TÀI LIỆU HOÀNG SA=QUỐC TẾ NHÂN QUYỀN= QUACH VINH THIỆN =HỨA HOÀNH

Friday, April 3, 2009

TÀI LIỆU HOÀNG SA

Tìm thấy sắc chỉ cổ về Hoàng Sa Gia tộc họ Đặng đã gìn giữ sắc chỉ hơn 100 năm nay Tại tỉnh Quảng Nam, người ta vừa phát hiện một sắc chỉ bốn trang của Triều đình nhà Nguyễn liên quan đến quần đảo Hoàng Sa, được gia tộc họ Đặng, ở thôn Đồng Hộ, xã An Hải, huyện đảo Lý Sơn gìn giữ nhiều đời nay. Được biết đây là sắc chỉ vua Minh Mạng phái một đội thuyền với 24 lính thủy ra đảo Hoàng Sa năm Ất Mùi (1835) để làm nhiệm vụ bảo vệ đảo Hoàng Sa của Việt Nam. Giới chuyên gia cho hay, sắc chỉ của vua viết: "Giao cho ông Võ Văn Hùng ở Lý Sơn chọn thanh niên khỏe mạnh và giỏi nghề bơi lặn để gia nhập đội thuyền, giao ông Đặng Văn Siểm - người có kinh nghiệm đi biển làm người dẫn đường, giao Võ Văn Công đi cùng đội thuyền phụ trách hậu cần..." Ông Đặng Lên, 69 tuổi, người thuộc gia tộc họ Đặng đang giữ bản chứng chỉ cổ này, cho biết sáu đời trước, cụ kỵ ông là một vị đà công xuất sắc, từng lấy thuyền ra ngoài đảo xa thuộc Hoàng Sa để bảo vệ biên cương của t̉ổ quốc. "Tên tuổi những người đi cùng đều có ghi lại rõ." Gia đình ông quyết định báo cho nhà nước vì cho sắc chỉ mà họ đang giữ trong tay là "vật quý của ông cha, mà con cháu lâu nay không biết dùng", giờ được phổ biến rộng rãi có thể giúp các thế hệ sau biết nhiều hơn về chủ quyền tại quần đảo Hoàng Sa. Ông Lên nói: "Tôi cũng có nghe nay Hoàng Sa đã bị Trung Quốc chiếm. Người đi đảo đánh cá cũng không ra được nữa". "Đất nước của mình bị chiếm cứ vậy tôi rất buồn." "Tôi là người quê mùa, nhưng cũng biết thời đó mình đã có người ra giữ Hoàng Sa, thì theo địa dư Hoàng Sa là của người Việt Nam."

TRỊNH CUNG * VỀ TRỊNH CÔNG SƠN

TRỊNH CÔNG SƠN VÀ THAM VỌNG CHÍNH TRỊ

Trịnh Cung

01.04.2009

LTS. Trịnh Công Sơn được nhiều người chú ý. Người bảo ông là CS, kẻ lại bảo ông cũng là nạn nhân của cộng sản. Được bạn đọc gửi đến bài này, xuất xứ tap chí DA MAU, tôi đã xem lại và trong chiều hướng tìm hiểu sự thật, tôi đăng vào BKBDD để các bạn có đầy đủ tài liệu. Tôi nghĩ rằng cả dân tộc này bị cộng sản lừa dối và trở thành nạn nhân của cộng sản. Trần Đức Thảo, Nguyễn Mạnh Tường, Tam Ich, Nguyễn Hữu Thọ,Trương Như Tảng, Đoàn Văn Toại, và Trịnh Công Sơn đều đã lầm mà theo cộng sản . . .Phần đông viết về âm nhạc của Trịnh Công Sơn, riêng Trịnh Cung viết về con đường chính trị của Trịnh Công Sơn.
Sơn Trung.

Đă 8 năm kể từ ngày mất của Trịnh Công Sơn, 01-4-2001. Đă có rất nhiều bài và sách viết về người nhạc sĩ tài hoa xuất chúng này. Tất cả đều chỉ nói về 2 mặt: tình yêu (con người, quê hương) và nghệ thuật ngôn từ trong ca khúc Trịnh Công Sơn, tuyệt nhiên không thấy ai đề cập đến vấn đề Trịnh Công Sơn có hay không tham vọng chính trị. Phải chăng như Hoàng Tá Thích, ông em rể của người nhạc sĩ “phản chiến” huyền thoại này đă minh định trong bài tựa cuốn sách Như Những Dọ̀ng Sông của mì́nh nói về âm nhạc và tì́nh người của ông anh rể Trịnh Công Sơn, do nhà Xuất Bản Văn Nghệ và Công Ty Văn Hoá Phương Nam ấn hành năm 2007:

“…Anh không bao giờ đề cập đến chính trị, đơn giản v́ anh không quan tâm đến chính trị”? Hay như nhận định của một người bạn không chỉ rất thân mà c̣ận là một “đồng chí” (trong ư nghĩa cùng một tâm thức về chiến tranh VN) của Trịnh Công Sơn, hoạ sĩ Bửu Chỉ (đă mất) đă viết: “Trong dọ̀ng nhạc phản chiến của ḿình, TCS đă chẳng có một toan tính chính trị nào cả” (Trích bài viết: “Về Trịnh Công Sơn và Những Ca Khúc Phản Chiến Của Anh”, in trong Trịnh Công Sơn, Cuộc Đời, Âm Nhạc, Thơ, Hội Hoạ & Suy Tưởng do Nhà Xuất Bản Văn Hoá Sài Gọ̀n ấn hành năm 2005)?Sự thực có đúng như câu khẳng định chắc nịch ở trên của ông Hoàng Tá Thích và hoạ sĩ quá cố Bửu Chỉ? Chắc chắn là sai 100% rồi nếu như Trịnh Công Sơn không là tác giả của 3 tập nhạc phản chiến (Ca Khúc Da Vàng, Kinh Việt Nam và Ta Phải Thấy Mặt Trời), và cũng chưa từng tham gia vào Phong trào Đấu tranh Đô thị của Thanh niên Sinh viên Học sinh để chống Mỹ và chính quyền Sài Gọ̀n mà chính cuốn sách của Hoàng Tá Thích và bài viết của Bửu Chỉ vừa nhắc đến ở trên đă có nhiều tiết lộ. Mặt khác, trong bài viết “Có Nghe Ra Điều Gí́” Trịnh Công Sơn gửi cho bác sĩ Thân Trọng Minh tức nhà văn Lữ Kiều năm 1973 có đoạn như sau: “…Chưa bao giờ tôi có ý nghĩ tự đề nghị với ḿnh một trách nhiệm quá lớn, nhưng khi đă lỡ nhận chịu những cảm t́nh nồng hậu từ đám đông, th́ì những t́ình cảm kia phải được đền bồi…”. Và trong thư TCS gửi cho Ngô Kha - người bạn cùng chí hướng chính trị và cũng là người em rể, đồng thời là lănh tụ của Chiến đoàn Nguyễn Đại Thức này đă bị Công An Huế bắt (1972-1974) - chúng ta sẽ dễ nhận ra sự thực làm chính trị chống chế độ Sài Gọ̀n của Trịnh Công Sơn. Nhất là trong đoạn Lê Khắc Cầm nói về mối quan hệ giữa TCS và tổ chức cơ sở thành uỷ Huế do Lê Khắc Cầm bí mật phụ trách trước 1975 như thế nào, th́ì không thể nói là TCS không có toan tính chính trị như nhận định của hoạ sĩ Bửu Chỉ (Xin xem thêm Thư TCS gửi Ngô Kha và đoạn trao đổi về lá thư này giữa Nguyễn Đắc Xuân và Lê Khắc Cầm trong phần tư liệu đính kèm bài).

Thủ bút Trịnh Công Sơn trong bài “Có Nghe Ra Điều Ǵ”
gửi cho bác sĩ Thân Trọng Minh tức nhà văn Lữ Kiều năm 1973

Trước khi nêu thêm những dẫn cứ quan trọng hơn để chúng ta có cái nhì́n rõ hơn về thái độ chính trị của TCS thời chiến tranh VN, và cũng nhằm cung cấp thêm tư liệu để làm rõ các mối quan hệ có tính dính líu vào hoạt động chính trị phản chiến thân Cộng của TCS, tác giả xin kể một kỷ niệm với Ngô Kha và vì sao Ngô Kha lấy tên cho lực lượng đấu tranh của ḿnh là Chiến đoàn Nguyễn Đại Thức.

Vào năm 1971, tôi có mời Ngô Kha tới dự bữa cơm đầy năm Vương Hương, con đầu lọ̀ng của tôi tại nhà ở Phú Nhuận. Sau tàn tiệc, tôi đưa Ngô Kha ra về. Chúng tôi đi bô từ ngă tư Phú Nhuận về hướng cầu Kiệu, khi gần đến chân cầu, Ngô Kha nói với tôi: “Cậu vào chiến khu với mì́nh đi, có người dẫn đường đang chờ”. Tôi không ngờ lại bị Ngô Kha đưa vào thế kẹt. Lúc này, tôi đang là Trung Úy biệt phái dạy tại Trường Cao Đẳng Mỹ Thuật Huế, vừa bị Nha Mỹ Thuật Học Vụ trả về lại Bộ Quốc Phọ̀ng và́ được Mỹ cấp học bổng tu nghiệp mỹ thuật tại Trung Tâm Đông và Tây, Hawaii, Hoa Kỳ




(Sau 1975 tôi mới biết ông Nguyễn Văn Quyện, kiến trúc sư, Giám đốc Nha Mỹ Thuật Học Vụ, người ký quyết định không cho tôi đi Mỹ và trả tôi lại quân đội theo đề nghị của hoạ sĩ Vĩnh Phối - Hiệu trưởng Trường CĐMT Huế, cả 2 đều là Việt cộng nằm vùng), và Ngô Kha đang là em rể của Trịnh Công Sơn, cũng mang cấp bậc thiếu uý Quân lực VNCH có tư tưởng phản chiến, nhưng tôi không biết gì́ về hoạt động ly khai của anh cho tới lúc này. Thật bất ngờ và căng thẳng, làm sao tôi có thể đi về phía bên kia chiến tuyến?


Tôi không hề tham gia vào phong trào phản chiến, tôi chơi với Trịnh Công Sơn, Ngô Kha, Hoàng Phủ Ngọc Tường, Đinh Cường khi họ chưa là người chống lại chế độ Việt Nam Công Hoà. Ngay cả tại “túp lều cỏ” Tuyệt Tình Cốc ở Huế, nơi mà nhà văn Thế Uyên trong một bài viết của anh có tên “Cuộc Hành Tŕinh Làm Người Việt Nam Qua Trịnh Công Sơn” đă tự bạch anh từng đến dự những cuộc họp bàn về đấu tranh chính trị do nhóm Hoàng Phủ Ngọc Tường, Trần Quang Long, Nguyễn Đắc Xuân và Trịnh Công Sơn đứng ra tổ chức, tôi cũng chưa bao giờ đặt chân đến đó và thậm chí không hề biết có những việc như thế. Đơn giản v́ì tôi rời Huế vào sống ở Sài Gọ̀n sau khi tốt nghiệp Mỹ thuật năm 1962, mối quan hệ giữa tôi và họ chỉ là một tì́nh bạn văn nghệ thuần tuý.


Để thối thác lời đề nghị ghê gớm này của Ngô Kha, tôi dừng lại trong bóng đêm bên này cầu Kiệu và nói với anh:
”Ông thấy con ḿnh vừa đầy năm, bà xă cọ̀n quá trẻ và yếu đuối, làm sao mình bỏ nhà đi vào căn cứ với bạn được. Hơn nữa mình không đồng về cách giết người của họ ở Huế hôm Tết Mậu Thân… thôi chúc bạn lên đường may mắn!”.
Thế nhưng, sự việc sau đó lại đưa Ngô Kha đến một hoàn cảnh khác. Anh không đi vào rừng mà về Huế rồi bị bắt và chịu một cái chết bi thảm.

Về Nguyễn Đại Thức là ai mà Ngô Kha dùng đặt tên cho lực lượng đấu tranh của ḿnh?

Theo Nguyễn Đắc Xuân, Nguyễn Đại Thức nguyên là một hạ sĩ quan quân lực VNCH ly khai đă bắn hụt tướng Huỳnh Văn Cao khi ông dùng trực thăng kiểm soát t́ình hình Phật giáo xuống đường ở Đà Nẵng và Huế, và đă bị lính Mỹ bắn hạ. Hành động và cái chết của Nguyễn Đại Thức đă đưa Ngô Kha đến sự chọn lựa Nguyễn Đại Thức là tên và biểu tượng cho nhóm quân nhân ly khai đấu tranh chống Mỹ Nguỵ do anh tổ chức. Sau đây là đoạn viết của Hoàng Phủ Ngọc Tường trong Căn Nhà Của Những Gă LangThang: “…Theo tin tức quân báo của Kha nhận từ đoạn Đà Nẵng, thì lực lượng thuỷ quân lục chiến của Kỳ sẽ chĩa mũi nhọn vào những người của phong trào mà họ cho là nguy hiểm, ngay từ lúc họ đặt chân đến Huế để tránh hậu hoạ. Ngô Kha cùng đi với chiến đoàn ly khai của anh sẽ kéo dài cuộc cầm cự trên đèo Hải Vân, để tạo điều kiện cho tôi thoát…”.

Đối với cá nhân tôi, nhờ tiết lộ kinh khủng này của Hoàng Phủ Ngọc Tường, những năm gần đây, tôi mới biết mì́nh đă từng bị Ngô Kha dùng tình bạn để đưa vào cái gọi là Chiến đoàn ly khai Nguyễn Đại Thức mà không biết khi anh rủ tôi đi vào cứ như đă nói ở trên. May mà tôi đă từ chối.

Với bao nhiêu sự việc gắn kết với nhau, hoà quyện, ăn khớp, như thế mà chúng ta vẫn cọ̀n hoài nghi, vẫn biện bạch đây chỉ là một thứ tì́nh cảm hồn nhiên hay hoa mỹ hơn, đấy là ý thức về thân phận dân tộc, tiếng nói đ̣i hoà bình đậm tính nhân bản cho quê hương của một người nghệ sĩ tài hoa như TCS, thì chi tiết sau đây đă được Nguyễn Đắc Xuân tiết lộ và đă xác nhận lại với tác giả bài viết này như sau: “Vào đêm ngày 29-5-1966, trên đường Trần B́nh Trọng-Đà Lạt, Trần Trọng Thức (nhà báo), Nguyễn Ngọc Lan (linh mục, đă chết), Nguyễn Đắc Xuân và Trịnh Công Sơn đă cùng nhau bàn về một giải pháp chính trị cho trí thức yêu nước và người đưa ra sự chọn lựa rất quyết đoán và hợp ý với 3 bạn đồng hành với ḿnh: “Không có con đường nào khác cho anh em ḿnh ngoài Mặt trận Giải Phóng Miền Nam!”.

Vậy là đă quá rõ về khuynh hướng chính trị của Trịnh Công Sơn!

Từ Chính Trị Phong Trào đến Chính Trị Cầm Quyền?

