Sunday, 11 December 2016

PHỞ=TIỀN TỆ TRUNG QUỐC=TIẾN SĨ VIỆT NAM =

GIA HỘI * TIN NGẮN THẾ GIỚI

*
TIN THẾ GIỚIGia Hội

I. TIN NGA MỸ

Sau khi bà Clinton làm bộ trưởng ngoại giao, Nga và Mỹ đã xích lại gần nhau. Trước đây vài tháng, quân đội Nato đã diễn hành tại Quảng trường Đỏ tại Nga. Trong thánh sáu này, Medvedev tới Hoa Kỳ.

Hai tổng thống ăn bánh mì thịt hamberger

Hai ông Obama và Medvedev chứng kiến sự hồi phục trong quan hệ Mỹ-Nga.

Tổng thống Nga Dmitry Medvedev và tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama vừa mở đường cho sự hồi phục quan hệ song phương. Lên tiếng sau cuộc hội đàm tại Tòa Bạch ốc, ông Obama nói hai tổng thống đã "thành công trong việc tái khởi động mối quan hệ". Ông nói Hoa Kỳ nay ủng hộ Nga vào Tổ chức Thương mại Thế giới, WTO.

http://www.bbc.co.uk/vietnamese/world/2010/06/100625_medvedev_us_visit.shtml

II.MỸ & CHÂU ÂU

Bộ trưởng Tài chính Mỹ, Timothy Geithner

Ông Geithner nói chuyện với BBC trước cuộc họp thượng đỉnh của khối G20 cuối tuần tại Canada. Ông nói thành viên G20 sẽ "tập trung giải quyết thách thức của tăng trưởng và hồi phục niềm tin", và cuộc họp tại Toronto sẽ tìm giải pháp.Geithner thừa nhận Mỹ không còn là động lực của kinh tế thế giới. Timothy Geithner nói thế giới "không thể phục thuộc vào kinh tế Mỹ" như từng xảy ra trong quá khứ. Gần đây ông Geithner đã phải hứng chịu nhiều chỉ trích vì cách thức giải quyết vụ tiền thưởng của công ty bảo hiểm AIG.Nhiều câu hỏi đặt ra liệu Bộ trưởng Ngân khố biết gì về quy mô to lớn của tiền thưởng, khi giờ đây tin mới nhất nói rằng các giám đốc của AIG chia nhau 218 triệu USD, thay vì 165 triệu USD như trước đây. Tuy nhiên tổng thông Obama vẫn tín nhiệm ông.
http://www.bbc.co.uk/vietnamese/world/2010/06/100625_geithner_us_econ.shtml

III. SƯ NHẤT HẠNH

Khi Công An đánh đuổi nhóm Bát Nhã Lâm Đồng, dư luận trong và ngoài nước cho rằng ông Nhất Hạnh đã dùng khổ nhục kế để xuất khẩu người qua Âu Mỹ. Nay thì ông đã thành công.

Tin cho hay khoảng 50 tăng ni theo phái môn Làng Mai từng tu tập tại Tu viện Bát Nhã, Lâm Đồng, đang làm thủ tục để sang Hoa Kỳ. Tờ nhật báo địa phương tại Naples, bang Florida, cho hay một hãng luật cũng ở tiểu bang này đang lo chiếu khán cho các tăng ni Bát Nhã, từng bị ép buộc phải rời tu viện trong vụ lộn xộn thu hút chú ý của dư luận hồi tháng Chín năm ngoái.

Công ty có tên Cohen & Grigsby, đặt tại Bonita Springs, đang làm thủ tục cho 52 tăng ni vào Mỹ theo diện hoạt động tôn giáo không định cư (non-immigrant religious worker). Đại diện của hãng này nói 30 bộ hồ sơ đã được hoàn tất. 7 tăng sinh theo Làng Mai từ Việt Nam đã tới bang California hôm thứ Hai 21/06. Những người này sẽ chỉ được phép ở Mỹ trong thời hạn nhất định và không được nhập cư.ttp://www.bbc.co.uk/vietnamese/vietnam/2010/06/100624_batnha_us.shtml

Rất nhiều người từng là "tù nhân lương tâm" nhưng sau khi sang Mỹ thì chuyển hướng, không còn tranh đấu mà đi về Việt Nam như mắc cửi! E họ cũng là những kẻ điệp viên dùng khổ nhục kế, lợi dụng lòng nhân đạo của Âu Mỹ để sang hoạt động tại Âu Mỹ, nhất là để đánh phá cộng động hải ngoại.

HÀM ĐAN * PHỞ

*
Phở ....
TRĂM NĂM NHÌN LẠI!

cùng với phở. Phở không chỉ là món ăn, phở là một kí ức.

1. Phở là niềm vinh dự của người Việt và đất Việt, nhưng nhắc đến phở là người ta đột nhiên gắn nó với Hà Nội. Người Hà Nội được tiếng thế lấy làm tự hào lắm. Tự hào là một chuyện còn có hiểu biết về phở thì dám chắc trừ mấy ông bên ngành xã hội “nhăn răng” (nhân văn) thì cũng chẳng mấy ai biết rõ. Nguồn gốc của phở đang còn nhiều tồn nghi vì nhiều người cho rằng quê hương của phở là ở Nam Định; nhưng có điều chắc chắn những bước thăng trầm của phở đều diễn ra ở Hà Nội. Người ta có thể viết lịch sử Hà Nội thế kỷ XX thông qua các cuộc chiến nhưng cũng có thể viết song hành lịch sử Hà Nội cùng với phở. Phở không chỉ là món ăn, phở là một kí ức. 2. Năm 1909, nhà tư sản dân tộc Bạch Thái Bưởi bắt đầu kinh doanh vận tải đường sông. Với tinh thần dân tộc, ông chỉ tuyển dụng nhân công người Việt. Bến sông Hồng trở nên đông đúc, hệ quả là tạo ra nhu cầu ẩm thực cho người bình dân. Các hàng quán ăn dựng ở bến sông, trong đó có món “xáo trâu”. Hình ảnh gánh “xáo trâu” đầu thế kỷ có thể hình dung được qua gánh đánh đa riêu cua bây giờ.

Một bên quang gánh là chiếc thúng ủ kỹ chiếc nồi đất lớn đựng canh xáo trâu giữ nóng bằng ổ bện rơm. Bên kia một chiếc thúng to khác, dưới đựng bún, trên đậy cái mẹt úp chồng bát chiết yêu, đũa, hũ nước mắm, đĩa chanh ớt, gia vị. Nhiều người sẽ thắc mắc: Sao lại là trâu mà không phải là bò từ đầu? Vì hồi đầu thế kỷ, người Việt không khoái ăn thịt bò. Bữa cơm người Việt có cơ cấu gồm: cơm, rau, cá (nhà sang thì thịt lợn) kèm nước mắm hoặc tương. Một thời gian sau, cũng không rõ vì sao người ta lại chuyển sang “xáo bò”? Phải chăng trâu thời đó để kéo cày, đắt đỏ hơn chăng? Thịt bò sẵn hơn, xương bò vốn cho không trước đây, nay lại hữu dụng, ninh lên làm nước dùng.

Thấy món quà người Việt đắt hàng, các chú khách (cách gọi người Hoa) cũng quảy gánh bán “xáo bò”. Từ Ô Quan Chưởng lan khắp Hà Nội. Các chú khách gọi món này là “Ngưu nhục phấn” (bánh thịt trâu) nhưng khi rao lên lai Hán Việt thành ra: “Ngầu nhục phắn a!”. Dần dần nó được dân gian hoá, rút gọn thành: “phắn a”! “phớ ơ”! cuối cùng định ra cái tên “Phở”. Điều này có thể đúng, vì người Việt là chuyên nói tắt như Vũng Tàu được người Pháp gọi Cap Saint Jacques nhưng người Việt gọi tắt là Cấp cho nó tiện. Danh từ “Phở” được chính thức hoá ấn hành lần đầu trong cuốn Việt Nam tự điển (xuất bản năm 1931) do hội Khai trí Tiến Đức soạn có ghi rõ tên phở bắt nguồn từ chữ “phấn” và giải thích đó là món ăn bằng bánh thái nhỏ nấu với thịt bò.

Trên kia là cái thuyết ra đời của phở được nhiều người chấp nhận nhất. Việc tìm chính xác năm ra đời của phở gần như không thể. Chỉ có mấy tư liệu vắn tắt đáng tin cậy: Nguyễn Công Hoan (sinh năm 1904) người được xem là có trí nhớ tốt nhất trong số các nhà văn đã viết: “1913…trọ số 8 Hàng Hài…thỉnh thoảng, tối được ăn phở (hàng phở rong). Mỗi bát 2 xu (có bát 3xu, 5 xu)”. Phở rong đã khá thịnh hành nên bị chính quyền đánh thuế: “…người bán phở phải mua hai hào tem thuế mỗi ngày. Tính ra mỗi năm là 73 đồng”.

Đặc biệt, Henri Oger chỉ ở Việt Nam có hai năm 1908 - 1909 đã cho vẽ lại hình ảnh phở gánh trong cuốn sách tranh: “Kỹ thuật của người An Nam” (bản tiếng Việt xuất bản năm 2009). …. Vậy phở ra đời chỉ trong khoảng 1900 đến 1910, tính ra vào dịp kỷ niệm Hà Nội nghìn năm cũng có thể kỷ niệm một trăm năm phở.

3. Nói kỷ niệm phở cho có không khí long trọng, thêm hoạt động cho đất rồng bay nghìn tuổi chứ phở đã quá nổi tiếng, kỷ niệm chỉ tốn tiền thuế. Và nhất là vui vẻ gì khi phở đang khiến người ta “ăn phở khó thấy ngon”.

Lúc sắp qua đời, Nguyễn Tuân có đồng ý với ý kiến của một bạn văn rằng: phở phản ánh trung thực cho bộ mặt xã hội. Nói thế e quá chăng? Hay lại cái bệnh “cường điệu”, “ngoa dụ” từ các ông nhà văn? Thực tế ý nghĩ đó lại hoàn toàn chính xác.

Phở ra đời từ nhu cầu cuộc sống của nhân dân đầu thế kỷ. Thời điểm này, Hà Nội là mảnh đất mà các nền văn minh va chạm với nhau. Sau phở nước, có thêm phở xào. Phở xào được xác định ra đời sau thời kỳ kinh tế khủng khoảng (1929 - 1933). Bánh phở cháy cạnh, thịt bò xào cần tây, hành tây với nước sốt xệt thêm rau xà lách búp, cà rốt xu hào ngâm dấm ăn kèm. Rõ ràng ẩm thực Pháp đã ảnh hưởng mạnh như thế nào. Dấu ấn ẩm thực Tàu cũng hiện diện trong phở. Đầu năm 1928, ở con phố Jean De Puis (nay là phố Hàng Chiếu) có món phở có vị hung lìu, dầu vừng, đậu phụ. Thạch Lam đại diện cho khẩu vị người Việt đầu thế kỷ chê thẳng thừng những “phát minh” với cách “nói mát” là “phở cải lương”.

Những năm sau, chiến tranh liên miên. Cuộc sống thời chiến là cuộc sống đặc biệt, bất bình thường. Phở cũng thích ứng thời chiến trở nên có nhiều điều kì quái. “Phở không người lái” 3 hào lõng bõng nước và bánh phở, 5 hào có thịt nhưng thời chiến đào đâu ra thịt ngon. Đến cả gia vị là chanh ớt, hạt tiêu bói cũng không có. Tất cả đều phân phối, tem phiếu. Không khí ăn càng tệ hại. Tô Hoài hay ăn phở đêm ở chỗ hàng ông Thìn Hàng Dầu, đang ăn mà máy bay rú ầm lên, lại bưng cả bát phở xuống hầm tránh bom. Phở vẫn sống nhưng dưới mác “phở mậu dịch”. Thực phẩm khan hiếm, dân gian nghĩ ra phở cơm nguội, phở quẩy. Người ta ăn phở để no. Từ cái thời ăn dễ dãi đó di họa không ít cho “gu” phở ngày nay.

Phở mang đặc tính linh hoạt mềm dẻo của người Việt. Thời thực dân có lệnh cấm thứ sáu không được bán thịt bò. Trong cái khó ló cái khôn, người ta nghĩ ra phở gà. Bát phở gà với húng láng, gà ta, thêm ít lá chanh… khiến từ sản phẩm “chính thống” phở bò lao đao. Phở gần giống một thứ đạo, đi đâu nó cũng tự biến đổi thành các tùy thể để phù hợp cái “gu” của dân bản xứ. Năm 1954, gần một triệu người miền Bắc di cư miền Nam, phở Bắc chiếm lĩnh dần mặt tiền các khu phố trung tâm Sài gòn đẩy các xe, quán hủ tiếu, mì vằn thắn vào đường hẻm hoặc cứ địa người Hoa trong Chợ lớn. Phở Nam bộ mang một phong cách riêng. Cái phong cách dễ dãi, dễ thích nghi thêm giá sống, rau thơm, thêm sắc ngọt của đường. Tô phở trong Nam đầy nước và cái đến nỗi người Bắc vào chơi ít khi ăn hết một tô.

4. Hà Nội – thánh địa của phở, giờ đây luôn đầy rẫy cửa hàng chuyên về phở. Loạn đến độ không biết thế nào là phở ngon. Hồi trước 1954, giới sành ăn đánh giá một bát phở ngon là: Nước dùng ninh từ xương bò đúng 6 tiếng, thịt bò thứ thiệt không lẫn các thứ thịt “giời ơi” khác. Bánh phở không nát. Thịt bò chín thái mỏng. Thường người ta chỉ dùng hạt tiêu không dùng chanh, ớt, đường để được hưởng vị ngọt của nước dùng xương.

Nay, có vẻ như sự ngon của phở gắn với sở thích của từng cái nhân. Có vị chỉ chuyên ăn phở gà, độc hơn chỉ ăn phở… phao câu. Có vị ăn phở cho mấy thìa nước tương cay như ăn bún bò Huế… Đến đây, thiết nghĩ, có thể gắn cho phở hiện nay thêm một ý nghĩa nữa theo một câu cách ngôn nổi tiếng: hãy nói cho tôi biết anh ăn phở gì tôi sẽ nói anh là người thế nào! Cũng có những người ở thời hiện đại ăn phở như đặc sản. Họ không ăn hàng ngày mà chỉ thỉnh thoảng thưởng thức. Họ quan niệm: phở ngon là phở do mình nấu. Các hàng phở ngày nay chạy theo lợi nhuận. Nước dùng có thể ninh 6 tiếng nhưng không hẳn chỉ mỗi xương bò. Đã thế lại còn pha chế để bán được nhiều thành thử khiến nước dùng chẳng còn vị ngọt nguyên chất nữa. Họ cứu chữa bằng cách cho mì chính. Chẳng thế mà, lắm khi đến hàng phở cứ phải dặn nhà bếp: “Một bát phở không mì chính”. Không trách các nhà hàng được vì họ kinh doanh thì phải lời, với lại phở xuống cấp mà có ai kêu đâu người ta vẫn cứ ăn phở rào rào, thành thử cần gì phải nghiêm túc học tập các “cụ âm lịch”. Những kẻ ngoan cố cuối cùng có tôn chỉ riêng: Muốn ăn phở ngon hãy tự nấu lấy. Nguyên liệu sẵn và thực ra nấu phở cũng không mất thời gian như người ta hay nghĩ. Về cách nấu phở ngon đã có sách. Nhiệm vụ của bài báo này không phải để dạy cách nấu phở! Mà là thứ “văn chơi” loanh quanh về phở như cách “ăn chơi” phở từ trăm năm nay.
Hàm Đan

*

RFA * TRUNG HOA & MỸ

*
Đằng sau sự lạnh nhạt quân sự là một Trung Quốc mạnh mẽ hơn

Ngọc Thu lược dịch từ The New York Times

2010-06-24

Nếu bất cứ người nào đã từng nghi ngờ sự trao đổi gay gắt tại hội nghị Singapore cuối tuần qua thì đã rõ: quan hệ giữa quân đội Mỹ và Trung Quốc đang đóng băng rất sâu.

AFP PHOTO / Rod LAMKEY JR

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert M. Gates (P) trò chuyện với Đô đốc Mike Mullen, tham mưu trưởng liên quân trong một phiên điều trần về dự toán ngân sách cho Bộ Quốc phòng, tại Washington, DC hôm 16/6/2010.

Mỹ - Trung khẩu chiến

Điều thực sự nghi ngờ là, liệu có những vấn đề gai góc trong mối quan hệ rộng hơn giữa hai quốc gia, hay là điềm gở trong tương lai.
Những lời nói được tuôn ra như loạt súng bắn được thể hiện hôm thứ bảy tại Đối thoại Shangri-La, hội nghị các Bộ trưởng quốc phòng của 28 quốc gia Châu Á – Thái Bình Dương tham dự, ngoài những nước khác là ông Robert M. Gates, Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ và tướng Mã Hiểu Thiên, Phó Tham mưu trưởng của Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc.
Tướng Mã đã cho vào bài phát biểu của mình những nhát đâm ngụy trang công khai nhắm vào Hoa Kỳ. Ông nói: "Tâm lý chiến tranh lạnh vẫn còn tồn tại" vào các quốc gia vô danh, với "mối đe dọa sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế và can thiệp vào công việc nội bộ các nước khác" – ngôn ngữ ám chỉ việc Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan, mà Trung Quốc xem là lãnh thổ của mình.
Trong bài phát biểu, ông Gates thậm chí còn thẳng thừng hơn. Ông nói, quan hệ quân sự giữa quốc gia là “trì hoãn” trong vấn đề Đài Loan, mặc dù việc bán vũ khí cho Đài Loan “đã xảy ra trong thực tế nhiều thập kỷ qua”. Trung Quốc không thể thay đổi thực tế đó, ông nói – và trong mọi trường hợp, Washington không không hỗ trợ Đài Loan độc lập, tách khỏi đại lục.

Nhiều viên chức chính phủ Hoa Kỳ tin rằng tình hình hiện nay là một trong những điều quân đội có đồ chơi trong tay và tự đề cao về vấn đề này.

Ông Michael Swaine

Việc đấu khẩu đó diễn ra sau khi Trung Quốc chính thức từ chối đề nghị của ông Gates đến Bắc Kinh cuối tuần qua trong chuyến thăm hiện tại của ông ở châu Á. Và cũng theo sau bài thuyết trình của một đô đốc Trung Quốc, bất ngờ đay nghiến về quyền bá chủ của "Mỹ", trong một phiên họp riêng cuối tháng qua về Đối thoại Kinh tế và Chiến lược tại Bắc Kinh, đã làm cho các nhà ngoại giao Mỹ tức giận, là dấu hiệu cho thấy hai thái độ khác nhau giữa các nhà lãnh đạo dân sự và quân sự Trung Quốc.
Nếu tách riêng ra, các sự kiện có ý nghĩa rất ít. Các chuyên gia nói về quan hệ quân sự Trung – Mỹ thường xuyên sử dụng những từ như “chim hải âu lớn” và “cối đá xay” để mô tả tác động về sự hợp tác giữa Washington và Bắc Kinh. Đôi khi, sự ngờ vực và thù địch xác định các cuộc họp giữa các lãnh đạo quân sự.
Nhưng có một điều: sự quyết đoán ngày càng gia tăng trong các vấn đề kinh tế và ngoại giao toàn cầu của lãnh đạo Trung Quốc. Những người ủng hộ một Trung Quốc cứng rắn và theo chủ nghĩa dân tộc nhiều hơn đã đạt được ảnh hưởng trong 6-12 tháng qua, và ảnh hưởng của họ đang được cảm nhận nhiều hơn trong các chính sách cả ở trong lẫn ngoài nước.
Đối với một số nhà phân tích phương Tây, cho rằng phương pháp tiếp cận cơ bản của chính phủ Obama đối với Trung Quốc – làm cho Trung Quốc trở thành một đối tác có trách nhiệm trong các vấn đề toàn cầu bằng cách cho Bắc Kinh có vị trí lớn hơn trong việc giải quyết các vấn đề quốc tế – cần phải xem lại.
Ông David Shambaugh, một chuyên gia hàng đầu về Đảng Cộng sản và quân đội Trung Quốc tại Đại học George Washington, nói: “Hiện có thay đổi lớn thực sự và thái độ cứng rắn trong suy nghĩ của chính phủ Trung Quốc về mối quan hệ với Hoa Kỳ trong vòng sáu hoặc tám tháng qua. Trong bối cảnh này, Washington cần phải tiến hành đánh giá toàn bộ chính sách và chiến lược Trung Quốc của mình, từ trên xuống dưới”.
Bà Stephanie Kleine-Ahlbrandt, chuyên gia phân tích Bắc Kinh, thuộc International Crisis Group cho biết, hy vọng của chính phủ Obama sẽ hợp tác với Bắc Kinh "đã lạc quan hơn so với kịch bản hiện tại" (*).
"Trung Quốc và Mỹ tiếp tục có các giá trị, mục tiêu và khả năng cơ bản khác nhau". Bà nói, dẫn giải rằng Trung Quốc bị thúc giục, miễn cưỡng đi tìm sự thật trong vụ đánh chìm tàu Nam Hàn, một cuộc tấn công mà điều tra quốc tế xác định đó là việc làm của Bắc Hàn.

Chính sách của Trung Quốc

Một thành viên của đội tuần tra an ninh Hoa Kỳ trên tàu sân bay USS Nimitz trong chuyến đến Hồng Kông vào ngày 17 tháng 2 năm 2010. AFP PHOTO / MIKE CLARKE

Dấu hiệu về chính sách cứng rắn của Trung Quốc có thể dễ dàng tìm thấy. Gần đây, Bắc Kinh đã thông qua một lập trường mới, cứng rắn hơn trong các tuyên bố về các quần đảo tranh chấp ở Biển Đông, nói với Philippines, Indonesia, Việt Nam và các nước tranh chấp khác rằng, các hòn đảo là "lợi ích cốt lõi", vượt ra khỏi giải quyết về các đàm phán trong khu vực.
Đòi hỏi của Trung Quốc là quốc gia mặc cả với quốc gia, để Bắc Kinh có được thuận lợi hơn trong quyết định đối với các nước láng giềng nhỏ hơn.
Hoa Kỳ không thành công nhiều trong việc thuyết phục Trung Quốc trở thành đối tác ở Liên Hiệp Quốc, không chỉ chống lại Bắc Triều Tiên mà còn chống lại chương trình hạt nhân của Iran. Các doanh nghiệp Mỹ và châu Âu đang ngày càng bối rối hơn về điều mà họ xem như sự hạn chế không công bằng về khả năng của họ, để cạnh tranh với các công ty nội địa trong thị trường rộng lớn và ngày càng phát triển của Trung Quốc, mặc dù (có được) sự cam đoan của Trung Quốc.
Tuy nhiên, cũng không rõ về sự thù địch của quân đội Trung Quốc phản ánh chiến lược ngoại giao của Trung Quốc, ngoại trừ ra lệnh cho nó. Thật vậy, một phần của vấn đề là không ai bên ngoài Bắc Kinh chắc chắn rằng làm thế nào để các nhà lãnh đạo Trung Quốc thảo ra chính sách ngoại giao của họ đối với Hoa Kỳ – một quốc gia, bằng sự đo lường của Bắc Kinh, thì xa và ở trên đối tác quan trọng nhất của họ.

Ông Gates là một chính khách lớn và luôn thẳng thắn. Có thể ngôn ngữ của ông cũng quá thẳng thắn nên về mặt ngoại giao, các lãnh đạo Trung Quốc có thể thấy hơi khó để đón nhận.

Ông Shi Yinhong

Ông Michael Swaine, một học giả Trung Quốc thuộc Quỹ Carnegie cho Hòa bình Quốc tế, nói: “Nếu không muốn nói là tất cả, nhiều viên chức chính phủ Hoa Kỳ tin rằng tình hình hiện nay là một trong những điều quân đội có đồ chơi trong tay và tự đề cao về vấn đề này. Đảng Cộng sản và bộ máy ngoại giao thật sự không hài lòng về nó, nhưng phải đi cùng với nó”.
Không ai biết được đâu là sự thật. Chính sách đối với Hoa Kỳ – đặc biệt là chính sách quân sự – được bịa ra trong một hộp đen ở các cấp cao nhất của chính phủ, ông Swaine và những người khác nói.
Ông Gates có thể đã cho các quan chức quân sự Trung Quốc một cái tát cần thiết vào mặt với những nhận xét của ông ở Singapore. Hoặc có thể ông đã đi quá giới hạn của mình.
Ông Shi Yinhong, chuyên gia về quan hệ Trung – Mỹ tại Đại học Renmin ở Bắc Kinh, nói: “Ông Gates là một chính khách lớn và luôn thẳng thắn. Có thể ngôn ngữ của ông cũng quá thẳng thắn nên về mặt ngoại giao, các lãnh đạo Trung Quốc, đặc biệt là các tướng Trung Quốc, có thể thấy hơi khó để đón nhận”.
Jonathan Ansfield viết bài với nghiên cứu do Li Bibo đóng góp.
--------
(*) Ý của bà Stephanie: Chính phủ Obama hy vọng hợp tác với Trung Quốc, tạo nhiều cơ hội hơn cho Trung Quốc trên trường quốc tế, để TQ giúp Hoa Kỳ giải quyết các vấn đề thế giới, nhưng có lẽ Hoa Kỳ đã quá lạc quan so với những gì đang diễn ra trên thực tế.

http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/Behind-the-cold-Chinese-military-is-a-more-powerful-NThu-06242010153605.html

BBC * CỰU CHIẾN BINH CỘNG SẢN *

Cựu chiến binh kiến nghị với Đảng

Hình cờ đỏ và khẩu hiệu Xã hội Chủ nghĩa tại Hà Nội

Việt Nam chính thức vẫn theo mô hình xã hội chủ nghĩa với đại hội đảng cầm quyền họp 5 năm một lần

Hàng chục cựu chiến binh và nhà cách mạng lão thành đã gửi các lá thư kiến nghị với Đảng và Nhà nước Việt Nam về các vấn đề bức xúc và đề nghị bốn vị lãnh đạo thôi ứng cử kỳ đại hội tới.

