải buộc lòng từ giã vào cuối năm 1950 :
Em có về làng Phú Xuân xơ xác
Cạnh Huế thành sau bão lụt vừa qua
Em về thăm cánh đồng thu man mác
Lá chưa vàng, cây cối vẫn như xưa ?...
(Thơ Lê Mộng Nguyên)
.........................................................
Thật ra, máy bay chỉ đi được từ Sài Gòn (7 g 30) đến Đà Nẳng mà thôi (9 g 15) ! Lý do ?
Quả nhiên từ một tuần qua, phi trường Phú Bài (Huế) bị tàn phá vì bom đạn cộng sản.
Người ta đồn rằng địch quân đã nhiều lần thử bắn phi cơ chuyên chở dân thường từ Sài
Gòn ra Huế... Thành thử chúng tôi (anh Lê Mộng Đào đi cùng với tôi ra Huế để mời Mạ về
SG ngụ tại nhà anh cho đến ngày 07-01-1975 tôi lên đường trở lại Pháp quốc) phải lấy
xe hơi đi từ Đà Nẳng ra Huế (chừng 120 cây số). Trở lại chuyến bay do Hãng
Air-Vietnam (sau vụ khủng bố làm thiệt mạng 70 hành khách thường dân) : Ngày hôm ấy,
từ trời cao 2000 thước, tôi thưởng thức phong cảnh nước VN vẫn còn xanh tươi mặc dầu
thương tích chiến tranh. Những khu rừng núi thuộc miền nhiệt đới thật quá đẹp dưới
ánh mặt trời, những con sông uốn chảy dịu dàng và biển cả xanh biếc từ Nam đến
Trung là cả một bản dương ca vạn vật muôn màu, cứ tiếp nối diễn hành như trong một
giấc mơ êm ái, dưới đôi mắt ngạc nhiên của du khách đầy kính mộ... Tôi không thấy một dấu vết nào của thảm kịch chiến tranh (thật lạ lùng !), không thoáng nghe một tiếng bom
nào xé toát màn yên lặng, đặng phá hoại sự an bình của nước VN tuyệt vời ngắm nhìn từ
trời cao. Lúc chúng tôi bắt đầu lên máy bay vào 7 g 30 ở Tân Sơn Nhất, Sài Gòn vẫn còn
nóng, bây giờ máy bay gần đến Đà Nẳng, nhìn qua hublot thấy trời đổi xám, mây kéo
dằng dặc với mưa bắt đầu và tiếp tục càng ngày càng to, không còn xem quang cảnh gì
được cả. Phi cơ hạ xuống phi trường Đà Nẳng vào khoảng 9 g 15 nghĩa là sau khi bay gần
2 giờ (900 cây số), trong lúc trời mưa ào ào đổ mạnh. Từ chiếc xe car của Air-Vietnam
đưa khách đến một trạm taxi, tôi buồn bã nhìn qua song cửa thành phố Tourane ngày
xưa đắm chìm dưới trận mưa, thành phố màu gạch hồng (như Toulouse bên Pháp), trở
thành đen xám, nhưng vẫn tiếp tục rộn rịp chợ búa bày đủ thứ hàng, dọc theo những
con đường dài, trên vỉa hè hoặc những công trường... làm xe car chạy rất khó khăn vì
người đi qua lại không thận trọng, chú ý bên mặt bên trái gì cả.
Chúng tôi phải đợi gần 2 giờ đồng hồ mới tìm thuê được 2 chỗ ngồi trong taxi nhận đưa
chúng tôi từ Đà Nẳng tới Huế, dưới trời mưa và trong sương mù. Nhìn chiếc xe hơi
traction-avant Citroen thật là cũ kỹ ít nhất 30 năm mà vẫn còn hoạt động, tôi rùng mình lo
ngại cho thân phận mình phải giao hết cho người lái xe... Xe gồm có 2 chỗ đằng trước
cạnh người lái, và đằng sau được bố trí thành một ''căn nhà'' có thể chứa đựng thêm 8
khách hàng. Chúng tôi phải thuê 4 chỗ, 2 chỗ ngồi và 2 chỗ cho hành lý, cả thảy tốn đến
2400 đồng (600 mỗi chỗ). Sau khi xe vượt qua một miền đất bằng, hai bên đường hiện
ra những tiệm ăn, nhiều trại tị nạn chiến tranh, những Nhà Thờ - Công giáo và Tin lành,
những Chùa Phật giáo, những Chợ (một lần nữa) bán đồ ăn, rau, gia súc vân vân... chúng
tôi bắt đầu cuộc thử thách trèo và vượt qua Đèo Hải Vân. Xe taxi ngừng lại ít nhất hai lần,
lần đầu để sửa máy, lần thứ hai để lấy nước đọng trong một vũng bên đường cho máy phát
động của xe sắp tàn lực... Trời tiếp tục mưa không phút ngừng, xe càng lên cao, sương