Vỡ mộng chính trị cầm quyền

Những ngày trước 30-4-75, Sài Gòn rơi vào tình trạng hỗn loạn. Người thân cộng thì hí hửng, người quốc gia th́ lo âu và t́ìm đường bỏ nước. Mọi thứ sinh hoạt đều tê liệt, tôi nằm trong số người chịu trận, bế tắc, no way out. Trong thời điểm tinh thần sa sút này, tôi thường ghé qua nhà TCS để tìm một thông tin tốt lành vì anh có nhiều mối quan hệ, nhưng cũng không được ǵì vì TCS từ chối ra đi và cho biết sắp nhận chức Quốc Vụ Khanh đặc trách văn hoá trong chính phủ Dương Văn Minh lên thay Thiệu-Kỳ, em trai TCS là đại uý Trịnh Quang Hà sẽ được giao làm Cảnh sát Trưởng quận 2 (nay là quận 1). Thế là xong, TCS sẽ tham gia chính quyền được chuyển từ tay Nguyễn Văn Thiệu để thương lượng hoà bì́nh với quân GP đang bao vây Sài Gọ̀n và doạ sẽ tắm máu Sài Gọ̀n nếu VNCH không buông súng
.
Thế nhưng, TCS và người em không có tên trong thành phần chính phủ Dương Văn Minh khi các hệ thống thông tin quốc gia công bố ngày 27-4-75 và cũng không có tên kiến trúc sư Nguyễn Hữu Đống trong vai đệ nhất Phó Thủ Tướng - người bạn chính trị không lộ diện của TCS từ trước sự kiện Tết Mậu Thân 1968, một cố vấn chính trị, một công tŕình sư cho sự nghiệp chính trị của TCS, đă vận động cho TCS vào chính phủ này như là đại diện của phe Phật giáo. Và với kết quả này, nhà hoạt đầu chính trị trẻ tuổi Nguyễn Hữu Đống đă phải rời khỏi nhà TCS ngay sau đó, sau khi đă ăn ở trong nhà TCS nhiều tháng trước như một người em rể.


Sau này, trong thời Lý Quí Chung cọ̀n sống, tôi có hỏi về sự việc này. Với tư cách là một Bộ trưởng Thông Tin và người rất thân cận với tướng Dương Văn Minh, Lý Quí Chung đă xác nhận: không hề có một đề cử nào cho TCS và Nguyễn Hữu Đống vào chính phủ Dương Văn Minh cả. TCS và gia đ́ình đă bị Nguyễn Hữu Đống lừa rồi! Và từ đó TCS đă coi Nguyễn Hữu Đống là kẻ ghê tởm.

Một chút về Nguyễn Hữu Đống

Nguyễn Hữu Đống tốt nghiệp thủ khoa Trường Kiến Trúc Sài Gọ̀n khoảng năm 1964 nhưng không hành nghề kiến trúc sư, bắt đầu chơi thân công khai với Trịnh Công Sơn vào khoảng 1970. Tôi không được biết gì́ nhiều về nhân vật này ngoài việc chứng kiến sự xuất hiện thường xuyên trong nhà TCS những tháng trước 4/1975 với tư cách em rể TCS, giữa lúc Sài Gọ̀n liên tiếp nhận những thông tin về các tỉnh Tây Nguyên thất thủ, và cũng được biết từ TCS vào những ngày cuối của tháng 4/1975 là: chính quyền mới sẽ vẫn giữ nguyên chiếc ghế Đệ nhất Phó Thủ Tướng của chính phủ đầu hàng Dương Văn Minh (tức ghế của Nguyễn Hữu Đống). Sau đó, Nguyễn Hữu Đống đă vượt biên và định cư ở Pháp.


Thế nhưng, vào khoảng năm 1992, Nguyễn Hữu Đống về Sài G̣òn và tìm thăm tôi. Tôi tiếp anh tại nhà và cùng ăn trưa. Thật ra, giữa tôi và Nguyễn Hữu Đống không đủ thân để anh t́ìm thăm, chẳng qua là chỗ để anh trút hết những ǵì TCS và gia đì́nh không tiếp khi anh tì́m đến thăm họ sau hằng chục năm ly gián từ ngày ấy. Trong những thổ lộ của Nguyễn Hữu Đống có 2 chi tiết đáng chú ý: Một là: Ý tưởng và mô hình kiến trúc Ngôi Đền Tình Yêu có hì́nh quả trứng (lấy từ truyền thuyết Âu Cơ đẻ ra 100 trứng) để TCS chủ tŕì như một giáo đường là của Nguyễn Hữu Đống; Hai là: để Ngôi Đền Tình Yêu này mang đậm sắc thái TCS, Nguyễn Hữu Đống lập ý cho TCS viết Kinh Việt Nam. Dự án này tôi đă được TCS cho biết trước năm 1975 và sẽ xây dựng trên ngọn đồi của Bác sĩ Bùi Kiện Tín ở Thủ Đức, nằm đối diện với nghĩa trang quân đội Sài Gọ̀n cũ.

Xét về mặt tài năng kiến trúc và con người đầy tham vọng làm chính trị của Nguyễn Hữu Đống cũng như mối quan hệ mang tính chính trị giữa anh và TCS thì́ thông tin này đáng tin hơn là gần đây có nghe dư luận từ Phạm Văn Hạng là dự án này của Phạm Văn Hạng và TCS được ông Võ Văn Kiệt ủng hộ?
(Để biết thêm mối quan hệ chặt chẽ giữa TCS và Nguyễn Hữu Đống, xin độc giả đọc thêm đoạn trích dẫn trong phần ghi chú cuối bài viết này, câu Lê Khắc Cầm trả lời phỏng vấn Nguyễn Đắc Xuân về TCS).


Bài Học Lớn Cho Người Làm Chính Trị Tự Phát Trong Xă Hội CSVN
Những Gáo Nước Lạnh Ngày “anh em ta về”

Tuy nhiên, sau sự thất bại ấy, TCS lại đứng lên vui mừng về́ Sài Gọ̀n của anh trong ngày 30-4-75 đă xuất hiện: “Cờ bay trăm ngọn cờ bay” và “anh em ta về mừng như băo cát quay cuồng…”. Từ sự kiện tại Đà Lạt mà Nguyễn Đắc Xuân đă nhắc đến ở trên cho đến ngày 30-4-75 không có một chỉ dấu nào cho thấy có mối liên lạc về mặt tổ chức giữa Mặt Trận Giải Phóng Miền Nam và Trịnh Công Sơn. Thậm chí khi anh được kiến trúc sư Nguyễn Hữu Thái đưa đến Đài Phát Thanh Sài G̣n để hát bài Nối Vọ̀ng Tay Lớn mừng chiến thắng lịch sử 30-4-75, TCS, tác giả của ca khúc có tính dự báo cho ngày huy hoàng này của quân Giải phóng và bi thảm cho phía VNCH, cũng bị Tôn Thất Lập, một nhạc sĩ chủ chốt trong phong trào Hát Cho Đồng Bào đă thoát ly đi theo MTGPMN, đuổi ra khỏi pḥng thu: ”Mày có tư cách ǵ mà hát ở đây!”…


Bị bất ngờ với cú ra đ̣òn khá tàn nhẫn này của người “anh em”, TCS thật sự choáng váng và sợ hăi, mọi niềm hân hoan trong anh về giấc mơ hoà b́nh cho đất nước của ḿnh nay đă thành hiện thực bỗng chốc tan thành mây khói. Niềm vui tưng bừng reo ca “…Mặt đất bao la / anh em ta về / Gặp nhau mừng như băo cát quay cuồng trời rộng/ Bàn tay ta nắm nối tṛn một ṿng Việt Nam…” (Nối Vọ̀ng Tay Lớn) hôm ấy không thuộc về TCS, và thay vào đó là nỗi ám ảnh sắp bị thủ tiêu và phải làm thế nào chạy trốn khỏi “người anh em” càng sớm càng tốt.


Thật ra, tai nạn chính trị này đă có nguồn gốc từ quan điểm chính về tính hai mặt trong âm nhạc và con người TCS của Ban Văn Hoá Tư Tưởng-Trung Ương Cục Miền Nam do Ông Trần Bạch Đằng phụ trách. Chính nhạc sĩ Trần Long Ẩn đă kể lại rằng đă có một cuộc họp kiểm điểm TCS trong Cứ trước 1975 với thành phần tham dự gồm có hầu hết các văn nghệ sĩ thoát ly theo MTGPMN như: Tôn Thất Lập, Trần Long Ẩn,… dưới sự chủ tŕì của ông Trần Bạch Đằng.

Và Cuộc Chạy Trốn Khỏi Sài Gọ̀n

Sự sợ hăi càng tăng cao khi TCS nhận được tin ḿình sẽ bị thanh toán. Chỉ vài ngày sau, TCS đă âm thầm cùng mẹ rời khỏi Sài Gọ̀n bằng xe đọ̀, trực chỉ ra Huế, nơi anh cũng đang có những ”người anh em” thân thiết cũ vừa chiến thắng trở về như Hoàng Phủ Ngọc Tường, Nguyễn Đắc Xuân, Thái Ngọc San,… hy vọng chắc được yên thân.

Trở lại sống trong căn hộ cũ 11 Nguyễn Trường Tộ - Huế, TCS quây quần với bạn bè cũ và mới không được bao lâu thì́ cả thành phố Huế lên cơn sốt đả đảo TCS và Phạm Duy. Các biểu ngữ được giăng ở các trường đại học và TCS phải lên Đài truyền h́nh Huế đọc bài tự kiểm điểm. Sự cố lần này cũng lại do một nhạc sĩ tổ chức, nhạc sĩ Trần Hoàn, Giám đốc Sở VH&TT tỉnh Bì́nh Trị Thiên. Thế là TCS đă tránh được vỏ dưa SG nay lại găp vỏ dừa Huế!

Sự bé cái lầm lần này, có lẽ do TCS đă kỳ vọng ở bạn mì́nh quá nhiều nhưng thực tế vai trọ̀ trong lực lượng tiếp quản Huế của Hoàng Phủ Ngọc Tường và Nguyễn Đắc Xuân rất khiêm tốn, chính họ cũng đang phải cố gắng phấn đấu để được kết nạp vào đảng th́ làm sao bao che cho tác giả của 2 ca khúc từng bị người CSVN kết án (Ca khúc Gia Tài Của Mẹ với câu: “Hai mươi năm nội chiến từng ngày” đă xúc phạm đến đại cuộc chống Mỹ cứu nước của người CSVN và ca khúc Cho Một Người Nằm Xuống để thương tiếc Lưu Kim Cương - đại tá không lực VNCH chết bởi đạn của quân GPMN - người bạn một thời đă từng dùng máy bay không quân đưa TCS lên Đà Lạt thăm Khánh Ly hoặc ngược lại, đón Khánh Ly về hát với TCS) tại Sài Gọ̀n?


Lần này ở Huế, tính tẩy chay TCS nghiêm trọng và công khai hơn hẳn vụ ở Đài Phát Thanh SG vừa qua. Tì́nh bạn cũ trong trái tim TCS sụp đổ đă đành mà giấc mơ “Khi đất nước tôi thanh b́nh/Tôi sẽ đi thăm…” tưởng dễ thực hiện của anh cũng bị dập tắt. Những tháng ngày tiếp theo ở Huế, TCS sống như một con tin trong Hội Văn Nghệ Bình Trị Thiên, thường xuyên được tổ chức bố trí đi lao động thực tế trên những cánh đồng vào mùa khô cũng như mùa lụt, không hơn gì một người phải chịu cải tạo.


Cuộc Chạy Trốn Lần Thứ 2

Tuy nhiên, đang kẹt trong cái thế “tiến thoái lưỡng nan” này ở tại chính quê nhà, nơi mình từng tham gia hoạt động đấu tranh chống Diệm rồi chống Mỹ-Thiệu trong Phong Trào Đô Thị Huế với Hoàng Phủ Ngọc Tường, Ng K, Nguyễn Đắc Xuân,… cũng không xong mà về lại Sài G̣n thì́ càng nguy hiểm thì một vị cứu tinh kịp xuất hiện, ông Võ Văn Kiệt - nhà lănh đạo công sản cao cấp tiếp quản Sài G̣n lúc bấy giờ. Một cuộc vượt biên nội địa đưa TCS vào lại Sài Gọ̀n sau khoảng 1 năm anh phải “đi thực tế” tại các vùng quê tỉnh Bình Trị Thiên được bí mật tổ chức do ông Kiệt uỷ thác cho nhà văn cộng sản Nguyễn Quang Sáng thực hiện thành công. Từ đây, dưới sự ưu ái của ông Kiệt và nhà văn Nguyễn Quang Sáng được uỷ nhiệm của thượng cấp chăm sóc TCS, cái hạn bị hăm doạ hay trù dập với người nhạc sĩ lăng mạn cách mạng này đă kết thúc.


Qua những “sự cố” như thế, có thể thấy TCS đă mắc những sai lầm với người CS như sau:
- Thiếu minh bạch trong suy nghĩ về chiến tranh VN và tính hai mặt trong quan hệ xă hội.
- Không ở trong một đường dây của tổ chức và chịu sự lănh đạo của tổ chức đó.
- Không dám thoát ly đi theo MTGPMN.
Và những sai lầm của TCS với phía VNCH:
- Kêu gọi phản chiến nhưng chỉ nhằm vào phía VNCH.
- Thiên về phía người CSVN ngay cả sau khi bị họ giết hụt trong vụ Tết Mậu Thân ở Huế.
- Chống lại phía đă tạo cho ḿnh điều kiện học hành và tự do sáng tác, kể cả tự do tư tưởng dù có bị chế độ SG hạn chế và kiểm duyệt, nhưng không quyết liệt tiêu diệt như đă được thổi phồng (dùng giấy của Hoàng Đức Nhă cấp để đi đường do Phùng Thị Hạnh trung gian, nhiều sĩ quan VNCH che dấu,…) để có một nhạc sĩ Trịnh Công Sơn tồn tại lừng lẫy như thế cho đến ngày 30-4-75. Dù ư thức chính trị ra sao, Trịnh Công Sơn vẫn là sản phẩm của chế độ VNCH đúng như Đặng Tiến đă nhận định trong một bài viết ở đâu đó mà tôi không c̣n nhớ tên.


Bước Ngoặt “Mỗi Ngày Tôi Chọn Một Niềm Vui”
Sa Lầy vào Rượu và Xu Nịnh

Cuối tháng 5-1978, tôi ra khỏi trại cải tạo, gặp lại TCS. Lần nào đến nhà anh ở 47c Phạm Ngọc Thạch-Sài G̣on, sáng hay chiều, cũng thấy TCS ngồi nhậu rượu Ararat, một loại cô-nhắc Nga (sau “đổi mới” chuyển qua rượu chát đỏ của Pháp, và sau cùng là Whisky Chivas) với Nguyễn Quang Sáng và một số bạn “mới”. Tôi cảm thấy có một điều ǵ đó không ổn, h́nh như tôi, một thằng sĩ quan Nguỵ đi tù về, không cọ̀n được TCS và gia đì́nh coi là người thân như ngày xưa. Thái độ khó chịu của tôi mỗi lần ngồi trước mặt những người bạn “mới” này của Sơn đă khiến tôi bị TCS và gia đì́nh tẩy chay ngầm.