Gần đây nhất là lá thư phản đối việc Bộ Quốc phòng kỷ luật trung tá Vũ Minh Trí - cán bộ Tổng cục Tình báo quân đội (Tổng cục II), người đã công khai tố cáo các "sai phạm" ở cơ quan ông.
Hồi cuối năm 2008, ông Vũ Minh Trí gửi đơn lên Bộ Chính trị và các cấp lãnh đạo về những bê bối mà theo ông đã xảy ra ở Tổng cục II, quy trách nhiệm cho người đứng đầu tổng cục này lúc đó là ông Nguyễn Chí Vịnh. Tháng Hai năm nay, ông Trí nhận quyết định tước quân hàm sỹ quan và khai trừ tư cách Đảng viên Đảng cộng sản.
Phản ứng trước việc này, mới đây 38 nhân vật là cựu tướng lĩnh, sĩ quan cao cấp và đảng viên lão thành cách mạng đã gửi thư lên các lãnh đạo cao nhất của Đảng và Nhà nước để bày tỏ sự "hết sức bất bình".
Bức thư được tung lên mạng internet với chữ ký của các nhân vật có tên tuổi và đóng góp cho cách mạng Việt Nam như Thượng tướng Nguyễn Nam Khánh, nguyên Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị, Trung tướng Nguyễn Quốc Thước, nguyên Tư lệnh Quân khu 4, Trung tướng Lê Hữu Đức, nguyên Cục trưởng Cục Tác chiến Bộ Tổng Tham mưu, Thiếu tướng Nguyễn Trọng Vĩnh, nguyên đại sứ Việt Nam tại Bắc Kinh..., nêu hai kiến nghị.

Dứt khoát không để những người có dính đến tham nhũng và những người Việt gốc nước ngoài vào Ban Chấp hành Trung ương.

Thư của các vị lão thành cách mạng

Kiến nghị thứ nhất là yêu cầu các bậc lãnh đạo "nghiêm túc xem xét và giải quyết khẩn trương, sòng phẳng, triệt để các vụ tiêu cực đã và đang xảy ra ở Tổng cục II".
Kiến nghị thứ hai đòi đình chỉ công tác và không cơ cấu dự đại hội XI cũng như không được vào danh sách bầu cử Ban Chấp hành Trung ương khóa XI đối với ông Nguyễn Chí Vịnh, nay là Trung tướng và đã chuyển sang nhậm chức Thứ trưởng Quốc phòng.
Bức thư kết thúc với lời "chờ đợi sự công tâm và tinh thần kiên quyết của các đồng chí".
Các cáo buộc liên quan hoạt động của cơ quan tình báo quân đội đã được đưa ra một vài năm nay. Bản thân Đại tướng Võ Nguyên Giáp hồi tháng 6/2009 cũng đã từng gửi thư lên Bộ Chính trị và Ban Bí thư Đảng Cộng sản yêu cầu điều tra xem xét để xử lý vi phạm mà đơn tố cáo của ông Vũ Minh Trí đề cập tới.
Không thấy bất cứ thông tin nào nói về phản hồi của lãnh đạo trong nước trước các khuyến nghị của Tướng Giáp.

Nhân sự Đại hội

Trước bức thư về vụ ông Vũ Minh Trí, các vị lão thành cách mạng và cựu tướng lĩnh còn gửi một thư khác để đóng góp cho công tác nhân sự Đại hội XI.

Ông Nguyễn Phú Trọng (bìa trái) tiếp xúc cử tri

Ông Nguyễn Phú Trọng được đề nghị thôi ứng cử

Thư đề ngày 22/04/2010 được gửi tới Bộ Chính trị và Ban Bí thư Trung ương cùng các ủy viên Trung ương khóa X.
Tuy vẫn gọi các vị đang cầm quyền là "đồng chí", lá thư trích nhiều ý kiến nói là của nhân dân và dư luận để phê phán ban lãnh đạo hiện thời.
Các cựu cán bộ cao cấp, phần lớn đã trên 80 tuổi đời, 60-70 tuổi Đảng, viết "công tác nhân sự đại hội cần được tiến hành công khai, dân chủ, khách quan, trong sáng và với trách nhiệm cao của mỗi đại biểu".
"Dứt khoát không để những người có dính đến tham nhũng và những người Việt gốc nước ngoài vào Ban Chấp hành Trung ương".
Những người ký tên trong thư đề xuất thay đổi điều lệ để tiến hành bầu Tổng Bí thư Đảng Cộng sản trực tiếp trong đại hội. "Ban Chấp hành TW khoá XI không nên vượt số lượng 150, không nên cơ cấu rải đều Bộ, ngành, tỉnh, thành nào cũng có ủy viên TW mà quan trọng là chất lượng".
Họ cũng yêu cầu tiếng nói lớn hơn cho đảng viên là cán bộ hưu trí.
Họ còn mạnh dạn góp ý cho bốn nhân vật quan trọng của Bộ Chính trị là Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Trưởng ban Tư tưởng Văn hóa TW Tô Huy Rứa.
Các bậc lão thành cách mạng nhận xét và phân tích những cái được và chưa được của bốn vị nói trên, để rồi kết luận: "Cả bốn đồng chí đều đã tham gia hai đến ba nhiệm kỳ Ban Chấp hành TW và những bất cập và khuyết nhược điểm của các đồng chí, tín nhiệm của các đồng chí trong đảng viên và nhân dân giảm sút".
"Mong rằng nhiệm kỳ tới đây (Đại hội XI) các đồng chí nên thôi ứng cử, nhường chỗ cho các đồng chí khác để cho lòng tin đối với Đảng được nâng lên, Tổ quốc, dân tộc phát triển nhanh và các đồng chí cũng không mang tiếng tham quyền, cố vị."
Lá thư này có gần 20 chữ ký của các cựu tướng lĩnh và cán bộ cấp cao.
Từ nay cho tới khi Đại hội Đảng XI được tiến hành vào tháng 1/2011, người ta trông đợi sẽ có thêm những lá thư đóng góp ý kiến tương tự được gửi tới lãnh đạo Đảng Cộng sản.
http://www.bbc.co.uk/vietnamese/vietnam/2010/06/100624_veterans_petition.shtml
*

LÝ MINH HÀO * TƯỚNG LÊ VĂN HƯNG

Con Người và Cái Chết của Tướng Lê Văn Hưng

LÝ MINH HÀO

Qua Ghi Chép Của Một Tình Báo Mỹ

Không chê người đáng khen
Không khen người đáng chê
(Cổ ngôn Trung Hoa)

James E Parker Jr., tác giả cuốn sách “Last Man Out – A Personal Account of the Vietnam War”,” là một giới chức tình báo của CIA rời khỏi Việt Nam cuối cùng vào ngày 1 tháng 5 (1975) sau mười năm phục vụ, giai đoạn đầu với vai trò một quân nhân, và giai đoạn sau trong ngành tình báo Hoa Kỳ. Trong cuộc chiến tranh Việt Nam, tác giả tự hào là “I was among the first men in and I was the last man out” và cuốn sách trên được Đô Đốc Elmo Zumwalt, vị Tư Lệnh Hải Quân Hoa Kỳ trẻ tuổi nhứt trong lịch sử hiện đại, đánh giá là “sống động và thuyết phục…

Một bổ sung quan trọng cho nền văn học kỷ nguyên Việt Nam.” Được biết thêm, Đô Đốc Elmo Zumwalt trong thời kỳ cuộc chiến Việt Nam leo thang là chỉ huy trưởng Chiến Dịch SEALORDS (Southeast Asia Lake Ocean River and Delta Strategy) phát xuất từ Căn Cứ Năm Căn (Cà Mau). Và qua thời “Việt Nam hóa Chiến tranh,” ông đề xuất và thi hành kế hoạch ACTO (Accelerate Turnover to the Vietnam) nhằm chuyển giao và trang bị quân cụ hải quân nhanh chóng cho Việt Nam (Theo “Tự Điển Chiến Tranh Việt Nam” của Nguyễn Kỳ Phong).

Đặc biệt trong “Last Man Out” rải rác trong nhiều chương, tác giả đề cập, qua ghi chép và nhận xét, đến nhiều nhân vật quân sự tên tuổi mà ông có nhiều cơ hội và thời gian làm việc chung, như Nguyễn Khoa Nam, Lê Văn Hưng, Trần Văn Hai, Hồ Ngọc Cẩn. Tác giả mô tả tướng Nguyễn Khoa Nam điềm đạm, làm việc mẫn cán, chu toàn trọng trách tướng chỉ huy… Tướng Trần Văn Hai thâm trầm, khép kín, hút thuốc nhiều, và có vẻ ít nhiều định kiến với các cố vấn, giới chức Mỹ. Nhưng vị tướng này có tài quân sự, đã cho tác giả biết trước vào ngày 22 tháng 4 là Sàigòn đã bị Cộng Sản bao vây rồi sẽ “mất trong 7 ngày” sau đó, căn cứ theo sự thẩm định và ước đoán tình hình quân sự và những biến chuyển chính trị rất xấu cho miền Nam vào lúc bấy giờ. Tướng Hai nghiêm mặt, nâng cao ly cà phê được đặt trong chiếc bình giữ ấm, mời tác giả cụng ly để cầu nguyện cho những chiến sĩ đã hy sinh và chúc lành cho nhau … Tác giả dành cho Đại Tá Hồ Ngọc Cẩn (trong sách in là Canh, có lẽ tác giả quên cách viết chữ Cẩn) sự cảm mến nồng hậu. Trước khi làm tỉnh trưởng Chương Thiện, Đại Tá Cẩn đã nổi tiếng với những chiến công, nhứt là những trận đánh giải vây cho An Lộc, và một phần bên mặt bị thương, dù đã giải phẫu chỉnh hình vẫn còn để lại vết sẹo dài dọc theo hàm. Tác giả nhận xét Đại Tá Cẩn là “lính của lính, can trường và thanh liêm” (he was a soldier’s soldier, brave and incorruptible).

Riêng Tướng Lê Văn Hưng, tác giả James E. Parker, Jr. ghi lại nhiều chi tiết hơn.

Trong suốt thời gian về làm việc tại vùng châu thổ Cửu Long (Vùng 4), chủ yếu tại Cần Thơ và các tỉnh lân cận, tác giả do vai trò “case officer” trong ngành CIA nên luôn có dịp gặp Tướng Hưng. Ngày đầu tiên diện kiến ông Tướng Tư Lệnh Sư Đoàn 21 Bộ Binh, tác giả “hơi lấy làm lạ” về cách đánh giặc và điều quân của Tướng Hưng là “thủ nhiều hơn công” khi đôi bên trao đổi và thảo luận, về kế hoạch quân sự trong vùng. “Tại sao lại đánh một trận chiến đang thua?” tác giả thắc mắc thì tướng Hưng cười và hỏi lại: “Tôi còn có những lựa chọn gì nữa đâu?” rồi chậm rãi nói tiếp – “Đây là đất nước của tôi.”

Sau nhiều tháng liên tục làm việc để lập mạng lưới tình báo tại vùng châu thổ, tác giả ghi nhận tướng Hưng dành rất nhiều thời giờ cho việc trận mạc: Sáng sớm thường đáp trực thăng đi thị sát và trao đổi với các đơn vị trưởng địa phương. Trở về họp tổng kết tại Bộ Chỉ Huy Sư Đoàn và thỉnh thoảng họp khẩn về đêm. Càng về sau tác giả mới hiểu ra thêm tổng quan (outlook) của một ông tướng Việt Nam trong cuộc chiến giữa những người Việt Nam ngay trên quê hương của mình. Tướng Hưng tin rằng sự chiến đấu thực sự cho vùng châu thổ đang diễn tiến ở những nơi khác, có thể trong các cuộc họp hành ở Sài Gòn. Vả lại, là một người theo đạo Phật, ông tin vào định mệnh, những gì xảy ra với những hậu quả gì đem đến đều là sự an bài, xếp đặt trong vạn vật cả.

Tuy nhiên, tháng 2 năm 1975, theo đòi hỏi của cấp trên từ Cần Thơ và Sài Gòn, Tướng Hưng đã phát lệnh tấn công một lực lượng quân sự trọng yếu của Cộng Sản tại mạn đông của tỉnh Chương Thiện, nằm trong một mật khu lâu đời thuộc rừng U Minh – Theo tác giả, đây là chiến dịch động binh lớn nhứt và khổ cực nhứt của Tướng Hưng với những điều kiện khó khăn và phương tiện hạn hẹp. Chỉ còn cách tấn công địch theo lối “liệu cơm mà gắp mắm” thiếu hụt đủ thứ: Phi vụ không quân hạn chế nên không vận chuyển kịp thời các quân cụ, khí giới nặng, điều động nhanh các đơn vị chiến đấu tấn kích thần tốc.

Quân đội Hoa Kỳ tuy để lại nhiều súng đại bác nhưng thiếu đạn, còn nhiều mìn claymore nhưng không có đủ bộ phận khởi động (activators), còn nhiều loại đạn dược, nhưng ngòi nổ đã tịt! Tuy vậy nhờ sự chỉ huy tài giỏi, sự can trường và thiện chiến của quân lực Việt Nam Cộng Hòa, lực lượng cộng sản Bắc Việt đã bị đẩy lùi sâu vào rừng U-Minh khi kết thúc chiến dịch. Trận đánh lớn như vậy hẳn nhiên chiến trường tàn cuộc phải tang tóc, sự chết chóc và thương tật cả đôi bên phải nhiều. Tác giả ngậm ngùi ghi chép tâm trạng Tướng Hưng trong hoàn cảnh tàn cuộc chiến đó: General Hưng was not sure if he had, in fact, secured the net advantage. He had used much of his limited resources. For what? ... He suffered extensive casualties.
Tướng Hưng không biết chắc là trong thực tế mình có thắng lợi thực sự hay không. Ông ta gần như đã xả láng những gì còn có trong tay. Để cho gì đây? Ông đã chịu đựng bao thứ tai ương.

Trong con người võ tướng còn có một văn nhân. Tác giả đã sống với Tướng Hưng những buổi chiều đằm thắm: Hỏi thăm chuyện gia đình, bàn chuyện nước Mỹ, chuyện thời sự, thảo luận văn chương. Kiến thức ông tướng uyên bác, nhiều nhà văn và tác phẩm văn chương Mỹ ông đề cập phần tác giả còn chưa đọc tới dù rằng là “mọt sách” đọc không dưới hai ba cuốn sách mỗi tuần. Còn Tướng Hưng ưa kể chuyện lịch sử Việt Nam và Chiến tranh Đông Dương. Ông ăn nói cân nhắc, từ tốn, luôn tươi cười, ngay cả những khi tranh luận các vấn đề quan trọng. Tướng Hưng có được những nét tự tin đặc biệt và quanh người ông như toát ra vẻ thanh thản, trầm tĩnh. Tánh tình khả ái, rất dễ gây được cảm tình của mọi người từ ông tướng đã thu phục “con tim” của một điệp viên Mỹ, tạo thành tình bạn thân thiết giữa hai người.

Và tác giả đã dành riêng phần lời bạt (Epilogue) để kể lại cái chết bi tráng, thương cảm của tướng Lê Văn Hưng. Dưới đây là phần dịch của Lời Bạt.

Ngày 30 tháng 4 năm 1975, đúng lúc 7 giờ tối, Tướng Hưng, Cựu Tư Lệnh Sư Đoàn 21 Bộ Binh Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa và cũng là người bạn của tôi, đã nhắn gọi vợ ông đến văn phòng làm việc tại Cần Thơ. Tướng Hưng cho vợ biết là có mười người dân địa phương đến thỉnh cầu ông đừng chống trả với lực lượng Việt Cộng đang tiến quân vô thành phố.

Họ nói bọn Cộng Sản sẽ pháo kích nát Cần Thơ thành đống gạch vụn và gây thương vong cho nhiều dân lành. Tướng Hưng nói với vợ rằng ông hiểu rõ chuyện đó và đồng ý sẽ không để thành phố Cần Thơ biến thành một bãi chiến trường tuyệt vọng. Ông cũng cho biết kế hoạch khẩn cấp rút lui cùng một số thuộc hạ vào một mật khu xa xôi vùng châu thổ đã hẹn trước, nơi sự sống khó tồn tại. Đầu hàng giặc không phải là một giải pháp lựa chọn.

Tướng Hưng cũng không hề nghĩ tới việc diện kiến và thảo luận với một quan chức Việt Cộng trách nhiệm trong vùng, Thượng Tá Hoàng Văn Thạch, để bàn giao vùng Châu thổ Nam Bộ cho Cộng Sản. Ông không bỏ nước để thoát thân. Ông có một trách nhiệm với những quân nhân đã dành mạng sống của họ ở lại vị trí trấn thủ. Ông đã ở lại bằng một lựa chọn vinh dự. Ông phải tự quyết định sinh mạng của mình.

Vợ của Tướng Hưng bật khóc và năn nỉ ông hãy suy tính lại. “Tại sao mình không thể bỏ ra ngoại quốc giống như những người khác?,” bà hỏi chồng.

Tướng Hưng lập lại lần nữa với vợ về trách nhiệm riêng đối với xứ sở và binh lính. Ông ôn tồn và chậm rãi nối tiếp: “Mình đừng để anh bị mất lòng kiên định. Giờ đây cứ đánh tiếp cũng chỉ đem lại rắc rối và mất mát không những cho gia đình và bà con mình, mà còn cho binh lính và dân lành nữa. Và anh không muốn thấy mặt thằng Cộng Sản nào hết.”

Rồi Tướng Hưng đứng dậy, ôm vợ vào lòng, và rớt nước mắt. Sau cùng, ông nói cùng vợ: “Lẹ lên đi mình, tới mời Má và dẫn các con vô đây gặp anh.”
Khi người Má vợ và các con bước vô văn phòng làm việc của ông rồi, Tướng Hưng nói lời chia tay và cúi xuống hôn từng đứa con.
Bên ngoài văn phòng, nhiều sĩ quan và binh lính thuộc cấp lần lượt kéo tới, đứng sắp hàng ngoài sân, chờ đợi lệnh.
Tướng Hưng tuyên bố việc chiến đấu đã chấm dứt. Ông nói, nước đã mất là do lãnh đạo kém tại Sài Gòn, và xin thuộc cấp tha thứ lỗi cho ông, nếu như cá nhân ông đã có những lỗi lầm nào đó. Bầu không khí xung quanh nặng nề. “Tôi xin chấp nhận cái chết. Vĩnh biệt các anh em,” Tướng Hưng dứt câu.

Tướng Hưng đưa tay lên chào và đưa tay bắt từng người một. Ông yêu cầu mọi người ra về. Một vài quân nhân vẫn đứng tại chỗ không chịu lui bước, nên tướng Hưng buộc lòng phải bước tới đẩy và giục họ về. Rồi ông bảo vợ đừng có nài nỉ thêm điều gì nữa và chỉ một mình bước vô văn phòng làm việc.
Chỉ trong khoảnh khắc sau đó vang lên một tiếng súng nổ. Tướng Hưng đã tự sát bằng súng. (Hết trích)

Sau phần Lời Bạt, và xếp cuối trang sách “Last Man Out” James E. Parker Jr. đã chọn bài thơ của một chiến binh Mỹ ẩn danh (Làm tại Cao Nguyên Trung Phần Việt Nam, khoảng năm 1969). Từ và ý bài thơ hoa mỹ, lãng mạn và phảng phất siêu thoát, nhưng dứt bằng một câu thơ đầy hào khí tang bồng hồ thỉ như khí tiết của những chiến sĩ, hiệp khách Đông Phương:

Do not stand by my grave and weep:
I am not there. I do not sleep…
I am a thousand winds that blow
I am the diamond’s glint on snow
I am the sunlight on ripened grain
I am the gentle autumn’s rain
When you awake in the morning’s hush
I am the swift uplifting rush
Of quiet birds in circle flight
Do not stand by my grave and cry:
I am not there. I did not die.

Tạm dịch nghĩa:
Đừng đứng bên mộ anh và nhỏ lệ:
Anh không ở trong mộ này. Anh không ngủ đâu em.
Anh là ngàn ngọn gió thổi khắp phương trời
Anh là kim cương lấp lánh trên tuyết lạnh
Anh là ánh nắng nhuộm vàng hạt lúa chín
Anh là giọt mưa của trời thu êm ả
Khi em thức giấc lúc ban mai thinh lặng
Anh là lực xua đàn chim vụt bay cao
Những cánh chim lặng lẽ lượn những đường vòng
Đừng đứng bên mộ anh và khóc lóc:
Anh không ở trong mộ này. Anh không chết đâu em.

Bài thơ không tựa và tác giả ẩn danh trên, tác giả James E. Parker Jr. xếp liền ngay sau phần mô tả cái chết của Tướng Hưng để xem như vòng hoa tang cho một ông tướng cốt cách hào hoa. Bởi vì trong đời thường và trong quân ngũ, tướng Hưng vẫn không giấu được ngay cả dưới lớp quân phục những nét nho nhã và dáng hào hoa của một người đàn ông. Nhiều người nhận xét, Tướng Lê Văn Hưng “có tướng quan văn hơn là võ tướng,” chẳng qua ông quan văn này phải khoác chiến y, áo giáp đỡ đạn trong thời chiến và trên chiến trường mà thôi! Tướng Hưng cũng có tiếng là “người chịu chơi,” nhứt là thời còn trai trẻ, sĩ quan còn mang lon cấp úy, cấp tá, nhiều phen “quậy tới bến” sau chiến trận được về lại hậu cứ nghỉ ngơi. Ôi, đó là những năm anh còn trẻ của một người trai thời ly loạn sống nay chết mai. Thiết nghĩ không ai quá khắt khe đối với ông tướng.

Nhưng rồi ông tướng không mấy năm sau đó cũng có cơ hội, gặp thời thế để trả nợ chí trai và làm đẹp non sông: Khí tiết Lê Văn Hưng đã thăng hoa giữa chiến trường Bình Long và hoa anh hùng Lê Văn Hưng đã nở đẹp tại phòng tuyến An Lộc. Và rồi hấp hối theo vận nước, phút cuối Lê Tướng Quân đã chọn cái chết bi hùng để trở thành bất tử trong lịch sử và quân sử Việt Nam.

Với dụng ý vinh danh và tưởng niệm tướng Lê Văn Hưng, nơi trang cuối của tác phẩm “Last Man Out,” tác giả James E Parker, Jr. chính vì vậy đã xếp bài thơ không tựa, không tên tác giả với câu thơ chấm dứt:
I am not there. I did not die.

Và sau chót, một câu lập ngôn được xem như quân huấn của danh tướng Douglas MacArthur:“Duty, Honor, Country.”

http://www.viettribune.com/vt/index.php?id=4746
*

Thursday, June 24, 2010

THANH THANH * TRUNG TƯỚNG NGÔ QUANG TRƯỞNG

*
TRUNG-TƯỚNG NGÔ QUANG TRƯỞNG

GIỮA MỘT TÌNH-HÌNH KHÓ-KHĂN

Tư-Lệnh Quân-Ðoàn I & Quân-Khu I Ngô Quang Trưởng được hầu hết mọi người khâm-phục. Ông đã dành nhiều tâm-trí, công-sức, và thì-giờ vào các cuộc hành-quân hơn là vào công việc văn-phòng. Ông thường-xuyên mặc chiến-phục, đội mũ sắt, mang áo giáp, bay đến tận từng đồn+chốt khắp Quân-Khu, để quan-sát, nghiên-cứu tình-hình tại chỗ, và kiểm-tra tác-phong kỷ-luật của các cấp quân-nhân. Bản-thân ông ít thích truy-hoan, nên cấm sĩ-quan thuộc quyền đến khiêu-vũ ở các nhà hàng ca+vũ+nhạc, khiến các Tỉnh-Trưởng và Thị-Trưởng cấm luôn cả các phòng trà ca-nhạc tổ-chức khiêu-vũ cho bất-cứ giới khách hàng nào.

Ðó là tóm-tắt những nét chính về tướng Trưởng được nhiều người nhận thấy hoặc đồn miệng với nhau.

Riêng đối với tôi, ông còn là Ðại-Biểu Chính-Phủ, tức Thủ-Hiến, của Vùng I, nhất là sau khi Tòa Ðại-Biểu Chính-Phủ đã bị giải-tán, chức-vụ Phụ-Tá Hành-Chánh cho Tư-Lệnh Quân-Khu cũng bị bãi-bỏ luôn. Tư-Lệnh Quân-Ðoàn/Quân-Khu cử-nhiệm các Tiểu-Khu-Trưởng và Ðặc-Khu-Trưởng kiêm-nhiệm Tỉnh-Trưởng và Thị-Trưởng. Tư-Lệnh Quân-Ðoàn/Quân-Khu trực-tiếp điều-khiển Tư-Lệnh Cảnh-Lực Vùng sở-tại, đồng-thời cũng là Chủ-Tịch Hội-Ðồng Bình-Ðịnh & Phát-Triển cầm đầu công-tác chuyên-môn của đa-số các Bộ quan-trọng thuộc Chính-Quyền Trung-Ương thực-hiện trong lãnh-thổ Quân-Khu mình. Tóm lại, Trung-Tướng Ngô Quang Trưởng là Chính-Quyền tại Miền Trung.