mù càng đặc và con đường quanh queo trước mặt đã biến mất trong đêm. Mặc dầu tình
trạng đặc biệt này, người lái xe taxi vẫn tiếp tục lái xe, không nao núng ... Giỏi thật ! Tôi
cảm tưởng anh ta biết tường tận lộ trình, có thể lái xe quanh núi, nhắm mắt... Chúng tôi
cũng nhắm mắt nhưng để nguyện cầu Trời Phật Tổ tiên giúp đỡ qua khỏi tai nạn... Trong
những giây phút ấy chỉ có những lời kinh cầu nguyện mới có thể làm cho êm dịu nỗi sợ
hãi, lo âu. Vì chỉ cần người lái xe một phút giây lơ đễnh hay vụng về là xe sẽ bị rơi xuống
biển từ núi cao. Đôi khi, chúng tôi cảm giác xe xóc vì đường gập ghềnh, có lẽ là do kết
quả những vụ bắn roquette của VC ? Dầu sao, chúng tôi cũng không thấy gì cả ngoài sương
mù dày đặc. Đó là một cảm giác vừa khó chịu vừa khoan khoái, một sự bay bổng về mặt
tâm lý bắt đầu chiếm đóng thân thể, linh hồn chúng tôi... Có ai biết tôi đã đi băng qua
Đại Tây Dương (13 000 cây số) từ Pháp quốc đến nơi đây để (có lẽ)... vĩnh viễn từ giã
cuộc đời này ?...
Ta gửi thư này về tới Huế
Quê hương xa cách tận cuối trời
Trùng dương thăm thẳm không hò hẹn...
Biết đến bao giờ thư tới nơi ?
Nơi đây, tựa cửa, cứ chiều chiều,
Mẹ già mong đợi bóng con yêu
Đêm đêm thổn thức đời hiu quạnh
Giòng lệ kinh thành vắng bóng trai...
(Thơ Lê Mộng Nguyên)
Xe taxi đưa chúng tôi đến tận nhà Mạ hiện chung sống dưới mái gia đình anh Lê Đình
Sum ở số 59 đường Mai Thúc Loan (Huế), cạnh phòng khám bệnh của BS Thân Trọng
Phước hồi xưa. Trời đã tối từ lâu, mưa vẫn rơi và tiếp tục rơi dầm dề suốt ba ngày 18,
19 và 20 tháng 12-1974 mà tôi có mặt tại cố đô Nhà Nguyễn. Mẹ tôi nay gần 80, nhưng vẫn
còn khỏe mạnh, nhận ra tôi được ngay và chúng tôi ôm nhau lệ tuôn rào :
Từ lúc chia tay, mẹ ơi !
Lòng con không sao nguôi sầu nhớ
Trông cánh chim về cố hương
Là nơi bao chiều mẹ đợi con...
(Lá Thư Cho Mẹ : Nhạc và Lời của Lê Mộng Nguyên)
Tất cả gia đình anh Thừa Sum và chị Tố Vân, các con cháu, chắt phần đông đều có mặt, và
ngay cả anh trưởng Lê Mộng Tùng và các anh em chú bác như Ái và Thùy là những người
đã chung sống những ngày thơ ấu tươi trẻ với gia đình Ba Mạ tôi ở Chợ Cống (Phú Xuân).
Tôi cũng rất cảm động khi gặp lại hai vợ chồng Sắt và Thương là những người giúp nấu ăn
và mọi việc ngày xưa, nay cũng đến chào hỏi, mắt rưng rưng... Tối hôm ấy tôi ngủ tại
nhà anh chị Sum. Chiều hôm sau (19 th. 12) tôi được mời dự tiệc đãi với tất cả đại gia
đình và nhiều quan khách trong làng để vinh quy một người con, em, chú, cậu và bạn yêu
dấu của đại gia đình đã thành danh, từ Pháp trở về thăm nhà sau 24 năm xa cách. Nhà
anh chị Tùng ở Chợ Cống (Phú Xuân) là nhà phụng thờ tổ tiên, anh Lê Mộng Tùng , trưởng
nam của Ba Mạ, nay phải lo phần hương hỏa (Ba tôi mất năm 1952). Tôi sinh sống nơi đây
từ ngày thơ ấu và làng Phú Xuân (với sông Bình Lục) đã để lại cho đời tôi bao nhiêu kỷ
niệm không bao giờ phai lạt :
Quê tôi, chiều nắng mong manh,
Có đồng lúa xanh mơ theo dòng nước
Hàng cây me ngày thơ ấu tôi leo cành lá mơ chim đàn chấp cánh bay
Quê tôi là Huế muôn đời
Kinh thành tiếc nuối qua dòng sông biếc
Sau gót Phù Tang, non nước ngùi ngậm
Lời thề chưa trả giang sơn điêu tàn...
(Quê Tôi : Nhạc và Lời của Lê Mộng Nguyên)
Trở lại mái nhà xưa, có vườn tược chuối bông, cây me vẫn còn đó nhưng sao thấy quá