Thực ra, tôi đă bị TCS và nhóm bạn Huế cũ loại ra từ những năm tháng tôi đi lính VNCH mà tôi không hề biết. Sau này, hoạ sĩ Tôn Thất Văn (đă chết) đă kể lại cho tôi rằng có những cuộc họp ở Huế vào những năm 60-70, TCS và những người mà tôi đă coi là bạn thân tì́nh đă đem tôi ra để phê phán, tẩy chay vì́ tôi đă không trốn lính và đứng về phía Quốc Gia.

Rất tiếc, trong số này lại có cả Đinh Cường, người đă từng học cùng trường mỹ thuật, ở cùng nhà, và do tôi giới thiệu làm quen với TCS, do tôi kết nối với anh bạn Thọ giàu có ở Đà Lạt để có những tháng ngày cùng TCS rong chơi thơ mộng khi lưu lại căn phọ̀ng anh Thọ đă thuê cho tôi tại biệt thự số 9 đường Hoa Hồng hay ở trong căn nhà sàn gỗ thơ mộng bên một dọ̀ng suối róc rách trong một hóc núi của thị trấn Đơn Dương từ trước khi tôi rời Đà Lạt về Sài Gọ̀n năm 1964 theo giấy gọi vào quân trường sĩ quan trừ bị Thủ Đức khoá 19.

Và cả những tháng ngày nhàn nhă làm sinh viên sĩ quan tại đây vào năm 66 hay 67, lúc này tôi là sĩ quan huấn luyện CTCT và phụ trách một phần nguyệt san “Bộ Binh”. Sau ngày 30-4-75, với cấp bậc Trung uý ngành Công binh VNCH, Đinh Cường trở lại Trường Mỹ Thuật Huế và được miễn đi học tập cải tạo nhờ vào việc đă tham gia các hoạt động đấu tranh chống VNCH của nhóm Hoàng Phủ Ngọc Tường, Ngô Kha, Nguyễn Đắc Xuân, TCS,.., nhiều năm trước.


Có một kỷ niệm đặc biệt với Đinh Cường mà tôi cũng muốn nói ra luôn sau bao nhiêu năm cố giữ chặt trong lọ̀ng, để ḷòng mì́nh thôi nặng trĩu và cũng minh chứng cho một tình bạn không hề có thật mà anh ấy đă dành cho tôi, mà tôi đă hằng chục năm cố nghĩ khác đi, cố không tin. Sự việc xảy ra như thế này: Ngày 1-5-75, 8g sáng tôi đến nhà Đinh Cường ở đường Nguyễn Đì́nh Chiểu cũ, gần chợ Tân Định để xem tì́nh hì́nh như thế nào.

Như thường lệ tôi vẫn đến đây dễ dàng như người trong nhà nên rất tự nhiên bước lên cầu thang dẫn lên căn gác của bạn ḿnh. Thế nhưng chị TN, vợ Đinh Cường đă chặn tôi lại ở giữa cầu thang và nói Đinh Cường đi khỏi rồi. Tôi không tin và nói lớn là có hẹn trước, lúc đó Đinh Cường mới nói vọng xuống để tôi lên. Khi lên tới nơi thì́ đă có mặt của Bác sĩ Trương Thì́n, Nhạc sĩ Miên Đức Thắng cùng ngồi đó. Tôi gượng gạo ngồi xuống và Đinh Cường nói với 2 vị khách kia như hỏi ý: “Mì́nh cấp cho TC cái giấy chứng nhận thuộc Thành Phần Thứ 3 nhé!”. Lập tức tôi đứng lên và từ chối: “Không, hăy để tôi chịu trách nhiệm với họ, và Thành Phần Thứ 3, Thứ 4 gì́ họ cũng dẹp sạch thôi!”…


Với TCS, gia đì́nh cùng các “đồng chí” rượu của anh, tôi lúc này là một kẻ xa lạ, một người lạc hướng, môt cái gai khó chịu, một con kỳ đà làm cho cuộc vui hoan lạc của họ không được hoàn hảo, tôi nên biến đi. Nhưng tôi lại là một gă ngoan cố, tự cho mình nhiệm vụ phải ngồi lại để làm Sơn tỉnh táo hơn, để những tiếng nói bớt đi những lời xu nịnh. Ý thức được rượu, phụ nữ và xu nịnh là một loại ma tuư tổng hợp đang nhấn ch́m TCS được nguỵ danh dưới khẩu hiệu “Mỗi ngày tôi chọn một niềm vui” nên tôi cố chiụ đựng sự khó chịu của họ và vẫn không tì́m cách lấy lại chỗ đứng thân thiết vốn có với TCS thủa còn trai trẻ ở Huế bằng rượu chè, quà cáp đắt tiền và những tán tụng nuông chì́u. Tôi vẫn đứng trên đôi chân liêm sỉ và theo đuổi một thứ nghệ thuật tri thức, đó là chỗ mà TCS, trong thâm sâu của tâm hồn anh, không thể loại bỏ tôi cho dù có khác nhau về quan điểm chính trị và cách sống. Đó cũng là điều mà TCS trong những lúc cô đơn nhất đă đến gơ cửa nhà tôi bất kể đêm khuya hay khi b́nh minh vừa ló dạng để hàn huyên hoặc khoe và hỏi ư kiến tôi về bức tranh mà anh vừa vẽ.


Điều Đáng Tiếc

Trong thời buổi sống như một kẻ bên lề của một Sài Gọn đă bị đổi tên và những người bạn thân một thời hồn nhiên như thế nay cũng đă cúi mì́nh, ngoan ngoăn làm những con rối của chế độ mới, quay lưng lại với thân phận khốn đốn của đồng loại, tự huỷ tri thức, lương tâm, thứ một thời nhờ nó đă làm nên những ca khúc tranh đấu cho thân phận và tự do con người, nay chọn cho ḿình con đường sa lầy vào rượu, thuốc và phụ nữ, tôi thấy ḿnh thật sự cô độc và bất lực trước sự sụp đổ từng ngày của một người bạn tài hoa nhất mà tôi từng yêu quí.

Nhiều khi tôi muốn nói với bạn mì́nh: “Tại sao cậu lại sa đà vào những cuộc chơi phù phiếm? Tại sao cậu không viết những ca khúc cho thân phận VN 2 đang bị một thứ xiềng xích vô hình nhưng vĩnh cửu, vì́ nó được khoá bởi chính người VN chứ không phải ngoại bang? Hay ít ra thì́ cậu nên sống yên lặng như một cái bóng, một họ̀n đá tảng vì́ cái giấc mơ hoà bì́nh, thống nhất quê hương của cậu dù không phải nguyên nhân chính gây ra sự sụp đổ hoàn toàn nền Cộng Hoà trẻ tuổi MNVN, nhưng về mặt tâm lý cũng đă ít nhiều làm lợi cho phía bên kia, vô t́ình đồng loă với kẻ đă gây ra cái bi kịch thảm khốc cho hằng triệu người Việt từng ái mộ, tôn thờ cậu nay phải bỏ nước ra đi bằng giá của cái chết không được chôn cất, bằng sự tật nguyền tinh thần, nếu may mắn đến được bờ tự do th́ bạn cũng đáng được cảm thông…

Vì ́ tôi biết chắc chắn một điều là tất cả những trí thức thiên tả VN như cậu cũng đều không chờ đợi một kết cuộc cho đất nước theo cách như đang diễn ra…”. Nhưng có lẽ trực giác của tôi đă mách bảo rằng điều ấy nằm ngoài khả năng của TCS, cứ để cuộc sống của anh phụ thuộc vào bản năng, đă tiêu vong rồi một TCS mạnh mẽ dấn thân, mạnh mẽ ca hát cho hoà bì́nh đất nước, cho dân tộc ấm no, bì́nh đẳng, tự do và hạnh phúc như ngày nào. Thời cuộc làm ra TCS đấy thôi, anh không phải là người làm ra thời cuộc, nên tôi đă nghẹn họng.


Ảo Tưởng Cuối Cùng

Dần dà rồi TCS cũng tì́m lại cho ḿnh một phần phong độ sáng tác nhờ hấp thụ những ngọn lửa nhỏ từ những nhan sắc phụ nữ và sự trân trọng (theo chủ trương) của những nhạc sĩ thuộc Hội Âm Nhạc TP HCM như Xuân Hồng, Hoàng Hiệp, Thanh Tùng, Tôn Thất Lập, Trần Long Ẩn,… và một nhóm nhạc do họ tổ chức có tên “Những Người Bạn” ra đời khoảng thập niên 90, và TCS được coi là đầu đàn.

Anh trở thành nhân tố quan trọng nhất trong việc thu hút sự chú ư của công chúng mỗi khi anh có mặt trong các show diễn của nhóm. TCS cũng là một tiếng nói có trọng lượng nhất đối với nhiều tên tuổi hàng đầu của nhạc cách mạng VN như Văn Cao, Trọng Bằng, Hồng Đăng,… trừ ông nhạc sĩ Bộ Trưởng Bộ VH&TT Trần Hoàn (đă nghĩ hưu), người từng mở chiến dịch đả đảo anh một thời ở Huế, là vẫn tiếp tục nhì́n TCS như một kẻ xấu.


Dù gì́ thì́ thế đứng chính trị của TCS cũng đă được tốt hơn trước rất nhiều, có phải vì́ thế mà anh đă chủ quan nghĩ mì́nh là người đến lúc nên đứng vào hàng ngũ của đảng?
Sơn đem ư định này nói với tôi, tôi liền can:“Không nên Sơn ơi, cậu đang là một nhân vật âm nhạc lớn, người ta nể trọng vì́ ảnh hưởng của cậu đối với công chúng rất lớn cũng như quốc tế. Nay cậu trở thành đảng viên mới tọ̀ te cọ̀n ai coi trọng nữa. Nếu ông Hoàng Hiệp chống lai là may cho cậu lắm đó!”.

Tôi đă nói với TCS như thế và TCS im lặng. Tuy nhiên không phải nhờ sự phân tích ấy mà TCS không trở thành đảng viên Đảng CSVN, mà bởi sự ngăn cản của nhạc sĩ Hoàng Hiệp, người giữ vai tṛ chính trị của Hội Âm Nhạc TP HCM và cũng là cán bộ có trách nhiệm quản lý TCS. Trong một lần bất bì́nh vời Hoàng Hiệp về việc bị kiểm điểm, TCS đă chửi thẳng vào mặt Hoàng Hiệp ngay tại trụ sở Hội Âm Nhạc TP HCM:”Mày là thằng mặt lồn!”.

Đă không những không được vào đảng, TCS cọ̀n được cho về hưu để vĩnh viễn kết thúc giấc mơ - ảo tưởng cuối cùng của anh.


Cái Chết - Vinh Quang Đích Thực


Nếu con đường chính trị đối với TCS là một con đường dẫn anh xuống vực thẳm thì́ cái chết là một kết thúc hoàn hảo. Hay nói một cách khác, nó đă giải cứu và trả lại vinh quang đích thực cho anh - vinh quang dành cho di sản ca khúc TCS. Không chỉ niềm vinh quang này bừng sáng huy hoàng bởi hàng chục ngàn người yêu âm nhạc của anh ở trong nước tiễn đưa anh đến nơi an nghỉ cuối cùng, mà người Việt trên khắp thế giới cũng nhỏ lệ tiếc thương, nhất là người Việt ở Mỹ, nơi mà Trịnh Công Sơn lúc sinh tiền không dám đặt chân đến dù không ít lời mời. Một lễ tưởng niệm long trọng được tổ chức tại Hội trường báo Người Việt với sự tham dự đông đảo của nhiều giới khác nhau trong cộng đồng ở cả Nam và Bắc California ngay trong đêm 1-4-2001, điều mà trước đó không ai dám nói công khai về t́nh cảm của ḿnh với TCS ở chỗ đông người tại Mỹ.

Lời Kết

Sau 8 năm Trịnh Công Sơn ra đi, mọi cảm xúc thương tiếc sau cái chết của anh trong mỗi chúng ta cũng đă phần nào chì́m lắng, hôm nay, tôi quyết định và chọn lựa thời điểm này để viết về một góc khác, một phương diện khác của Trịnh Công Sơn mà chưa ai viết hoặc viết một cách có hệ thống.

Bài viết này chắc chắn sẽ gây ra sự mất mát t́ình cảm, sự đổ vỡ các mối quan hệ vốn có của tôi, vì́ một số những nhân vật được đề cập nay đang cọ̀n hiện diện trong cuộc đời. Sự thật bao giờ cũng gây mất ḷòng, tôi đă tự hỏi mì́nh nhiều lần trong nhiều năm qua: có nên viết nó ra, giải thoát cho nó khỏi ngục tù trong tôi suốt hơn 30 năm qua? Sự quằn quại của nó trong cái nhà tù ký ức cũng làm tôi đau buồn đến không chịu nổi. Giải phóng cho nó là giải phóng cho chính tôi, dù có phải bị trả giá.


Đó là về phần cá nhân tôi, cọ̀n đối với TCS, bài viết này tôi muốn bổ sung thêm những điều mà trong các cuộc nói chuyện về TCS ở Mỹ tôi đă không thể nói hết được. Một nửa sự thật cũng chưa phải là sự thật. Tôi tin vào điều tốt đẹp của sự thật. Nó có thể sẽ làm tan đi hì́nh ảnh một TCS được tô vẽ bởi những huyền thoại và ảo ảnh lấp lánh trong lọ̀ng ai đó, nhưng sẽ trả lại một TCS thiên tài đích thực của âm nhạc như nó vốn có, để mọi người nếu đến với nhạc Sơn thì́ sẽ có được cơ may yêu mến trọn vẹn một con người có thực, chứ không phải một thứ tượng đài được nhào nặn, tô vẽ và dựng lên v́ì một mục đích riêng. Đă đến lúc sự thật đó cần được trả lại cho những người Việt đă, đang và sẽ măi cọ̀n coi nhạc Trịnh là lẽ sống của ḿnh, mang nó theo mì́nh như một thứ tài sản vô giá dù đi đến bất kỳ đâu, dù ở chiến tuyến nào.


Tất nhiên, những lập luận và lời kể trong bài viết này dựa vào những ǵ tôi đă trải qua, những tư liệu riêng và những tư liệu của những người bạn cũ của TCS mà họ đă công khai phổ biến trên các phương tiện truyền thông, và v́ thế chắc chắn c̣n thiếu sót tất yếu, v́ tôi biết c̣n nhiều sự thật đang được cất dấu bởi những người có quan hệ cận kề với TCS trong từng giai đoạn của lịch sử VN từ 1954 đến hôm trước khi TCS qua đời mà họ vì́ những lý do nào đó chưa tiện nói ra. Tôi xin cám ơn những ai sẽ đóng góp thêm những gì́ giúp cho bài viết này được hoàn hảo hơn, kể cả những phản biện.


Sau cùng, mỗi con người Việt Nam đă trải qua và sống sót sau cuộc chiến tranh khốc liệt vừa qua đều giữ trong ḿnh những sự thật riêng, một gốc nhân chứng riêng, xin quí vị hăy trả lại nó cho lịch sử, nếu được như thế thì́ tấm gương lịch sử VN mới trong sáng được. Cũng v́ điều này, cho tôi xin lỗi những ǵ mà bài viết có làm tổn thương đến một ai đó cũng là vì́ không cọ̀n sự lựa chọn nào khác.