Tôi trích sao riêng gửi cho ông biết điều-khoản trong Sắc-Lệnh của Thủ-Tướng quy-định việc tôi, Giám-Đốc Ngành Đặc-Biệt cấp Vùng, trực-tiếp báo-cáo tình-hình lên Tư-Lệnh Quân-Khu, liên-quan đến an-ninh và chính-trị nội-bộ, thuộc thẩm-quyền của Ðại-Biểu Chính-Phủ, là chức-vụ mà ông kiêm-nhiệm hiển-nhiên. Sau đó, tôi chính-thức tường-trình lên ông những vấn-đề nội-chính của Quốc-Gia.

Trung-Tướng Ngô Quang Trưởng

Tôi có trách-nhiệm trực-tiếp báo-cáo tình-hình lên Tư-Lệnh Quân-Khu, song tôi ít gặp Trung-Tướng Ngô Quang Trưởng của Quân-Khu I, nếu so-sánh với các Trung-Tướng Vĩnh Lộc, Lữ Lan, Ngô Du, Nguyễn Văn Toàn, như hồi tôi còn coi Ngành Cảnh-Sát Đặc-Biệt ở Quân-Khu II. Trung-Tướng Trưởng dùng phần lớn thì-giờ của ông để đi thị-sát bên ngoài, ít ở văn-phòng.

Tuy thế, trong tâm-tưởng tôi cảm thấy gặp-gỡ và gần-gũi Tướng Trưởng thường-xuyên. Viên trung-tướng ấy, như ở Sài-Gòn cũng như ở Vùng II tôi nghe nhiều người ca-tụng, quả là một nhân-vật lý-tưởng của xã-hội đương-thời. Địa-vị của người quân-nhân đã được nâng lên hàng đầu trong bốn giới, Quân Công Cán Chính, mà người quân-nhân ấy lại đã ở trên đỉnh cao của cả cấp-bậc lẫn chức-vụ (“Tướng Vùng” là “Lãnh Chúa” rồi). Nào là được đề-bạt lên chức-vụ cao hơn ở Trung-Ương nhưng ông thoái-thác, tình-nguyện ở lại trấn-giữ vùng địa-đầu đầy gian-nguy này của Quê Hương; nào là ông tận-tụy dồn hết tâm-trí, công-sức và thì-giờ vào công-cuộc chống Cộng ngay ở trận tiền, hiếm khi hưởng-lạc ở thị-thành; nào là ông được Tổ-Chức Liên-Phòng Đông-Nam-Á (SEATO= South East Asia Treaty Organization) mời qua Thái-Lan hằng tháng thuyết-trình về nỗ-lực và kinh-nghiệm chiến-trường Việt-Nam; nào là ông không có tham-vọng chính-trị nên được Tổng-Thống Nguyễn Văn Thiệu tin yêu, an-tâm rằng ông sẽ không bao giờ ly-khai Trung-Ương như cựu Trung-Tướng Nguyễn Chánh Thi ngày xưa...

Một hôm, trong lúc chờ-đợi tập-trung tài-liệu để đem đi họp tại văn-phòng Đại-Tá Hoàng Mạnh Đáng, Tham-Mưu-Trưởng Quân-Đoàn I và Quân-Khu I, một số sĩ-quan cao-cấp đã ngẫu-nhiên đề-cập với tôi về Trung-Tướng Trưởng: nào là ông đã nghiêm-phạt một viên tướng Tư-Lệnh Sư-Đoàn vì liên-đới chịu trách-nhiệm trong vụ một đơn-vị thuộc quyền lùa bò của dân-nhân; nào là ông đã trừng-trị một đại-tá trưởng cơ-quan vì tham-nhũng đối với ngân-sách Phát-Triển Nông-Thôn; nào là ông dùng trực-thăng bay khắp Quân-Khu đích-thân kiểm-soát tình-hình mọi mặt, mọi nơi, kể cả giám-sát tác-phong kỷ-luật của quân-nhân dọc đường cũng như tại các đồn trại xa xôi, vào những ngày giờ bất-ngờ nhất; nào là ông chỉ mặc chiến-phục với áo giáp, mũ sắt, sẵn-sàng tác-chiến bất-cứ lúc nào... Dư-luận cũng đồn là ông đã từng tát tai một Bộ-Trưởng hãnh-tiến tại phi-trường...

Vô-số việc làm điển-hỉnh của Tướng Trưởng đã được kể lại với tôi bằng lời-lẽ và thái-độ đầy thán-phục, gây trong tôi một xúc-động mạnh và một ấn-tượng sâu, đến nỗi sau đó, lúc tôi leo lên giữa chừng cầu thang dẫn đến văn-phòng của Tướng Trưởng và Đại-Tá Đáng, thình-lình gặp Tướng Trưởng bước xuống, tôi bỗng khựng người. Sừng-sững trước tôi quả thật là hình-ảnh vĩ-đại của một người-hùng mặc-áo-giáp đội-mũ-sắt, thực-tế mà hoang-đường như trong huyền-thoại thời xưa. Ông hỏi tôi đến làm gì, tôi nghẹn-ngào không nói nên lời, khiến Đại-Tá Lê Quang Nhơn, Chánh Sở I An-Ninh Quân-Đội, cùng đi với tôi, phải trả lời thay.

Thế là tôi đã có một lãnh-tụ chống Cộng khả-tín cho toàn Vùng Chiến-Thuật sôi-sục này.

Vấn Ðề Quân-Nhân Vô-Kỷ-Luật

Khi người lính ở trong quân-sở hoặc quân-cứ thì quân-phong quân-kỷ có thể được xem là việc riêng trong gia-đình Quân-Lực; nhưng một khi người lính đã đi ra ngoài thì mọi ngôn-ngữ cử-chỉ dù nhỏ-nhặt cũng ít nhiều ảnh-hưởng đến mối quan-hệ giữa Quân và Dân.

So với tổng-số quân-nhân tại-ngũ thì tỷ-lệ cá-nhân vô-kỷ-luật chỉ là một con số nhỏ; nhưng những việc làm sai-quấy của số ít này đã gây bất-bình và ác-cảm không ít trong dân-nhân đối với binh-giới nói chung, tạo thành một vấn-đề trong lĩnh-vực chính-trị nội-bộ của chế-độ Việt-Nam Cộng-Hòa.

Khi nào có một người nào vi-phạm luật-pháp hoặc luật-lệ hiện-hành mà mặc quân-phục rõ-ràng hoặc tự-xưng là quân-nhân, thì Cảnh-Sát chỉ cần báo cho Quân-Cảnh đến chấp-lý mà thôi. Thế là Cảnh-Sát, ở đây, là Cảnh-Sát Sắc-Phục, không theo dõi, thống-kê, phân-loại, so-sánh tăng/giảm, tìm hiểu nguyên-nhân, v.v...; vả lại, dù có muốn cũng không làm được, vì không biết rõ tính-danh, số quân-tịch, cấp-bậc, đơn-vị, nội-dung sự phạm-pháp, cách giải-quyết, và kết-quả thế nào.

Nhưng đó lại là một vấn-đề nội-chính. Nó thuộc phạm-vi nghiên-cứu của Ngành Ðặc-Cảnh (Cảnh-Sát Ðặc-Biệt); nó xảy ra trong vùng sinh-hoạt của người dân, là vùng mà tôi đã đề-nghị và Bộ Tư-Lệnh Quân-Khu sở-quan đã đồng-ý giao cho Ngành Ðặc-Cảnh chịu trách-nhiệm về an-ninh chung; và nó cũng là một mục-tiêu hoạt-động hằng ngày của chính trung-tướng Ngô Quang Trưởng. Phải bảo-toàn hình-ảnh tốt đẹp của người chiến-sĩ đang hy-sinh xương máu trên chiến-trường; phải duy-trì mối tình khắng-khít cá+nước quân dân; phải xóa sạch mọi tì-vết, không để cho kẻ thù khai-thác vơ đũa cả nắm chê-bai hàng-ngũ Quốc-Gia chúng ta.

Lần đầu tiên là vào cuối năm 1973, tôi nêu đề-tài này lên trong một buổi họp đặc-biệt của nhóm người tạm gọi là Ủy-Ban Phối-Hợp Tình-Báo Quân-Khu I, mà Trung-Tướng Ngô Quang Trưởng giao cho Đại-Tá Hoàng Mạnh Ðáng, Tham Mưu Trưởng, đại-diện, chủ-tọa các buổi họp hằng tuần. Tôi lấy quốc-lộ số I là con đường bộ huyết-mạch nối liền từ thủ-đô Sài-Gòn ra các Tỉnh Miền Trung và miệt ngoài, đoạn từ Sa-Huỳnh cực-Nam của Tỉnh Quảng-Ngãi ra đến Ðèo Hải-Vân cực-Bắc của Tỉnh Quảng-Nam, trong đó có Thị-Xã Ðà-Nẵng, để làm bối-cảnh điển-hình. Trên con đường này, không những chỉ có sự đi lại của mọi tầng-lớp và thành-phần dân-nhân, các loại ngoại-kiều, mà còn có sự hiện-diện thường-xuyên và tập-trung hoạt-động của mọi cơ-quan và đơn-vị thi-hành luật-pháp và duy-trì an-ninh trật-tự chung. Vào thời-điểm đó, trung-bình hai tháng là có một vụ quân-nhân dùng súng bắn bừa vào xe đò chở đầy hành-khách đang chạy trên quốc-lộ số I, gây thương-tích cho một vài thường-dân.

Trong phòng làm việc của Đại-Tá Ðáng có một bộ-phận giống như chi-nhánh của hệ-thống nội-đàm mà tôi đoán là máy chính nằm trong phòng làm việc của Trung-Tướng Trưởng. Có lẽ ông đã mở máy mà nghe Ủy-Ban chúng tôi thảo-luận những gì. Lần họp kế sau, Đại-Tá Ðáng khéo-léo nhắc chúng tôi đừng đề-cập nhiều những vấn-đề nội-bộ, ý nói vì có Người Bạn Ðồng-Minh (viên-chức CIA cố-vấn của Ðặc-Cảnh) và thông dịch-viên cùng nghe.

Tôi còn nhớ ngày xưa, khi tôi còn làm giám-đốc chương-trình phát-thanh “Tiếng Nói Quân Ðội” tại Ðệ-Nhị Quân-Khu, tôi phải đệ-trình bản thảo bài xã-luận của tôi viết hằng ngày lên cho Thiếu-Tướng (sau này là Trung-Tướng) Lê Văn Nghiêm, Tư-Lệnh Quân-Khu, duyệt trước, để được đọc trên Ðài vào chiều cùng ngày và được đăng trên báo “Tin Tức” phổ-biến khắp Quân-Khu vào sáng hôm sau. Có một lần, bài xã-luận của tôi nhắc-nhở tài-xế quân-xa tuân giữ luật-lệ lưu-thông khi lái xe trên đường thành-phố. Tôi quan-niệm rằng: khi một người lính, dù là hạng chót (binh nhì), đứng gác ở một cổng đồn, anh ta có quyền chận đường một ông Bộ-Trưởng; khi một nhân-viên Quan-Thuế (dù là hạ-đẳng) soát hàng ở một phi-trường, anh ta có quyền lục xách một viên đại-tướng; vậy thì, khi một đại-diện Cảnh-Sát (dù là sơ-cấp) kiểm-soát xe cộ, tại sao anh ta lại không có quyền chỉ dẫn đúng luật đi đường cho các quân-xa? Tướng Nghiêm phê vào bên lề bản thảo của tôi hai chữ “con cú”. Phòng Năm chúng tôi đoán ý ông cho rằng bài xã-luận ấy có phần cay-cú hoặc xoi-mói như “cú vọ” (?), nên đã xếp bỏ. Phần đông cấp trên không muốn nghe người khác nói đến khuyết-điểm của cấp dưới thuộc phần trách-nhiệm của mình.

Tuy nhiên, việc của tôi thì tôi vẫn phải làm. Ngoài Tư-Lệnh Quân-Khu ra, tôi còn báo-cáo lên Tư-Lệnh Ðặc-Cảnh Trung-Ương, là Chuẩn-Tướng Huỳnh Thới Tây. Nơi đây chuyển lên Tư-Lệnh Cảnh-Lực Quốc-Gia kiêm Ðặc-Ủy-Trưởng Tình-Báo Trung-Ương, là Thiếu-Tướng Nguyễn Khắc Bình, để trình tiếp lên Tổng-Thống. Như thế thì Trung-Ương vẫn biết đến vấn-đề đó như thường.

Sau đó, tôi không trình-bày sự-việc nói trên trong các buổi họp như thế nữa. Tôi làm công-văn báo-cáo hằng tháng lên Tư-Lệnh Quân-Khu.

So-sánh thì thấy, vào cuối năm 1973, trung-bình hai tháng mới có một vụ, gây thương-tích cho một vài thường-dân; nhưng đến mấy tháng đầu năm 1975, liền trước ngày thất-thủ Quân-Khu địa-đầu này, tổng-số thống-kê mỗi tháng đã lên đến cả chục vụ, gây cả tử-thương cho nhiều hành-khách, trong đó có một số là quân-nhân, và có lần cho cả một tu-sĩ của Ðạo Ky-Tô.

Việc Kiểm-Soát các Cựu-Can & Cựu-Cán Việt-Cộng

Phong-trào phản-đối Chiến-Tranh Việt-Nam ở Hoa-Kỳ và một số nước khác đã mở đường cho Hiệp Ðịnh Paris 1973. Hậu-quả trầm-trọng và cụ-thể nhất là Mỹ giảm bớt dần dần để rồi chấm dứt hẳn viện-trợ cho Việt-Nam Cộng-Hòa.

Sau vụ Việt-Cộng tổng-tấn-công Tết Mậu-Thân năm 1968, hoạt động của Quân-Lực cũng như của Ðặc-Cảnh gia-tăng tối đa; do đó, số cán-bộ, bộ-đội, và cơ-sở địch bị bắt cũng gia-tăng rất nhiều. Chính-Quyền phải xây-cất thêm trại tạm giam ở mỗi Tỉnh, một số trại giam thuộc Trung-Ương, và một trại tập-trung tại mỗi Vùng Chiến-Thuật, để gom lại các phần-tử nguy-hiểm được đưa từ các Tỉnh về. Thật ra, trách-nhiệm của Ngành Ðặc-Cảnh chỉ giới-hạn trong việc bắt hung-thủ và nghi-can, điều-tra, lập hồ-sơ truy-tố trước Ủy-Ban An-Ninh, hoặc chuyển nội-vụ qua Tòa Án Quân-Sự Mặt Trận; còn thì chỉ đích-thân tạm giữ một số ít đối-tượng đặc-biệt trong một thời-gian ngắn cần-thiết cho việc hỏi cung hoặc xây-dựng thành mật-viên, tại Trung-Tâm Thẩm-Vấn là nơi hội đủ các điều-kiện tiêu-chuẩn tối-thiểu được sự cố-vấn và yểm-trợ trực-tiếp của các chuyên-gia Hoa-Kỳ. Ngoài ra, chế-độ giam-giữ và đối-xử trước khi thành-án thì thuộc phần đảm-trách của các Trại Tạm Giam ở phía Sắc-Phục của Bộ Chỉ-Huy Cảnh-Lực, Trung-Tâm Cải-Huấn thuộc Bộ Nội-Vụ, hoặc Trại Giam Tù-Binh Cộng-Sản Việt-Nam thuộc Bộ Quốc-Phòng; và sau khi thành-án thì do Tổng-Nha Cải-Huấn hoặc Bộ Tổng Tham Mưu quản-lý và kiểm-soát cho đến ngày các đương-nhân được trả tự-do.

Tuy thế, Ngành Ðặc-Cảnh vẫn là cái đích chính của mọi sự chỉ-trích liên-quan đến tù và trại giam. Do đó, Ngành Ðặc-Cảnh bị đặt trong một tình-trạng tiến/thoái lưỡng-nan. Một mặt thì hứng chịu phần lớn dư-luận công-kích là chế-độ có quá nhiều tù và trại giam: trại giam thì thiếu tiện-nghi, mà tù thì bị ngược-đãi, thậm-chí tiếng lóng “bị nhốt chuồng cọp”, là một hình-thức kỷ-luật áp-dụng ở đâu ngoài Ngành Ðặc-Cảnh, cũng bị dịch sai và hiểu lầm một cách có ác-ý là tù bị nhốt chung chuồng với cọp. Một mặt thì phải rút ngắn thời-gian điều-tra, lập hồ-sơ; riêng tại Trung-Tâm Thẩm-Vấn thì phải đi trước các trại giam khác về việc: tăng thêm thức ăn; trổ thêm cửa sổ; tăng thêm hệ-thống ánh sáng và vệ-sinh, y-tế; giảm bớt số người giam chung trong mỗi phòng – nghĩa là tăng thêm phòng giam, nhưng đồng-thời lại phải giảm bớt tổng-số phòng giam!

Tình-hình chung được đặt dưới sự kiểm-soát thường-xuyên và bất-thần của vô-số tổ-chức và nhân-vật: trong Chính-Quyền thì ngoài các Thanh-Tra nội-bộ từ cấp Vùng lên đến cấp Trung-Ương còn có Biện-Lý, các phái đoàn Viện Giám-Sát, Dân-Biểu, các cơ-quan Y-Tế, Xã-Hội, v.v...; ngoài Chính-Quyền thì có các tu-sĩ thuộc mọi giáo-hội, các hội-đoàn từ-thiện, các nhà báo, v.v..., chưa kể áp-lực từ các nhóm tranh-đấu, như “Phong-Trào Ðòi Cải-Thiện Chế-Ðộ Lao-Tù”, v.v...

Căng nhất là vào cuối năm 1972, giai đoạn chuẩn-bị gấp rút cho Hiệp-Ðịnh Paris 1973, Chính-Quyền Trung-Ương trù-liệu giảm bớt trại giam bằng cách đóng cửa, hoặc bỏ bớt một số phòng, và giảm-thiểu tù bằng nhiều cách: chỉ giữ lại một số can-phạm quan-trọng và nguy-hiểm nhất, còn thì trả tự-do cho những cá-nhân được sự bảo-lãnh của thân-nhân là công-chức hoặc sĩ-quan cao-cấp của Việt-Nam Cộng-Hòa; cho những phần-tử có khai-báo thật-thà được hưởng quy-chế hồi-chánh-viên; chuyển những cán+cơ hoạt động có vũ-trang qua diện tù-binh để trao trả cho đối-phương; phóng-thích, nhưng chỉ định cư-trú, một số đông những cựu-can, cựu-cán có tiền-án tiền-tích hoạt-động cho Việt-Cộng, tuy không hội đủ yếu-tố để bị kết tội giam lâu nhưng bị xét thấy có hại cho an-ninh chung, và những cán-binh tuy xin ra hồi-chính nhưng tránh né khai-báo và có chỉ-dấu là trá-hàng, v.v...

Ngoại-trừ các tù-nhân đang còn thụ-án và các tù-binh đang chờ được trao trả cho bên kia, tất cả các thành-phần trên đều là đối-tượng cho Ngành Ðặc-Cảnh giám-thị, theo dõi, và nếu cần thì đương-đầu. Nhưng Ngành Ðặc-Cảnh lại không được hỏi ý-kiến về nơi chỉ định cư-trú cho các đối-tượng này.

Thời-gian đó, nhiệm-sở của tôi là Vùng II. Một hôm, trong một buổi họp của Bộ Tư-Lệnh Quân-Khu II, tại Nha Trang, Phó Tư-Lệnh là Đại-Tá Nguyễn Cắt, chủ-tọa, đã ra lệnh cho Bộ Tham-Mưu thuộc quyền hội-ý với các Tỉnh-Trưởng để chọn một Tỉnh trong Quân-Khu làm địa-hạt chỉ-định cư-trú chung cho tất cả các cựu-can, cựu-cán và hồi-chánh-viên đặc-biệt nói trên tập-trung về từ các Tỉnh và Thị-Xã khác khắp Quân-Khu.

Bộ Tư-Lệnh Quân-Khu II không mời Bộ Tư-Lệnh Cảnh-Lực Vùng II cùng dự buổi họp này.

Bản-thân tôi vốn có những quan-hệ công-vụ chặt-chẽ với các sĩ-quan cao-cấp đứng đầu các cơ-quan Quân-Báo và Quân-An ở cấp Quân-Ðoàn và Quân-Khu, nên tuy không được mời đến nhưng tôi vẫn lợi-dụng điều đó để đến dự các buổi họp nội-bộ của họ mỗi sáng sớm tại Bộ Tư-Lệnh Quân-Ðoàn/Quân-Khu. Qua việc làm của Bộ Tư-Lệnh Quân-Khu II, tôi thấy rõ là Trung-Ương muốn thay thế các trại giam hữu-hình, mà diện-tích chỉ xấp-xỉ một ô phố, bằng những trại giam vô-hình, mà sức chứa là lĩnh-thổ của cả một Tỉnh, vô vàn rộng lớn hơn. Biện-pháp ấy chắc-chắn sẽ bị đả-phá dữ-dội hơn, nhất là bởi giới truyền-thông nước ngoài, tai-hại vô cùng cho chế-độ Miền Nam. Không thể im-lặng đồng-tình, tôi đã đứng lên phát-biểu ý-kiến: “Tôi tin là sẽ không có một Tỉnh-Trưởng nào, nếu thật-sự là Tỉnh-Trưởng, mà lại thuận nhận cho Tỉnh mình trở thành một địa-phương quản-thúc tù.” Ðại-tá Cắt bất-bình, nhìn thẳng mặt tôi: “Anh tưởng là tôi không trừng-phạt được các Tỉnh-Trưởng nào không tuân lệnh của Quân-Khu sao?”

Cũng như phần đông các nhà lãnh-đạo ở cấp quốc-gia, ông quan-niệm mỗi Tỉnh-Trưởng chỉ là một Tiểu-Khu-Trưởng, nên lấy con mắt quân-sự mà nhìn chính-sự, và áp-đặt mệnh-lệnh hành-pháp bằng kỷ-luật nhà binh.

Sau khi nghe ý-kiến của tôi qua thông-dịch-viên, các viên-chức cao-cấp trong Bộ Tư-Lệnh Cố-Vấn Quân-Sự và Viện-Trợ Kinh-Tế của Hoa-Kỳ đã đưa ngón tay cái chĩa lên trời về phía tôi mà gật gật đầu. Thấy thế, tôi không nói gì thêm.

Sau đó, không có Tỉnh nào được chọn làm lĩnh-thổ quản-thúc tù chính-trị cho toàn Vùng II.

Biện-pháp áp-dụng từ đó cho đến sau ngày đã có Hiệp-Ðịnh Paris là cho trở về quê cũ, người nào làng nấy, cư-trú cố-định và hạn-chế đi lại, các cựu-can cựu-cán và hồi-chính-viên đặc-biệt mà tin-tức tình-báo cũng như nhận xét của các giới-chức Cải-Huấn thuộc Bộ Nội-Vụ và Phục-Hoạt thuộc Bộ Chiêu-Hồi đã xếp vào loại “mìn ngụy-trang”, “khổ-nhục-kế”, chưa cho phép tự-do hoàn-toàn. Tùy theo sự xếp loại, các phần-tử ấy phải đến trình-diện mỗi tháng, mỗi hai tuần, hoặc mỗi tuần, tại Phòng Ðặc-Cảnh Quận sở-tại; tại đây, nhân-viên chuyên-trách có lập một cuốn sổ, để các đương-nhân khi đến thì ghi tên, tuổi, địa-chỉ, ngày giờ đến trình-diện, và ký tên vào, làm bằng-chứng đã được kiểm-soát để lưu hồ-sơ.

Tại Vùng I, tin-tức nội-tuyến cho biết có một số phần-tử thuộc diện nói trên đã tái-hoạt-động cho Việt-Cộng. Tôi liền đích-thân đến thử một số Xã thuộc Tỉnh Quảng-Nam để tìm hiểu tại chỗ xem sao.

Về việc trình-diện: có một số người liên-hệ đã ăn nên làm ra, hoặc đã trở thành đảng-viên quan-trọng của Việt-Nam Quốc-Dân Ðảng, không còn đến trình-diện tại Phòng Ðặc-Cảnh Quận hoăc Cuộc Cảnh-Sát Xã nữa, mà chính nhân-viên hữu-trách phải mang sổ đi tìm, bất-cứ ở đâu, lúc nào, có khi gặp rồi mà còn phải chờ chực, để được đối-tượng ký-chỉ vào sổ trình-diện, cho có hình-thức là đã kiểm-soát họ rồi.