điêu tàn. Trong tầm mắt một đứa trẻ con 9 tuổi, tôi có cảm tưởng là sân trước nhà (tôi
thường tập đá bóng tròn một mình mỗi sáng sớm) rất lớn và gần góc phía đồng ruộng có
một đống rơm rất cao như hòn đá ở Vườn Bách Thú Vincennes (Paris)... Nhưng nay đống
rơm không còn nữa, vườn sau trở thành quá nhỏ bé, cây me xơ xác dưới trời mưa, ngay
nhà cửa cũng không còn cao ráo và vững chắc như trong quá khứ êm dịu của thời thơ ấu
xa xăm :
Em có về làng anh qua Chợ Cống
Cứ hằng năm bão lụt nước đầy đường
Cầu đã gãy và tình xưa đã vỡ
Hai đứa mình cách biệt chốn tha phương
(Thơ Lê Mộng Nguyên)
Trong ba ngày tại Huế vì trời mưa dầm dề, tôi không đi thăm viếng lăng miếu hay dấu
tích lịch sử tàn phá trong thành nội sau Tết Mậu Thân 1968, chỉ có nhờ bà con đưa xe
hơi đi dạo quanh cựu kinh thành để chụp vài phong cảnh cố đô trong mờ ảo : chùa Thiên
Mụ, cầu Trường Tiền, nhà thờ Phú Cam, sông Hương, sông Bình Lục, chợ Đông Ba, Đập
Đá, Thôn Vỹ Dạ... vân vân. Tôi cũng có đến thăm gia đình bác Lê Viết Đàm (mất năm
1970) là anh trưởng của Ba tôi ở Kim Long, Ái-Thùy (con chú Lê Viết Hộ mất năm 1964)
mời đến nhà ăn trưa ngày 20/12 tại nhà ở Huế thành và bắt đầu sáng ngày thứ bảy
21/12 phải lo lắng hành lý trở lại Sài Gòn, ngủ lại một đêm tại Đà Nẳng (Hôtel Thanh Thanh) dưới trời mưa và trong phòng giá lạnh trước khi lấy máy bay đưa chúng tôi (tôi cùng Mạ và anh Đào) ngày chủ nhật hôm sau (22/12) lúc 10 g 30 sáng về thẳng tới Sài Gòn lúc 12 g
30. Tôi rất sung sướng đã tìm lại nơi đây khí hậu ấm cúng của thủ đô nước VNCH ! Trong
Agenda nhỏ của tôi hồi ấy có ghi ngày 24/12 : Réveillon Giáng Sinh tại nhà Mui Chị; 25/12 :
RV với Tướng Đ. (x. trên); 27/12 : RV với GS Vũ Quốc Thông tại Đại học Luật khoa (x. KTTT số 50); 28/12 : Thăm Chợ Lớn buổi sáng và ăn trưa. Chiều tối lên thăm Mạ ở nhà anh chị
Đào và tiệc tùng một lần nữa với sự có mặt của gia đình anh Lê Mộng Hoàng (đạo diễn
phim) và nhiều quan khách (tôi rất tiếc không đi Nha Trang thăm anh Lê Văn Hy làm
Chánh Án Tòa Sơ Thẩm ở thành phố biển đẹp này) ; Sài Gòn nóng đến 40 độ (nhưng
trong phòng Hôtel 27 độ nhờ có Air Conditionné); 29/12 : Nhạc sĩ Phạm Mạnh Cương, Giám
đốc nghệ thuật nhà sản xuất và phát hành băng nhạc Tú Quỳnh và phu nhân Lê Thị Như
Hảo (Giám đốc thương mại) mời đến nhà ăn tối, và tặng tôi tập nhạc Thung lũng Hồng
Của Chúng Ta ; 31/12 : RV Cha Luận (x. KTTT số 50); 01/ 01/1975 : RV với GS Bùi Xuân
Bào, Bộ trưởng phụ trách Đại Học ; 02/01 : Đi chơi Vũng Tàu, ngủ lại một đêm, trở lại Sài
Gòn vào khoảng 16 giờ ngày 03/01, ăn tối tại nhà anh Đào; 05/01 : Gọi ĐT cho
Cương-Hảo xin lỗi không lên Đài Phát thanh VN lúc 12 g như lời hứa hẹn để tham dự
chương trình nhạc và PV do PMC thực hiện.
Ngày 07 tháng 01 năm 1975 vào lúc 2 g 30 (giờ Sài Gòn), tôi lấy máy bay tại Tân Sơn Nhất
trở lại Paris-Charles de Gaulle vào khoảng 12 giờ (giờ Paris), mẹ tôi, anh Đào và một số
bạn bè (mặc dầu giờ giới nghiêm và cũng nhờ xe quân sự của Tướng Đ. chở đi) đã có thể
đưa tôi đến tận phi trường. Đó là lần cuối cùng tôi thấy mặt người mẹ già yêu dấu, vì từ
ngày nước mất nhà tan (30-04-1975) tôi nguyện thề không bao giờ trở lại cố hương ngày
nào dân chủ tự do chưa được hồi phục trên đất lành Việt Nam. Thân mẫu tôi qua đời
ngày 14 tháng 02 năm 1981, hưởng thọ 87 tuổi. (Lê Mộng Nguyên - Paris)