Sài Gọ̀n 29/3/2009
TRỊNH CUNG
———————————————————————————–
Tư liệu tham khảo:
1. Như Những Ḍng Sông, Hoàng Tá Thích, Nhà Xuất Bản Văn Nghệ 2007.
2. Trịnh Công Sơn, Cuộc đời, Âm nhạc, Thơ , Hội hoạ & Suy tưởng, Nhà Xuất Bản Văn Hoá Sài G̣n, 2005.
3. Thư TCS gửi Ngô Kha, nguồn: http://www.gio-o.com
4. Sự thực Thư Gửi Ngô Kha, Nguyễn Đắc Xuân, phần phỏng vấn Lê Khắc Cầm, nguồn: http://www.gio-o.com
5. Có nghe ra điều ǵ, Thủ bút của TCS nói về trách nhiệm của ḿnh với đám đông (Tư liệu của Bác sĩ, nhà văn Thân Trọng Minh - Lữ Kiều).

ĐÀI BBC

Đài BBC nhận định rằng bài của Trịnh Cung gây phản ứng nhiều . Bà Trịnh Vĩnh Trinh, em gái Trịnh Công Sơn không hài lòng về bài này. Một trí thức cùng thời với Trịnh Công Sơn, hiện sống ở Pháp muốn giấu tên, nói với BBC rằng theo ông, Trịnh Công Sơn là người "không chính trị. Ông có thể có những nhận biết sai lầm về chính trị, nhưng ông không làm chính trị."Đó là nghệ sĩ trong sáng, không bao giờ nghĩ đến chính trị.Trong khi đó, nhà văn Hoàng Lại Giang, từ Sài Gòn, cũng từng có thời gian quen biết với Trịnh Công Sơn sau 1975, nói: "Đó là nghệ sĩ trong sáng, không bao giờ nghĩ đến chính trị."Ông Giang cho rằng cố nhạc sĩ là người "ngây thơ, nên phải đi giữa hai làn đạn".Nhắc lại những năm đầu sau 1975, khi Trịnh Công Sơn, giống như nhiều người dính líu miền Nam, gặp khó khăn trong đời sống, ông Hoàng Lại Giang nhớ lại:"Lúc đó, người ta mang quan điểm Trịnh Công Sơn có tội. Thời ấy, Sơn rất khổ. Nhưng dần dần nhạc phẩm của anh đã thu hút các nhà cách mạng, kể cả ông Võ Văn Kiệt.""Có lần bức xúc, anh Sơn đến giãi bày với ông Kiệt, thì ông ấy bảo: 'Tôi đây còn bị người ta theo dõi, anh bị theo dõi là chuyện bình thường. Mình cứ làm việc của mình.'"

http://www.bbc.co.uk/vietnamese/culture/2009/04/090404_trinhcongson_controversy.shtml

TRUYỆN CƯỜI XHCN VIET NAM

Chuyện thật cấm cười


Việt Nam có chính sách gộp các tỉnh lại với nhau để dễ quản lý.Vì vậy, các tỉnh đuợc gộp lại là : Quảng Bình + Quảng Trị + Thừa Thiên Huế đuợc đặt tên Bình Trị Thiên.Còn Phú Yên + Khánh Hòa gọi là Phú Khánh … Nhưng có 3 tỉnh không thể gộp lại được với nhau làKontum, Plei-ku, Daklak, vì không thể đặt tên được là Túm-Ku-Lắc hay Kon-Ku-Lắc, Lắc-Kon-Ku, Ku-Kòn-Lắc ...

Thursday, April 2, 2009

TIN VIỆT NAM * THIÊN LÔI ĐÁNH CỘNG SẢN

BÀI I


Sét đánh Lễ tế Đàn Xã Tắc và Cửa Quảng Đức THÁNG 3-2009 điềm báo điều gì?
được biết sấm sét đánh thẳng xuống Lễ tế khiến dân chúng chạy tán loạn
Cửa Quảng Đức cách đàn Xã Tắc chừng 1 km.

Vì sao sự kiện này xảy ra đêm 24.3 mà đến sáng 26.3 Tuổi Trẻ mới đưa tin?
Vì sao khá nhiều tờ báo quá thận trọng khi đưa tin về “sự cố” trong lễ tế đàn Xã Tắc như vậy?
Trong các bản tin không có một phát biểu nào của nhà tổ chức, du khách, nhân dân địa phương v.v…
về sự kiện? Khi sét đánh và cắt điện đột ngột trên diện rộng ở Huế, phản ứng của người dân ra sao?
Trong khi các tờ báo vốn nổi tiếng thận trọng trong thông tin vẫn có cách xử lý tương đối tốt hồn cốt
của sự kiện trên thì nhiều tờ báo uy tín khác lại tự ... biên tập mình!
Chuyện gì đã xảy ra trong làng truyền thông vậy?
Sau khi quan sát với tư cách một bạn đọc về những sự kiện đêm 24.3 tại Huế và truyền thông, tôi có
hàng loạt câu hỏi mà không biết tìm đâu ra người trả lời. Chắc các bạn cũng có ý nghĩ giống tôi?
Phan Văn Tú
http://www.blogvanganh.tk/

Thiên Địa bất bình - Tiên Long thịnh nộ
Năm trước đọc tin thấy cổng An Hoà ở Kinh thành Huế bị sét đánh sập ngay trong lúc đang diễn ra lễ tế đàn Nam Giao, cứ nghĩ là sự kiện ngẫu nhiên của thiên nhiên.

Sau gần cả thế kỷ được xây lên nay cổng An Hòa lần đầu tiên bị trời đánh sập ngay vào lúc chính quyền cho tiến hành một lễ tế trời đất đầu tiên tại đàn Nam Giao của Cộng Sản, quả là điềm không lành chút nào. Nhưng cũng có thể rằng chỉ là hiện tượng ngẫu nhiên.

Đến tối 24/03 vừa rồi, một người bạn cho biết đang đang có mưa to gió lớn và sấm sét ở Huế đang lúc diễn ra lễ tế đàn Xã Tắc, người này nói rằng thời tiết như vậy khá thất thường ở Huế, báo Giác Ngộ cũng có mô tả hiện tượng này.

Nhưng sáng nay (26/03) đọc Tuổi Trẻ thì mới biết rằng sét đã đánh vào đúng tối diễn ra lễ tế này làm hư hại cửa Quảng Đức thì tôi không cho rằng sự việc này và sự việc tương tự năm ngoái là ngẫu nhiên nữa.

Các triều đại phong kiến xưa thích dùng chữ quảng đức để ngụ ý rằng đức độ của vua trải rộng khắp thiên hạ, ngày nay Đảng cũng ra rả suốt rằng ơn đảng bao trùm khắp toàn dân để ép buộc mọi người phải yêu đảng. Chắc trong lễ tế Xã Tắc tối hôm đó cũng phạm thượng báo công với trời đất như vậy. Người ta có thể lừa bịp mọi người và lừa bịp chính mình, nhưng không thể lừa bịp Thượng đế được.

Trời đã giáng những điềm gở xuống triều đại Cộng Sản này, báo hiệu một sự thay đổi lớn sắp diễn ra. Chắc chắn là sẽ có những thay đổi lớn và bất ngờ.

Nhiều người xác nhận rằng anh 6 Phong (CTN Nguyễn Minh Triết) có mặt ở Huế vào ngày 24/03, lúc diễn ra lễ tế đàn Xã Tắc, nhưng người thân cận thường đi cùng anh 6 thì không dám xác nhận qua điện thoại rằng anh 6 có tham gia lễ tế này, chỉ nói “đang bận, gặp nhau đi rồi nói chuyện”.

Cũng nghe nói rất nhiều trong thời gian qua, anh 6 cảm thấy rất bất an cho quốc xã tắc (hy vọng thật là như thế) nên rất chú ý đến các giải pháp cúng tế để cầu mong cho đất nước thoát khỏi cảnh khủng hoảng và tránh được những bất ổn và xáo trộn. Nhưng từ đầu năm đến nay anh 6 làm gì cũng đều gặp điềm gở.

Lễ Khai Ấn đền Trần ngay sau Tết anh 6 cũng chủ lễ nhưng lại bị một “cái tát” choáng váng khi chứng kiến những bộ trưởng tranh giật những tờ ấn đầu tiên được đóng bởi anh 6, vì người ta tin rằng những cái càng đầu tiên thì càng linh hiển. Trong số những bộ trưởng này có Trần Văn Tuấn, Vũ Huy Hoàng, Nguyễn Quốc Triệu, Võ Hồng Phúc, giáo sư Nguyễn Thiện Nhân, đây là điều rất khó nghe nhưng hoàn toàn là sự thật.

Anh 6 đã giận tái mặt quát (một điều hiếm thấy từ anh 6 vốn điềm đạm) rằng các anh còn tệ như vậy trách sao dân không như thế. Lúc anh 6 nói cũng là lúc hàng chục ngàn người dân đang phá các hàng rào của công an để tràn vào đền nhằm tranh giật ấn, hàng ngàn công an, cảnh sát an ninh được bố trí để đảm bảo trật tự an toàn đã hoàn toàn vô hiệu.

Nghe nói năm nay anh 6 cũng sẽ dự lễ Giỗ Tổ Hùng Vương sắp tới, chẳng biết sẽ xảy ra điềm gở gì nữa không. Nhưng có vẻ anh 6 ngày càng bế tắc khi mong muốn sự tốt đẹp, an hòa, quảng đức trong một chính thể thối nát đến như thế này. Đúng là lực bất tòng tâm.

Cập nhập thêm vào lúc 22h, 30/03: BCT rất sợ tin tức về điềm gở này lan rộng khắp dân chúng nên anh 4 đã có chỉ thị ngay tối 24/03 rằng không được đưa tin có liên kết giữa sự kiện diễn ra lễ tế đàn Xã Tắc và sét đánh hư cửa Quảng Đức. Do vậy mà chúng ta thấy rất ít báo đưa tin này, có đưa như Tuổi Trẻ thì mãi đến 26/03 mới ra tin nhưng cũng không dám nhắc lại ngày 24/03 có diễn ra lễ tế đàn Xã tắc trong bản tin đó.

Có sợ cũng chẳng tránh khỏi đâu.



( Tài liệu và hình ảnh của VangAnh)http://www.blogvanganh.tk/



DIỄN ĐÀN SINH VIÊN DH KINH TẾ HUẾ


Bạn có tin vào những chuyện thần thánh, tâm linh, đặc biệt là khi bạn ở TP.Huế này?Hôm nay (24/3/2009), TP.Huế tổ chức dựng lại lễ cúng đàn Xã Tắc của các vị vua triều Nguyễn xưa. Theo mình được biết thì lễ tế Xã Tắc được tố chức hàng năm vào mùa xuân và mùa thu để cầu mong mưa thuận gió hòa, dân chúng hạnh phúc...Buổi lễ được chuẩn bị rất công phu và dự tính đúng 19h sẽ bắt đầu. Nhưng...Đúng lúc trưởng ban tổ chức vừa cất lời đọc bài diễn văn thì trời bắt đầu đỏ mưa, mọi người nháo nhác, chạy toán loạn. Không những vậy, đi kèm với mưa là những tia sét mạnh vỡi những tiếng sấm đánh chói tai. Chính tận mắt mình và những người trong Đại nội đã nhìn thấy sét đánh thẳng vào chiếc bóng điện làm bóng điện cháy và rơi xuống tức thì. Mọi người hoảng loạn, những người đứng gần đó sợ hãi và chạy đi nơi khác...Đúng một tiếng sau (20h) trời tạnh và buổi lễ bắt đầu, đoàn rước tiến về đàn Xã tắc. Trong khi vua đang làm lễ tại đàn xã tắc, có nhiều tia chớp đánh trên bầu trời ( nhưng không có tiếng nổ) Đây là hình ảnh được chụp bằng di động[Only registered and activated users can see links. ]Nhiều người nói rằng ở đây có nhiều điều thuộc về tâm linh, các bạn nghĩ thế nào về vấn đề này.

http://www.hce.edu.vn/hsv/showthread.php?t=5429





XUẤT XỨ TỪ CÁC TẠP CHÍ ĐIỆN TỬ SAU:
http://www.vietland.net/main/showthread.php?t=6114
http://www.hce.edu.vn/hsv/showthread.php?t=5429
http://vantuyen.livejournal.com/2009/04/03/





BÀI II

SÉT ĐÁNH ĐÀN NAM GIAO THÁNG 6-2008

( CÁC BÁO ĐĂNG TIN NÀY TỪ 2008, NAY BẢN CHÍ MỚI SƯU TẬP ĐƯỢC)





Trong lúc đồng tiền mất giá khủng hoảng, chứng khoán sụp đổ, kinh tế lạm phát chóng mặt, các nhà báo chống tham nhũng bị bắt...tiếng nói của người dân và báo chí càng ngày càng bị chận đứng...bữa ăn hàng ngày của người dân ngày càng thiếu hụt teo tóp...thì sự kiện của trời đất càng làm cho lòng dân thêm hoang mang lo sợ.


Sét đánh tan khối bê tông kiên cố.
Bầu trời cố đô Huế đột nhiên mưa to, gió lớn lúc 4 giờ chiều ngày 4/6 khi BTC Festival Huế đang làm lễ Tế Đàn Nam Giao.
Tiếng sét kinh hoàng đánh sập cổ lâu cửa An Hoà, phía Bắc Kinh thành Huế.
Người dân và khách du lịch kinh hoàng vì tiếng nổ kinh long trời lỡ đất.





Người dân vẫn chưa hết bàng hoàng vì tiếng sét nổ như bom
Nhiều bô lão ở kinh thành hơ hải trước sự kiện vì theo các cụ đây là điềm đang báo trước "sự chuyển dịch lịch sử". Các cụ còn cho biết lúc vua Bảo Đại thoái vị năm 1945 cũng có sự cố như thế này. Tuy nhiên đó là nguồn tin dân gian chưa được kiểm chứng.


Nhưng Lễ tế đàn Nam Giao là lễ tế trời đất cầu "quốc thái, dân an", mới được BTC phục dựng lại; nên tiếng sét đánh trúng lúc tế Trời là một "điềm không lành" trong tâm linh người Việt.