Về việc chỉ-định cư-trú và hạn-chế đi lại: dân-chúng được tự-do đi lại và cư-trú; trừ một ít trường-hợp đặc-biệt, Cảnh-Sát không soát xét tờ khai gia-đình; Cảnh-Sát cũng ít phối-hợp công-tác với Xã-Trưởng. Do đó, có một số phần-tử nguy-hiểm đã rời khỏi địa-phương; họ được các Chủ-Tịch Ủy-Ban Hành-Chánh Xã nguyên-quán cấp giấy phép cho chính-thức ra đi, nhất là vào các thị-xã, đặc-biệt là vào Ðà Nẵng, là những nơi họ bị cấm đến, để thoát khỏi sự kiểm-soát của cơ-quan an-ninh và dễ tái-hoạt-động sau khi đã đổi vùng. Lúc đầu thì ít, về sau thì càng ngày càng nhiều.

Cả một vấn-đề hệ-trọng như thế, mà mấy năm trời không ai hay biết gì.

Việc Dân Quê Bỏ Làng Ði Theo Việt-Cộng

Vào khoảng cuối năm 1973, trung-bình vài tháng mới có một vài thanh-nam miền quê vắng nhà lâu ngày; điều-tra thì được biết họ đã lén-lút vào rừng theo cộng-quân.

Tôi cũng cho lập bảng thống-kê hằng tháng về sự-kiện này thì thấy con số mỗi ngày một gia-tăng.

Cũng như đối với các vấn-đề khác, tôi ra lệnh cho cấp dưới ghi-nhận, báo-cáo, lập bảng thống-kê, rồi so-sánh mức-độ và cường-độ tăng/giảm thế nào, không phải chỉ để biết suông mà thôi. Tôi đã chỉ-thị cho các Sở Ðặc-Cảnh Tỉnh trình lên Tỉnh-Trưởng sở-tại với đề-nghị có biện-pháp ngăn+trừng. Tôi cũng đã trình lên Tư-Lệnh Quân-Khu, đồng-thời trình lên Tư-Lệnh Ðặc-Cảnh Trung-Ương, để các nơi này trình tiếp lên cho Tổng-Thống được biết về vấn-đề này.

Về phần Cảnh-Lực thì tại mỗi Xã cũng như mỗi Phường đều có một Cuộc Cảnh-Sát, nhưng chỉ là Cảnh-Sát Sắc-Phục, kiểm-soát vệ-sinh, điều-khiển lưu-thông, kiểm-tra dân-số, chấp-lý các vụ vi-phạm luật-lệ hình-sự và thể-lệ hành-chánh hiện-hành. Ðúng ra thì họ cũng có bổn-phận ngăn-chận không để người dân từ vùng Quốc-Gia di-chuyển qua vùng cộng-sản, vì là vi-phạm quy-định hành-chánh; nhưng phần lớn họ chỉ giới-hạn nhiệm-vụ trong việc thỉnh-thoảng xét hỏi giấy tờ những người khả-nghi, còn những gì hằng ngày có liên-quan đến cộng-sản, tức là chính-trị, thì họ phó mặc cho Ngành Ðặc-Cảnh đảm-đương. Vậy mà Trung-Ương không thiết-lập cơ-cấu Ðặc-Cảnh xuống thấu cấp Xã, mặc dù Việt-Cộng từ xưa đã biết xây-dựng cơ-sở từ cấp Tổ Tam-Tam leo lần lên cấp Khóm Thôn, trong từng Xã một, rồi tiến lên cấp cao hơn.

Ðể đối-phó với Việt-Cộng ở cấp Xã, Bộ Tư-Lệnh Cảnh-Lực Quốc-Gia chỉ-định Trưởng Cuộc Cảnh-Sát Xã kiêm-nhiệm đại-diện Ngành Ðặc-Cảnh tại địa-phương mình; nhưng hầu hết các viên-chức này không am-thạo, mà cũng không ham-thích, công-tác chính-trị và phản-gián, vả lại không có nhân-viên đặc-trách tại Cuộc để giữ phần-hành chuyên-môn, nên tuy có đại-diện mà cũng gần như không. Dù theo lý-thuyết thì mỗi Cuộc đều có một vài nhân-viên phụ-trách Chương-Trình “Phụng Hoàng”, xem như để đương-đầu với Việt-Cộng, nhưng trên thực-tế thì đa-số các nhân-viên này chỉ là những ký-sự văn-phòng, lấy tài-liệu từ Ủy-Ban Phụng-Hoàng Quận, hầu hết do Ngành Ðặc-Cảnh cung-cấp, để lập hồ-sơ, thống-kê, biểu-đồ, về tình-hình hạ-tầng cơ-sở địch, chỉ để thuyết-trình mỗi khi có phái-đoàn đến thanh-tra hoặc mang đi họp, chứ hiếm khi tự mình thu-thập tin-tức hoặc tự mình tìm bắt tên Việt-Cộng nào.

Về phần chính-quyền Xã thì tuy có một Ủy-Ban Hành-Chánh nhưng nhiều nơi mọi việc đều do một mình Xã-Trưởng nắm trong tay. Thật ra, các vấn-đề quan-trọng đều do chính-quyền Quận chủ-trì. Xã-Trưởng chỉ dự họp, dự lễ, ký các loại hộ-sự chứng-thư; cũng có nơi thì lập danh-sách nhận tiền trợ-cấp di-tản, bồi-thường thiệt-hại chiến-tranh, v.v... Hầu hết Xã-Trưởng đều không quan-tâm đến việc dân làng bỏ trốn theo đối-phương; nhưng, dù có bận lòng thì cũng không làm gì được, vì không có lực-lượng, không chỉ-huy được Cảnh-Sát hay Nghĩa-Quân. Ða-số Xã-Trưởng chỉ có mặt trong Xã vào ban ngày, còn ban đêm thì về ngủ ở quận-lỵ hoặc tỉnh-lỵ cho được an-toàn.

Trong tình-trạng chiến-tranh, nòng-cốt của chính-quyền Xã là một trung-đội Nghĩa-Quân, do một hạ-sĩ-quan thuộc Chi-Khu biệt-phái đến chỉ-huy. Lực-lượng quân-sự này canh gác một số yếu-điểm vào ban đêm. Từ năm 1973, Quân-Lực thành-lập thêm một tổ-chức lãnh-thổ cấp Xã, gọi là Phân-Chi-Khu, do một sĩ-quan chỉ-huy đơn-vị Nghĩa-Quân nói trên. Phân-Chi-Khu hầu như là một văn-phòng tham-mưu hơn là một bộ chỉ-huy hành-quân. Và không phải Phân-Chi-Khu-Trưởng nào cũng ở lại tại Xã vào ban đêm.

Phân-Chi-Khu-Trưởng, có lính dưới quyền, trở thành một thế-lực mâu-thuẫn với Xã-Trưởng. Trong một đại-hội Phân-Chi-Khu thuộc Quân-Khu I tại Trung-Tâm Huấn-Luyện Nghĩa-Quân Hòa-Cầm, ở ngoại-ô Ðà-Nẵng, do Tổng-Thống Nguyễn Văn Thiệu chủ-tọa, nhiều Phân-Chi-Khu-Trưởng đã chỉ-trích các Xã-Trưởng là già-yếu, học-lực thấp, thiếu năng-động, v.v... trong lúc không có mặt các Xã-Trưởng. Tổng-Thống Thiệu đã gợi ý cho các Phân-Chi-Khu-Trưởng kiêm-nhiệm Xã-Trưởng thay thế các người này. Báo-chí đã tường-thuật cái nhíu mày của Đại-Sứ Hoa-Kỳ, và đặt câu hỏi: tổng-thống nghĩ gì khi đòi xóa bỏ tư-cách dân-cử của Xã-Trưởng, là nhân-vật được dân bầu vào Hội-Ðồng Xã và Hội-Ðồng này cử ra, trong lúc Hội-Ðồng Xã là một đơn-vị dân-cử cơ-bản trên đường dân-chủ-hóa để còn tiến tới bầu-cử Quận-Trưởng, Tỉnh-Trưởng, Thị-Trưởng, là các cấp còn lại trong hệ-thống Chính-Quyền Quốc-Gia?

Dân làng bỏ theo Việt-Cộng là một căn bệnh truyền-nhiễm. Chính-Quyền đã không ngừa bệnh mà cũng không chữa bệnh đúng cách. Chế-độ không chịu nhìn thấy những nguyên-nhân đánh mất niềm tin của người dân, và cũng không chịu chọn những phương-sách thích-ứng để khôi-phục lại niềm tin ấy, vì đã đặt quân-sự lên trên chính-trị và dân-sự, cả sau khi tình-hình đất nước đã mở vận-hội cho thế đối đầu quân-sự được bổ-sung thêm bằng thế đấu-tranh chính-trị trực diện với kẻ thù. Vấn-đề này đã vượt lên trên khả-năng và trách-nhiệm của một Tư-Lệnh Quân-Khu, tức Chính-Quyền Vùng, đặc-biệt là tướng Trưởng, viên tướng biên-thùy không có tham-vọng chính-trị nên giới-hạn cái nhìn trong con mắt nhà binh.

Riêng tại Vùng I, vào những tháng cuối-cùng của Việt-Nam Cộng-Hòa, trung-bình mỗi tháng đã có hằng chục vụ dân làng bỏ vùng Quốc-Gia vào rừng núi sống với Việt-Cộng: không còn lẻ-tẻ từng người lâu lâu lén-lút một lần, mà là cả gia-đình, nhiều gia-đình đồng loạt, công-khai chuyển-nhượng nhà đất và thanh-toán tài-sản, ồn-ào chuẩn-bị, và ngang-nhiên kéo đi, cả giữa ban ngày, trước mắt các cơ-cấu chính-quyền và đơn-vị quân-lực tại hương-thôn.

Trong các buổi họp tại Quân-Khu, các cấp lãnh-đạo không đề-cập gì đến các vấn-đề then-chốt mà tôi đã nêu ra như trên.

Dù phía Việt-Nam có cố giữ kín trong nội-bộ, nhưng chắc gì phía Hoa-Kỳ đã không nắm được những điểm khuyết/nhược đó trong sách-lược và thực-lực của Ðồng-Minh mình...

LÊ XUÂN NHUẬN

(trích từ cuốn sách hồi-ký “Về Vùng Chiến-Tuyến” của Lê Xuân Nhuận, do nhà Văn Nghệ ở nam Cali xuất-bản vào năm 1996 – ISBN: 1-886566-15-1 )

SƠN TRUNG * VẤN ĐÊ TIỀN TỆ TRUNG QUỐC

*
VẤN ĐỀ TỶ GIÁ ĐỒNG NHÂN DÂN TỆ ( NGUYÊN "YUAN" ) CỦA TRUNG QUỐC
Sơn Trung

Tháng 4. 2010, khi Hồ Cẩm Đào sang Mỹ họp LHQ, ông cũng đã hứa sẽ uyển chuyển về vấn đề tiền tệ. Loan báo này cũng làm cho Mỹ và châu Âu hoan nghênh. Đài RFA ngày 25.05.2010 loan tin với hàng chữ lớn "Mỹ - Trung hài lòng sau thương thuyết về giá trị nhân dân tệ" mà nội dung như sau: "Trung Quốc tuyên bố sẽ theo cách của mình trong vấn đề cải tổ tiền tệ, trong khi cả Bắc Kinh lẫn Washington đều tự cho là có thắng lợi trong cuộc thương thuyết về giá trị nhân dân tệ, tuy nhiều vấn đề vẫn chưa có câu trả lời.. .

“Trung Quốc sẽ thấy vấn đề hồi phục giá trị đồng nhân dân tệ là có lợi cho chính họ”, bộ trưởng Geither nói như vậy trên đài truyền hình Bloomberg. Phía Trung Quốc tuyên bố, Hoa Kỳ thấu hiểu rằng, Trung Quốc sẽ quyết định một cách độc lập về những bứơc nhất định trong cải tổ tỷ giá, dựa trên lợi ích của mình, cũng như điều kiện kinh tế thế giới và định hướng phát triển của Trung Quốc.

http://www.rfa.org/vietnamese/VietnameseNews/InternationalNews/China-and-US-each-claim-gains-on-Yuan-in-talks-05252010175847.html

Trong tháng này, đài VOA ngày 16 tháng 6 năm 2010, loan tin rất lạc quan là Trung Quốc đã đồng ý tăng giá đồng Nhân dân tệ. Và tin này đã làm cho Tổng thống Obama "hồ hởi, phấn khởi!". Nói chung, trong cuộc chiến tiền tệ này, cả hai bên Hoa Mỹ đều tuyên bố "đại thắng"!

"Bắc Kinh vẫn chịu áp lực của quốc tế muốn họ định giá lại đồng tiền để giúp giảm bớt sự mất thăng bằng của kinh tế toàn cầu, trong đó phải kể đến cán cân thương mại giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc." Tổng Thống Hoa Kỳ Barack Obama hoan nghênh loan báo hôm thứ Bảy của Trung Quốc sẽ để cho đồng tiền của họ có tỷ giá trao đổi linh hoạt hơn. Tổng thống Obama gọi quyết định của Ngân hàng Trung ương Trung Quốc là một bước xây dựng, giúp cho kinh tế toàn cầu hồi phục.

Lãnh đạo Quỹ Tiền Tệ Quốc tế cũng hoan nghênh động thái của Trung Quốc sẽ để cho đồng Nhân dân tệ được định giá lại, sau gần hai năm giữ đồng tiền này ở mức khoảng 6,8 ăn một đôla Mỹ".
http://www1.voanews.com/vietnamese/news/world/china-currency-6-19-10-96731214.html

Thật ra thiên hạ đã mắc mưu Trung Quốc. Tháng tư-2010, Hồ Cẩm Đào tuyên bố chính sách đẹp để lấy lòng thế giới và gạt thế giới. Nay tháng 6, trước hội nghị G2o sắp diễn ra ngày 26 và 27-10-2010 tại Toronto (Canada) , Trung Quốc cũng diễn lại màn cũ mà thiên hạ cũng có người tin theo.

Cả hai lần tuyên bố trên, Trung Quốc chỉ hứa hão huyền vì không nói rõ bao giờ và tỷ giá là bao nhiêu. Có thể vài tuần, vài tháng ba và tỷ giá có thể tăng 0,1% hay 0,3% ai mà biết được!
Và nếu như vậy thì coi như là không thay đổi gì cả. Cũng có thể họ tăng giá vài bữa rồi trở lại như cũ! Đấy là một chính sách tiền tệ " linh hoạt", "linh động" và mềm dẻo của Trung Quốc xin ai chớ có than van! Cũng như dân ta dại dột mà cho rằng đem tiền một tháng không có nghĩa là chỉ "học tập một tháng". Chính sách kinh tế linh hoạt là một cách nói vô cùng ngọai giao, vô cùng bóng bảy. Linh hoạt có nghĩa là thay đổi, có thể tăng, có thể giảm, có thể đứng yên, nay thế này, mai thế khác. Trung quốc đâu có nói là họ sẽ tăng trị giá đồng nguyên của họ thế mà các ông lớn trong tòa Bạch Ốc đã mừng húm! Ôi! Các ông cố vấn, các ông tiến sĩ Mỹ lẽ nào lại "dởm" đến thế sao?

Dẫu sao thì cũng có người biết đưọc mánh khóe gian xảo của Trung Quốc. Theo tin Reuters hôm thứ ba, kết thúc hai ngày Đối thoại Kinh Tế Chiến lược Mỹ-Hoa, Bộ trưởng Ngân Khố Hoa Kỳ Timothy Geithner tuyên bố rằng, thảo luận về đồng nhân dân tệ Trung Quốc có kết quả đáng khích lệ, nhưng chưa thể cho rằng Bắc Kinh sẽ nâng giá nhân dân tệ như giới lập pháp Hoa Kỳ đòi hỏi.

http://www.rfa.org/vietnamese/VietnameseNews/InternationalNews/China-and-US-each-claim-gains-on-Yuan-in-talks-05252010175847.html

Tin RFA ngày 19-6-2010, nhan đề "Hoa Kỳ nghi ngờ thiện chí của Trung Quốc"nội dung như sau: Giới lập pháp Hoa Kỳ, lên tiếng đầu tiên là nghị sĩ Charles Schumer, tuyên bố nỗ lực này của Bắc Kinh đầy mơ hồ và hạn chế. Ông Shumer là người dẫn đầu trong hành động đòi Quốc hội ra luật cho phép hành pháp sử dụng biện pháp tăng thuế nhập khẩu để chống lại những nước có chính sách lạc lõng về hối suất tiền tệ quốc tế. Nghị sĩ Schumer nói điều công bố này vẫn là điển hình cho sự đối phó của Trung Quốc khi có áp lực. Thông cáo của văn phòng nghị sĩ Schumer cho rằng khi Trung Quốc chưa nói cụ thể về thời gian thay đổi và thay đổi bao nhiêu về hối suất, thì Hoa Kỳ chưa thể cảm nhận được rằng Bắc Kinh bắt đầu hành động theo luật tắc quốc tế. Người đứng đầu về chiến lược tiền tệ toàn cầu của công ty Brown Brothers ở New York, ông Marc Chandler, tuyên bố ông nghi ngờ thiện chí của Trung Quốc trong việc này, và chỉ lời nói suông không đủ.

http://www.rfa.org/vietnamese/VietnameseNews/InternationalNews/China-move-vague-and-limited-us-senator-schumer-06192010160040.html

Luận điệu của Trung Quốc vẫn là ngang ngược và dối trá.Trung Quốc tỏ ra độc lập, kiên cường, bất khuất khi tuyên bố: Trung Quốc sẽ theo cách của mình trong vấn đề cải tổ tiền tệ.. .Trung Quốc sẽ quyết định một cách độc lập về những bứơc nhất định trong cải tổ tỷ giá, dựa trên lợi ích của mình, cũng như điều kiện kinh tế thế giới và định hướng phát triển của Trung Quốc.

http://www.rfa.org/vietnamese/VietnameseNews/InternationalNews/China-and-US-each-claim-gains-on-Yuan-in-talks-05252010175847.html

Trung Quốc tỏ ra ngang ngược. Một đàng họ tỏ ra mềm dẻo, một mặt rất là ngoan cố khi các nhà báo và các nhà kinh tế, chính trị thế giới muốn đưa ra bàn tại hội nghị G20 nhưng Trung Quốc khước từ:
"Có nhiều phần chắc tiền tệ của Trung Quốc sẽ được mang ra bàn tại hội nghị này, nhưng báo chí Trung Quốc hôm thứ Sáu dẫn lời các quan chức của họ nói rằng Trung Quốc sẽ không tham gia bất cứ cuộc thảo luận nào liên quan đến Nhân dân tệ."
http://www1.voanews.com/vietnamese/news/world/china-currency-6-19-10-96731214.html
Tin RFA ngày 18-6-2010 loan tin "Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama đã gởi văn thư cho các lãnh tụ G20, lưu ý sự dị biệt gay gắt về lập trường tiền tệ Trung Quốc, và việc Âu Châu ra sức ứng phó tình trạng thâm hụt ngân sách đáng ngại.

Theo một viên chức Canada thì chính sách tiền tệ gây nhiều tranh cãi của Trung Quốc sẽ được thảo luận tại thượng đỉnh G20 dù Bắc Kinh cảnh báo là đừng nêu lên vấn đề nầy tại hội nghị.

Hiện Trung Quốc ngày càng gặp áp lực quốc tế là phải định lại tỷ giá đồng nhân dân tệ, mà theo Washington, Bắc Kinh cố tình giữ ở mức thấp có lợi cho hàng xuất khẩu của Trung Quốc và góp phần gây nên tình trạng thất nghiệp tại Hoa Kỳ."

http://www.rfa.org/vietnamese/VietnameseNews/InternationalNews/US-China-face-off-over-currency-ahead-of-G20-06182010202355.html

Nghe Trung Quốc nói thì thiên hạ khoái chí vỗ tay đồm độp nhưng sau hai ba ngày suy nghĩ ý nghĩa sâu xa của lời nói và nhìn vào hành động của Trung Quốc, thiên hạ đã tỉnh ngộ!
Nay thì chính giới Mỹ tỏ ra bất mãn khi họ nhận ra Trung Quốc đã lươn lẹo trong lời nói và hành động.

RFA 23.06.2010 loan tin:

Các nhà lập pháp Hoa Kỳ vẫn tỏ ra phẫn nộ đối với chính sách tiền tệ của Trung Quốc, mặc dù Bắc Kinh mới công bố một chính sách gọi là uyển chuyển về hối suất nhân dân tệ.

Chính sách tiền tệ của Bắc Kinh bị Quốc hội Mỹ lên án là giữ giá thấp để có lợi thế sắc bén bất công trên thị trường thế giới. Quốc hội Hoa Kỳ hô hào trả đũa.

Cả hai đảng Dân chủ và Cộng hoà đều muốn ra luật để trừng phạt điều họ gọi là thao túng tiền tệ, coi đó như biện pháp trợ giá bất hợp pháp, và luật lệ phải giúp hành pháp Mỹ áp thuế lên hàng Trung Quốc.

Hôm thư tư dân biểu Tim Murphy của đảng Công hoà tuyên bố từ nhiều thập niên Trung Quốc đã cho gián địêp dọ thám, chuyển vũ khí sang cho những kẻ thù của Mỹ ở Trung Đông, ăn cắp bản quyền, làm giả hàng Mỹ. Ông cho rằng những người quýêt định chính sách ở Bắc Kinh đã phá giá bán rẻ hơn hàng Mỹ tới 40% bằng cách giữ giá đồng yuan thấp so với Mỹ kim.

Dân biểu Dân chủ Tim Ryan tuyên bố nếu Trung Quốc muốn tham dự nền thương mại toàn cầu thì phải nhập cuộc theo cùng luật lệ với mọi người khác, nhưng hiện nay Bắc Kinh không làm như vậy. Dân biểu Betty Sutton của đảng Dân chủ mô tả cuộc đấu tranh về tiền tệ với Trung Quốc là cuộc chiến phải đánh và phải thắng trong thời gian ngắn.

Giới lập pháp Hoa Kỳ đã dự thảo một loạt dự luật nhắm vào Trung Quốc ở nhiều vấn đề, từ trị giá tiền tệ, bản quyền trí tuệ, đến quy chế ưu đãi cho hàng hoá và dịch vụ của Trung Quốc dành cho các hợp đồng công chi của chính phủ Mỹ.

http://www.rfa.org/vietnamese/VietnameseNews/InternationalNews/Angry-US-lawmakers-target-China-currency-06232010211337.html

Đài VOA, ngày 23-6-2010 với nhan đề "Bộ trưởng Thương Mại Mỹ: Đồng Nguyên vẫn thấp so với trị giá thực" loan tin:

Hình: VOA

Bộ trưởng Locke nói rằng Bộ Thương Mại đang duyệt xét lại yêu cầu của 2 công ty Mỹ muốn áp dụng thuế chống bán phá giá đối với Trung Quốc

Bộ trưởng Thương Mại Hoa Kỳ Gary Locke nói rằng Trung Quốc vẫn giữ tỉ giá đồng nguyên thấp mặc dù mới đây nước này đã quyết định cho tăng hối suất giữa đồng nguyên với đồng đô la. Hôm thứ Tư ông Locke nói trước các thượng nghị sỹ rằng bộ Thương Mại đang duyệt xét lại những yêu cầu của 2 công ty Mỹ muốn áp dụng “ các sắc thuế đối trọng” nhắm vào tiền Trung Quốc. Bộ trưởng Locke và Đại diện Thương mại Hoa Kỳ Rom Kirk nói rằng họ dự kiến các nhà lãnh đạo trong khối G-20 sẽ thảo luận về trị giá của đồng nguyên khi họp thượng đỉnh tại Canada vào cuối tuần này. Thứ Bảy tuần trước, ngân hàng trung ương Trung Quốc loan báo những kế hoạch để hối suất đồng nguyên được linh động hơn. Hôm thứ Tư, các thượng nghị sỹ Hoa Kỳ tỏ ý ngờ vực về hành động này của Trung Quốc và than phiền rằng hành động của Trung Quốc chưa đủ xa. Các nhà làm luật Hoa Kỳ chỉ trích rằng Trung Quốc giữ giá đồng nguyên thấp một cách giả tạo để tạo ưu thế giá rẻ cho hàng hóa Trung Quốc xuất khẩu sang các thị trường thế giới. Càng ngày Trung Quốc càng bị nhiều áp lực từ Hoa Kỳ, Liên Hiệp Châu Âu và Quĩ Tiền Tệ Quốc Tế buộc họ phải tăng trị giá đồng nguyên.
http://www1.voanews.com/vietnamese/news/world/us-china-currency-6-23-10-97031629.html

Trên đây là những tin cho biết Trung Quốc đã đồng ý nâng giá đồng nhân dân tệ dù chỉ là tượng trưng để phỉnh phờ thiên hạ, nay thì Trung Quốc lật mặt ngay. Thay đổi một bữa lại trở về giá cũ! Sao họ không chờ sau hội nghị G20, chỉ còn mấy ngày nữa thôi thế mà chịu không nổi? Phải chăng phe diều hâu trong đảng tấn công, gây áp lực? Hoặc một ngày thôi mà đã thiệt hại vô số? Nhiều kẻ than phiền :"Ông Trung Quốc thiệt là không xài nổi! Và thiệt là khó chơi!" Ấy! Cổ nhân Việt Nam đã nói rồi: "Quân tử nhất ngôn là quân tử dại,
Quân tử nói đi nói lại là quân tử khôn"!
Chỉ có người đần trong truyện cổ tích mới nghe theo lời đường mật của bọn chuyên bịp!