THƠ NGUYÊN SA

Thơ Nguyên SaBuổi Sáng Học Trò

Trang sức bằng nụ cười phì nhiêu
Nhẩy bằng chân chim trên giòng suối cạn
Ấy là em trên đường đi buổi sáng
Trăng ở trên môi và gió ở trong hồn
Mái tóc mười lăm trên lá tung tăng
Em ném vào phố phường niềm vui rừng núi
Vẽ lên chiếc xe sơn xanh dáng thuyền trẩy hội
Cho những vườn hoa cầm đôi mắt bình yên
Gửi những cung đàn tiếng guốc khua vang
Hẹn đám mây xanh vịn cánh tay tuổi trẻ
Khoác giọng nói tin yêu vào hồn anh đóng cửa
Với biển là tay và sóng cũng là tay
Để anh trở thành hải đảo bị bao vây
Để đáy mắt san hô thêm nước ngọt
Như con dế mèn cánh đau vào buổi sáng
Nhìn theo em uống từng giọt sương hoa
Anh chợt nghe mạch đất đưới chân đi
Anh chợt nhớ trong hồn đôi cánh trắng.
Áo Lụa Hà Đông

Nắng Sài Gòn anh đi mà chợt mát
Bởi vì em mặc áo lụa Hà Đông
Anh vẫn yêu màu áo ấy vô cùng
Thơ của anh vẫn còn nguyên lụa trắng

Anh vẫn nhớ em ngồi đây tóc ngắn
Mà mua thu dài lắm ở chung quanh
Linh hồn anh vội vã vẽ chân dung
Bay vội vã vào trong hồn mở cửa

Gặp một bữa, anh đã mừng một bữa
Gặp hai hôm thành nhị hỹ của tâm hồn
Thơ học trò anh chất lại thành non
Và đôi mắt ngất ngây thành chất rượu

Em không nói đã nghe từng gia điệu
Em chưa nhìn mà đã rộng trời xanh
Anh trông lên bằng đôi mắt chung tình
Với tay trắng, em vào thơ diễm tuyệt

Em chợt đến, chợt đi, anh vẫn biết
Trời chợt mưa, chợt nắng, chẳng vì đâu
Nhưng sao đi mà không bảo gì nhau
Để anh gọi, tiếng thơ buồn vọng lại

Để anh giận, mắt anh nhìn vụng dại
Giận thơ anh đã nói chẳng nên lời
Em đi rồi, sám hối chạy trên môi
Những tháng ngày trên vai buồn bỗng nặng

Em ở đâu, hỡi mùa thu tóc ngắn
Giữ hộ anh màu áo lụa Hà Đông
Anh vẫn yêu màu áo ấy vô cùng
Giữ hộ anh bài thơ tình lụa trắng
Paris Có Gì Lạ Không Em ?

Paris có gì lạ không em?
Mai anh về em có còn ngoan
Mùa xuân hoa lá vương đầy ngõ
Em có tìm anh trong cánh chim

Paris có gì lạ không em?
Mai anh về giữa bến sông Seine
Anh về giữa một giòng sông trắng
Là áo sương mù hay áo em ?

Em có đứng ở bên bờ sông ?
Làm ơn che khuất nửa vừng trăng
Anh về có nương theo giòng nước
Anh sẽ tìm em trong bóng trăng

Anh sẽ thở trong hơi sương khuya
Mỗi lần tan một chút sương sa
Bao giờ sáng một trời sao sáng
Là mắt em nhìn trong gió đưa ...

Anh sẽ cầm lấy đôi bàn tay
Tóc em anh sẽ gọi là mây
Ngày sau hai đứa mình xa cách
Anh vẫn được nhìn mây trắng bay

Anh sẽ chép thơ trên thời gian
Lời thơ toàn những chuyện hờn ghen
Vì em hay một vừng trăng sáng
Đã đắm trong lòng cặp mắt em ?

Anh sẽ đàn những phím tơ trùng
Anh đàn mà chả có thanh âm
Chỉ nghe gió thoảng niềm thương nhớ
Để lúc xa vời đó~ nhớ nhung

Paris có gì lạ không em ?
Mai anh về mắt vẫn lánh đen
Vẫn hỏi lòng mình là hương cốm
Chả biết tay ai làm lá sen ?...
Tháng Sáu Trời Mưa

Tháng sáu trời mưa, trời mưa không ngớt
Trời không mưa anh cứ lạy trời mưa
Anh lạy trời mưa phong toả đường về
Và đêm ơi xin cứ dài vô tận

Đôi mắt em anh xin đừng lo ngại
Mười ngón tay đừng tà áo mân mê
Đừng hỏi anh rằng: có phải đêm đã khuya
Sao lại sợ đêm khuya, sao lại e trời sáng...