Theo nguồn tin của nhiều báo chí, trong ngày xảy ra sự kiện người dân ở gần cửa An Hòa, trên đường Nguyễn Trãi vẫn chưa hết bàng hoàng và không thể ngủ được cho đến 5-6 giờ sáng hôm sau vì tiếng sét nổ kinh hoàng như tiếng bom. Nhiều người thất thanh kêu la sập nhà trong khi khói bụi mù mịt và đất đá bay lên...từ trên cổ lầu đổ xuống.
Hiện nay hiện trường An Hòa vẫn không được sữa chữa mà chỉ được cơ quan chức năng dùng dây sắt rất nhỏ được cho là rất mong manh để quấn quanh và buộc cái khối bê tông tan nát sắp sửa rớt xuống.
http://www.doi-thoai.com/baimoi0608_167.html



VIETNAMREVIEW CỦA SINH VIÊN KÊU GỌI ĐỨNG DẬY CÓ ĐOẠN:

Hiện tượng "Bát Đế Vân Du" xuất hiện thường xuyên mấy năm gần đây ở Đền Đô là điềm báo về tuổi thọ 8 thập kỷ của đảng CSVN sắp hết. Hiện tượng rắn trắng quấn lên ngai các Hoàng Đế ở đền Trần (Nam Định) 3 ngày (mồng 7,8,9 Tết Mậu Tý) đầu năm nay là điềm báo thời điểm đất nước sang trang mới và sự trừng phạt dành cho những kẻ bán nước, hại dân đang đến gần. Hiện tượng sét đánh sập phần cổ lâu trên cửa An Hòa phía Bắc kinh thành Huế làm bộ rồng phượng tan tành vào 16 giờ ngày 4-6 năm nay (đúng dịp đảng CSVN lần đầu tiên cho tổ chức lễ tế Đàn Nam Giao) cũng là một điềm báo về sự không hài lòng của Đất- Trời dành cho đảng CSVN.Tin đồn về Sấm Ký không biết tự bao giờ nhưng mới được phát hiện gần đây ở Thăng Long Tứ Trấn (4 ngôi đền linh thiêng trấn 4 phương thành Thăng Long xưa) và đền Đồng Cổ (nơi các triều đại phong kiến thường tổ chức hội thề Trung- Nghĩa tại Thăng Long) bằng chữ Nôm, cũng báo cho chúng ta biết được thời điểm chế độ độc tài sẽ kết thúc vào năm Thăng Long tròn 1000 tuổi. Vậy còn chờ đợi gì nữa, hỡi các anh chị em sinh viên! Thánh thần cũng đã phải nổi giận trước sự nhu nhược, yếu kém nhưng lại tham lam của đảng CSVN. Đã đến lúc mỗi một anh chị em sinh viên cho dù là đoàn viên ĐTNCSHCM, hay là đảng viên ĐCSVN đi chăng nữa, cần phải là những lá cờ đầu, là ngọn đuốc rực lửa thắp sáng trang sử mới của dân tộc. Tương lai đất nước đang nằm trong tay thế hệ trẻ hôm nay.
http://www.vietnamreview.com/modules.php?name=News&file=print&sid=8220



TẠP CHÍ LUYỆN CHƯỞNG VIẾT:

Ngày mùng 4 Tháng Sáu vừa qua, ban tổ chức “Festival Huế 2008” đã tổ chức “Tế Nam Giao”, một nghi lễ “tế trời, đất và các vị thần linh quan trọng” của các triều đại nhà Nguyễn. Nhưng tin tức từ trong nước cho hay đúng vào lúc khai mạc lễ “tế Nam Giao” thì “trời bỗng tối sầm và một tia chớp cực mạnh kèm theo một tiếng nổ cực lớn xảy ra giữa trời. Sau đó gạch vữa rơi rào rào, khói bụi đã bớt mù mịt, người ta nhận ra cổ lâu trên cửa An Hòa đã bị sét đánh tan hoang”. Dư luận chung nhìn thấy đây là một điềm gở.


http://luyenchuong.net/forum/showthread.php?t=49691



VỀ TIN SÉT ĐÁNH NĂM 2008 XIN XEM ĐẦY ĐỦ TẠI:

http://www.doi-thoai.com/baimoi0608_167.html
http://www.tuoitrecuoi.com/phorum/showthread.php?t=36352
http://blog.360.yahoo.com/blog-WnXjlU8_fLP5f6vRZCI.w_XtRLjrd_Y-?cq=1&p=648

QUỐC TẾ NHÂN QUYỀN

VAN BUT QUÔC TÊ VIÊT NAM VÀ NGÀY QUÔC TÊ PHU NU.doc (99KB)
Bản Tin Liên Hội Nhân Quyền Việt Nam ở Thụy Sĩ Văn Bút Quốc Tế, Việt Nam và Ngày Quốc Tế Phụ Nữ



Hai năm trước đây, ngày 6 tháng 3 năm 2007, nhà cầm quyền CSVN đã dùng bạo lực bắt giam nữ luật sư Lê Thị Công Nhân và đồng nghiệp của bà là luật sư Nguyễn Văn Đài. Sau đó hai nhà tranh đấu cho Tự Do Dân Chủ, Nhân Quyền và Công Bình Xã Hội bị kết án tù nặng nề, một cách bất công và trái phép. Nhân Ngày Quốc Tế Phụ Nữ năm nay (8 tháng 3 năm 2009), nhà thơ Nguyên Hoàng Bảo Việt* đã viết một bài báo để nhắc nhở ‘’Chúng ta đừng quên những phụ nữ bị đàn áp vì bênh vực Nhân Quyền’’, tại nhiều nước trên thế giới, trong đó có Việt Nam dưới chế độ độc tài CS. Ngày 8 tháng 3 năm 2009, tờ báo lớn và lâu đời Tribune de Genève đã đăng giới thiệu bài này trong mục Lá Thư Ngày Hôm Nay.

Kế đến, nhựt báo ngôn luận độc lập Le Courrier cho đăng toàn văn bài trên nửa trang báo, với một tấm hình lớn ở chính giữa, của nhà nhiếp ảnh hảng Keystone. Chụp tại một cuộc biểu tình ở New Delhi thủ đô Ấn độ ngày 14 tháng 2 năm 2009, tấm hình cho thấy khuôn mặt của một thiếu nữ Miến Điện đứng trước chân dung bà Aung San Suu Kyi, nhà tranh đấu cho Tự Do, Dân Chủ và Nhân Quyền Miến Điện, Giải Nobel Hòa Bình và Giải Nhân Quyền Sakharov cùng năm 1991. Bài báo được nữ văn hữu Mavis Guinard chuyển dịch ra tiếng Anh, biên soạn và trình bày thành một thông cáo của Trung tâm Văn Bút Thụy Sĩ Pháp Thoại. Cả hai bản tiếng Pháp và tiếng Anh được phổ biến đến các giới truyền thông báo chí Thụy Sĩ và quốc tế. Thông cáo với tiêu đề VBQT cũng được trao cho nhiều phái đoàn chính phủ và phi chính phủ đang tham dự khóa 10 Hội Đồng Nhân Quyền LHQ. Sau đó, bản văn được tiếp chuyển đến nhiều Trung tâm thành viên VBQT khác.

Bài báo còn được đăng tải trên Trang Thông Tin điện tử của Protection Internationale, tổ chức quốc tế bảo vệ những người bênh vực Nhân Quyền, đặc biệt ở ba vùng Á Châu, Phi Châu và Trung Nam Mỹ Châu:

tiếng Pháp: http://www.protectionline.org/spip.php?article8080

tiếng Anh: http://www.protectionline.org/spip.php?article8074



Liên Hội đề nghị bản lược dịch bài báo như sau :


CHÚNG TA ĐỪNG QUÊN NHỮNG PHỤ NỮ DÂN CHỦ ĐỐI KHÁNG BỊ ĐÀN ÁP


Vài hôm trước Ngày Quốc Tế Phụ Nữ, Ủy Ban Văn Bút Quốc Tế Bênh vực Nhà Văn bị đàn áp và cầm tù (International PEN Writers in Prison Committee) cho phát hành tập san PEN WIPC Case List - July to December 2008. Đây là tài liệu chính thức về tình hình các giới cầm bút và truyền thông báo chí bị đàn áp, ngược đãi. Nhiều người là nạn nhân của chính sách độc đoán, bất bao dung và phân biệt đối xử. Chỉ vì những ý kiến, tư tưởng bất đồng hoặc những bài viết phê phán, chỉ trích kẻ cầm quyền mà hàng trăm nữ sĩ, văn nhân hoặc nhà báo bị dọa giết, sách nhiễu, hành hung, bắt bớ, tra tấn, nhốt tù, lưu đày hoặc còn bị ám sát nữa.

Ủy Ban VBQT rất quan ngại vì đã kiểm tra 623 trường hợp hành hung, trấn áp nhà văn và nhà báo trong 6 tháng qua. Nếu tính suốt năm 2008 thì có đến 877 trường hợp như vậy. Một số Nhà nước có những sự cơ nguy cao độ cho quyền Tự do Phát biểu và Tự do Báo chí. Các nhà bất đồng chính kiến, dân chủ đối kháng, bênh vực Nhân Quyền thường bị tống giam nhiều nhứt tại Trung Hoa, Miến Điện, Ba Tư, Cuba, Việt Nam, Ouzbékistan, Erythrée, Azerbaïdjan, A Phú Hản, Syrie, Ai Cập, Tích Lan, Mễ Tây Cơ, Pérou, Colombie, Nicaragua và Venezuela. Phương tiện kiểm duyệt tối hậu là hành vi sát hại một nữ văn sĩ bất đồng chính kiến hoặc một phóng viên độc lập. Hai mươi bốn người đã bị giết, trong đó có sáu nhà báo Tích Lan. Những nạn nhân mới này khơi dậy trong trí nhớ chúng ta cái chết đau thương của nữ đồng nghiệp Anna Politkovskaya hồi tháng mười 2006. Ngày càng có nhiều nữ tù nhân ngôn luận và lương tâm, đặc biệt là ở Việt Nam, Ba Tư, Pérou, Thổ Nhĩ Kỳ, Venezuela...

Ngày Quốc Tế Phụ Nữ năm nay kêu gọi chúng ta đừng quên những người đàn bà bị đàn áp vì bênh vực Nhân Quyền. Hãy cất tiếng nói của chúng ta, những con người được sống tự do, biết quý trọng sự công chính và sẵn sàng bày tỏ tình đoàn kết đối với những người lâm nạn vì dấn thân cho điều nhân nghĩa. Hãy hình dung lại trong ký ức của chúng ta, tên của một vài người đàn bà, tên của một người vợ, một người Mẹ hay một người em gái dũng cảm đã dám nói lên một tiếng KHÔNG và viết ra một chữ KHÔNG, bất chấp hiểm nguy cho mạng sống của mình. KHÔNG (chấp nhận) sự bất công, sự bạo hành, sự dối trá; KHÔNG (tuân phục) quyền lực toàn trị, cuồng tín cực đoan hay tham ô nhũng lạm; KHÔNG (đồng lõa) với các hội kín mafia hoặc các nhóm bất lương có vũ trang.

Nhớ tên của một vài người đàn bà, như tên của những bông hoa nhân loại: ở Trung Hoa với Zeng Honglinh, Mehbube Ablesh (nhà thơ Ouïghour), Tsering Woeser (nữ sĩ Tây Tạng); ở Miến Điện với Aung San Suu Kyi; ở Việt Nam với Lê Thị Công Nhân, Phạm Thanh Nghiên, Lê Thị Kim Thu, Hồ Thị Bích Khương (bị tra tấn trong trại tù), Bùi Kim Thành (lưu vong để tránh bị bắt nhốt bệnh viện tâm thần một lần nữa); ở Pakistan với Motoki Yotsukura (nữ ký giả Nhựt); ở Phi Luật Tân với Ninez Cacho Olivares; ở Tích Lan với Radhika Devakumar; ở Arménie với Lusine Barseghian; ở Tây Ban Nha với Teresa Toda; ở Ý Đại Lợi với Rosaria Capacchione; ở Nga với Nadira Isayeva, Roza Malsagova, Alexandra Nabokova; ở Slovénie với Biserka Karneza Cerjak; ở Thổ Nhĩ Kỳ với Rojda Kizgin, Birgul Ozbaris, Songul Ozkan, Yasemin Congar, Nese Duzel, Ece Temelkuran; ở Ba Tư với Mahbubeh Abbasgholizadeh, Parvin Ardalan, Jila Bani Yaghoub, Shadi Sadr, Nusheen Ahmadi Khorasani, Jelveh Javaheri, Maryam Hosseinkhah, Nahid Keshavarz, Delaram Ali, Solmaz Igder; ở Tunisie với Naziha Rjiba et Sihem Bensedrine(lưu vong); ở Colombie với Maria Victoria Bustamante, Patricia Ariza; Équateur với Daisy Pico; ở Mễ Tây Cơ với Lydia Cacho Ribeiro, Ana Lilia Perez Mendoza, Sanjuana Martinez Montemayor; ở Pérou với Melissa Roco Patiño Hinostroza, Elizabeth Salinas, Cynthia Flores, Rosanna Rivera, Mabel Caceres; ở Nicaragua với Sofía Montenegro; ở Venezuela với Marta Colomina, Dayana Fernandez, Maria Teresa Guedes, Dayana Querales; ở Éthiopie với Maria Kadim, Tsion Girma; ở Gambie với Fatou Jaw Manneh; ở Ghana với Gina Ama Blay; ở Kenya với Philo Ikonya; ở Nigeria với Bimbo Ogunnaike, Lara Olugbemi; ở Zimbabwe với Blessed Mhlanga; ở Bolivie với Adriana Barriga; ở Ba Tây với Beth Prata…



Ghi chú thêm: Trong một bản tin kỳ sau, Liên Hội sẽ giới thiệu cùng bạn đọc Phúc trình về tình trạng Nhân Quyền Việt Nam của Văn Bút Quốc Tế và sự đóng góp của các Nhà Văn Việt Nam lưu vong vào hồ sơ Việt Nam tại cuộc Khảo sát Định kỳ Toàn cầu của Hội Đồng Nhân Quyền vào ngày 8 tháng 5 năm 2009.



(* NHBV hội viên Trung tâm Văn Bút Thụy Sĩ Pháp thoại, Trung tâm Nhà Văn Việt Nam Lưu Vong và Trung tâm Âu Châu Văn Bút Việt Nam Hải Ngoại).



Genève ngày 30 tháng 3 năm 2009

Liên Hội Nhân Quyền Việt Nam ở Thụy Sĩ

Ligue Vietnamienne des Droits de l’Homme en Suisse

Vietnamese League for Human Rights in Switzerland

Nguyên văn bài báo viết bằng Pháp ngữ và bản chuyển dịch Anh ngữ



http://www.protectionline.org/spip.php?article8080



N’OUBLIONS PAS LES FEMMES DISSIDENTES PERSÉCUTÉES

À la veille de la Journée Internationale de la Femme, le Comité du PEN International de défense des écrivains persécutés et emprisonnés a fait paraître son bulletin semestriel juillet - décembre 2008. Il s’agit d’un rapport sur la situation des femmes et des hommes de lettres et de médias, victimes de l’arbitraire, de l’intolérance et de discrimination. Des femmes et des hommes ont été menacés de mort, harcelés, agressés, arrêtés, torturés, emprisonnés, déportés ou même assassinés à cause de leurs opinions dissidentes ou leurs écrits critiques.

Le Comité a recensé 623 cas d’attaques sur les écrivains et journalistes pendant les 6 derniers mois de 2008 et 877 cas pour toute l’année. Dans son communiqué, le Comité exprime ses graves préoccupations. Parmi les États à haut risque pour la liberté d’expression et de la presse, les plus enclins à jeter leurs dissidents en prison sont la Chine, la Birmanie, l’Iran, Cuba, le Viêt Nam, l’Ouzbékistan, l’Erythrée, l’Azerbaïdjan, l’Afghanistan, la Syrie, l’Égypte, le Sri Lanka, le Mexique, le Pérou, la Colombie, le Nicaragua, le Venezuela, etc.