Đài RFA ngày 22.06.2010 nhan đề " Trung Quốc lại giữ và hạ giá đồng yuan" loan tin:
Trung Quốc lại giữ và hạ giá đồng yuan sau khi thi hành chính sách thả nổi hạn chế, trong một kế hoạch có tính toán để nhấn mạnh chính sách này không phải chỉ theo chiều nâng giá tiền tệ. Những ngân hàng lớn của Nhà nước Trung Quốc đã kìm giá đồng yuan, một ngày sau khi giá đồng tiền này tăng không nhiều nhưng cùng là mức kỷ lục tính từ năm 2005 đến nay, và là điều hiếm thấy Bắc Kinh thực hiện. Hôm thứ Hai, đồng tiền Trung Quốc đã tăng giá 0,4%, qua cuối ngày thứ ba lại hạ 0,2%.

http://www.rfa.org/vietnamese/VietnameseNews/InternationalNews/China-makes-good-on-flexibility-vow-yuan-falls-06222010211826.html

Bản tin đài VOA ngày 20-6-2010 loan tin :
"Ngân hàng Trung ương Trung Quốc hôm nay thông báo sẽ không thực hiện một lần điều chỉnh lớn về tỷ giá hối đoái của đồng Nguyên.
Thông báo đăng trên trang web của ngân hàng hôm nay nói rằng giới hữu trách phải tiếp tục kiểm soát các dao động về tỷ giá hối đoái để duy trì sự ổn định căn bản của đồng Nguyên."

http://www1.voanews.com/vietnamese/news/china-currency-6-20-10-96759074.html

Tờ VN Express ngày 21-6-2010 viết như sau: "Trung Quốc gây sốc thị trường tiền tệ".

Một ngày sau cam kết điều hành đồng NDT linh hoạt hơn, Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) lại bất ngờ quyết định giữ nguyên chính sách tỷ giá và không tăng giá đồng NDT.

PBOC cho rằng, hiện đại không có bất kỳ yếu tố căn bản có lợi nào ủng hộ cho việc thả nổi đồng NDT, cũng như nới rộng biên độ dao động của đồng tiền vốn thường được gọi là “Đồng tiền nhân dân” (People’s money). Giữ nguyên tỷ giá ở mức “có lợi và cân bằng” sẽ góp phần giữ ổn định tốc độ tăng trưởng nền kinh tế, và giúp chính phủ rảnh tay trong việc tái cấu trúc nền kinh tế chuyển dần sang dịch vụ và tiêu dùng. Trong bản báo cáo, PBOC hé mớ định hướng điều hành chính sách tỷ giá mới sẽ dựa nhiều hơn vào nền tảng kho dự trự ngoại hối khổng lồ thay vì các yếu tố chủ quan được Bắc Kinh đưa ra.

http://vnexpress.net/GL/Kinh-doanh/Quoc-te/2010/06/3BA1D2B3/

Nói tóm lại, Trung Quốc nhất định " chống Mỹ cứu nước" và để làm bá chủ thiên hạ. Theo nhiều nhà kinh tế, Trung Quốc thủ đoạn khi hạ giá đồng nguyên của họ là để kiếm lời. Ông Clinton là vua playboy nên chẳng lo nghĩ gì vấn đề này, nhưng tổng thống Bush đã nhiều lần đặt vấn đề này mà Trung Quốc làm ngơ. Nay Obama quyết liệt thì Trung Quốc miệng lưỡi mềm dẻo nhưng thực tế thì vẫn khư khư giữ đường lối cũ. Trung Quốc không thể nâng giá đồng nguyên vì:
- không còn lời lãi bao nhiêu!
- số Mỹ kim cất trong kho sẽ bay hơi ít nhiều.
-hàng hóa tăng giá, it người mua đi.
-sẽ phải đóng cửa một số công ty, sa thải một số công nhân, Và như thế sẽ gây ra nạn thất nghiệp, có thể xảy ra bạo loạn nguy cơ cho nền cai trị của cộng sản.

Nếu Trung Quốc muốn hòa thì mỗi bên phải nhường một bước. Nhưng e Trung Quốc quyết chiến, mà kinh tế là một chiến thuật rất hữu dụng trong giai đoạn này để đánh phá tư bản Mỹ. Hơn nữa, phe quân phiệt đang lăm le tiến quân, nếu Hồ Cẩm Đào không nghe họ thì sẽ bị đảo chánh để cử một tay quân phiệt lên gây máu tanh trong thế giới này!

Nhưng ma quỷ mưu cao mà thầy pháp cũng cao tay thì vấn đề sẽ trở nên khác. Rõ ràng là cuộc thế chiến thứ ba đã xảy ra bắt đầu bằng nguyên nhân vật chất đó là kinh tế và dầu hỏa.

Nếu thảo luận hòa bình không xong, thì đường ai nấy đi. Trung cộng hạ giá đồng nguyên thì Mỹ và Tây Âu sẽ hạ giá tiền tệ của họ. Nay đồng Euro hạ giá ngang ngửa đồng Mỹ kim, và Mỹ kim cũng đã hạ giá rồi và Mỹ đã in thêm tiền rồi.

Ngoài ra chính sách thuế khóa sẽ được áp dụng. Mỹ đánh thuế hàng Trung Cộng thì Trung Cộng cũng đánh thuế hàng Mỹ. Cuối cùng, Mỹ phải rút vốn và công ty về Mỹ và bế môn tỏa cảng với Trung Cộng. Thị trường Mỹ là thị trường lớn nhất chiếm gấp nhiều lần thị trường thế giới. Trung Cộng nhún nhường thì còn kiếm được cháo, nếu hùng hổ thì sẽ ra sao? Chúng ta tưởng tượng cảnh hai tiệm phở cạnh tranh. Ban đầu giá mỗi tô phở là 30 ngàn, xuống hai chục ngàn, xuống năm ngàn và đi đến chiến thuật " mua một tặng một" lúc đó phải có một bên chết! Bấy giờ thì phải dao mác, gây gộc để trả hận thôi! Người Trung Quốc đã sẵn sàng. Phe quân phiệt Trung cộng đã sẵn sàng!

RFI * NẠN BUÔN NGƯỜI VIỆT NAM

TIN TỔNG HỢP * CÔNG NHÂN TRUNG QUỐC VÙNG LÊN

Hình: AFP

Chia sẻ

Tin liên hệ

RFI * TRUNG QUỐC BÀNH TRƯỚNG

Tuesday, June 22, 2010

NGUYỄN THIÊN THỤ * DU LỊCH XỨ HỒ

-Thưa đại quan, xin cho biết đây là lãnh thổ nước nào mà thành trì "hoành tráng" như thế?
Đại quan cười mà nói:
-Thưa quý đại diện, đây là "Đại Hồ quốc", là một quốc gia hùng mạnh nhất thế giới, "khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng"!

Trên đường đi, hai cậu thấy một đám tiểu yêu hồ đang đùa giỡn với nhau. Thấy đại quan và hai công tử đến, bọn chúng vẫn thản nhiên nô đùa, không hề sợ hãi. Lão quan già lấy roi ngựa xua đuổi, chúng vẫn không đi mà còn ném đá vào ba người mà nói:
-Chúng ông đéo sợ chúng mày!

Khi ông quan mũ đỏ và hai công tử đến cửa thành thì cửa thành rộng mở, hai công tử theo lão quan mà bước vào bên trong. Trong thành cây cối xanh tươi, hoa nở khắp nơi, chim kêu ríu rít. Lão quan đắt hai chàng vào một cung điện uy nghi, ngoài đề "Tổng trấn phủ".
Từ ngoài cửa vào trong là những hàng quân lính, rồi đến những hàng thanh niên, thiếu nữ cầm cờ hoan hô hai công tử.
Bước lên thềm thì thấy những giai nhân chân trắng dài, eo thon, ngực nở tiến ra vừa ca vừa múa xung quanh hai chàng. Hai chàng rất "phấn khởi, hồ hởi".

Bước vào bên trong thì thấy trên cao là một bậc vương công, mão cao áo dài, cái đuôi màu đỏ rất to, cong lên ở phía sau, xung quanh có lính cầm quạt đứng hầu. Hai công tử bước vào quỳ lạy. Bậc vương công nói:
-Ta là Tổng trấn Đại Văn Minh thành, xin gửi lời chào mừng hai "đại biểu "đã tới tham quan tệ trấn.
Hai chàng thưa rằng:
-Bọn chúng tôi là học trò vô danh tiểu tốt, không đại diện cho ai, xin đừng gọi là "đại biểu", làm cho chúng tôi xấu hổ. Xin hỏi quan Tổng trấn, Ngài gọi chúng tôi đến là vì nguyên do nào, mục đích nào?
Quan Tổng trấn cười mà bảo:
-Khi hai "đại biểu" khởi tâm đi núi Châu Thới thì ban An Ninh bản trấn đã biết, bọn họ báo cáo lên Trấn, ban lãnh đạo bèn ra lệnh họ điều tra lý lịch hai đại biểu thì thấy lý lịch hai đại biểu rất tốt cho nên ta hạ lệnh cho người rước hai đại biểu về đây.
-Thưa quan Tổng trấn, xin cho biết Ngài cần gì ở chúng tôi?
Quan cười:
-Đêm xuân ta hãy còn dài. Hai cậu sẽ biết sau. Giờ đây xin mời hai đại biểu dự đại yến do bản trấn mời.
Hai công tử bèn theo quan tổng trấn bước vào đại sảnh thì thấy cỗ bàn linh đình đã dọn sẵn. Xung quanh chật ních những thiếu nữ xinh đẹp, tươi mát. Khi quan Tổng trấn và hai công tử an tọa thì các quan khách khác lần lượt tiến vào. Ông nào cũng mũ cao, áo rộng kéo cái đuôi dài. Xem vẻ như ông nào đuôi dài nhất, màu đỏ nhất là quan cao nhất.

Sau khi khách an tọa, quan Tổng trấn giới thiệu hai chàng với khách, và cũng giới thiệu các nhân vật quan trọng trong bữa tiệc. Sau khi giới thiệu, các thiếu nữ phục vụ bước vào rót rượu mời khách. Các cô đứng sát vào hai chàng khiến cho toàn thân hai chàng như bốc cháy. Lợi dụng khi các nàng đứng gần, hai chàng quan sát mông và thì không thấy các nàng có đuôi, có lẽ họ đã giấu kín đuôi chồn. Thanh Hà công tử tinh nghịch sờ thử thì cũng không phát giác điều gì mới lạ. Cô nàng phục vụ cười mà nói nhỏ bên tai chàng:
-Xin bảo đảm còn nguyên xi, chánh gốc hiệu Nai vàng, không có đuôi đâu! Vui lòng khách đến, vừa lòng khách đi, đại biểu muốn gì cứ nói ra, chúng tôi sẽ phục vụ từ A đến Z!

Xong tiệc, lính hầu đưa hai công tử vào phòng nghỉ. Mỗi cậu mỗi phòng, được hai thiếu nữ hầu hạ. Hai thiếu nữ bảo khách nằm xuống và đấm bóp toàn thân. Hai công tử sảng khoái toàn diện. Trong khi hầu hạ, hai cô chuyện trò với hai công tử. Một cô hỏi:
-Đại biểu có dự định đầu tư vào đất nước chúng tôi không? Đất nước chúng tôi tự do, dân chủ, đang phát triển, rất cần vốn đầu tư ngọai quốc. Nếu đại biểu đầu tư, chúng tôi sẽ giành cho đại biểu nhiều ưu tiên. Hơn nữa, xứ chúng tôi nhiều thiếu nữ đẹp, nhiều cuộc vui chơi giải trí. Đầu tư vào nước chúng tôi, các đại biểu sẽ có nhiều lợi ích về vật chất và tinh thần.
Hai công tử tạ từ mà nói rằng:
-Rất tiếc, chúng tôi là học sinh ăn bám vào cha mẹ, không có tiền đầu tư. Tuy nhiên khi về, chúng tôi sẽ vận động các nhà kinh doanh nước tôi bỏ vốn đầu tư vào quý quốc.

Ngày hôm sau, quan Tổng trấn nói:
-Ở đây có nhiều gái đẹp. Hai đại biểu nên sang đây đầu tư thì sẽ có lắm vui vẻ và nhiều lợi ích.
Hai chàng chối từ, vì sợ chơi với loài hồ e nguy hiểm, chỉ xin đi chu du thành nội . Quan xin đồng ý, sai hai hướng dẫn viên du lịch đưa hai công tử đi.

Đi theo hai chàng là hai hướng dẫn viên đầu đội mũ đỏ, mang áo đỏ, chân mang giày đỏ và tay cầm giáo đỏ. Nơi đây nhà cửa san sát, phần lớn là đền đài dinh thự và công viên rộng lớn. Trên công viên, từng tốp nam nữ nhảy múa, ca hát.
Hai chàng nghe như một điệu dân ca:

Yêu cha già
Yêu mẫu quốc
Yêu hòa bình tổ quốc chúng ta!

Đến một công viên khác, chàng thấy rất đông người tụ họp. Chàng hỏi hai hướng dẫn viên du lịch:
-Những người này là ai? Là dân chúng, quan viên, hay lính tráng?
Hai hướng dẫn viên du lịch đáp:
-Đó là nhân dân yêu nước.
-Khi hai chàng dừng lại ngắm cảnh, thì một nhân dân vai mang băng đỏ, ngực có bảng hiệu, tiến đến nói to với hai chàng:
-Nước chúng tôi đang thực hiện ba dòng thác cách mạng là Cách mạng Quan hệ sản xuất , Cách mạng Văn hóa tư tưởng và Cách mạng Khoa học Kỷ thuật mà cách mạng khoa học kỹ thuật là then chốt". Đến đây, người nhân dân thấy hai hướng dẫn viên mắt nhìn mĩ nữ ở đàng xa đang đi tới nên nói nhỏ: Nếu hai đại biểu yêu ai, thì xin đăng ký kết hôn để cho họ sớm xuất ngoại mà "theo chàng về dinh". Cơ quan chúng tôi sẽ hướng dẫn mọi thủ tục và lệ phí rẻ như bèo!
Nhân dân này nói xong bỏ đi thì một nhân dân khác tới, cũng băng đỏ, huy hiệu trước ngực, tiến đến trước mặt hai chàng nói to:

-Đoàn kết! Đoàn kết!
Hỡi các Việt kiều
Yêu nước trên hết!
Đầu tư thật nhiều
Là yêu nước Việt!

Khi thấy hai hướng dẫn viên du lịch mệt mỏi, ngáp dài, không còn chú ý nghe, người "nhân dân" nói nhỏ:
-Xin đại biểu ký giấy hợp tác đầu tư với công ty chúng tôi trong việc đưa công nhân ra ngoại quốc lao động. Hai đại biểu sẽ được hưởng hoa hồng rất cao! Hoặc hai đại biểu muốn thưởng thức "của ngon vật lạ", nước tôi gì cũng có, chúng tôi sẽ phục vụ tận tình!

Hai hướng dẫn viên hỏi chàng muốn đi đâu nữa không. Hai chàng muốn đi thăm nhân dân. Hai hướng dẫn viên tỏ vẻ ngần ngại, Văn công tử bèn rút một nén bạc tặng thì hai chàng tuân lời. Đi một đoạn xa, thấy nhà cửa lụp xụp, dân chúng nghèo đói xác xơ. Thấy hai hướng dẫn viên cầm giáo đỏ, họ tỏ vẻ sợ hãi mà lánh xa. Chàng nghe có tiếng lầu bầu:
-Tiên sư chúng mày đến đây làm gì?

Đột nhiên có tiếng bom nổ, đạn bay và tiếng chó sủa vang. Hai hướng dẫn viên hoảng hốt bỏ chạy, miệng la to:"Phản động!" Phản động!" Hai công tử sợ hãi chạy theo, giật mình tỉnh dậy, hóa ra chỉ là một giấc mộng.

TS.NGUYỄN PHÚC LIÊN * KINH TẾ TRUNG CỘNG *

Tuesday, June 22, 2010

RFA * TIẾN SĨ VIỆT NAM

Trân Văn, thông tín viên RFA

2010-06-21

Dễ hơn học tiểu học!

Ai có máy in thì có thể phát bằng hay là bán bằng cho người khác được nhưng mà những người hiểu biết thấy những cái bằng đó vô giá trị và khinh bỉ những người có bằng cấp đó.

GS Trần Hữu Dũng

Bằng thật?

Thực sự những người mà làm những cái bằng giả như vậy rất là khôn ngoan. Họ dùng những tên rất là kêu, những cái tên đó giống như là trường thật.

GS Trần Hữu Dũng

Theo dòng thời sự:

RFA * TRUNG HOA & MỸ

Ngọc Trân, thông tín viên RFA

2010-06-21

Muốn so găng với Hoa Kỳ?

Chúng ta nên trả đũa Hoa Kỳ như ăn miếng trả miếng và bán vũ khí cho Iran, Bắc Hàn, Syria, Cuba và Venezuel.

Ô. Lưu Môn Hùng

Tấn công có chủ đích

Làm mất mặt Hoa Kỳ

Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ đã đồng ý đến thăm Bắc Kinh vào năm 2010. Thế nhưng, Trung Quốc đã làm mất mặt Hoa Kỳ khi tuyên bố hủy bỏ chuyến thăm của ông Gates vào giờ phút chót mà không cho biết lý do.

Tôi tin rằng việc bán vũ khí đã gửi tín hiệu sai lầm tới Trung Quốc, đó là Trung Quốc xem Mỹ là đối tác cũng như bạn bè, trong khi phía Mỹ xem Trung Quốc như là kẻ thù.

Thiếu tướng Chu Thành Hổ

Theo dòng thời sự:

Monday, June 21, 2010

TRANH LUẬN VỀ “TÂM TƯ TỔNG THỐNG THIỆU”

Thứ ba, ngày 15 tháng sáu năm 2010

TRANH LUẬN VỀ “TÂM TƯ TỔNG THỐNG THIỆU”

NGUYỄN ĐẠT THỊNH * ĐIỂM SÁCH

Tâm Tư Tổng Thống Nguyễn Văn Thiệu

“Tâm tư tổng thống Nguyễn Văn Thiệu” là quyển sách mới nhất của ông Nguyễn Tiến Hưng; tác phẩm trước ông viết, “Hồ sơ mật dinh Ðộc Lập” đã tạo tín nhiệm với độc giả, do đó lần này tác phẩm mới của ông rất thành công, ngay trong buổi ra mắt tại Nam Calif. Ký giả Vi Anh viết, “Mười bốn năm ở Little Saigon chưa bao giờ người viết bài này thấy một cuộc ra mắt sách nào số người tham dư đông đảo, nghiêm trang như cuộc ra mắt sách “Tâm Tư Tổng Thống Nguyễn văn Thiệu”
Ông Vi Anh kể, “Ngày Chủ Nhựt 16-5-2010, tại Rose Theater, Thành phố Wesminster, tác giả tiến sĩ Nguyễn Tiến Hưng từng là bộ trưởng kế hoạch, cố vấn ngoại giao cho cố TT Nguyển văn Thiệu ra mắt sách “Tâm Tư Tổng Thống Nguyễn văn Thiệu”.
Ông Hưng là người làm việc gần gũi TT Thiệu khi ở trong nước, và khi ra hải ngoại tới lui rất thường với TT sau 75. Có thể nói ông là một nhân chứng sống, hiểu biết tường tận tâm tư TT Thiệu đối với đồng minh Mỹ.”
Vi Anh mô tả chi tiết cuộc ra mắt sách,“ khoảng 650 ghế trong hội trường ngồi đầy cả, mà nhiểu người còn đứng lắng nghe phía sau. Trong bài nói chuyện có vẻ hàn huyên tâm sư, tâm tình với nhau hơn là diễn thuyết, hay diễn giảng, tác giả tâm tình tâm sự cứu cánh của Ông khi viết quyển “Tâm Tư Tổng Thống Nguyễn văn Thiệu”, Ông muốn cho lớp trẻ người Mỹ gốc Việt ở quê hương thứ hai là nước Mỹ này rút kinh nghiệm. Tại sao một chánh quyền qui mô như Mỹ lại có một lổ hỏng trong thòi kỳ chiến tranh như Chiến tranh VN. Cái lổ hỏng đó Tiến sĩ Nguyễn Tiến Hưng gọi là hiện tượng Kissinger (phenomenon Kissinger – chữ phenomenon (Anh), phénomène (Pháp) hiểu theo nghĩa một thứ kỳ quặc. Kỳ quặc nhưng đóng một vai trò quan trọng cho sư sụp dổ VNCH. Phần dẫn nhập của Ts Hưng làm cho người nghe liên tưởng đến những câu hết sức quen thuộc trong tập thề người Mỹ gốc Việt lâu nay, làm kẻ thù Mỹ thì dễ làm bạn với Mỹ thì khó.”

Chưa được đọc quyển “tâm tư tổng thống Nguyễn Văn Thiệu”, nhưng tôi biết nhiều khó khăn, nhục nhã của ông Thiệu qua quyển “Hồ sơ mật dinh Ðộc Lập”.
Mặc dù thương cảm cho cái yếu thế của vị tổng thống Việt Nam Cộng Hòa, trong cảnh lãnh tụ một quốc gia nhược tiểu đi xin, rồi nhận, và cố giữ viện trợ Mỹ cho đất nước mình vừa nghèo đói, vừa lâm nguy trước cuộc chiến tranh xâm lược của Việt Cộng, nhưng tôi vẫn không đồng ý với tác giả về việc vẽ chân dung ông Thiệu qua một góc duy nhất: góc đối ngoại, cắn răng chịu nhục với những chính phủ Hoa Kỳ, người đồng minh thiếu tín nghĩa, không tôn trọng danh dự, hèn nhát bỏ chiến trường tháo chạy.
Ông Hưng biết rất rõ là ngoài bức chân dung “người đồng minh bị phản bội”, ông Thiệu còn một vai trò nữa: ông là tổng thống của một quốc gia 30 triệu dân, và là tổng tư lệnh của một quân đội 1 triệu quân nhân, đã chiến đấu trong suốt vài chục năm dưới quyền ông, từ lúc ông là một thiếu úy cho đến lúc ông trở thành một tướng lãnh tư lệnh sư đoàn, quân đoàn, rồi tổng tư lệnh quân đội.
Ông đã làm những gì để 30 triệu người dân Nam Việt được tiếp tục sống trong tự do, và để 1 triệu người lính dưới quyền ông có thể chiến đấu bất khuất dù không có viện trợ Mỹ.