Hãy dựa tóc vào vai cho thuyền ghé bến
Hãy nhìn nhau mà sưởi ấm trời mưa
Hãy gởi cho nhau từng hơi thở muà thu
Có gió heo may và nắng vàng rất nhẹ

Và hãy nói năng những lời vô nghĩa
Hãy cười bằng mắt, ngủ bằng vai
Hãy để môi rót rượu vào môi
Hãy cầm tay bằng ngón tay bấn loạn

Gió có lạnh hãy cầm tay cho chặt
Đêm có khuya em hãy ngủ cho ngoan
Hãy biến cuộc đời bằng những tối tân hôn
Nếu em sợ thời gian dài vô tận

Tháng sáu trời mưa, em có nghe mưa xuống
Trời không mưa em có lạy trời mưa ?
Anh vẫn xin mưa phong toả đường về
Anh vẫn cầu mưa mặc dầu mây ảm đạm

Da em trắng anh chẳng cần ánh sáng
Tóc em mềm anh chẳng thiết mùa xuân
Trên cuộc đời sẽ chẳng có giai nhân
Vì anh gọi tên em là nhan sắc

Anh sẽ vuốt tóc em cho đêm khuya tròn giấc
Anh sẽ nâng tay em cho ngọc sát vào môi
Anh sẽ nói thầm như gió thoảng trên vai
Anh sẽ nhớ suốt đời mưa tháng sáu
Tương Tư

Tôi đã gặp em từ bao giờ
Kể từ nguyệt bạch xuống đêm khuya
Kể từ gió thổi trong vừng tóc
Hay lúc thu về cánh nhạn kia ?

Có phải em mang trên áo bay
Hai phần gió thổi một phần mây
Hay là em gói mây trong áo
Rồi thở cho làn áo trắng bay ?

Có phải mùa xuân sắp sửa về
Hay là gió lạnh giữa đêm khuya
Hay là em chọn sai màu áo
Để nắng thu vàng giữa lối đi ?

Có phải rằng tôi chưa được quen
Làm sao buổi sáng đợi chờ em
Hay từng hơi thở là âm nhạc
Đàn xuống cung trầm, mắt nhớ thương

Buổi tối tôi ngồi nghe sao khuya
Đi về bằng những ngón chân thưa
Và nghe em ghé vào giấc mộng
Vành nón nghiêng buồn trong gió đưa

Tôi không biết rằng lạ hay quen
Chỉ biết em mang theo nghề thường
Cho nên đôi mắt mờ hư ảo
Cả bốn chân trời chỉ có em.
Tuổi Mười Ba

Trời hôm nay mưa nhiều hay rất nắng
Mưa tôi chả về bong bóng vỡ đầy tay
Trời nắng ngạt ngào tôi ở lại đây
Như một buổi hiên nhà nàng dịu sáng

Trời hôm ấy mười lăm hay mười tám
Tuổi của nàng tôi nhớ chỉ mười ba .
Tôi phải van lơn: ngoan nhé đừng ngờ
Tôi phải dỗ như là tôi đã lớn

Phải thẹn thò như sắp cưới hay vùa sêu
Phải nói vơ vào, rất vội: người yêu
Nếu ai có hỏi thầm: ai thế ?
Tôi nói lâu rồi nhưng ngập ngừng khe khẻ

Để giận hờn chim bướm trả dùm tôi
Nhưng rồi lòng an ủi nắng chưa phai
Hình chưa cũ vì tình chưa mới ...
Má vẫn đỏ một màu con gái

Với những lời hiền dịu nhưng chua ngoa
Lòng vẫn ngỡ ngàng tóc ướp bằng thơ
Sao hương sắc lên mắt mình tình tứ
Và đôi mắt nhìn tôi ngập ngừng chim sẻ

Đôi mắt nhìn trời nhè nhẹ mây nghiêng
Tôi biết nói gì cả trăm phút đều thiêng
Hay muốn nói nhưng lòng mình ngường ngượng
Chân dịu bước và mắt nhìn vương vướng

Nàng đến gần tôi chỉ dám quay đi,
Cả những giờ bên lớp học trường thi
Tà áo khuất, thì thầm: "chưa phải lúc..."
Áo nàng vàng tôi về yêu hoa cúc

Áo nàng xanh tôi mến lá sân trường.
Sợ thư tình không đủ nghĩa yêu đương
Tôi thay mực cho vừa màu áo tím.
Chả có gì sao lòng mình cũng thẹn

Đến ngượng ngùng bỡ ngỡ: hay là ai ...?
Trăm bức thư lót giấy kẻ dòng đôi
Mà nét chữ run run dù rất nhe.
Tôi đã viết hay chỉ thầm âu yếm kể

Tôi đã nhìn hay lặng lẽ say sưa
Và lo sợ khi lòng mừng quá đỗị
Rồi trách móc trời không gần cho tay với
Và cả nàng, hư quá! sao mà kiêu ...

Nên đến trăm lần: "nhất định mình chưa yêu ..."
Hôm nay nữa ... nhưng lòng mình ... sao lạ quá ...