La peine la plus surprenante a été celle du comédien et activiste birman, Zargana, condamné à 59 ans de prison, récemment réduite à 35 ans pour avoir tenté de monter un programme d’aide aux victimes du cyclone Nargis. Supprimer la vie d’une écrivaine dissidente ou d’un reporter indépendant est devenu l’ultime moyen de censure. On compte 24 tués dont 6 journalistes sri-lankais. Ces nouveaux disparus ravivent notre mémoire sur la mort douloureuse d’Anna Politkovskaya en octobre 2006.

Les prisonnières d’opinion et de conscience sont devenues de plus en plus nombreuses dans certains pays, en particulier le Viêt Nam ou l’Iran, le Pérou, la Turquie, le Venezuela… La Journée Internationale de la Femme nous appelle de ne pas les oublier. Élevons notre voix d’être humain libre, juste et solidaire. Remémorons-nous certains noms de femmes – d’une épouse, d’une mère ou d’une sœur courageuses qui ont osé dire et écrire le mot NON au risque de leur vie. NON à l’injustice, à la violence, au mensonge, aux pouvoirs totalitaires, ultra intégristes ou corrompus, aux groupes mafieux ou paramilitaires. Certains noms de femmes, telles des fleurs humaines: en Chine avec Zeng Honglinh, Mehbube Ablesh (poètesse ouïghour), Tsering Woeser (écrivaine tibétaine); en Birmanie, Aung San Suu Kyi; au Viêt Nam Lê Thi Công Nhân, Pham Thanh Nghiên, Lê Thi Kim Thu, Hô Thi Bich Khuong (torturée en prison), Bui Kim Thành (exilée pour éviter d’être internée de nouveau à l’hôpital psychiatrique); au Pakistan, Motoki Yotsukura (journaliste japonaise), aux Philippines, Ninez Cacho Olivares; au Sri Lanka Radhika Devakumar; en Arménie, Lusine Barseghian; en Espagne, Teresa Toda, en Italie, Rosaria Capacchione; en Russie, Nadira Isayeva, Roza Malsagova, Alexandra Nabokova; en Slovénie, Biserka Karneza Cerjak; en Turquie, Rojda Kizgin, Birgul Ozbaris, Songul Ozkan, Yasemin Congar, Nese Duzel, Ece Temelkuran; en Iran, Mahbubeh Abbasgholizadeh, Parvin Ardalan, Jila Bani Yaghoub, Shadi Sadr, Nusheen Ahmadi Khorasani, Jelveh Javaheri, Maryam Hosseinkhah, Nahid Keshavarz, Delaram Ali, Solmaz Igder; en Tunisie, Naziha Rjiba et Sihem Bensedrine(en exil); en Colombie, Maria Victoria Bustamante, Patricia Ariza; en Équateur, Daisy Pico; au Mexique, Lydia Cacho Ribeiro, Ana Lilia Perez Mendoza, Sanjuana Martinez Montemayor; au Pérou, Melissa Roco Patiño Hinostroza, Elizabeth Salinas, Cynthia Flores, Rosanna Rivera, Mabel Caceres; au Nicaragua, Sofía Montenegro; au Venezuela, Marta Colomina, Dayana Fernandez, Maria Teresa Guedes, Dayana Querales; en Éthiopie, Maria Kadim, Tsion Girma; en Gambie, Fatou Jaw Manneh; au Ghana, Gina Ama Blay; au Kenya, Philo Ikonya; au Nigeria, Bimbo Ogunnaike, Lara Olugbemi; au Zimbabwe, Blessed Mhlanga; en Bolivie, Adriana Barriga; au Brésil, Beth Prata…



Genève le 8 mars 2009

Nguyên Hoàng Bao Viêt

Membre du Centre PEN Suisse Romand,

du Centre des Écrivains Vietnamiens en Exil (CEVEX)

et du PEN Club Vietnamien en Europe.

.......................................................................................................................................



http://www.protectionline.org/spip.php?article8074



SUISSE ROMAND CENTRE (INTERNATIONAL PEN) and VIETNAMESE WRITERS IN EXILE CENTRE (CEVEX) LET US NOT FORGET PERSECUTED WOMEN WRITERS *


On the eve of International Women’s Day, International PEN’s Writers in Prison Committee (WIPC) released its biannual Case List from July to December 2008. This is an ongoing report on the cases of poets, writers, journalists, historians, translators and bloggers, victims of arbitrary sanctions, intolerance and discrimination for their writings. Men and women alike have been harassed, attacked, arrested, tortured, imprisoned for short or exceedingly long terms for daring to write. Some, after receiving death threats for their dissident opinions or nonviolent criticism, have been killed. In the past six months of 2008, International PEN’s WIPC monitored 623 cases of attacks while 877 attacks were reported for the entire year. For more details: http://www.internationalpen.org.uk/go/freedom-of-expression.

In its communiqué, International PEN’s WIPC expressed serious concerns. Among highest risk countries for freedom of expression and press freedom, and the most inclined to long jail sentences are China, Burma, Iran, Cuba, Vietnam, Uzbekistan, Eritrea, Azerbaijan, Afghanistan, Syria, Egypt, Sri Lanka, Mexico, Peru, Colombia, Nicaragua, Venezuela, etc. The most astounding sentence was one of 59 years, recently reduced to 35 years, given to Burmese comedian and activist Zargana for having set up an aid programme to help victims of cyclone Nargis. Death remains the final way to silence a dissident writer or an independent reporter. Twenty-four have been killed, among them six Sri-Lankan journalists. These new losses revive sad memories of the murder of Anna Politkovskaya in October 2006.

Among prisoners of conscience, in countries like Vietnam, Iran, Peru or Venezuela, appear more and more women. On the occasion of International Women’s Day, let us remember the courage of wives, mothers or sisters who risked their lives and dared say NO: NO to injustice, violence or lies, to totalitarian powers, to abuses of fundamentalist, corrupt, mafiosi or paramilitary groups.

In solidarity, let us honour in China, Zeng Honglinh, the Uighur poet Mehbube Ablesh, as well as Tibetan writer and blogger, Tsering Woeser; in Burma, Aung San Suu Kyi; in Vietnam, Lê Thi Công Nhân, Pham Thanh Nghiên, Lê Thi Kim Thu, Hô Thi Bich Khuong (tortured in prison), Bui Kim Thành (who chose exile rather than face the risk of being interned again in a psychiatric ward); in Pakistan, Japanese journalist Motoki Yotsukura; in the Philippines, Ninez Cacho Olivares; in Sri Lanka, Radhika Devakumar; in Armenia, Lusine Barseghian; in Spain, Teresa Toda; in Italy, Rosaria Capacchione; in Russia, Nadira Isayeva, Roza Malsagova, Alexandra Nabokova; in Slovenia, Biserka Karneza Cerjak; in Turkey, Rojda Kizgin, Birgul Ozbaris, Songul Ozkan, Yasemin Congar, Nese Duzel, Ece Temelkuran; in Iran, Mahbubeh Abbasgholizadeh, Parvin Ardalan, Jila BaniYaghoub, Shadi Sadr, Nusheen Ahmadi Khorasani, Jelveh Javaheri, Maryam Hosseinkhah, Nahid Keshavarz, Delaram Ali, Solmaz Igder; in Tunisia, Naziha Rjiba and self-exiled Sihem Benzedrine; in Colombia, Maria Victoria Bustamante, Patricia Ariza; in Ecuador, Daisy Pico; in Mexico, Lydia Cacho Ribeiro, Ana Lilia Perez Mendoza, Sanjuana Martinez Montemayor; in Peru, Melissa Roco Patiño Hinostroza, Elizabeth Salinas, Cynthia Flores, Rosanna Rivera, Mabel Caceres; in Nicaragua, Sofía Montenegro; in Venezuela, Marta Colomina, Dayana Fernandez, Maria Teresa Guedes, Dayana Querales; in Ethiopia, Maria Kadim, Tsion Girma; in Gambia, Fatou Jaw Manneh; in Ghana, Gina Ama Blay; in Kenya, Philo Ikonya; in Nigeria, Bimbo Ogunnaike, Lara Olugbemi; in Zimbabwe, Blessed Mhlanga; in Bolivia, Adriana Barriga; in Brasil, Beth Prata.



Geneva (Switzerland) 8 March 2009



Members of International PEN try to stop the attacks on dissident writers. In 69 PEN centres members take part in the WIPC campaigns by sending letters of protest to government, holding events to make known and support attacked colleagues, write articles, contact prisoners and families, trying to offer a network of support and solidarity.

For more details on the work of International PEN’s WIPC:

http://www.internationalpen.org.uk/go/freedom-of-expression



* English version by Mavis Guinard (WIPC of PEN Suisse Romand Centre) after French original of Nguyên Hoàng Bao Viêt (WIPC of Vietnamese Writers in Exile Centre and WIPC of PEN Suisse Romand Centre).

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

http://www.protectionline.org/spip.php?article8074
http://www.protectionline.org/spip.php?article8080





* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

ĐẶNG PHÙNG QUÂN * TRIẾT HỌC

ĐẶNG PHÙNG QUÂN

Kinh tế toàn cầu suy thoái, từ điểm nhìn triết học

Kinh tế suy thoái trong thập niên mở đầu thế kỷ 21 là một dấu chỉ tiêu cực cho loài người, giữa hỗn độn ngổn ngang những hành động cùng cực phi lý như chiến tranh không mục tiêu , khủng bố diệt chủng, chuyên chính toàn trị (tập đoàn đế quốc đen, trắng, đỏ; ôm bom tự hủy vô vọng, dã man phi cầm thú, cát cứ sinh thái và tài nguyên, kỳ thị chủng tộc và tín ngưỡng, bức tử tư duy và sáng tạo v.v..).

Kinh tế toàn cầu suy thoái là hệ quả của hai vận động: tư bản tài chính và xã hội tiêu thụ. Nhà triết học không làm công việc của chuyên gia chính trị, kinh tế vì bọn người này chỉ lo chuyện chữa cháy nhất thời, vá víu bịp bợm, chỉ nhìn thấy hiện tượng, không đào sâu bản chất.

Những hiện tượng đang diễn ra như giao dịch chứng khoán xuống dốc, kinh tế không tăng trưởng, sản xuất trì trệ, ngân hàng suy sụp, thị trường địa ốc phá sản, nạn thất nghiệp gia tăng, bảo hộ mậu dịch có cơ hội thao túng, tài chính ngưng đọng v.v..; một thế giới trên đà tha hóa, nói như triết gia Gabriel Marcel “nous vivons…si cela peut s'appeler vivre…dans un monde cassé/chúng ta sống..nếu có thể gọi được là sống đi..trong một thế giới đổ vỡ”[1].

Tư bản tài chính

Tư bản tài chính thống trị thế giới cách nay một trăm năm đã được một nhà lý luận, Rudolf Hilferding (1870-1943) phân tích trong tác phẩm Das Finanzkapital vào năm 1910 [2].

Tư bản tài chính là khái niệm kinh tế theo định nghĩa của Hilferding: “Tư bản ngân hàng, hay tư bản dưới hình thức tiền, trên thực tế đã chuyển hóa thành tư bản công nghiệp, gọi là tư bản tài chính.”

Việc nghiên cứu kinh tế của Hilferding phản ảnh xu hướng của những người Mác-xít ở giai đoạn Đệ Nhị Quốc tế như Karl Kautsky, Rosa Luxemburg, Bukharin, Lenin, Fritz Sternberg, Eduard Bernstein chung quanh lý luận về khủng hoảng tư bản và hình thành chủ nghĩa đế quốc.

Trong những tác phẩm của họ viết ra vào thời đại bấy giờ, nhằm phát triển và sửa sai lý luận tư bản của Marx cho thích hợp với vận động và chuyển biến xã hội. Das Finanzkapital của Hilferding có ảnh hưởng sâu xa tới nhiều nhà Mác-xít khác, đặc biệt với Lênin trong sách Chủ nghĩa đế quốc, giai đoạn cao nhất của chủ nghĩa tư bản, và cả những nhà kinh tế học khác như Joseph Schumpeter, Emil Lederer vì đã nhìn thấy sự thống nhất lợi ích kỹ nghệ, thương mại và ngân hàng biến hóa chủ nghĩa tư bản tự do, cạnh tranh và đa nguyên thành tư bản tài chính độc quyền. Những phân tích của Hilferding về vận động, diễn biến, trao đổi, yêu cầu, khủng hoảng tư bản ở 1910 đã phản ảnh tình trạng kinh tế suy thoái ngày nay 2009, ở vào thời đại toàn cầu hóa, không phân biệt xã hội tự do hay toàn trị, ở Mỹ, ở châu Âu hay Nga, Trung Cộng.

Nhìn toàn cảnh cuộc khủng hoảng thế giới, những nét chung là:

- Vai trò thiết yếu của đồng tiền

- Tiền trong quá trình trao đổi, vận hành

- Tiền như một phương tiện và tín dụng trong cung/cầu sản phẩm/hàng hóa

- Tiền tập trung trong những tập đoàn mại bản như Wall Street hay Nhà nước Trung Cộng

- Khủng hoảng diễn ra toàn cầu khi mọi người đều muốn bán hàng ra ngay lập tức, song không ai mua, giá cả sụp đổ trong khi sản xuất tồn đọng

- Hiệu quả dây chuyền của phá sản mọi mặt, dẫn tới thất nghiệp đại quy mô, phô bày mặt xấu của thị trường chứng khoán, ngân hàng, đầu tư, sản xuất, nghiệp đoàn lũng đoạn

- Do sự phụ thuộc lẫn nhau trong nền kinh tế toàn cầu hiện đại, không phân biệt chế độ, khủng hoảng của nuớc này tác động sang nước khác, dẫn tới hạn chế xuất/nhập cảng, dấu hiệu của suy thoái trầm trọng

- Giải pháp kích cầu (chẳng hạn “stimulus” bill) chỉ ra mặt bi đát của “xã hội tiêu thụ” - một chỉ dấu của văn minh hiện đại

Vấn đề triết lý đặt ra là: nhân loại đi về đâu?

Cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu đang diễn ra phơi bày bộ mặt trái của những thế lực chính trị Nhà nước, những tập đoàn kỹ nghệ, ngân hàng, tài chính cấu kết với nhau, thao túng thế giới dưới mọi hình thức, mà biểu hiện cao nhất và tượng trung nhất, như Hilferding chỉ ra là tư bản tài chính.

Ngay từ thời đại của ông, Hilferding đã nhận thấy “tiến bộ của tập trung công nghiệp đồng hành với sự liên kết gia tăng giữa ngân hàng và tư bản công nghiệp”. Ông cũng nhận ra chủ nghĩa Mác thất bại trong việc không đưa ra một lý luận kinh tế tiên tiến. (phải chăng, ngay sau đó khi những nước “xã hội chủ nghĩa” hình thành, một cộng sinh quái đản giữa lý luận Marx và Keynes tạo một nền kinh tế hỗn hợp?).