Ðó chỉ là một trong nhiều nhận định của tôi về tổng thống Thiệu; trong những năm ông còn sống tôi đã viết rất nhiều bài báo chỉ trích việc ông, một tổng tư lệnh, bỏ chạy, an toàn đem toàn bộ gia đình ra ngoại quốc, trong lúc quân đội còn đang giao tranh với địch và đang thất thế vì lỗi lầm chiến lược và chính trị của ông. Tôi không muốn dùng những chữ nặng hơn chữ “lỗi lầm”.
Có lần nhân khi ông tuyên bố tại hải ngoại là ông sẵn sàng đóng vai quyển từ điển sống về chiến tranh Việt Nam cho bất cứ người Việt nào muốn hỏi về cuộc chiến này, tôi đã viết bài xin ông mở quyển từ điển đến chữ “T” để cùng thảo luận với tôi về “tỉnh lộ 7b” và cuộc rút lui thê thảm ngày 15 tháng Ba, giúp Văn Tiến Dũng tiêu diệt toàn bộ lực lượng của Quân Ðoàn 2, sau khi ông Thiệu đã lột hết vũ khí nặng của họ.
Giờ này ông Thiệu không còn nữa, tôi xin thảo luận với ông về cuộc rút quân mà ông ghi nhận không chính xác, phê phán bất công.
Ðiều không chính xác thứ nhất, trên trang 444 của quyển “HỒ SƠ MẬT DINH ÐỘC LẬP”, ông viết như sau, “Toàn bộ sư đoàn 23 bộ binh đã được điều động về Pleiku: việc phòng thủ Banmethuột giao lại cho một liên đoàn Biệt Ðộng Quân và Ðịa Phương Quân, phần lớn gồm dân Thượng. Tướng Phú ở lại Pleiku, cách Ban Mê Thuột 94 dậm về phía Bắc. Khi địch tấn công Ban Mê Thuột ông ta bị cô lập hoàn toần và không thể điều động SÐ 23BB để chiếm lại thế thượng thủ được nữa.”
Chi tiết này hoàn toàn sai, tướng Phú không hề có toàn bộ SÐ 23BB tại Pleiku; và một trung đoàn của SÐ này, trung đoàn 53, do trung tá Ân chỉ huy vẫn phòng thủ BMT, cả vị tư lệnh phó SÐ, đại tá Nguyễn Thế Quang, cũng có mặt tại thành phố này, thành phố từ 1975 đã trở thành Buồn Muôn Thủa đối với người Việt lưu vong.
Tối mùng 9 tháng Ba, tư lệnh QÐ 2, thiếu tướng Phạm Văn Phú, còn đáp trực thăng xuống BMT, đi thanh tra hệ thống phòng thủ của phi trường Phụng Dực, căn cứ tử thủ sau này của trung đoàn 53. Ông và đại tá Quang, trung tá Ân đã thảo luận rất lâu về phương thức phòng thủ của một trung đoàn, chống lại 3 sư đoàn bộ binh địch, có một lực lượng pháo binh và thiết giáp hùng hậu yểm trợ.
Nói cách khác là cuộc tấn công BMT không hề là một bất ngờ chiến thuật đối với những giới chức quân sự tại QK II, mặc dù nó là một bất ngờ chiến lược cho vị tổng tư lệnh quân đội tại Sài Gòn, trung tướng Nguyễn Văn Thiệu.
Tại Pleiku, thiếu tướng Phú chỉ có một trung đoàn 45 (trú đóng tại căn cứ Hàm Rồng); sáng ngày 14 tháng Ba 1975, đại tá Phùng Văn Quang, trung đoàn trưởng, được lệnh đưa trung đoàn về giải cứu BMT. Ðêm hôm trước, ông Phú chỉ thị cho ông Quang võ trang tối đa súng chống chiến xa cho chiến sĩ trong nhiệm vụ tái chiếm BMT, vì trung tá Ân đang đối phó với vài chục chiến xa quanh phi trường Phụng Dực.
Quân nhân trong trung đoàn háo hức chờ trực thăng đến căn cứ Hàm Rồng đón họ, họ háo hức trong nhiệm vụ vô cùng thiết thân là giải cứu BMT, nơi có hậu cứ của trung đoàn với toàn bộ vợ con họ ở đó. Bà đại tá Quang, mặc quân phục của chồng, cũng xách theo một khẩu M 72. Ông bà còn 2 đứa con sống trong thành phố đang lọt vào tay giặc.
Tôi dài lời mô tả cuộc hành quân “tái chiếm” BMT là để ông thấy tướng Phú không hề có nguyên cả SÐ 23 BB tại Pleiku, nếu có ông đã không đưa chỉ 1 trung đoàn xuống đánh 3 sư đoàn Việt Cộng. Hy vọng ông thấy đây là biện pháp tuyệt vọng của vị tư lệnh Quân Ðoàn 2.
Sáng 14 tháng Ba chính tướng Phú đã có mặt tại Hàm Rồng, kiểm điểm vũ khí chống chiến xa của binh sĩ trước lúc đoàn trực thăng đầu tiên cất cánh; sau đó ông đi Cam Ranh phó hội.
Tại đây ông xin hai vị tướng cấp trên của ông, một vị là tổng tư lệnh Nguyễn Văn Thiệu, vị kia là tổng tham mưu trưởng Cao Văn Viên tăng viện cho QK II (trang 447). Ông Nguyễn Tiến Hưng, viết, “Ông ta xin thêm quân tăng cường và trực thăng, nhưng được Viên cho biết quân trừ bị đã xử dụng hết rồi,” câu trả lời này khiến tôi viết ở đoạn trên là dù trên cấp chiến thuật, tướng Phú không bị bất ngờ vì cuộc tấn công BMT, nhưng BMT đã là một bất ngờ chiến lược cho tổng tư lệnh Nguyễn Văn Thiệu.
Bất ngờ này được nhìn thấy rõ qua câu trả lời của đại tướng Viên khi ông nói lực lượng tổng trừ bị của Việt Nam “đã bị xử dụng hết rồi.”
Lực lượng TTB là quân xe, quân pháo trên bàn cờ chiến tranh Việt Nam; năm 1972 chính lực lượng này đã tự xé thành 3 cánh để giữ vững cả 3 mặt trận Quảng Trị, Kontum và An Lộc.
Nhưng tháng Ba 1975 “quân trừ bị đã xử dụng hết rồi” là xử dụng ở đâu?
Tháng Giêng 1975 khi Việt Cộng tấn công tỉnh Phước Long để thử nghiệm phản ứng của Hoa Kỳ và của VNCH, thì tướng Viên cũng không có lực lượng tổng trừ bị để đưa vào cứu viện Phước Long; ông phải dùng đến Liên Ðoàn 81 Biệt Kích Nhẩy Dù, một đơn vị chuyên tác chiến sau phòng tuyến địch, và tác chiến bằng những đơn vị cấp nhỏ.
Trả lời một câu hỏi của truyền thông về việc không xử dụng lực lượng Nhẩy Dù như thường khi, trung tướng Dư Quốc Ðống nói toàn bộ sư đoàn NDù bị “kẹt” ngoài giới tuyến vì điều khoản cấm chuyển quân của thỏa ước Ba Lê 1973. Ông kể lại việc ông đưa một tiểu đoàn ND về Long Bình dưỡng quân, thì bị Việt Cộng phản đối với người Mỹ, và Mỹ yêu cầu ông đưa tiểu đoàn vừa về miền Nam trở ra miền Trung.
Tôi còn biết một giai thoại khác chứng minh việc các cấp chỉ huy chiến lược của VNCH bị bất ngờ vì cuộc tổng tấn công 1975 của địch.
Giai thoại đó là một sĩ quan Việt Nam, sau trận Phước Long và sau tiết lộ của trung tướng Ðống, đã viết phiếu trình lên đại tướng tổng tham mưu trưởng đề nghị thiết lập một lực lượng tổng trừ bị thứ nhì, tăng cường cho 2 sư đoàn tổng trừ bị -Nhẩy Dù và TQLC- bị bất động vì lý do chính trị.
Phiếu trình nói rõ là với gần 50 tiểu đoàn BÐQ tinh nhuệ, VNCH có thể thành lập 4 sư đoàn tổng trừ bị, sau khi võ trang cho họ thêm thiết giáp và pháo binh. Nếu có 4 sư đoàn này, tướng Viên đã không phải trả lời tướng Phú bằng 2 chữ “hết quân” khiếp đảm; khiếp đảm vì không có tăng viện trung tá Ân với trung đoàn 53 của ông, đại tá Quang với trung đoàn 45 của ông, dù có tài giỏi đến đâu cũng không chống cự nổi với 3 sư đoàn địch.
Xin nhắc lại thời điểm của trận Phước Long là tháng Giêng 1975, lúc chúng ta còn nguyên 3 tháng trời để tái tổ chức lực lượng tổng trừ bị. Cuối tháng Ba đại tướng Frederic Weyand được tổng thống Hoa Kỳ Gerald Ford cử sang Việt Nam để khuyến cáo một giải pháp.
Weyand, vị tư lệnh cuối cùng của lực lượng Hoa Kỳ tại Việt Nam, là vị tướng tương đối trẻ (vào những năm ông phục vụ chiến trường Việt Nam), có nhãn quan chiến lược, và cũng là người đã bất đồng ý kiến với tướng Westmoreland về mục tiêu tấn công của Việt Cộng trong trận Mậu Thân. Westmoreland đưa quân ra biên giới và Khe Sanh để chờ một Ðiện Biên Phủ tái diễn năm 1968, trong lúc Weyand giữ một lực lượng của Chiến Ðoàn 2 do ông chỉ huy lại Long Bình; do đó ông là lực lượng Hoa Kỳ đầu tiên giúp quân lực VNCH đánh bật Việt Cộng ra khỏi Sài Gòn.
Ðến Việt Nam lần chót, Weyand khuyến cáo VNCH nên sử dụng những tiểu đoàn, liên đoàn BÐQ để thành lập tổng trừ bị. Nhưng thời gian quá cấp bách và thế giặc đuổi sát sau lưng, chúng ta không còn thì giờ nữa.
Một điều nữa tôi muốn viết về việc trận BMT bị trình bầy sai lệch trong quyển HÔ SƠ MẬT DINH ÐỘC LẬP là câu ông Hưng viết trên trang 447, “Thiệu ra lệnh cho Phú rút lui khỏi Pleiku để tái chiếm BMT, và trên trang 448, “Quân Ðoàn II sẽ triệt thoái khỏi Pleiku và Kontum, tập trung lại tại Tuy Hòa, rồi tiến đánh BMT.”
Không phải là một quân nhân, ông Hưng có thể lầm về điểm này, vì muốn tái chiếm BMT, thì Tuy Hòa không thuận lợi bằng Pleiku. Tôi nghĩ ông Hưng viết câu này chỉ để bênh vực quyết định sai lầm của ông Thiệu là triệt thoái Cao Nguyên, quyết định đưa đến việc mất nước.
Tướng Phú cũng đã nỗ lực tái chiếm BMT ngay ngày ông xuống Cam Ranh phó hội với ông Thiệu; nếu lực lượng ông đến Hàm Rồng sáng hôm 3/14 để thị sát trước khi đưa vào chiến trường là sư đoàn Nhẩy Dù hay sư đoàn TQLC thì tình hình đã khác hẳn. Nhưng Sài Gòn thản nhiên trả lời ông là toàn bộ lực lượng tổng trừ bị bận việc khác, quan trọng hơn công tác cứu viện BMT.

Chỉ riêng việc Phước Long thất thủ, rồi BMT bị tấn công mà chính phủ VNCH vẫn không dám vi phạm hiệp định Ba Lê, rút hai sư đoàn Nhẩy Dù và TQLC từ giới tuyến trở về Sài Gòn để đảm nhiệm vai trò tổng trừ bị tối cần thiết cho giai đoạn quyết định của chiến trường, thì quả khó tìm được chữ để mô tả tâm trạng của tổng tư lệnh Nguyễn Văn Thiệu trong giai đoạn này.
Ấy là chưa bàn đến lệnh của ông Thiệu bắt Quân Ðoàn 2 rút quân bằng tỉnh lộ 7b, con đường bỏ phế từ sau năm 1954, không còn cây cầu nào nguyên vẹn, khiến lực lượng rút lui bị tước hết vũ khí nặng, bỏ lại bên bờ sông, bờ rạch, ngay tại cây cầu gẫy đầu tiên.

Ông Nguyễn Tiến Hưng đã thành công trong buổi ra mắt quyển “Tâm tư tổng thống Nguyễn Văn Thiệu”, vì số tài liệu phong phú và đặc biệt ông trích dẫn trong quyển HỒ SƠ MẬT DINH ÐỘC LẬP. Là một tác giả khoa bảng biết cách viết một quyển sách tài liệu, ông còn là một người thân tín của ông Thiệu, được ông này trao lại toàn bộ hồ sơ cất giữ nhiều năm tại lầu 3 dinh Ðộc Lập.
Hai yếu tố này giúp ông thành công, nhưng ngoài giá trị đơn thuần của những tài liệu lịch sử, nhiều dữ kiện khác liên quan đến chiến tranh đã bị ông diễn dịch không đúng, dù ông cố ý hay không.
Trận đánh BMT là một thí dụ.
Nguyễn Ðạt Thịnh

TƯỢNG NỮ THẦN TỰ DO

DƯƠNG THỊNH * TRUYỆN NGẮN

PHAN BỘI CHÂU * NAM QUỐC DÂN TU TRI

NGUYỄN THIÊN THỤ * TRUYỆN & KÝ CỦA PHAN BỘI CHÂU

PHAN BỘI CHÂU * CAO ĐẲNG QUỐC DÂN

Dẫn ngôn

8. Chương thứ tám Chữa Chứng Bệnh "Tham Lợi Riêng"

10. Chương thứ mười Chữa chứng bệnh "ái quốc giả"

13. Chương thứ mười ba Chữa chứng bệnh "không biết đường kinh tế"

Nếu có ai hỏi rằng: nước vì sao mà mạnh, dân vì sao mà giàủ Thời tôi xin trả lời rằng: "Nguồn bể phú cường chỉ cốt ở đường kinh tế." Người ta nghe hai chử "kinh tế", chưa hiểu nghĩa ra làm sao, huống gì là đường kinh tế. Xưa truyện Đại học có câu rằng: "Sinh chi giả chúng, thực chi giả quả, vi chi giả tật, dụng chi giả thư", nghĩa là của sinh nở ra thời nhiều, của ăn tiêu đi thời ít, người làm của thời cần kíp, người dùng của thời dè dặt. Sách Tây cũng có câu: "Những hạng người sinh ra lợi thời nhiều, những hạng người chia mất lợi thời ít", Góp hai câu nói đó thời cách đường kinh tế, dầu đông tây cũng chẳng khác gì. Nói tóm lại, chỉ có một cách sinh nở thời thường vô cùng, mà tiêu hao thời thường phải hạn, của trời đất sinh ra thời biết đường lợi dụng, của nhân lực làm ra thời biết đường mở mang, có thế mới gọi là "Kinh Tế". Người nuớc ta thời thế nàỏ Việc tiêu dùng thời không biết đường hạn chế, cách làm ăn thời không biết đường cải lương, sự nghiệp dân sinh trong một nước chỉ nhờ cậy về nông, chân lấm tay bồng, kẻ làm khôn hết mực, cày sâu cuốc bẩm, xem làm khéo cùng kỳ. Ngoài mấy đám đồng cạn ruộng sâu, nào khoáng sản, nào sơn lâm, nào công trình nào thủy lợi chẳng biết một tí gì. Người ngoại quốc lấy máy móc đở tay chân tay, mà mình thời không biết đua, của sinh sản ngày không một hào một li, mà của tiêu xài ngày có hàng nghìn hàng vạn; thấy người ta sang trọng, ta cũng sang trọng, nhưng cái đồ sang trọng đó rặt là cắt thịt nhà để vá cánh giặc; thấy người ta sung sướng, ta cũng sung sướng nhưng cái mồi sung sướng đó, rặt là nặn sữa mẹ để nuôi người dưng. Bao nhiêu vật lạ của ngon, nào rượụ nào thuốc, nào trà, nào vải bông, gấm vóc, không một thức gì là tay chân mình chế tạo, mà cũng không một đồng tiền nào không phải máu mủ mình ép ra; tiền của người không một đồng nào vào tay mình, mà máu mủ mình thời trót tháng quanh năm chỉ những trét miệng hùm, no bụng sấụ Trí khôn người ta như thế, còn nói "Kinh Tế" được đâu! Than ôi! Thiên thời ta vẫn tốt, địa lợi ta vẫn giàu, mà tay mắt tay chân ta vẫn không kém gì ai cả! thuốc ta, rượu ta, trà ta, vải vóc ta, không dùng được hay saỏ

14. Chương thứ mười bốn "Chữa chứng bệnh" "không biết thương nòi giống"

15. Chương sau hết Bài tóm cách làm việc

Chung

PHAN BỘI CHÂU * CHÂN TƯỚNG QUÂN

Bùi Thụy Đào Nguyên

Giới thiệu tác phẩm Chân tướng quân của Phan Bội Châu.

Truyện Chân tướng quân, tên đầy đủ là Chân tướng quân liệt truyện (Liệt truyện vị tướng quân chân chính) là một trong số những tác phẩm văn học tiêu biểu của nhà chí sĩ cách mạng Phan Bội Châu (chữ Hán: 潘文珊, 1867-1940).

Giới thiệu
Truyện Chân tướng quân, được viết bằng chữ Hán, trong khoảng thời gian Phan Bội Châu hoạt động ở Trung Quốc, sau khi bị Nhật Bản trụt xuất vào tháng 3 năm 1909. Sáng tác này viết về vị anh hùng của dân tộc Việt là Hoàng Hoa Thám (1858-1913), và đã được tờ Binh sự tạp chí (Trung Quốc) đăng liên tiếp trên ba số báo: 41 – 43, từ tháng 9 – đến tháng 11 năm 1917.
Ở phần đầu truyện Chân tướng quân, Phan Bội Châu nêu lý do viết truyện:Than ôi! Tội ác của kẻ thù thì ngút trời, thế lực kẻ thù thì gắp trăm ngàn lần, thế mà ông Hoàng (Hoàng Hoa Thám) một mình đã chống chọi được với chúng gần ba chục năm trời.Ông đã tập hợp và rèn luyện những con người tầm thường trở thành một đội ngũ mạnh mẽ và ông đã đường đường là một vị tướng quân tiếng tăm lừng lẫy. Ông thực xứng đáng là chân quốc nhân. Xứng đáng là chân tướng quân! Vì vậy tôi mới viết truyện Chân tướng quân này.
Cuối truyện, tác giả nhắc lại lần nữa:
Nhắc đến chuyện tướng quân, không ai là không tiếc thương bậc anh hùng không gặp thời...Tuy vậy, nước tôi còn có được một người như tướng quân cũng là may lắm. Nhân đó mà tôi viết truyện này.
Lược truyện
Nhân vật chính trong truyện Chân tướng quân là Hoàng Hoa Thám, là người lãnh đạo cuộc Khởi nghĩa Yên Thế (Bắc Giang) chống Pháp (1885–1913).
Đầu truyện, Phan Bội Châu cho biết ông đã tìm đến chiến khu Yên Thế, nhưng vì ông Hoàng bệnh, nên không gặp được[1]. Dù vậy, xuyên qua lời kể của một cụ già địa phương, tác giả cũng đã làm cho nhân vật chính rõ nét dần. Đó là hình ảnh một đứa trẻ mục đồng sống trong cảnh nghèo khổ, côi cút, chăn trâu, ở đợ mà vẫn rất hồn nhiên, phóng khoáng và được nhiều bạn bè cảm phục…
Tiếp theo, là phần dài nhất truyện, Phan Bội Châu mô tả lại những bước thăng trầm của cuộc khởi nghĩa Yên Thế, như các sách sử đã ghi. Tuy nhiên, mặc dù có những phân hóa trong hàng ngũ của nghĩa quân sau những thất bại quân sự; và sự mua chuộc, dụ dỗ của đối phương,...song trước sau ông Hoàng vẫn kiên trì giương cao ngọn cờ kháng thực dân Pháp.
Cuối truyện, Phan Bội Châu mới để cho nhân vật chính hiện diện, thông qua cuộc tiếp xúc với chính ông [2]. Đến đây, một hình tượng ông Hoàng lý tưởng (sản phẩm của trí tưởng tượng dân gian) đã dần hòa quyện trong một Hoàng Hoa Thám hiện thực. Kết thúc truyện, tác giả không để cho ông Hoàng thất bại mà về ẩn ở đâu đó, như một con mãnh hổ nghỉ ngơi, theo truyền thuyết của dân gian.
***
Chân tướng quân, một lãnh tụ xuất thân từ nông dân, được kể theo một trình tự khá độc đáo. Qua sự sắp xếp khéo léo của tác giả, nhân vật chính từ từ hiện ra "với tư thế của một vị lão tướng kiệt xuất, mưu trí, anh dũng và rất mực kiên quyết song lại cũng có tấm lòng khoan dung, nhân ái, biết phán đoán và làm chủ tình thế..."
Ngoài ra ở truyện, còn bộc lộ quan điểm của người viết trong cách đáng giá người anh hùng, và cũng đã chứng tỏ tài năng nghệ thuật của Phan Bội Châu trong việc khắc họa tính cách nhân vật..."Với thủ pháp hồi ức, tưởng tượng xen lẫn với đặc tả, có thể xem đây là một tác phẩm thành công trong khối lượng đồ sộ hơn năm chục truyện viết về người thật - việc thật của nhà chí sĩ cách mạng Phan Bội Châu."[3]
Trích tác phẩm
...Tôi hỏi thăm cụ về chuyện gia đình của tướng quân. Cụ đưa tay chỉ dãy núi trước mặt bảo tôi: Đấy là chỗ ở cũ của Quan Lớn.
Quan lớn người mới sinh ra đã mất cha, không biết cha là ai. Mẹ thì nghèo khổ, lưu lạc tới nơi đây, nương tựa vào nhà họ Hoàng. Vì Quan lớn làm con nuôi họ Hoàng, do đó lấy họ Hoàng. Sáu tuổi mẹ chết, cha nuôi cũng chết, bơ vơ côi cút, đi ở chăn trâu, nhà nghèo không có khả năng đi học. Than ôi! Một vị chân tướng quân mà không biết được một chữ quèn!
Tôi nghe cụ kể tới đây lòng bỗng xót xa. Than ôi! Dòng dõi cao quý phỏng có thiếu gì. Ông này là bậc danh nho đương thời, kẻ kia là bậc trâm anh thế phiệt. Song ngày nay, không biết bao nhiêu kẻ đã lúc nhúc quỳ lạy trước quân giặc, xưng hô quân giặc là Trời, là Hoàng đế. Mà một vị tướng quân oanh liệt hiên ngang chống lại quân giặc trong mấy mươi năm nổi tiếng anh hùng, lại là con nhà nghèo khổ côi cút! Họ tự khoác lác khoe khoang là dòng dõi quyền quý, là tầng lớp học thức, họ có biết trong thế gian này còn có chuyện đáng hổ thẹn không?...
...Khi tướng quân tuổi đã mười lăm thì vứt bỏ roi trâu, cởi áo tơi đến đầu quân ở một vị thống lĩnh nọ làm lính trơn. Rồi khi gặp địch, thì xông lên trước chém được nhiều giặc. Chưa đầy nửa năm đã thăng lên chức đầu mục. Một năm sau được thăng chức bang tá, có thể tự chỉ huy được một cánh quân...Chủ soái rất yêu tài năng của tướng quân phong làm chức đề đốc. Khi ấy danh tiếng của ông đã vang dậy.
(Rồi vì) chưa biết phép dùng binh của phương Tây. Khí giới súng đạn đều cũ kỹ tồi tệ... Hơn nữa, các kho quân dụng để dành đã bị quân địch cướp sạch. Nghĩa quân ở các đạo phải đánh giặc bằng tay không... Bấy giờ quân giặc muốn dụ tướng quân đầu hàng... Tướng quân vẫn cương quyết trả lời: Bậc đại trượng phu thà chịu chết chứ không chịu nhục. Đầu tôi chưa rụng thì sao tôi lại chịu cúi để theo giặc. Tôi thề chết không đầu hàng. Ai còn dám nói đầu hàng, sẽ bị chém!"...[4]
Thơ liên quan
Ngoài tác phẩm trên, Phan Bội Châu còn khóc cho lãnh tụ Hoàng Hoa Thám bằng một bài thơ:
Khốc Chân Tướng QuânDị chủng sài lang mãn địa tinh
Độc tương chích thủ dữ cừu tranh.
Trấp niên thương kiếm sơn hà khí,
Bách chiến phong vân phụ tử binh.
Quốc thế dĩ trầm, quân thượng phấn,
Tướng đầu vị đoạn tặc do kinh.
Anh hùng bản sắc chung năng hiện,
Vạn lí thời văn hổ khiếu thanh.
Khóc Chân Tướng QuânSói lang giống khác tanh lợm đất,
Đấu với quân thù: cánh tay đơn.
Gươm mấy chục năm, hồn sông núi,
Gió mấy trăm trận, lính cha con.
Nước dù chìm đắm, lòng chẳng nhụt,
Đầu vẫn chưa rơi, giặc kinh hồn.
Đến chót mới hay người hào kiệt,
Thẳm xa tiếng hổ vọng nước non.
(Kiều Văn dịch thơ)
Bùi Thụy Đào Nguyên, giới thiệu.
Chú thích
1. Phan Bội Châu tìm vào bản doanh Yên Thế vào tháng Tám năm Quý Mão (1903).
2. Tháng 12 năm 1906, Phan Bội Châu tìm vào chiến khu Yên Thế lần nữa, và lần này ông mới gặp được lãnh tụ họ Hoàng.
3. Lược theo Nguyễn Phương Chi trong Từ điển Văn học (bộ mới), Nxb thế giới, 2004, tr. 242-243.
4. Chú thích của người soạn: Tôi: Phan Bội Châu. Cụ: một lão nông ở địa phương. Giặc: thực dân Pháp. Tướng quân, chân tướng quân hay Quan lớn đều dùng để chỉ Hoàng Hoa Thám. Phần trích chép theo Thơ văn Phan Bội Châu, do Chương Thâu biên soạn & giới thiệu. Nxb Văn học, 1985, tr. 124-132.

THANH TÙNG * AI BÁN ĐỨNG PHAN BỘI CHÂU?

Ai Bán Ðứng Phan Bội Châu ?
Thanh Tùng

Trong quyển "Victory at Any Cost - The Genius of Viet Nam's Gen. Vo Nguyen Giap" của Cecil B. Currey (xb. năm 1997), tác giả có tiết lộ :

"Tháng Sáu năm 1925, vì 100.000 đồng bạc Ðông Dương, Hồ giao nộp Châu cho các mật viên của Phòng Nhì Pháp, tên gọi chính thức đầy đủ là 'Phòng Công An Trung Ương của Toàn Quyền Ðông Dương' - vắn tắt là cảnh sát Pháp - , thế là Châu bị bắt trong khi ông đang đi ngang qua Tô Giới Anh ở Thượng Hải. Sau đó, Lý Thụy (bí danh của HCM) biện minh cho rằng hành động của mình là đúng. Hành động đó là để khơi dậy mối căm thù Pháp của nhân dân Việt Nam, điều cần thiết cho công cuộc cách mạng và số tiền đó đã giúp Hồ tài trợ những hoạt động của ông ở Quảng Ðông".

Cũng xin nhắc lại là vào năm 1925, nghe theo lời của Lý Thụy và Lâm Ðức Thụ, Phan Bội Châu gia nhập vào tổ chức "Toàn Thế Giới Bị Áp Bức Nhược Tiểu Dân Tộc". Ấy thế mà, vì số tiền chẳng là bao và vì quyền lợi chính trị cá nhân, Hồ Chí Minh đã nhẫn tâm bán rẻ đồng chí của mình cho công an Pháp.

Thế là, cảnh sát Tây bắt Phan Bội Châu tại Thượng Hải rồi giải về Hương Cảng và về Hải Phòng, sau cùng tống giam Phan Bội Châu vào nhà tù Hỏa Lò, Hà Nội. Muốn cho dư luận khỏi xôn xao quá nhiều về tin nhà cách mạng Phan Bội Châu bị bắt, thực dân Pháp áp đặt cho ông cái tên tù quốc phạm Trần Văn Ðức.