Hư Ảo Trăng


Hư ảo nào như hư ảo trăng
Em đàn cung nguyệt hát cung vân
Ta về đúng lúc đêm đang tới
Tìm thấy trong thơ chiếc nguyệt cầm

Hư ảo nào như hư ảo mây
Em cười trong nắng, áo trong tay
Thơ trong tà áo, em trong gió
Ta nhớ mơ hồ mây trắng bay

Hư ảo nào như hư ảo em
Tiếng cười khua động những thân quen
Đời xưa ta nhớ mây tiền kiếp
Còn lúc bây giờ ta nhớ em

Hư ảo nào như hư ảo ta
Xòe tay năm ngón động âm ba
Nhìn quanh bất trắc cao thành núi
Đứng tựa vai làm tri kỷ xưa

Hư ảo nào như hư ảo trăng
Trời đưa ta tới chỗ em nằm
Em như huyền hoặc, đời như mộng
Ta ngả lưng làm một giấc trăng.
Thản Nhiên Như Vũ Trụ

Khi ta cầm tay em
Ta bỗng nhiên
Muốn cất tiếng hát
Nghêu ngao
Tại sao
Làm sao ta biết?...

Khi cầm tay em
Ta bỗng như mây
Trôi lãng đãng
Trôi trên trời em
Trôi trên biển em
Trôi vào xứ sở em...

Chính nơi đó
Ta khám phá ra
Có chỗ sâu hơn biển
Và ta cất tiếng hát nghêu ngao ...

Ta bỗng khám phá ra
Ta biết làm thơ
Hơn thế nữa
Ta thấy mình là thi sĩ đời xưa
Ta cất tiếng hát nghêu ngao
Gọi em
Là em gái!...

Phía sau ta
Dường như có cả một tinh cầu xôn xao
Trong xứ sở em
Bàn tay em nằm im
Bàn tay ta nằm im
Ta yêu em, đúng thế, ta yêu em
Thản nhiên như vũ trụ ...
Cần Thiết

Không có anh lấy ai đưa em đi học về
Lấy ai viết thư cho em mang vào lớp học
Ai lau mắt cho em ngồi khóc
Ai đưa em đi chơi trong chiều mưa
Những lúc em cười trong đêm khuya
Lấy ai nhìn những đường răng em trắng
Đôi mắt sáng là hành tinh lóng lánh
Lúc sương mờ ai thở để sương tan
Ai cầm tay cho đỏ má hồng em
Ai thở nhẹ cho mây vào trong tóc ...
Không có anh nhỡ một mai em khóc
Ánh thu buồn trong mắt sẽ hao đi
Tóc sẽ dài thêm mớ tóc buồn thơ
Không có anh thì ai ve vuốt
Không có anh lấy ai cười trong mắt
Ai ngồi nghe em nói chuyện thu phong
Ai cầm tay mà dắt mùa xuân
Nghe đường máu run run cành lộc biếc
Không có anh nhỡ ngày mai em chết
Thượng đế hỏi anh tại sao tóc em buồn
Sao tay gầy, sao đôi mắt héo hon
Anh sẽ phải cúi đầu đi về địa ngục ...
LỜI NĂN NỈ

Đừng bay nữa, con hải âu dại khờ
Ở mãi tận cùng đại dương và trí nhớ
Mặt trời làm rã đám băng
Anh đã nhìn thấy trong môi em vừa thở

Trong thảo mộc và thịt xương
Trong chín cánh lộc non, trong mười trồi vị giác
Thân thể mùa xuân đã cựa mình huyền sử
Con nai vụng về còn di chuyển đi đâu

Miền đất mới đang reo vui dưới chân
Bài hợp ca đã nghe cất lên
Từ lớp tế bào tinh khôi của mắt em vừa mở

Còn bỏ chạy đi đâu, này con thỏ e dè
Khát khao đứng đợi trong từng khóm cây
Những vết lông ngỗng đã rủ nhau hiện ra
Trên những móng tay em rực đỏ
Năm ngón tay

Năm ngón tay
Trên bàn tay năm ngón
Cả ngón dài, ngón ngắn
Có ngón chỉ đường đi
Có ngón tay đeo nhẫn
Ngón tay tô môi
Ngón tay đánh phấn
Ngón tay chải đầu
Ngón tay đếm tiền
Ngón tay lái xe
Ngón tay thử corset
Ngón tay cài khuya áo

Em còn ngón tay nào
Để giữ lấy tay anh ?