Đề cương lý luận tư bản tài chính của Hilferding gồm 5 phần, từ vấn đề tiền trong quá trình tuần hoàn C-M-C/hàng hóa-tiền-hàng hóa, là phương tiện để trả trong việc mua bán hàng (Hilferding nhận xét: khi chuyện này xẩy ra, hàng hóa và tiền không thiết yếu xuất hiện đồng thời như hai bên của công việc chuyển giao mua bán; phương tiện trả bắt đầu lưu hành khi hàng hóa ra khỏi tuần hoàn; tiền ngừng là một trung gian trong quá trình mà kết thúc một cách độc lập; tiền như một phương tiện trả diễn tả một quan hệ xã hội dấy lên trước khi bắt đầu được dùng) và còn có chức năng tín dụng, tiền đóng vai trò trong việc luân chuyển tư bản công nghiệp, tín dụng công nghiệp và ngân hàng; phần hai khảo sát lưu động của tư bản thông qua trao đổi chứng khoán , hàng hóa, tư bản và lợi nhuận của ngân hàng; phần ba xét quan hệ giữa tư bản tài chính và việc giới hạn cạnh tranh tự do (những cơ chế tư bản như cartel và trust, những độc quyền và ngân hàng của tư bản, chuyển hóa tư bản thành tư bản tài chính, ấn định giá cả hàng hóa thao túng thị trường); phần bốn bàn về những điều kiện chung của mọi khủng hoảng, nguyên nhân khủng hoảng, những điều kiện tín dụng trong chu kỳ thương mại, tư bản tiền và tư bản sản xuất diễn ra trong suy thoái, những biến đổi trong đặc tính của khủng hoảng; phần năm nói về chính sách kinh tế của tư bản tài chính, tái định hướng chính sách, xuất khẩn tư bản, đấu tranh dành lãnh thổ kinh tế, quan hệ giữa các giai cấp trong thời đại tư bản tài chính, xung đột trên những hợp đồng lao động, vô sản với chủ nghĩa đế quốc.

Ở vào thời Hilferding, khi cao trào đấu tranh cho người lao động đang lên, lý tưởng của chủ nghĩa xã hội như Leszek Kolakowski gọi là “thời hoàng kim của chủ nghĩa Mác”, lý ưng Hilferding tin tưởng vào cuộc cách mạng vô sản như Rosa Luxemburg, Panneloek và giới cánh tả Tây Âu khác. Tác phẩm của ông có một ảnh hưởng lớn trong sự phát triển của chủ nghĩa Mác hơn bất kỳ sản phẩm nào khác của trường phái Áo cùng thời khác. Mặt tích cực của ông là chỉ ra tầm quan trọng của tách rời sở hữu tư bản với quản lý sản xuất, làm nổi bật vai trò có ý nghĩa sâu sắc của người quản lý và kỹ thuật. Khái niệm tư bản tài chính của ông có tầm viễn kiến của những trào lưu hậu Mác về tập trung tư bản của kinh tế toàn cầu ở thời đại mới. Mặt hạn chế của Hilferding là nằm trong quỹ đạo hệ tư tưởng Mác, cho nên vẫn tin tưởng là tập trung tư bản sẽ dẫn đến lưỡng cực giai cấp tư sản/vô sản và vào giai đoạn tột cùng của đối kháng giai cấp, giai cấp vô sản công nghiệp sẽ tiêu diệt thế giới tư bản.

Herbert Marcuse nửa thế kỷ sau đã khai triển vấn đề nhân sự quản lý và kỹ thuật trong thời đại khoa học kỹ thuật tiên tiến, từ xã hội kinh qua giai đoạn hệ thống quan liêu bàn giấy lên giai đoạn tự quản trị kỹ thuật. Vấn đề tranh biện là liệu có một cuộc cách mạng quản lý, sự phát triển guồng máy làm nổi lên một giai cấp xã hội mới “nhà quản lý” thống trị xã hội, thiết lập một trật tự chính trị-kinh tế mới? Hoặc có một giai cấp “công nhân quý tộc” sinh ra do lợi nhuận thặng dư/surplus profit, như Hilferding đã nhận xét sự phối hợp hài hoà lợi ích giữa chế độ quan liêu nghiệp đoàn và tư bản độc quyền?[3] Những biến chuyển ở nửa sau thế kỷ 20 trong đối kháng ý thức hệ giữa hai khối cũng đặt lại hướng định mới là những lý luận về hội tụ/convergence, phải chăng đã đẩy xa những tranh luận ở đầu thế kỷ? Hay trong thời đại kỹ thuật khoa học tiên tiến, vấn đề không ở chỗ đối kháng giai cấp, những ở một chiều kích mới, xã hội tiêu thụ?

Tiền/biểu hiện tự trị của quan hệ trao đổi hay tiền/vật hóa của hình thái hiện hữu chung

Chúng ta đang ở trong một xã hội tiêu thụ. Mọi hình thái “kích cầu” ở từng quốc gia trên trái đất này được coi như phương thuốc cứu hộ nền kinh tế toàn cầu suy thoái, không trừ một nước nào. Nhiều chính phủ sử dụng biện pháp đưa tiền cho dân chúng để tiêu thụ, hầu vực nền kinh tế dậy. Như vậy, vấn đề chủ yếu là tiền, hay hàng hoá, giá trị sử dụng hay giá trị trao đổi?

Rõ ràng vấn đề cấp bách nhất ở những nước dân chủ đại nghị hay ở những nước độc đảng toàn trị cũng là chuẩn chi những khoản tiền khổng lồ để lấy lại quân bình kinh tế chính trị (trừ những nước quái đản như quân phiệt Miến/Myanmar hay cộng sản Bắc Triều tiên, bất chấp kinh tế suy thoái hay nhân dân đói khổ).

Marx trong nghiên cứu tư bản đã viết nhiều trang về tiền [4]“dưới ánh sáng quan hệ tư bản của sản xuất, dựa trên sự phân biệt giai cấp giữa người bán và người mua sức lao động”. Tiền tự bản nhiên không tạo ra mối quan hệ này, mà chính quan hệ này hiện hữu đã làm biến đổi chức năng của tiền vào chức năng tư bản. Marx chỉ rõ hơn là tiền “như hiện thân cá thể của lao động xã hội, hình thái độc lập của giá trị trao đổi hiện hữu, món hàng tuyệt đối/als die individuelle Inkarnation der gesellschaftlichen Arbeit, selbständiges Dasein des Tauschwerts, absolute Ware”. Quan niệm về tiền của Hilferding khác xa với hướng đi của Marx. Trong Das Finanzkapital có nhiều chỗ ông coi quan điểm của Marx có vẻ hời hợt và ông xác định lý luận của ông, như gíá trị của tiền thực sự được xác định bởi toàn bộ giá trị hàng hoá trong lưu chuyển, giả định vận tốc lưu chuyển không đổi; trái lại giá trị của tiền được xác định bởi điều ông gọi là “giá trị thiết yếu về mặt xã hội trong lưu chuyển”. Đến đây rõ rệt là Hilferding đã đi theo hướng của ông, và gặp phản ứng dữ dội của người mác-xít [6].

Kautsky lý giải quan điểm của Hilferding ở đây là coi đo lường thực sự giá trị của tiền là hàng hóa, phủ nhận luật giá trị về hàng hóa-tiền, không coi giá trị của hàng hóa được xác định bởi thời gian lao động thiết yếu về mặt xã hội cần để sản xuất, như vậy là xóa bỏ áp dụng phổ quát luật giá trị. Ông coi lý luận về lưu chuyển thiết yếu về mặt xã hội của Hilferding thay thế quan niệm tiền-hàng hóa như một đo lường giá trị không có giá trị, chỉ là một trò hàn lâm. Quan điểm của người mác-xít nhằm chứng minh thích đáng của lý luận giá trị lao động thay vì lý luận về tiền, bởi nếu không, lý luận về tình trạng vô chính phủ của sản xuất hàng hóa là một trong những nhân tố chỉ ra sự sụp đổ của nhà nước và xã hội tư bản không có cơ sở thuyết phục. Thực tế chỉ ra viễn kiến của Hilferding khi nhìn ra khả năng điều hòa lưu chuyển hàng hóa qua những ngân hàng trung ương, qua tư bản tài chính.

Cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu hiện nay có thể gọi là khủng hoảng tài chính, hiện ra những nét rõ rệt như Hilferding mô tả trong tác phẩm của ông. Sự sụp đổ của những cơ sở tài chính, ngân hàng, bảo hiểm, chứng khoán, vai trò của tiền nổi bật qua sự cầu cứu chính quyền nhiều nước can thiệp (xin, cho vay, mua v.v..). Tiền như vậy không phải chỉ có những chức năng về mặt kinh tế, như thể đơn vị trao đổi, thanh toán và dự trữ giá trị, tiền còn có những chức năng về mặt xã hội, tâm lý v.v.. nói khác đi, toàn bộ những ý nghĩa triết lý mà một nhà tư tưởng đồng thời với Hilferding đã khai phá: Georg Simmel trong tác phẩm Triết học về tiền/Philosophie des Geldes, 1900 [6]. Tiền lần đầu tiên trở thành một đối tượng nghiên cứu triết lý như những vấn đề trừu tượng thường gặp trong triết học (tinh thần, ý thức, tri giác v.v..) mà Simmel nhằm tranh biện về lưỡng luận cứu cánh/phương tiện và hành động cứu cánh tính của con người. Simmel không giới hạn vấn đề tiền trong những chiều kích kinh tế học, tâm lý học hay xã hội học về tiền, nhưng từ một yếu tố kinh tế, tiền trở thành một “biểu tượng có giá trị vượt thời gian của chính những hình thái chủ yếu của vận động”(Frischeisen-Köhler)[7], “một biểu tượng của thế giới” (Karl Joël) trong viễn cảnh một triết học văn hóa, một nhân sinh quan/Lebensanschauung trong định hướng tư tưởng của Simmel.

Chỉ qua phương cách triết học, người ta có thể nghiên cứu ý niệm và cấu trúc của hiện tượng tiền cùng với những hậu quả đối với thế giới nội tâm, sinh lực cá thể, liên hệ số phận của họ, văn hóa nói chung. Nghiên cứu sự kết hợp nguyên lý tiền với sự phát triển và định giá đời sống bên trong hoàn toàn xa lạ với khoa kinh tế học về tiền bao hàm hai mặt tương tác: một là khai phá bản chất của tiền khả tri từ những điều kiện và liên hệ của đời sống nói chung, ngược lại khai phá bản chất và tổ chức của đời sống khả tri từ hiệu tính của tiền. Simmel khẳng định những nghiên cứu này không phát biểu về kinh tế học, mà nhìn từ một quan điểm khác về những hiện tượng đánh giá và mua, về trao đổi và những phương tiện trao đổi, về những hình thái sản xuất và giá trị sở hữu.

Từ quan điểm khác này, tiền là biểu hiện của giá trị trừu tượng/die Darstellung des abstrakten Vermögenswertes. Có thể xác định tiền thể hiện đặc thù của cái chung cho mọi đối tượng kinh tế (Simmel nhắc đến thuật ngữ những nhà Kinh viện thời Trung cổ thường gọi là universale ante rem, hay in re hay post rem) mà nỗi khốn khó chung của đời sống con người ta phần lớn được phản ảnh trong biểu tượng này, nghĩa là khốn khổ vì thường xuyên cần tiền.[8]

Những hiện tượng kinh tế suy thoái hiện diễn ra trên toàn thế giới biểu hiện nhân loại đang khốn khó về tiền. Tôi từng nghe nói ở Tehran xứ Iran, dân chúng khinh thị đồng tiền của họ, vì sáu ngàn Rial mới bằng một Dollar; trong một cuộc biểu tình chống chế độ của Milosovic, đám đông ở Belgrad liệng những đồng Dinar về phía dinh tổng thống để bày tỏ sự giận dữ vì mất niềm tin vào chính phủ cũng như đồng tiền ấy. Tôi từng nghe đồng tiền Việt nam bây giờ một triệu bẩy mới bằng một trăm Mỹ kim (những giao dịch, ngay cả mua vé xem hát, nhẩy đầm cũng quy ra dollar). Khinh khi, giận dữ, hay tự hào tương ứng với những chức năng kinh tế của đồng tiền (trao đổi, thanh toán, dự trữ) mô tả trong kinh tế học, song vượt ra ngoài những gì khảo sát trong kinh tế học, vì phản dội âm vang chính trị, xã hội. Simmel cũng chỉ ra tiền như một tha hóa của hiện hữu trong ý nghĩa triết học, đó là cái khả thị xác định nhất, cái thực tại trong sáng nhất của cách thức toàn hữu trong thế giới thực tiễn, theo đó mọi sự vật nhận được ý nghĩa của nhau và định vị mối quan hệ tương tác của hữu/Sein và tính thể/Sosein.[9]

Tiền trong xã hội tiêu thụ-Ego consumans

Trong những dòng cuối của tác phẩm triết học về tiền 585 trang, Simmel thu tập ý nghĩa của tiền trong nhận xét: tiền là vật sáng tạo của thế giới lịch sử, biểu tượng ứng xử thực tế của mọi sự vật và mối liên hệ đặc thù giữa mọi sự với đồng tiền, cho nên đời sống xã hội càng sa vào kinh tế tiền thì con người càng thấy hiện rõ tính tương đối của hiện hữu trong cuộc đời có ý thức, vì tiền chẳng là gì khác hơn cái hình thái đặc thù của tương đối hiện thân của mọi món hàng kinh tế chỉ thị giá trị cho chúng.

Cái nhìn triết lý tiền ấy có thể soi rọi khúc mắc và những con đường mòn của nền kinh tế suy thoái ngày nay. Tại sao vậy?

Triết học không đi tìm cái nguồn gốc của tiền, đó là công việc của sử học. Tiền thì thời nào cũng vậy, cho dù tiền kim loại hay tiền giấy, từ nét mỹ học trong văn chương: Hương trời sá động trần ai/Dẫu vàng nghìn lạng dễ cười một khi (Cung oán ngâm khúc), đến nét xã hội học: Một ngày lạ thói sai nha/Làm cho khốc hại chẳng qua vì tiền (Truyện Kiều). Rõ ràng là ngoài ba chức năng kinh tế của tiền, phải nói đến những chức năng phi kinh tế.

Song điểm nóng nhất của thời hiện đại là cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu đến chính sách kích cầu không chỉ quanh vấn đề tiền, mà cái nó hiện thân là đối tượng kinh tế: hàng hóa, sản xuất, tiêu thụ, thị trường, lao động xét ở trong thực chất của thế giới lịch sử - như từ Simmel nói đến ở trên.

Xã hội ngày nay trong thời kỳ được mệnh danh (như nhiều nhà triết học, xã hội học cùng đồng ý) là xã hội tiêu thụ. Qua những giai đoạn phát triển của thế giới, từ khoa học kỹ thuật tiên tiến, bước sang giai đoạn tiêu thụ (khi khu vực dịch vụ bành trướng so với những khu vực kia) - giấc mộng không tưởng của ngay những người như Marx mơ ước hình ảnh con người khi tiến tới xã hội cộng sản là lao động ít, nhàn tản, sáng hóng mát chiều đi câu.