Hội Ðồng Ðề Hình nhóm xử ngày 23 tháng Mười Một năm 1925, dưới quyền chủ tọa của Giám Ðốc Bride, Ðốc Lý Hà Nội là Dupuy và Ðại Úy Bellie làm phụ thẩm, Boyer làm bồi thẩm và Arnoux Patrich làm lục sự. Hội Ðồng Ðề Hình cử luật sư Bona ở Hà Nội và luật sư Larre ở Hải Phòng biện hộ cho Phan Bội Châu.

Trước những lời lẽ buộc tội gắt gao của Hội Ðồng Ðề Hình, chẳng cần sự biện luận của các luật sư do nhà nước Tây chỉ định, Phan Bội Châu cứ bình tỉnh và mạnh dạn trả lời, ung dung và chậm rãi đối đáp một cách rõ ràng khúc chiết. Ðể binh vực cho hành động hợp lý và quang minh chính đại của mình, ông đã trình bày như sau :

"Nếu tôi có tội thì chỉ có bốn tội như sau :

1.- Chính phủ sang bảo hộ nước Nam, không có ai phản đối mà mình tôi phản đối, muốn cho nước nhà độc lập.
2.- Nước Nam xưa nay là chính thể chuyên chế mà tôi muốn nước Nam thành một dân quốc.
3.- Nhà nước cấm không cho người đi du học ngoại quốc mà tôi trốn đi và rủ người đi ngoại quốc.
4.- Tôi trước thư lập ngôn để cổ động dân Nam thức dậy, yêu cầu chính phủ cải lương chính trị làm hết cái thiên chức khai hóa của mình."

Thật là chẳng khác nào một gáo nước lạnh tạt vào mặt những quan Tây ngồi trên ghế xử tội và vào lương tri của bọn thực dân đang mê ngủ, miệng nói nào là công lý, nào là công trình khai hóa và truyền bá văn minh, nhưng cứ thẳng tay dùng bạo lực. Thế nhưng, lời lẽ và lý luận của kẻ có tội thì cũng chỉ là đàn gẩy tai trâu nên Hội Ðồng Ðề Hình cũng lên án xử tử bị can. Những lời "biện hộ và bênh vực" của các quan trạng "quốc doanh" cũng chỉ là hình thức.

Sau khi được tin Phan Bội Châu bị án tử hình, phong trào vận động ân xá cho ông nổi lên rầm rộ. Hội Thanh Niên Việt Nam in ra hàng nghìn lá đơn gửi đến các cơ quan của chính phủ Pháp, các tòa đại sứ những nước lớn tại Paris, các tổ chức để yêu cầu can thiệp cho ông Phan Bội Châu. Việt kiều ở Pháp họp đại hội bênh vực Phan Bội Châu, gởi điện tín đến những cơ quan có liên hệ đến vụ án Phan Bội Châu để kháng nghị hoặc yêu cầu ngăn chận bàn tay độc ác của thực dân Pháp.

*

MƯỜNG GIANG * PHAN BỘI CHÂU

*

Hồ Chí Minh Bán Đứng Phan Bội Châu Cho Thực Dân Pháp, Trên Đất Trung Hoa Năm 1925

Sunday, 9. September 2007, 08:08:07

Kính tặng Quý Ân Sư và Anh Chị Em TH. Phan Bội Châu - Phan Thiết Riêng Mai Minh, Pham Thái, Khai Trinh, Anh Vũ, Trường, Dung...

Mường Giang

Về huyền thoại xuất dương cứu nước, cận sử VN trong thế kỷ XX có nhắc tới bốn nhân vật: Phan Bội Châu, Phan Chu Trinh, Nguyễn Tất Thành và Ngô Đình Diệm. Ngày nay qua sử liệu chúng ta đã biết rõ chân thực chính ai mới là người thực sự ra nước ngoài cứu nước. Trong bốn người, cả Phan Chu Trinh và Ngô Đình Diệm mất thình lình nên chưa biện bạch hành động cùng chuyến đi của mình. Phan Bội Châu trong tự phán đã viết lời thành thật xin lỗi quốc dân, sự thất bại trên con đường cứu nước. Duy nhất chỉ có Hồ Chí Minh thì tự viết sách huyền thoại hoá với mình để bóp méo sự thật: Ra đi đề tìm phương tiện hợp tác với giặc Pháp, để mưu sinh và giải quyết kinh tế gia đình mà thôi.

* Huyền Thoại Phan Bội Châu, Xuất Dương Cứu Nước

Là một nhà nho tiêu biểu cho giới sĩ phu yêu nước, Phan Bội Châu đã ném danh lợi phù phiếm vào trời đất mông mênh để chọn cho mình một cuộc sống phi thường, dấn thân đấu tranh cho dân, cho nước, theo đúng truyền thống ngàn đời của thanh niên kẽ sĩ thời đại:

’Nhân sinh tự cổ thùy vô tử?
Lưu thủ đan tâm chiếu hãn thanh’.

Những sử gia chân chính xưa nay khi luận anh hùng, thường không chú trọng đến sự thành công vật chất, mà chỉ quan tâm đến các giá trị tinh thần. Bởi vậy trong dòng sông lịch sử Hồng Lạc, từ buổi bình minh dựng nước thời tổ Hùng Vương cho tới hôm nay, ta thấy ngoài những minh quân, hiền tướng như Lý thánh tông, Trần nhân Tông, Lê thánh Tông, Lý thường Kiệt, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung đã tạo nên những chiến công hiển hách, lưu danh thiên cổ. Bên cạnh đó còn có không biết bao nhiêu anh hùng liệt nữ, cũng đã hy sinh cho Tổ quốc dân tộc. Họ là Hai Bà Trưng, Bà Triệu, là Nguyễn Biểu, Đặng Dung, Trương Định, Thủ khoa Huân, Phạm hồng Thái, Cô Giang, Nguyễn thái Học... là Phan Chu Trinh, Phan Bội Châu và mới nhất có Trần văn Bá, Võ Đại Tôn, Hoàng Cơ Minh, Trần Thiện Khải, Lý Tống... tất cả không thành công, nhưng thành nhân, danh thơm muôn thuở, khí phách hiên ngang, đáng được đời ngưỡng mộ. Trong hàng ngũ anh hùng liệt nữ trên, Phan Bội Châu qua tâm khảm của nhiều người Việt Nam, là một chiến sĩ yêu nước tha thiết, nồng nàn; một nhân vật lịch sử kiệt xuất, gạch nối giữa hai phong trào văn thân và Duy tân, cùng có chung một mục đích trong công cuộc đấu tranh giành độc lập cho dân tộc vào đầu thế kỷ 20.

* Nghệ An - Quê Hương Của Phan Bội Châu và Hồ Chí Minh

Cùng sánh vai với Thăng Long, kinh đô cũng là chốn ngàn năm văn vật, hai tỉnh Quảng Nam và Nghệ An, bao đời đã sản sinh ra nhiều danh nhân của dân tộc. Nghệ An xưa nay vẫn là một tỉnh lớn và quan trọng nhất nhì của VN, nằm về phía bắc Trung phần, giáp giới với Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Lào và Đông Hải; hiện tại có diện tích là 16.487 km2 với dân số 2.858.265 người, nhiều núi, ít bình nguyên nhưng lại có một hệ thống sông rạch chằng chịt. Vì là miền đất cổ của Văn Lang, nên Nghệ An có rất nhiều di tích lịch sử như đền An Dương Vương, Mai Hắc Đế, thành Lục Niên, Phượng Hoàng Trung Đô. Ngoài ra, Nghệ An còn nổi tiếng khắp nước vì đã sản sinh ra nhiều anh hùng, liệt nữ và những tài danh văn học như Phan Bội Châu (Nam Đàn), Đặng nguyên Cẩn, Đặng thái Thân (Hải Côn), Phạm hồng Thái (Hưng Nguyên), Hồ tông Thốc, Dương doản Am (Quỳnh Lưu), Hồ sĩ Dương (Hoàn Hậu), Nguyễn trường Tộ (Hưng Nguyên), Nguyễn xuân Ôn, Hồ xuân Hương... sông núi anh linh đã hun đúc nên nhiều anh hùng liệt nữ, những tài hoa nghệ sĩ hiển hách muôn đời.

Theo Nguyễn Thiện Chí, viết qua lời kể của Đại Tá Phan Thiện Cơ thuộc Quân đội Bắc Việt, cũng là cháu đích tôn cụ Phan bội Châu, đăng trong ‘Kiến thức ngày nay’ số 50, xuất bản tại Sài Gòn ngày 15-12-1990, thì trong thời kỳ cải cách ruộng đất ở miền bắc năm 1955, đội cải cách địa phương đã qui tội Cụ Phan thuộc thành phần giai cấp địa chủ theo lối tam đoạn luận, nghĩa là cụ Phan đỗ đạt cao, mà học cao thì phải giàu và giàu là địa chủ. Cũng may Cụ đã chết từ lâu nên thay vì lôi ra đấu tố, nhà nước chỉ đem bức ảnh của Cụ treo trên bàn thờ xuống để ở chuồng trâu. Cuối năm 1955, Đảng sửa sai chính sách cải cách ruộng đất, nhờ vậy Cụ Phan được xóa tội địa chủ, cường hào nên bức ảnh được phép treo trở lại trên bàn thờ cũ. Ôi đau đớn cho những người yêu nước.

NGUYỄN THIÊN THỤ * PHAN BỘI CHÂU

THI CA PHAN BỘI CHÂU

Nguyễn Thiên Thụ

Phan Bội Châu biệt hiệu Sào Nam, sinh ngày mồng một, tháng chạp năm đinh mão (26-12-1867), tại làng Sa Nam, xã Đông Liệt, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An. Thân phụ là Phan Văn Phổ, một nhà nho. Năm Phan Bội Châu lên ba, cả nhà trở về làng tổ làm nhà ở núi, thuộc làng Đan Nhiệm, tổng Xuân Liễu, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An. Ông đậu giải nguyên tại trường Nghệ An khoa canh tí (1900). Khi trẻ, ông đã hưởng ứng phong trào cần vương. Năm quý tị (1883), ông 17 tuổi viết bài Bình Tây thu bắc. Năm ất dậu (1885), 19 tuổi, ông lập Thí sinh quân chống Pháp. Năm 1900, ông cùng Đặng Thái Thân, Nguyễn Hàm lập kế hoạch liên lạc với các lực lượng cần vương. Phan Bội Châu đã liên lạc với Đào Tấn, tổng đốc Nghệ An, Hoàng Hoa Thám. Sau ông vào học trường Quốc tử giám ở Huế, liên lạc tìm đồng chí. Năm ất tị (19005), ông sang Quảng Đông, rồi gặp Lương Khải Siêu, sang Nhật Bản gặp chính giới Nhật. Tháng 6 năm này, ông trở về nước, mời hoàng thân Cường Để sang Nhật và đem du học sinh sang Nhật. Ông trở lại Trung quốc lập Duy Tân Hội. Cuối năm này, ông trở lại Việt Nam gặp Hoàng Hoa Thám. Năm nhâm tý (1912), ông lập Việt Nam Quang Phục hội, tôn Cường Để làm hội trưởng, ông làm phó hội trưởng.

Năm quý sửu (1913), Cường Để bị Anh bắt; Phan Bội Châu, Mai Lão Bạng bị Pháp bắt, phong trào du học sinh bị khủng bố, it lâu sau các nhà cách mạng Việt Nam được tự do. Nguyễn Ái Quốc tức Hồ Chí Minh, tức Lý Thụy đã mời Phan Bội Châu đi Nga song Phan Bội Châu thấy rõ dã tâm của người Nga và đảng cộng sản nên từ chốì. Năm ất sửu (1925), Nguyễn Ái Quốc bán Phan Bội Châu cho Pháp để lấy tiền và tiêu diệt phe quốc gia. Đó là cái tội bán nước hại dân, lừa thầy phản bạn của Hồ Chí Minh, một tên đại gian ác trong lịch sử Việt Nam. Trước tinh thần tranh đấu của dân Việt, Pháp nhượng bộ, đem an trí Phan Bội Châu tại Huế. Ông mất ngày 29 tháng chín năm canh thìn (29-10-1940) tại Huế, thọ 74 tuổi.
Tác phẩm:
Tác phẩm của Phan Bội Châu rất nhiều, chúng ta có thể phân chia ra các loại chính như sau:

(1). Vận động cách mạng:

-Bình Tây Thu Bắc (1883)
-Song Tuất lục (1886)
-Lưu Cầu Huyết Lệ Tân Thư (1903).
-Khuyến Quốc Dân Du Học Văn (1905).
-Hải Ngoại Huyết Thư (1906).
-Ai Cáo Nam Kỳ (1907)
-Bình Tây Kiến Quốc Hịch

(2). Tranh đấu sử:
-Việt Nam Vong Quốc Sử (1905).
-Việt Nam Nghĩa Liệt Sử (1907)
-Ngư Hải Tiên Sinh Biệt Truyện
-Tiểu La Tiên Sinh Biệt Truyện.
-Hoàng Yên Thế Tướng Quân Truyện
-Hà Thành Liệt Sĩ Truyện

(3). Hồi ký -Ngục Trung Thư -Tự Phán

Phan Bội Châu
(Họa sĩ Hiếu Đệ )

(4). Truyện:
-Trùng Quang Tâm Sử

( 5). Biên khảo:
-Chu Dịch
-Khổng Học Đăng.

Phan tiên sinh dùng văn chương để tranh đấu cho độc lập Việt Nam. Trong các tài liệu chính trị, hay tài liệu sử, thỉnh thoảng có những bài thơ kêu gọi tranh đấu và bày tỏ tâm chí của tác giả. Bài thơ sau đây sáng tác ngày mồng 2 tháng giêng Ất tị (1905) khi tiên sinh giã từ bạn hữu xuống tàu tại Hải Phòng sang Nhật Bản:

出洋留別
生爲男子要希奇
肯許乾坤自轉移
於百年中須有我
有千載下更無誰
江山死矣生圖汭
賢聖寥然誦亦痴
願欲長風東海去
千重白浪一齊飛

Xuất dương lưu biệt

Sinh vi nam tử yếu hy kỳ,
Khẳng hứa càn khôn tự chuyển di.
Ư bách niên trung tu hữu ngã,
Hữu thiên tải hạ cánh vô thùy.
Giang sơn tử hỷ sanh đồ nhuế
Hiền thánh liêu nhiên tụng diệc si.
Nguyện dục trường phong Đông hải khứ,
Thiên trùng bạch lãng nhất tề phi.

Từ biệt bạn hữu để xuất dương
Khác thường bay nhảy mới là trai,
Chẳng chịu vần xoay mặc ý trời.
Trong cuộc trăm năm đành có tớ,
Rồi sau muôn thuở há không ai!
Non sông đã mất, mình khôn sống,
Hiền thánh đâu còn học cũng hoài.
Đông hải xông pha nưong cánh gió,
Nghìn làn sóng bạc múa ngoài khơi!
( Ngục Trung Thư, Đào Trinh Nhất dịch)

Năm 1913, Phan Bội Châu và Mai Lão Bạng bị Long Tế Quang bắt giam tại Quảng Đông. Trong tù, Phan tiên sinh làm bài thơ an ủi Mai lão:

漂蓬我輩各他鄕
辛苦偏君分外常
性命幾回瀕死地
鬚眉三度入囹堂
經綸事業天陶鑄
撥世風云帝主張
假使前途盡輿坦
英雄豪傑者庸常

Phiêu bồng ngã bối các tha hương,
Tân khổ thiên quân phận ngoại thường.
Tính mạng ký hồi tần tử địa,
Tu mi tam độ nhập linh đường[1]

Kinh luân sự nghiệp thiên đào chú
Bát thế phong vân đế chủ trương.
Giả sử tiền đồ tận dư thản,
Anh hùng hào kiệt giả dung thương.

Bơ vơ đất khách bác cùng tôi,
Riêng bác cay chua nếm đủ mùi.
Tính mạng bao phen gần chết hụt
Mày râu bao lượt bị giam rồi.
Trời toan đại dụng nên rèn chí,
Chúa giúp thành công tất có hồi.
Nếu phải đường đời bằng phẳng hết,
Anh hùng, hào kiệt tất hơn ai!
( Ngục Trung Thư, Đào Trinh Nhất dịch)

Trong Hải Ngoại Huyết Thư, Phan Bội Châu làm nhiều bài văn thơ kêu gọi canh tân và chống Pháp:腥風馥鼻唉劍挾之無忴
忿氣闐胸罔棍雄而交屬
皇天后土其監予心不乎
會黨昆徒其聽予言不乎

Tinh phong phốc tị, ai kiếm hiệp chi vô linh,
Phẫn khí điền hung, võng côn hùng chi giao chúc.
Hoàng thiên hậu thổ kỳ giám dư tâm phủ hồ?
Hội đảng côn đồ, kỳ thính dư ngôn phủ hồ?

Gió tanh sống mũi khó ưa,
Gươm sao cắp nách mà ngơ cho đành.
Hòn máu uất, chất quanh đầy ruột,
Anh em ôi, xin tuốt gưom ra.
Có trời, có đất, có ta,
Đồng tâm thế ấy mới là đồng tâm.
( Lê Đại dịch)

Sau 1908, nghe tin phong trào Duy Tân tan rã, các chí sĩ phải hy sinh hoặc ngồi tù Côn Đảo, Phan Bội Châu đau đớn vô cùng. Ông khóc Thái Phiên:

頭恨不先朋背斷
心難並與國家亡
江山乘我之殘局
魂夢隨君涉遠洋

Đầu hận bất tiên bằng bối đoạn,
Tâm nan tịnh dữ quốc gia vong.
Giang sơn thặng ngã chi tàn cuộc,
Hồn mộng tùy quân thiệp viễn dương

Lòng chả nỡ cùng nhà nườc mất,
Đầu hiềm không trước bạn bè rơi.
Non sông lựa tớ nâng cơ đổ,
Hồn phách theo người vượt biển khơi.
( Phan Bội Châu Niên Biểu, Huỳnh Thúc Kháng dịch)

Khi bị Pháp bắt, ông làm thơ bày tỏ tâm trạng. Bài thơ này khá dài, mở đầu:

奔馳二十年結果近一死
唉哉亡國人性命.等螻蟻
嗟余遘陽九國亡正芻雉
生與奴隷群俛仰自慙愧
所恨羽毛泊一戟容易弒

Bôn trì nhị thập niên, kết quả cận nhất tử,
Ai tai! Vong quốc nhân, tính mệnh đẳng lâu nghị.
Ta dư cấu dương cửu, quốc vong chính sô trĩ.
Sinh dữ nô lệ quần, phủ ngưỡng tự tàm quý.
Sở hận vũ mao bạc, nhất kích dung dị thí.

Chạy vạy hai mươi năm,
Rút đùng đến cái chết,
Tính mạng có ra chi,
Than ôi, người mất nước!
Ta sinh hồi loạn lạc,
Thân thể có ra gì.
Đem thân làm nô lệ,
Cúi mặt kiếp nô tỳ.
Xem mình nhẹ tày lông,
Tiêm cừu thề quyết chí. . . .
( Phan Bội Châu Niên Biểu)

Phan Bội Châu viết nhiều thơ văn bằng Hán tự, đã được dịch ra quốc ngữ. Phan Bội Châu cũng đã viết nghị luận, truyện ký và biên khảo. Ông là một văn hào, một nhà cách mệnh , một nhà cách mệnh thực sự, một nhà ái quốc thật sự của Việt Nam ta trong thời cận đại.

(Trích Văn Học Cổ Điển của Nguyễn Thiên Thụ
Chưa xuất bản)

[1] Phan Bội Châu ngồi tù lần thứ nhất Mai Lão Bạng ba lần.

WIKIPEDIA * PHAN BỘI CHÂU

Phan Bội Châu

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Phan Bội Châu

Tên:	Phan Bội Châu
Hán-Nôm:	潘佩珠
Tên thật:	Phan Văn San
Tự:	Hải Thu
Ngày sinh:	26 tháng 12 năm 1867
Ngày mất:	29 tháng 10, 1940 (72 tuổi)
Tên khác:	Sào Nam Thị Hán Độc Kinh Tử Việt Điểu Hàn Mãn Tử

Phan Bội Châu (chữ Hán: 潘佩珠; 26 tháng 12 năm 1867 – 29 tháng 10 năm 1940) là một nhà cách mạng Việt Nam, hoạt động dưới thời kỳ Pháp thuộc. Ông đã thành lập phong trào Duy Tân Hội và khởi xướng phong trào Đông Du. Không những thế, ông cũng viết thơ và tiểu thuyết, với những bút danh Hải Thu, Sào Nam, Thị Hán, Độc Tỉnh Tử,… ^[1]

Mục lục

Thân thế

Phan Bội Châu tên thật là Phan Văn San (潘文珊)^[2], tự là Hài Thu, bút hiệu là Sào Nam (巢南)^[3], Thị Hán (是漢), Độc Kinh Tử, Việt Điểu, Hàn Mãn Tử, v.v. Theo gia phả họ Phan, ông sinh ngày 26 tháng 12 năm 1867 tại làng Đan Nhiễm, xã Nam Hòa, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An, cha là Phan Văn Phổ, mẹ là Nguyễn Thị Nhàn. Ông nổi tiếng thông minh từ bé, năm 6 tuổi học 3 ngày thuộc hết Tam Tự Kinh, 7 tuổi ông đã đọc hiểu sách Luận Ngữ, 13 tuổi ông thi đỗ đầu huyện. Thuở thiếu thời ông đã sớm có lòng yêu nước. Năm 17 tuổi ông viết bài "Hịch Bình Tây Thu Bắc" đem dán ở cây đa đầu làng để hưởng ứng việc Bắc Kì khởi nghĩa kháng Pháp. Năm 19 tuổi (1885) ông cùng bạn Trần Văn Lương lập đội nghĩa quân Cần Vương chống Pháp nhưng việc không thành.
Gia cảnh khó khăn, ông đi dạy học kiếm sống và học thi, nhưng thi suốt 10 năm không đỗ, lại can tội "hoài hiệp văn tự" (mang văn tự trong áo) án ghi "chung thân bất đắc ứng thí" (suối đời không được dự thi). Năm 1896, ông vào Huế dạy học, do mến tài ông nên các quan xin vua Thành Thái xóa án "chung thân bất đắc ứng thí". Khi được xóa án, ông dự khoa thi hương năm Canh Tí (1900) ở trường Nghệ và đậu Giải nguyên^[4]. Có tài liệu cho rằng bài làm của ông quá xuất sắc đến nỗi khi yết bảng, trường thi đã làm 2 bảng, 1 bảng ghi 5 chữ to "Giải nguyên Phan Bội Châu", bảng kia ghi tên những người thi đỗ còn lại. Câu "Bảng một tên lừng lẫy tiếng làng văn" từ đó mà ra.

Hoạt động Cách mạng

Phong trào Đông du

Phan Bội Châu (ngồi) và Cường Để (đứng) tại Nhật Bản

Trong vòng 5 năm sau khi đỗ Giải nguyên, ông bôn ba khắp nước Việt Nam liên kết với các nhà yêu nước như Phan Chu Trinh, Huỳnh Thúc Kháng, Trần Quý Cáp, Nguyễn Thượng Hiền, Nguyễn Hàm (tức Tiểu La Nguyễn Thành), Đặng Nguyên Cẩn, Ngô Đức Kế, Đặng Thái Thân, Hồ Sĩ Kiện, Lê Huân, Nguyễn Quyền, Võ Hoành, Lê Đại để cùng họ chống Pháp. Ông chọn Kỳ Ngoại Hầu Cường Để - một người thuộc dòng dõi nhà Nguyễn - làm lãnh tụ phong trào Cần Vương.
Năm 1904, ông cùng 20 người họp mặt tại Quảng Nam để thành lập Hội Duy Tân.

Xem thêm: Minh Trị Duy Tân

Năm 1905, ông cùng Tăng Bạt Hổ sang Trung Quốc rồi sang Nhật Bản, để gặp gỡ các nhà cách mạng Nhật Bản và Trung Quốc và cầu viện trợ tài chính cho phong trào do ông thành lập. Tại Trung Quốc ông gặp Lương Khải Siêu, và được khuyên nên dùng thơ văn để thức tỉnh lòng yêu nước của nhân dân Việt Nam. Nghe lời khuyên, ông viết nhiều tác phẩm có tác động lớn với sĩ phu trong nước (xem bên dưới). Cùng thời điểm này, Hải quân Đế quốc Nhật Bản đánh tan tác Hải quân Đế quốc Nga trong trận hải chiến tại eo biển Tsushima. Chiến thắng của đế quốc Nhật Bản trước đế quốc Nga trong chiến tranh Nga-Nhật đã tạo nên nhiều quan trọng các phong trào chống thực dân ở châu Á. Do đó, các tác phẩm của ông đã tạo nên một làn sóng mới thúc đẩy nhiều thanh niên yêu nước tham gia phong trào Đông Du, xuất ngoại học tập để tìm đường chống Pháp.
Năm 1906, Phan Bội Châu đưa Kì Ngoại Hầu Cường Để và một số học sinh người Việt khác sang Nhật. Cũng trong năm đó ông mời được Phan Chu Trinh, một nhà cách mạng nổi tiếng khác, đến thăm ông tại thủ đô Tokyo. Sau hai tuần thảo luận, hai người không giải quyết được bất đồng chính kiến về cách chống Pháp. Trong khi Phan Bội Châu muốn giữ thể chế quân chủ, Phan Chu Trinh muốn hủy bỏ chế độ này để tạo một quốc gia dân chủ.
Năm 1907, Phan Bội Châu thành lập Việt Nam Cống Hiến Hội, một phong trào gồm có 100 học sinh du học ở Nhật. Việc này có ý nghĩa tượng trưng vì những học sinh có được cơ hội để cộng tác với nhau với tư cách là những người Việt, không phải người Bắc Kì, Nam Kì hay Trung Kì mà người Pháp đã chia ra. Tuy nhiên, dưới áp lực của Pháp, Nhật Bản đã trục xuất họ trong năm sau.
Trong năm 1907, trường Đông Kinh Nghĩa Thục được thành lập để huấn luyện các nhà cách mạng chống thực dân Pháp. Các tác phẩm của ông được nghiên cứu và Phan Chu Trinh giảng dạy tại trường này. Nghi rằng Phan Bội Châu có liên quan đến trường này, Pháp đã đóng cửa trường trong vòng gần một năm. Họ cũng cho rằng ông có trách nhiệm trong các cuộc biểu tình chống thuế tại các tỉnh Quảng Nam và Quảng Ngãi cũng như tại Huế vào đầu năm 1908. Ngoài ra, họ còn cho rằng ông có dính líu đến một cuộc nổi dậy bị thất bại tại Hà Nội vào tháng 6 năm 1908. Pháp đã xử tử 13 người tham gia cuộc nổi dậy này và bỏ tù hàng trăm người khác tại Côn Đảo (trong đó có Phan Chu Trinh).