Nguyên Sa

YÊU SÁCH 6 ĐIỂM CỦA GHPGVNTN

Yeâu Saùch 6 Ñieåm cuûa GHPGVNTN ñöôïc ñeà xuaát leân Thuû Töôùng Phan Vaên Khaûi nhaân
HT Huyeàn Quang ra Haø Noäi chöõa beänh
Trong thôøi gian qua, nhieàu tin töùc lieân quan ñeán Giaùo Hoäi Phaät
Giaùo Vieät Nam Thoáng Nhaát chaéc chaén ñaõ thu huùt söïï quan taâm
cuûa Quyù Vi.. Ñaëc bieät laø cuoäc tieáp xuùc giöõa HT Thích Huyeàn
Quang mang moät yù nghóa saâu xa naøo, roài sau ñoù HT Huyeàn Quang laïi ñöôïc ñi thaêm
vieáng caùc chuøa ôû Hueá, roài vaøo tôùi taän Saøi Goøn ñeå gaëp HT Thích Quaûng Ñoâ.. Ngaøi
ñaõ noùi gì trong laàn tieáp xuùc vôùi Phan Vaên Khaûi ? Xin môøi Quyù Vò nghieân cöùu baûn
kieán nghò 6 ñieåm maø HT Huyeàn Quang ñaõ trao cho laõnh ñaïo ñaûng vaø nhaø nöôùc CSVN...
* * *
Yeâu Saùch 6 Ñieåm cuûa GHPGVNTN
Kieán Nghi.
Kính gôûi: OÂng Phan Vaên Khaûi
Thuû Töôùng Chính Phuû
Nöôùc Coäng Hoøa Xaõ Hoäi Chuû Nghóa Vieät Nam
Kính thöa Thuû Töôùng,
Nhaän ñònh raèng,
- Keå töø khi ñöôïc truyeàn vaøo Vieät Nam, ñaïo Phaät vôùi baûn tính dung hoäi ñaõ laø nhaân toá
tích cöïïc hoùa giaûi nhöõng dò bieät tín ngöôõng, hoã trôï ñieàu hoøa caùc maâu thuaãn daân toäc
vaø xaõ hoäi, ñeå hình thaønh yù thöùc daân toäc töïï chuû, töïï cöôøng, toàn taïi maø khoâng bò
ñoàng hoùa, laøm cô sôû cho nhaän thöùc veà caùc giaù trò phoå quaùt vaø bình ñaúng giöõa caùc
daân toäc cuøng soáng chung vaø cuøng phaùt trieån.
- Trong suoát hai nghìn naêm truyeàn thöøa taâm linh, Phaät giaùo ñaõ hoøa tan vaøo taâm thöùc
daân toäc thaønh moät chænh theå thoáng nhaát. Do ñoù, Phaät töû Vieät Nam, trong tröôøng kyø
lòch söû döïng nöôùc vaø giöõ nöôùc, luoân luoân töïï thaáy traùch nhieäm cuûa mình tröôùc nhöõng
thaêng traàm vinh nhuïc cuûa ñaát nöôùc.
- Traûi qua treân moät theá kyû chieán tranh taøn khoác, moät ñaát nöôùc vaên minh vaø cöôøng
thònh trong khu vöïïc Ñoâng Nam AÙ trôû thaønh moät ñaát nöôùc ngheøo naøn laïc haäu\. Khi hoøa
bình vaõn
hoài, ñaát nöôùc ñang noã löïïc tieán leân theo böôùc tieán cuûa nhaân loaïi vaên minh; thì moät
phaàn do haäu quaû chieán tranh keùo daøi, moät phaàn do nhöõng sai laàm chuû nghóa, khieán
cho truyeàn thoáng taâm linh daân toäc ñang vò baêng hoaïi, caùc giaù trò ñaïco ñöùc cuûa toå
tieân ñang bò queân laõng daàn, teä naïn quan lieâu, tham nhuõng, hoái loä cuøng caùc teä naïn
xaõ hoäi döôùi taùc ñoäng cuûa neàn kinh teá thò tröôøng khoâng ñònh höôùng ñang laøm xaáu ñi
hình aûnh voán dó ñaùng töïï haøo cuûa ñaát nöôùc boán nghìn naêm vaên hieán.
- Tinh thaàn Phaät giaùo Vieät Nam, nhö nhieàu söû gia Vieät Nam coù thaåm quyeàn nhaän xeùt,
laø yù thöùc heä chuû ñaïo, hay moät nhaân toá trong yù thöùc heä chuû ñaïo, trong caùc cuoäc
caùch maïng giaûi phoùng daân toäc. Tinh thaàn aáy ñang ñöùng tröôùc nguy cô phaù saûn. Döôùi
söïï chæ ñaïo thieáu nhaän thöùc cuûa Maët traän toå quoác Vieät Nam, döôùi söïï ñieàu haønh yeáu
keùm cuûa Ban toân giaùo, döôùi söïï keàm cheá gaét gao cuûa coâng an, Phaät giaùo Vieät Nam
boãng baønh tröôùng moät caùch baát thöôøng, maát caân ñoái, nhö moät cô theå phaùt phì moät
caùch beänh hoaïn, vaø trôû thaønh queø quaët, dò daïng. Cô theå aáy ñang goùp phaàn thuùc ñaåy
nhanh quaù trình baêng hoaïi cuûa caùc giaù trò taâm linh vaø ñaïo ñöùc truyeàn thoáng, ñang trôû
thaønh cô cheá phuï tuøy bao che caùc teä naïn xaõ hoäi, tham nhuõng, hoái loâ..