Về mặt thực tiễn, ngay vào thời Chiến tranh Lạnh, tranh biện ý thức hệ sôi nổi là mọi vận động kinh tế chính trị dẫn về hội tụ - điều mà người Mác-xít cực đoan hoàn toàn chống đối vì lý luận ấy cũng nguy hiểm không khác chủ nghĩa xét lại, nó làm lay động đến nền tảng cơ bản của chế độ - song đã thành hiện thực, cùng với sự sụp đổ của khối XHCN Liên xô và những nước vệ tinh chung quanh. Sự hình thành khối Liên hiệp châu Âu là một thực thể khác. Đồng tiền Euro xuất hiện và lưu hành trên hết là một biểu tượng của một châu Âu thống nhất.

Chuyển dịch quá độ tới thống nhất tiền tệ này theo hiệp ước Maastricht dựa trên 5 tiêu chuẩn hội tụ để một nước hội đủ điều kiện trở thành một thành viên của khối Liên hiệp này là:

1/ Tỷ lệ lạm phát của quốc gia không được quá 1.5% cao hơn mức trung bình của ba tỷ lệ lạm phát thấp nhất trong hệ thống tiền tệ châu Âu

2/ Tỷ lệ lãi suất dài hạn không được quá 2% cao hơn mức trung bình của ba quốc gia có lạm phát thấp

3/ Không kinh qua phá giá trong hai năm trước khi bước vào Liên hiệp

4/ Thâm thủng ngân sách chính phủ không được cao hơn 3% GDP/tổng sản phẩm quốc nội

5/ Nợ của chính phủ phải không được vượt mức 60% GDP

Những tiêu chuẩn ấy có phản ảnh một xã hội mà Galbraith gọi là xã hội giàu có/affluent society?

Cuộc khủng hoảng ngày nay phá hủy niềm lạc quan về một xã hội trù phú ở thời đại của những quốc gia công nghiệp mới, lật nhào dãy luận lý về sự tăng trưởng kinh tế dẫn đến xã hội trù phú tất yếu dẫn đến một nền dân chủ. Tại sao vậy? Sản xuất của cải vật chất, nghĩa là tính sản xuất công nghiệp kinh tế không diễn ra cùng nhịp với sản xuất nhu cầu vốn là chức năng thuộc về luận lý và sai biệt xã hội. Cho nên xã hội có mức tăng trưởng kinh tế như một đối nghịch với xã hội trù phú, một đằng tăng trưởng đòi hỏi tập trung công nghiệp để gia tăng sản xuất của cải vật chất, một đằng lực lượng lao động đổ xô về thành thị gây ra việc tập trung dân cư làm nổi lên vô hạn nhu cầu.

Bức tranh toàn cảnh xã hội diễn ra những mâu thuẫn, không phải mâu thuẫn giai cấp mà là người giàu/người nghèo, nước giàu/nước nghèo, của cải vật chất xa xỉ/nhu yếu quan trọng cho đời sống. Đó là những nét lớn nghịch lý, chưa kể đến những yếu tố cơ bản khác, như tính hiếm (là một trong những nguyên nhân tạo ra hai mặt, một đằng kích thích sản xuất, mặt khác tạo sức ép xung đột), sức mạnh quân sự-chính trị, tham vọng bành trướng, ý đồ cát cứ v.v.. cho nên sau mỗi đại khủng hoảng thường là chiến tranh. Nhưng, trước hết như đã nói ở trên, cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu ngày nay đang diễn ra trong thời đại xã hội tiêu thụ [12]. Thế nào là tiêu thụ?

Jean Baudrillard (1929-) trong tác phẩm La Société de Consommation xác định tiêu thụ trở thành tâm điểm của cuộc sống, nắm giữ toàn thể cuộc đời, ở đó mọi hoạt động liên hợp với nhau trong cùng phương cách liên hợp. Ở tác phẩm trước Le Système des Objets tiêu thụ được coi như một cách thế tích cực của quan hệ, không chỉ riêng sự vật mà cả tập thể và thế giới, một cách thế sinh hoạt có hệ thống và đáp ứng toàn cầu xây dựng lên hệ thống văn hóa của chúng ta. Lấy một ví dụ cụ thể, cái máy rửa chén phục vụ như một đồ dùng song đóng vai trò như một yếu tố của tiện nghi và uy thế - chính cái lĩnh vực uy thế, tiện nghi này là phạm vi của tiêu thụ. Baudrillard khẳng định: “Xã hội của chúng ta ngày nay nghĩ và nói như một xã hội tiêu thụ” mà trường sở tiêu thụ là một trường sở xã hội đã được cấu trúc hóa - cho nên mọi sản phẩm trên thị trường ngày nay không phải để đáp ứng nhu cầu thực dụng của con người mà nằm trong quy hoạch cấu trúc trong mạng lưới sản xuất: từ những thứ như xe hơi, TV, đồ dùng phòng tắm v.v.. đến những thiết bị thông giao như Cell phone v.v..đổi mới theo thời thượng cùng với tinh vi kỹ thuật.

Nếu ở đầu thế kỷ XX, Simmel đã nói đến phong cách sống/der Stil des Lebens trong Triết học về tiền để chỉ ra sự thiếu cá tính/Charakterlogsikeit và vật hóa/Verdinglichung của tiền, Baudrillard vào cuối thế kỷ này cũng nói đến phong cách sống của người tiêu thụ trong chọn lựa căn bản, vô thức, tự động là chấp nhận phong cách sống của một xã hội đặc thù - mà ông nghĩ như vậy không còn là chọn nữa. Con người tiêu thụ/Ego consumans đã có một gói kiện tiêu chuẩn/standard package, nghĩa là toàn bộ những của cải và dịch vụ tạo thành tư sản cơ bản (chẳng hạn, lối sống kiểu Mỹ/American way of life), thực ra không phải để chỉ tính vật chất của tư sản, nhưng một lý tưởng giống nhau, đồng bộ. Thoạt nhìn ngoài mặt có vẻ bình đẳng như khẩu hiệu “hưởng theo nhu cầu” như quan niệm của Galbraith “nhu cầu thực tế là kết quả của sản xuất”, song Baudrillard phản bác quan niệm này khi nhấn mạnh, sự thực không phải như vậy mà cả “hệ thống nhu cầu là sản phẩm của hệ thống sản xuất”. Một đằng, Galbraith muốn hiểu theo nghĩa là những tổ chức kinh doanh sản xuất ra những của cải vật chất hay dịch vụ, đồng thời sản xuất mọi phương tiện khuyến dụ để những món hàng này được chấp nhận, như vậy là đã sản xuất theo căn bản nhu cầu tương ứng. Một đằng Baudrillard coi đó là một thiếu xót tâm lí: nhu cầu trước tiên đặc thị chặt chẽ liên hệ với những đối tượng nhất định và tâm lý của người tiêu thụ rốt cuộc chỉ là một danh mục hay kính mặt hàng. Thực ra người tiêu thụ có thể chống lại những mệnh lệnh như vậy, những quảng cáo không phải là toàn năng mà nhiều khi có phản ứng trái ngược. Theo Baudrillard, hệ thống nhu cầu trong cấu trúc kỹ thuật ngày nay là những sản phẩm như thể lực tiêu thụ, như thể tùy dụng toàn cầu trong khuôn khổ bao quát hơn của những lực lượng sản xuất. Trong xã hội tiêu thụ trong cấu trúc kỹ thuật đó, trật tự sản xuất tạo ra máy móc sản xuất (hệ thống kỹ thuật khác biệt hẳn công cụ cổ truyền), tư bản sản xuất hợp lý hóa, lực lượng lao động được trả lương và hệ thống nhu cầu là những sản phẩm coi như những thành tố của hệ thống khác biệt triệt để với lạc thú và thỏa mãn, không còn là quan hệ của một con người với một đối tượng.

Nghịch lý trầm trọng trong xã hội tiêu thụ ngày nay là cái hệ thống nhu cầu ấy tương ứng với một hệ thống sản xuất ra những của cải vật chất hàng hóa xa xỉ, không phải những nhu cầu căn bản, “hợp lý” thuộc về giáo dục, văn hóa, y tế, giao thông, giải trí, mà những nhu cầu của tăng trưởng như xe hơi, phát triển đường cao tốc, nghĩa là những nhu cầu của hệ thống (không cần lấy xã hội Mỹ, Tây Âu, lấy ngay xã hội Trung Cộng hiện tại làm điển hình). Xã hội tăng trưởng trở thành một xã hội sản xuất ra những đặc quyền, như nói đến đặc quyền là hàm ngụ bần cùng, thiếu thốn.

Cho nên về mặt cấu trúc, đặc quyền và thiếu thốn gắn bó với nhau. Mọi nỗ lực “kích cầu” trong cuộc kinh tế toàn cầu suy thoái hiện nay là một diễn tập của mâu thuẫn và nghịch lý. Mâu thuẫn ở chỗ khuyến khích không giới hạn việc tiêu thụ cá nhân đồng thời lại kêu gọi vô vọng tới trách nhiệm tập thể và đạo lý xã hội.

Những nghịch lý hiện thực: hàng tỉ dollar đổ vào cho tập đoàn bảo hiểm AIG để nhóm đầu xỏ quản trị chia nhau bổng lộc phúc lợi, đổ vào những tập đoàn sản xuất xe hơi để bọn nghiệp đoàn và công nhân quý tộc vẫn tiếp tục thao túng trong khi xe hơi Mỹ thể hiện đúng câu “khó bán hơn là chế tạo ra/devenues plus difficiles à vendre qu'à fabriquer”; những cửa hàng One Dollar hay 99 cents mọc rầm rộ khắp nơi để bán những món bách hóa nhập cảng từ Trung Cộng nuôi béo bọn tư bản đỏ (trong khi dân lao động vẫn bần cùng trong một xứ sở nhân mãn - nếu tẩy chay hàng Tàu, triệu triệu dân đen Trung quốc chết đói - một nghịch lý khác trong quan hệ tương phản đặc quyền/thiếu thốn).

Nhìn vào xã hội tiêu thụ hiện tại, khủng hoảng là một yếu tố đầy quyền năng để kiểm soát xã hội, đồng thời tất yếu dẫn tới một lực cưỡng bách bàn giấy có sức ép mạnh hơn sức tiêu thụ, viễn tượng bi đát của thời cáo chung ngự trị của tự do.

________________________________________________________________

[1] Xem: Đặng Phùng Quân, Hiện hữu tha nhân với G. Marcel, 1969.

[2] Rudolf Hilferding, Das Finanzkapital. Eine Studie über die jüngste Entwicklung des Kapitalismus (Marx-Studien, vol. III). Bản dịch sang tiếng Anh: Finance Capital. A Study of the Latest Phase of Capitalist Development, 1981. Sách bàn về tư bản kinh tế, nghiên cứu giai đoạn muộn nhất của phát triển tư bản chủ nghĩa. Khi viết về tư bản tài chính, Hilferding có tham vọng thay thế cuốn Das Kapital, 1867 của Marx, đồng thời bảo vệ Marx chống lại phản biện của Böhm-Bawerk, người thách đố và phê phán Marx trong những tác phẩm Geschichte und Kritik der Kapitalzinstheorien, 1884 và Zum Abschluss des Marxschen Systems, 1896 . Hilferding sinh ngày 10 tháng Tám 1877, gia nhập đảng Dân chủ Xã hội Đức, tham gia Cách mạng tháng 11, giữ chức Bộ trưởng Tài chính hai lần vào năm 11923 và 1928/29. Năm 1933 khi Hitler lên cầm quyền, ông lưu vong qua Zurich rồi Paris và bị chính quyền Vichy bắt giao cho mật vụ Đức Gestapo bức tử trong tù năm 1941.

[3] Xem: thư gửi Horkheimer của Marcuse tranh luận về bài viết về Xã hội học của những quan hệ giai cấp in trong H. Marcuse, Collected Papers, Vol 1, 1998.

[4] Xem: Karl Marx, Das Kapital, Band I,II, III : Bd I: chương 3, phần 1 ( Das Geld oder die Warenzirkulation), ch. 4, ph. 2: (Die Verwandlung von Geld in Kapital); Bd. II: ch.1, ph.1 (Der Kreislauf des Geldkapitals); Grundrisse der Kritik der Politischen Ökonomie: Das Kapitel vom Geld, vom Geld als Kapital. Viết về hình thái giá trị tương đương chung của tiền, sản phẩm tất yếu trong quá trình trao đổi, quan hệ xã hội, tính cách sùng bái, vận chuyển trong tư bản, chức năng của tiền, tiền tín dụng, tiền giấy, tiền lao động v.v..

[5] Phê phán của Kautsky trên tạp chí Die Neue Zeit mà Lenin tham chiếu và ca ngợi, mặc dầu sau đó Lenin từng gọi Kautsky là kẻ phản bội, khi Kaustsky không đi theo đường lối bôn sê-vích.

[6] Georg Simmel (1858-1918) là nhà triết học và là một trong những nhà xã hội học và tâm lý học tiền phong của nước Đức. Ông được coi như người khai phá lý luận hiện đại và tiên khu hậu hiện đại. Sinh thời, ông bị những khuôn mặt lớn trong giới đại học như Dilthey, Rickert, Windelband chèn ép khiến ông không thể được đề bạt ghế giáo sự thực thụ, có thể vì là người do thái, có thể vì quan điểm và định hướng tư tưởng của ông vượt ra ngoài khuôn khổ hàn lâm Tác phẩm dẫn trên là một điển hình. [Xem: ĐPQ, Từ điển triết học giản yếu, sẽ xuất bản].

[7] M. Frischeisen-Kưhler, Georg Simmel, trong Kantstudien, q. 24, 1920.

[8] Trong nguyên tác, Simmel viết: und deshalb äußert die allgemeine Not des Menschenlebens sich in keinem äußeren Symbol so vollständigen Geldnot, die die meisten Menschen bedrückt.

[9] Sdt: Dies ist die philosophische Bedeutung des Geldes: dass es innerhalb der praktischen Welt die entschiedenste Sichtbarkeit, die deutlichste Wirklichkeit der Formel des allgemeinen Seins ist, nach der die Dinge ihren Sinn aneinander finden und die Gegenseitigkieit der Verhältnisse, in denen sie schweben, ihr Sein und Sosein ausmacht.

[10] Sdt theo nguyên văn: Je mehr das Leben der Gesellschaft ein geldwirtschaftliches wird, desto wirksamer und deutlicher prägt sich in dem bewußten Leben der relativistische Charakter des Seins aus, da das Geld nichts anderes ist, als die in einem Sondergebilde verkörperte Relativitätder wirtschaftlichen Gegenstände, die ihren Wert bedeutet.

[11] Thống kê ban đầu cho thấy 11 nước tham gia Liên hợp tiền tệ châu Âu vào cuối tháng Hai 1998 được báo cáo là hội 3% tiêu chuẩn, so với 4.6% năm 1995, 4.2% năm 1996 trong khi ước tính 2.8% năm 1997 và dự đoán 2.7% năm 1998.

[12] Chỉ kể một số những nghiên cứu tiêu biểu như Jean Baudrillard, La société de consummation; R. Ruyer, Eloge de la Société de Consommation; Katona, La Société de Consommation de Masse; tập san La Nef, số 27, Sur la Société de Consommation.