Hoạt động ở Trung Quốc

Sau Chiến tranh Nga-Nhật, đế quốc Nhật Bản dù thắng trận nhưng nền kinh tế cũng phải chịu nhiều gánh nặng. Nhật Bản cần rất nhiều vốn để tái thiết, đầu tư vào kinh tế. Chính phủ Pháp đồng ý cho Nhật Bản vay 300 triệu franc, nhưng đổi lại, về mặt chính trị Nhật Bản phải hợp tác với Pháp chống lại phong trào Đông Du. Vì lí do đó, tháng 3 năm 1909, Phan Bội Châu bị Nhật Bản trục xuất. Sau đó, ông đến Hồng Kông, Bangkok và Quảng Châu. Trong những năm này, các tác phẩm cách mạng của ông ảnh hưởng đến phong trào chống Pháp ngay tại Việt Nam.
Năm 1912, nức lòng vì thành quả của cuộc Cách mạng Tân Hợi (1911) ở Trung Quốc của Tôn Dật Tiên, Phan Bội Châu cùng một số nhà cách mạng quốc gia Việt Nam lưu vong tại Quảng Châu thành lập một tổ chức cách mạng thay thế cho Hội Duy Tân. Tôn chỉ của tổ chức mới với tên Việt Nam Quang phục Hội (VNQPH) là đánh đuổi người Pháp ra khỏi đất nước, khôi phục chủ quyền của Việt Nam, và thành lập "Việt Nam Cộng hòa Dân quốc".
Trong thời điểm này, Phan Bội Châu đã thay đổi chính kiến của ông về thể chế quân chủ. Tuy nhiên, ông vẫn duy trì Kì Ngoại Hầu Cường Để trong vai trò chủ tịch chính phủ lâm thời Việt Nam Quang Phục Hội. Nhằm gây tiếng vang, tạo ủng hộ trong quần chúng quốc nội, năm 1913 ông cho tổ chức ám sát và đặt chất nổ phá hoại nhiều nơi trong nước. Nhà cầm quyền Pháp đã phản ứng gay gắt. Nhân cơ hội Viên Thế Khải lên cầm quyền tại Trung Quốc, chính quyền Pháp đã nhờ ông này bắt giam Phan Bội Châu cùng các đồng chí. Có sách chép Lương Tế Quang, không phải Viên Thế Khải, đã bắt Phan Bội Châu^[5].
Chiến tranh thế giới thứ nhất bùng nổ, Pháp đưa 50.000 binh lính và 50.000 lao công người Việt sang châu Âu tham chiến. Pháp còn buộc người dân Việt Nam phải chịu thêm nhiều sưu thuế nặng nề để tài trợ nỗ lực chiến tranh của Pháp. Nhiều cuộc nổi loạn chống thực dân bộc phát tại Việt Nam nhưng đã bị Pháp đàn áp dễ dàng. Năm 1916, vị vua trẻ Duy Tân xuất cung tham gia cuộc nổi dậy do Thái Phiên và Trần Cao Vân tổ chức. Người Pháp được mật báo kế hoạch nổi dậy nên đã bắt giam và xử chém những người lãnh đạo cuộc nổi dậy. Vua Duy Tân bị truất ngôi và bị đày ra đảo Réunion ở Ấn Độ Dương.
Một trong những cuộc nổi dậy kháng Pháp hữu hiệu nhất năm 1916 là cuộc khởi nghĩa Thái Nguyên. Khoảng 300 binh lính người Việt đã nổi dậy, phóng thích và cấp súng ống cho 200 tù binh chính trị cùng vài trăm dân địa phương. Nghĩa quân đánh chiếm và làm chủ Thái Nguyên trong nhiều ngày liền, với hi vọng được tiếp viện bởi Trung Quốc Quốc Dân Đảng. Khi không ai đến giúp họ, Pháp đã đánh chiếm lại Thái Nguyên và truy bắt hầu hết các nghĩa quân.
Năm 1917, Phan Bội Châu được phóng thích. Ông lưu lạc tại Trung Quốc suốt tám năm sau đó, ông học tập và viết báo sinh nhai ở Hàng Châu, làm biên tập viên của tờ Bình sự tạp chí, nhưng không còn trực tiếp ảnh hưởng đến các cao trào cách mạng tại Việt Nam. Trong thời gian từ 1921 đến 1924, sự kiện Cách mạng Tháng Mười Nga (1917), liên minh Quốc - Cộng tại Trung Quốc... đã có ảnh hưởng lớn đến Phan Bội Châu. Ông tìm hiểu về cuộc Cách mạng Tháng Mười, và viết báo tôn vinh Vladimir Ilyich Lenin.^[6] Giữa năm 1924, phỏng theo Trung Quốc dân đảng của Tôn Trung Sơn, ông đã cải tổ Việt Nam Quang phục hội thành Việt Nam Quốc dân đảng. Tháng 12 năm 1924, Nguyễn Ái Quốc (khi đó là thư kí và thông dịch viên cho Borodine, người Nga, cố vấn cao cấp cho Quốc dân đảng Trung Quốc) đã có cuộc tiếp xúc với Phan Bội Châu, cùng trao đổi về xu hướng Quốc - Cộng hợp tác cho cách mạng Việt Nam, vốn đang thịnh hành tại Trung Quốc bấy giờ.

Bị Pháp bắt và an trí

Căn nhà tranh là nơi ở của ông già Bến Ngự

Ngày 30 tháng 6 năm 1925, ông lại bị Pháp bắt tại Hàng Châu, ông bị dẫn giải về Hà Nội và xử án chung thân khổ sai. Các nguồn sử liệu và nghiên cứu khác nhau đã đặt nghi vấn về người tiết lộ cho Pháp tung tích của ông^[7]. Về sau, bản án được đổi lại thành án quản thúc tại gia. Theo Việt Nam Pháp Thuộc Sử, ông được giảm án vì phản ứng mạnh mẽ của toàn dân đối với nhà cầm quyền Pháp.
Từ năm 1926, ông bị đưa về sống ở Bến Ngự, Huế, cho đến khi mất vào năm 1940. Lúc đó ông được gọi là Ông già Bến Ngự.

Mộ phần

Trong thời gian này, tư tưởng chống Pháp của Phan Bội Châu đã ôn hòa hơn. Vào tháng 3 năm 1927, trong dịp kỉ niệm ngày giỗ một năm của Phan Chu Trinh, Phan Bội Châu đã viết:

"Than ôi! Ông có thứ cho tôi chăng? Lúc ông [từ Nhật Bản] về nước [1906], tôi tiễn chân ông đến Hương Cảng, ông cầm tay tôi dặn mấy lời sau hết: ‘Từ thế kỉ 19 về sau, các nước tranh nhau ngày càng dữ dội, cái tính mạng một nước, gửi trong tay một số người đông, chứ không thấy nước nào không có dân quyền mà khỏi mất nước bao giờ. Thế mà nay Bác lại còn dựng cờ quân chủ lên hay sao?’ Ông nói thế, lúc bấy giờ tôi chưa có câu gì đáp lại, nay đã hơn 20 năm rồi, lời ôn càng lâu, càng nghiệm. Tôi mới biết cái óc suy nghĩ cùng cái mắt xem xét của tôi thiệt không bằng ông! Phỏng ngày nay ông còn sống thì cầm cờ hướng đạo cho chúng ta, hẳn phải nhờ tay ông mới được. Than ôi! Ngày nay những kẻ cúng vái ông, kính mến ông, có phải là chỉ ngắm tượng ông, đọc văn ông góp nhặt năm ba câu làm bộ ái quốc, ái quần đầu miệng mà thôi ư? Phải biết rằng ông Hi Mã mà được danh tiếng lưu truyền với sử xanh là vì ông có chủ trương thiệt, tinh thần thiệt."

Phan Bội Châu mất ngày 29 tháng 12 năm 1940 tại Huế. Tên ông đã được đặt cho trường chuyên của quê nhà-tỉnh Nghệ An và một con phố lớn tại Hà Nội, gần Ga Hà Nội, nối từ đường Trần Hưng Đạo đến đường Điện Biên Phủ (Cửa Nam).

Quan hệ với Hồ Chí Minh

Nhà cách mạng Phan Bội Châu đã từng quen biết với Nguyễn Sinh Sắc, thân phụ của Chủ tịch Hồ Chí Minh (1890 - 1969).
Nguyễn Ái Quốc đã từng có bài báo viết về cuộc tiếp xúc và đối đầu giữa Alexandre Varenne (Toàn quyền Đông Dương thời đó) và Phan Bội Châu nhan đề "Những trò lố, hay là Varenne và Phan Bội Châu" ("Turlupinades, ou Varenne et Phan Boi Chau" - báo Le Paria (Người cùng khổ), số 36-37, tháng 9 - tháng 10 năm 1925). Bài viết có nội dung đả kích hành động của thực dân Pháp mà đại diện toàn quyền Đông Dương là Varenne, trong việc giả vờ đón tiếp cụ Phan từ nước ngoài về, nhưng thực chất thì "tay phải giơ ra bắt tay Phan Bội Châu, còn tay trái thì nâng cái gông để siết chặt Phan Bội Châu trong nhà tù ảm đạm".
Theo cuốn Sổ tay tra cứu về cuộc đời và sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh (NXB Hải Phòng, 1998) dựa vào Những mẩu chuyện về đời hoạt động của Hồ Chủ Tịch của Trần Dân Tiên thì Nguyễn Tất Thành đã từ chối ý định của Phan Bội Châu đưa anh sang Nhật Bản mà anh chọn con đường khác là sang Pháp.
Theo Phan Bội Châu niên biểu, Phan Bội Châu kể rằng Nguyễn Tất Thành thường nghe ông ngâm hai câu thơ và sau này Nguyễn Tất Thành thường nhắc lại:

Mỗi bữa không quên ghi sử sách

Lập thân hèn nhát ấy văn chương.

Đã từng gặp lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc trong khoảng năm 1924, ông từng có ý định đi theo đường lối Xã hội chủ nghĩa. Thế nhưng, ông bị bắt và quản thúc ít lâu sau đó, nên chưa thể theo Xã hội chủ nghĩa được.^[8] Về sự kiện Phan Bội Châu bị thực dân Pháp bắt, một số nhà nghiên cứu cho rằng Nguyễn Ái Quốc đã bán tin tức về Phan Bội Châu cho Pháp. Một số nhà nghiên cứu khác cho rằng các bằng chứng chống lại Nguyễn Ái Quốc là không thuyết phục và phủ nhận giả thuyết này^[7]. Bản thân Phan Bội Châu cho rằng kẻ phản bội mình là Nguyễn Thượng Huyền (thư kí cho ông, sau này ra làm cho Pháp).
Trong bài thơ khóc thương tiếc ông của Phan Bội Châu có đoạn:

Cờ xã hội những toan lên thẳng bước

Gánh giang sơn chẳng chút chịu nhường ai!

Đau đớn thay! Trời chẳng chìu người,

Người bước tới mà trời giằng kéo lại.

Công nghiệp sống chưa ra vòng thất bại,

Tuổi chết nay đã trải chẵng mười năm

Nhớ bạn xưa khôn nỡ khóc thầm,

Một hàng chữ gởi thôn tâm cùng thiên cổ!

Kẻ tiền đạo ấy ai là người hậu lộ?

Nhận định

Các sử gia Việt Nam^{[cần dẫn nguồn]} cho rằng đóng góp của Phan Bội Châu vào nền độc lập của Việt Nam là một đóng góp cực kì lớn lao. Lúc đầu ông hết lòng bôn ba vận động chủ trương kháng Pháp bằng vũ lực với sự giúp đỡ của triều đình Nhật Bản. Tuy cá nhân ông không giải quyết được phương thức thực thi công việc đó, nhưng nghĩa khí và lòng tận tụy của ông biến thành sao Bắc Đẩu cho các cao trào cách mạng bạo động Việt Nam^{[cần dẫn nguồn]}. Ông hô hào nhân dân học hỏi từ các cuộc cách mạng và các lãnh tụ Đông Á, và cho rằng, với sự giúp đỡ của các nước Đông Á đồng văn, người Việt có thể giành lại độc lập cho chính mình.
Theo một số sử gia^{[cần dẫn nguồn]}, khuyết điểm lớn nhất của ông là đã không lôi kéo được thành phần dân nghèo, số người chiếm 80% dân số Việt Nam thời điểm đó, vào công cuộc giành độc lập. Theo họ, thay vì cố tập trung đấu tranh tại tầng lớp làng xã, ông và những người đồng chí hướng chỉ chú trọng vào tầng lớp đứng đầu xã hội, tin tưởng rằng dân chúng bần nông sẽ tự động theo gương đấu tranh của các bậc học giả trí thức. Các lãnh tụ cách mạng bước sau ông và các nhà cách mạng tiên phong khác nhờ vậy học hỏi được từ sai lầm này, cũng như thấu hiểu được tầm quan trọng của việc vận động địa phương^{[cần dẫn nguồn]}.
Sinh thời, Phan Bội Châu được một luật sư người Pháp tên là Bona ca ngợi: ^[8]

“	Cụ Phan (Phan Bội Châu) là người quả không hổ là kẻ ái quốc, ái quân chân chính. Dầu tôi là người Pháp, đối với cụ Phan tôi cũng phải ngưỡng mộ. Tôi ngưỡng mộ là ngưỡng mộ cái thân thế quang minh, cái tinh thần cao thượng, cái nghị lực bất di, bất khuất đã chứng tỏ ra trong việc làm của cụ.	”
—Luật sư Bona

Tác phẩm

Tác phẩm cách mạng

Việt Nam vong quốc sử

Việt Nam Quốc sử khảo (1909)
Ngục Trung Thư (1913) (loc) – Sài Gòn: NXB Tân Việt, 1950
Lưu Cầu Huyết Lệ Tân Thư (19??)
Việt Nam vong quốc sử (1905)
Việt Nam Quốc sử bình diễn ca (1927)
Cao Đẳng Quốc Dân Di Cảo (19??) (loc) – Huế: NXB Anh-Minh, 1957
Chủng diêt dự ngôn(19??) (loc) – Hà Nội: NXB Khoa hoc xã hội, 1991
Tân Việt Nam (19??) (loc) – Hà Nội: NXB Cục lưu trữ nhà nước, 1989
Thiên Hồ Đế Hồ (19??) (loc) – Hà Nội: NXB Khoa học xã hội, 1978
Khuyến quốc dân du học ca (19??)
Hải ngoại huyết thư (1906)
Dĩ cửu niên lai sở trì chủ nghĩa (19??)
Hà thành liệt sĩ ca (19??)
Truyện Lê Thái Tổ (19??)
Tuồng Trưng nữ vương (19??)
Gia huấn ca (19??)
Giác quần thư (19??)
Nam quốc dân tu tri (19??)
Nữ quốc dân tu tri (19??)
Truyện Chân tướng quân (1917)
Truyện tái sinh sinh (19??)
Truyện Phạm Hồng Thái (19??)

Tác phẩm biên khảo, thi ca

Kí niệm lục (19??)
Vấn đề phụ nữ (19??)
Luận lí vấn đáp (19??)
Sào nam văn tập (19??)
Hậu Trần dật sử (19??) (loc) – Hà Nội: NXB Văn hóa-thông tin, 1996
Khổng Học Đăng (19??) (loc) – Houston, TX: NXB Xuân Thu, 1986
Phan Bội Châu Niên Biểu (19??) (loc) – Sài Gòn: Nhóm nghiên-cứu Sử Địa, 1971
Phan Bội Châu Toàn Tập (19??) (loc) – Huế: NXB Thuận hóa: Trung tâm văn hóa ngôn ngữ Đông Tây, 2001
Trùng Quang Tâm Sử (19??) (loc) Hà Nội: NXB Văn học, 1971

Lưu ý: các bản có đánh dấu (loc) hiện còn lưu trữ.

Xem thêm

Chú thích

^ NHÀ THƠ PHAN BỘI CHÂU
^ Vì San trùng với tên huý vua Duy Tân (Vĩnh San) nên phải đổi thành Phan Bội Châu. (Theo Họ và tên người Việt Nam- PGS.TS Lê Trung Hoa- NXB Khoa học xã hội-2005)
^ Tên hiệu Sào Nam lấy từ 2 câu thơ cổ Hồ mã tê sóc phong, Việt điểu sào nam chi nghĩa là Ngựa Hồ hí gió Bắc, Chim Việt đậu cành Nam, ý nói người không quên gốc gác của mình.
^ Xem Gia Phả Họ Phan, Phần Thứ Hai, Chương V-03, [1]
^ Trong Việt Nam Pháp Thuộc Sử (VNPTS), GS Phan Khoang (ban Việt Sử, ĐH Văn Khoa Sàigòn & ĐH Huế 1963-1970) có ghi rằng Phan Bội Châu bị bắt năm 1913 là do Lương Tế Quang, Tổng đốc Quảng Châu, chứ không phải Viên Thế Khải, Tổng thống Trung Quốc bắt. Cũng theo VNPTS, Kỳ Ngoại Hầu Cường Để có thân hành đến Bắc Kinh gặp Viên để dàn xếp khi Công sứ Pháp yêu cầu Bắc Kinh bắt giam Phan Bội Châu, và mọi sự được giải quyết ổn thỏa để Phan Bội Châu không bị bắt (VNPTS, Chương 4, tr. 463)
^ Mục từ Phan Bội Châu trong Từ điển Bách khoa Toàn thư Việt Nam.
^ ^a ^b Theo một số nhà nghiên cứu, Phan Bội Châu bị thực dân Pháp bắt được là do có người mật báo. Danh tính của người mật báo được xác định khác nhau.
- Theo Vĩnh Sính trong "Mối liên hệ giữa Phan Bội Châu và Nguyễn Ái Quốc ở Trung Quốc, 1924-1925 – giới thiệu tài liệu mới phát hiện" thì: "Trong Phan Bội Châu niên biểu, Phan Bội Châu quy cho Nguyễn Thượng Huyền, người được ông 'nuôi dưỡng' ở Hàng Châu, tội mật báo với Pháp 'thời khắc đi đường và hành động' của Phan để họ bắt cóc ông ở ga Thượng Hải. Trong khi đó, Kì Ngoại hầu Cường Để, trong hồi kí, lại quy cho Lâm Đức Thụ là người chủ mưu." (Vĩnh Sính: Sđd, tr. 242). Lâm Đức Thụ sau này bị tố cáo là làm mật thám cho Pháp.
- Theo Mạc Định Hoàng Văn Chí, trong Từ Thực Dân Đến Cộng Sản (TTDĐCS), thì người đó là Nguyễn Ái Quốc. (Mạc Định Hoàng Văn Chí: Sđd, tr. 38).
- Theo Joseph Buttinger, "A Dragon Embattled" (New York: Praeger, 1967)Tập 1, của Joseph Buttinger. Ông này khẳng định rằng Nguyễn Ái Quốc nhận 150.000 đồng bạc Đông dương từ Pháp và bán cụ Phan.
- Sophie Quinn-Judge trong luận án "Nguyen Ai Quoc, The Comintern and The Vietnamese Communist mouvement 1919-1941" lại phủ nhận thông tin này. (Sophie Quinn-Judge: Sđd, tr. 80-81)
- William J. Duiker, giáo sư sử học Đại học Penn State, trong cuốn sách "Ho Chi Minh: A Life" (2001) cho rằng những bằng chứng được đưa ra để chống lại Nguyễn Ái Quốc không có gì thuyết phục. Theo nghiên cứu của ông, tài liệu văn khố của Pháp cho thấy có thể Nguyễn Thượng Huyền là người đã phản bội Phan Bội Châu
^ ^a ^b Phan Bội Châu - Trang Web thành phố Hồ Chí Minh

Tài liệu tham khảo

Một phần của bài này được trích dịch từ tài liệu A Country Study: Vietnam của Thư viện Quốc hội của Hoa Kì, thuộc phạm vi công cộng. [2]
GS Phan Khoang, Việt Nam Pháp Thuộc Sử (VNPTS), nxb Đại Nam, Sài Gòn, 1961
Mạc Định Hoàng Văn Chí, Từ Thực Dân Đến Cộng Sản, nxb Chân Trời Mới, Sài Gòn, 1964
Vĩnh Sính, Mối liên hệ giữa Phan Bội Châu và Nguyễn Ái Quốc ở Trung Quốc, 1924-1925 – giới thiệu tài liệu mới phát hiện, trong Việt Nam và Nhật Bản giao lưu văn hóa, Nxb Văn Nghệ, Tp Hồ Chí Minh, 2001.
Sophie Quinn-Judge, Nguyen Ai Quoc, The Comintern and the Vietnamese Communist Movement (1919-1941), trong HO CHI MINH The missing years, The University of California Press, California, 2002.
Gia Phả Họ Phan, Phần Thứ Hai, Chương V-03, [3]

Liên kết ngoài

Wikisource có các tác phẩm gốc nói đến hoặc của:

Phan Bội Châu

Giáo sư sử học Vĩnh Sính viết về Phan Chu Trinh và Phan Bội Châu
Giáo sư sử học Vĩnh Sính viết về Phan Chu Trinh và Phan Bội Châu nhân 100 năm Phong Trào Duy Tân
Phan Bội Châu, từ báo Nhân Dân
Học lại Phan Bội Châu và Phong trào Đông Du, từ BBC Việt ngữ
Bối cảnh xã hội Việt Nam và Phong trào Đông Du, từ BBC Việt ngữ
Phan Bội Châu - Giáo trình văn học Đại học Cần Thơ
Phan Bội Châu và phong trào Đông Du (tiếng Anh và Pháp)
Nguyễn Ái Quốc và Phan Bội Châu: Tình nhà, nghĩa nước, báo Quân đội Nhân dân
Việt Nam Quang phục hội
Phan Bội Châu
Nguyễn Thái Học Foundation

Search This Blog

Hoi Nghi Dien Hong

Sunday, 11 December 2016

PHỞ=TIỀN TỆ TRUNG QUỐC=TIẾN SĨ VIỆT NAM =

Ngọc Thu lược dịch từ The New York Times

2010-06-24

Mỹ - Trung khẩu chiến

Chính sách của Trung Quốc

Nhân sự Đại hội

Con Người và Cái Chết của Tướng Lê Văn Hưng

LÝ MINH HÀO

Thursday, June 24, 2010

Trung-Tướng Ngô Quang Trưởng

Vấn Ðề Quân-Nhân Vô-Kỷ-Luật

Việc Kiểm-Soát các Cựu-Can & Cựu-Cán Việt-Cộng

Việc Dân Quê Bỏ Làng Ði Theo Việt-Cộng

RFA 23.06.2010 loan tin:

Hình: AFP

Chia sẻ

Tin liên hệ

Tuesday, June 22, 2010

Tuesday, June 22, 2010

Trân Văn, thông tín viên RFA

2010-06-21

Dễ hơn học tiểu học!

Bằng thật?

Theo dòng thời sự:

Ngọc Trân, thông tín viên RFA

2010-06-21

Muốn so găng với Hoa Kỳ?

Tấn công có chủ đích

Làm mất mặt Hoa Kỳ

Theo dòng thời sự:

Monday, June 21, 2010

Thứ ba, ngày 15 tháng sáu năm 2010

Dẫn ngôn

8. Chương thứ tám Chữa Chứng Bệnh "Tham Lợi Riêng"

10. Chương thứ mười Chữa chứng bệnh "ái quốc giả"

13. Chương thứ mười ba Chữa chứng bệnh "không biết đường kinh tế"

14. Chương thứ mười bốn "Chữa chứng bệnh" "không biết thương nòi giống"

15. Chương sau hết Bài tóm cách làm việc

Chung

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Mục lục

Thân thế

Hoạt động Cách mạng

Phong trào Đông du

Hoạt động ở Trung Quốc

Bị Pháp bắt và an trí

Quan hệ với Hồ Chí Minh

Nhận định

Tác phẩm

Tác phẩm cách mạng

Tác phẩm biên khảo, thi ca

Xem thêm

Chú thích

Tài liệu tham khảo

Liên kết ngoài

No comments:

Post a Comment