- Giaùo hoäi Phaät giaùo Vieät Nam Thoáng nhaát trong quaù khöù ñaõ theå hieän tính keá thöøa
xöùng ñaùng lòch söû truyeàn thöøa cuûa ñaïo phaùp trong loøng daân toäc; ñaõ duy trì vaø phaùt
trieån caùc giaù trò truyeàn thoáng taâm linh qua caùc giai ñoaïn bi thöông nhaát cuûa daân toäc,
tröôùc caùc yù ñoà huûy dieät cuûa chuû nghóa taøn phaù vaên minh cuûa theá kyû. Trong ba thaäp
kyû qua, maëc duø bò öùc cheá bôûi moät phaùp cheá xaõ hoäi chuû nghóa mô hoà, bò xuyeân
taïc, bò xuùc phaïm, thaäm chí bò laêng nhuïc bôûi cô cheá ngoân luaän ñoäc quyeàn vaø ñoäc
ñoaùn, Giaùo hoäi Phaät giaùo Vieät Nam Thoáng nhaát vaãn toàn taïi, vôùi taát caû töïï haøo cuûa
quaù khöù, vôùi tinh thaàn voâ uùy cuûa hieän taïi, vaø töïï khaúng ñònh vaãn seõ toàn taïi ñeå keá
thöøa vaø thaép saùng di saûn cuûa chö toå.
Vôùi nhöõng nhaän ñònh treân, toâi kính ñeä trình Thuû töôùng caùc ñieåm nguyeän voïng ñöôïc
neâu döôùi ñaây, ñeà ghi. Nhaø nöôùc giaûi quyeát moät caùc hôïp lyù treân cô sôû phaùp luaät
khoâng maâu thuaãn vôùi caùc taäp quaùn taâm linh truyeàn thoáng:
1. Traû töïï do cho Hoøa thöôïng Thích Huyeàn Quang, vôùi nhöõng giaûi quyeát hôïp lyù nhöõng vi
phaïm vaø maâu thuaãn phaùp luaät veà vieäc giam giöõ vaø phoùng thích, maø khoâng xuùc
phaïm giaù trò nhaân phaåm nhö laø yeáu tính cuûa caùc quyeàn con ngöôøi ñaõ ñöôïc coäng ñoàng
nhaân loaïi xaùc nhaän.
2. Traû töïï do cho Hoøa thöôïng Thích Quaûng Ñoä; huûy boû vieäc thi haønh aùn phaït phuï moät
caùch vi luaät, tuøy tieän; huûy boû vaø giaûi thích vieäc thi haønh quaûn cheá nhö moät hình thöùc
caâu thuùc thaân theå baát hôïp phaùp.
3. Traû laïi cô caáu toå chöùc vaø sinh hoaït thuaàn tuùy toân giaùo cho Phaät giaùo Vieät Nam;
khoâng caûi taïo Phaät giaùo Vieät Nam thaønh moät toå chöùc chính trò ñeå phuïc vuï cho tham
voïng quyeàn löïïc chính trò cuûa baát cöù toå chöùc, ñaûng phaùi chính trò naøo.
4. Khoâng thöøa nhaän cuõng khoâng cöôõng eùp baát cöù caù nhaân tu só õ naøo nhaân danh
Phaät giaùo tham gia caùc chöùc vuï trong caùc cô caáu chính quyeàn vaø caùc toå chöùc chính tri..
5. Khoâng can thieäp döôùi baát cöù hình thöùc naøo vaøo sinh hoaït haønh trì thuoäc phaïm vi giôùi
luaät cuûa Taêng giaø maø ñöùc Phaät ñaõ qui ñònh treân 2.500 naêm vaø ñaõ ñöôïc tuaân thuû
bôûi taá't caû caùc coäng ñoàng Taêng giaø treân toaøn theá giôùi\.
6. Phuïc hoài danh döïï vaø moïi hoaït ñoäng cuûa Giaùo hoäi Phaät giaùo Vieät Nam thoáng nhaát
trong khuoân khoå hieán phaùp vaø luaät phaùp maø khoâng xuùc phaïm caùc giaù trò truyeàn
thoáng.
Kính thöa Thuû töôùng,
Vì traùch nhieäm keá thöøa di saûn cuûa chö toå, vì tieàn ñoà tieán boä cuûa daân toäc, vì haïnh
phuùc cuûa nhieàu ngöôøi, toâi kính ñeä trình Thuû töôùng caùc nguyeän voïng ñaõ neâu, ñeå
Ñaûng Coäng saûn Vieät Nam vaø Nhaø nöôùc C.H.X.H.C.N Vieät Nam coù cô sôû nghieân cöùu vaø
traû laïi cho Phaät giaùo Vieät Nam sinh löïïc nhö ñaõ töøng coù trong quaù khöù ñeå Phaät giaùo
Vieät Nam nhö moät cô theå laønh maïnh phaùt huy troïn veïn tieàm naêng cuûa mình, ñoùng goùp
vaøo söïï nghieäp chung cuûa daân toäc, ñöa ñaát nöôùc nhanh choùng vöôït qua tình traïng ngheøo
naøn laïc haäu, xöùng ñaùng vôùi nieàm töïï haøo cuûa ñaát nöôùc boán nghìn naêm vaên hieán.

Phaät lòch 2546
Haø Noäi ngaøy 20 thaùng 3/ 2003
Xöû lyù Vieän Taêng Thoáng,
Giaùo hoäi PGVN Thoáng nhaát
(Kyù)
Hoøa Thöôïng Thích Huyeàn Quang

No comments:

Post a Comment